Khóa luận Tìm hiểu chính sách phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trung quốc và một số kinh nghiệm đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập

Hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế mang tính tất yếu của lịch sử và nước ta không thể đứng ngoài quy luật khách quan đó. Để hội nhập thành công, Đảng và Nhà nước chủ trương xây dựng và phát triển một nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN, trong đó duy trì và phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) có ý nghĩa rất quan trọng. Các DNV&N vừa là phương tiện có hiệu quả để giải quyết việc làm và giả m tỷ lệ thất nghiệp, góp phần ổn định xã hội; vừa góp phần quan trọng trong việc tạo lập sự phát triển cân bằng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo vùng lãnh thổ; đồng thời là khu vực có khả năng thu hút tích cực nhất các nguồn vốn, nguồn lực đầu tư trong dân cư và sử dụng tối ưu các nguồn lực của xã hội cho tăng trưởng và phát triển kinh tế. Nhận thức được vị trí và vai trò của các DNV&N trong quá trình phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay, Đảng và Nhà nước đã tạo mọi điều kiện để đẩy nhanh quá trình hình thành và phát triển loại hình DNV&N, đồng thời cũng đẩy mạnh công tác quản lý, kiểm tra, nắm bắt và chỉ đạo sát sao những vấn đề có liên quan đến loại hình doanh nghiệp này. Tuy nhiên, do đất nước ta đang trong thời kỳ chuyển đổi nền kinh tế nên hệ thống thể chế kinh tế thị trường chưa được thiết lập đầy đủ, môi trường kinh doanh cho các doanh nghiệp còn nhiều bất cập cần tiếp tục cải cách, bên cạnh đó kinh nghiệ m tham gia kinh tế quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam còn quá ít ỏi. Những đặc điể m trên cùng với những hạn chế nội tại của DNV&N Việt Nam như vốn, công nghệ, nguồn nhân lực .đã khiến loại hình này gặp không ít khó khăn khi hội nhập kinh tế quốc tế. Trong tình hình đó, nếu chúng ta tự mò mẫm để tìm đường đi cho các doanh nghiệp vừa tốn thời gian, vừa có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc nếu con đường đó không phù hợp, và đất nước ta có thể bị đánh bật khỏi sân chơi quốc tế. Là Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương Hồ Lê Na Lớp Anh 12 - K41D - KTNT 2 một quốc gia đi sau trong quá trình hội nhập, đất nước ta nên đúc rút kinh nghiệm phát triển từ các quốc gia đi trước để tìm ra con đường phù hợp nhất cho nền kinh tế của mình. Trung Quốc là nước láng giềng của nước ta và có rất nhiều điể m tương đồng về văn hoá, kinh tế, chính trị. Hai nước lại có cùng thời điểm thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên nhờ đẩy nhanh quá trình hội nhập và có những chính sách kinh tế đúng đắn, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu rất lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, trở thành nước có tốc độ phát triển kinh tế cao nhất thế giới trong vòng 2 thập kỷ qua. Trung Quốc đồng thời cũng là một trong những nước đạt nhiều thành công về phát triển DNV&N trong tiến trình cải cách và phát triển kinh tế. Bởi vậy, tôi quyết định nghiên cứu về đề tài “Chính sách phát triển DNV&N Trung Quốc và một số kinh nghiệm đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập” với mong muốn trên thực tiễn phát triển của DNV&N Trung Quốc tìm ra con đường hiệu quả cho các DNV&N Việt Nam khi tham gia vào hội nhập kinh tế.

pdf108 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1760 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Tìm hiểu chính sách phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ trung quốc và một số kinh nghiệm đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ NGOẠI THƯƠNG CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI -------***-------- KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: TÌM HIỂU CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TRUNG QUỐC VÀ MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆT NAM TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP Sinh viên thực hiện : Hồ Lê Na Lớp : Anh 12 Khoá : K41D – KTNT Giáo viên hướng dẫn : ThS. Bùi Liên Hà Hà Nội - 11/2006 Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương MỤC LỤC Lêi më ®Çu ................................................... Error! Bookmark not defined. Ch•¬ng I: c¬ së lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp võa vµ nhá trong qu¸ tr×nh héi nhËpError! Bookmark not defined. I. Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá (DNV&N)Error! Bookmark not defined. 1. Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ g×? ......... Error! Bookmark not defined. 2. Ph©n lo¹i ............................................. Error! Bookmark not defined. II. Vai trß cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ ............ Error! Bookmark not defined. 1. DNV&N ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn æn ®Þnh kinh tÕ cña c¸c quèc gia ............................................................ Error! Bookmark not defined. 2. DNV&N t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho ng•êi lao ®éng ................................................................. Error! Bookmark not defined. 3. DNV&N gióp khai th¸c, ph¸t huy nguån lùc vµ tiÒm n¨ng t¹i chç cña c¸c ®Þa ph•¬ng, c¸c nguån tµi chÝnh cña d©n c• trong vïng ................................................................. Error! Bookmark not defined. 4. T¹o ra m«i tr•êng c¹nh tranh thóc ®Èy SX-KD ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ h¬n ........................................................... Error! Bookmark not defined. III. VÊn ®Ò héi nhËp quèc tÕ, c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c DNV&N viÖt nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp ................................ Error! Bookmark not defined. 1. Kh¸i niÖm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ tÝnh tÊt yÕu cña xu thÕ héi nhËp ......................................................... Error! Bookmark not defined. 2. C¬ héi cho c¸c DNV&N ViÖt Nam khi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ................................................................. Error! Bookmark not defined. 2.1. Më cöa thÞ tr•êng víi dung l•îng lín vµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao. .................................. Error! Bookmark not defined. 2.2. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ DNV&N nãi riªng tiÕp cËn nhanh chãng víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ..................................................... Error! Bookmark not defined. 2.3. C¸c DNV&N cã thÓ tiÕp cËn víi nguån vèn quèc tÕ d•íi nhiÒu h×nh thøc ........................................... Error! Bookmark not defined. Hồ Lê Na 1 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương 2.4. C¬ héi häc hái kinh nghiÖm vµ kü n¨ng qu¶n lý tõ c¸c n•íc ph¸t triÓn .......................................................... Error! Bookmark not defined. 2.5. Cã ®iÒu kiÖn tham gia nhanh vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ theo c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoÆc c¸c c«ng ®o¹n kinh doanh cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia ........................... Error! Bookmark not defined. 2.6. Hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ViÖt Nam ®•îc ®èi xö b×nh ®¼ng nh• c¸c n•íc kh¸c trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ............ Error! Bookmark not defined. 3. Th¸ch thøc ®èi víi c¸c DNV&N ViÖt Nam khi héi nhËp ........ Error! Bookmark not defined. 3.1. N¨ng lùc c¹nh tranh cña ViÖt Nam nãi chung cßn ë thø bËc thÊp trªn c¶ ba cÊp ®é: quèc gia, doanh nghiÖp vµ hµng ho¸ ............ Error! Bookmark not defined. 3.2. §iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng cho SXKD cña c¸c DNV&N cßn nhiÒu bÊt cËp, chi phÝ ®Çu vµo cho s¶n xuÊt lín, bao gåm c¶ gi¸ ®Çu vµo vµ chi phÝ trung gian cao ........................ Error! Bookmark not defined. 3.3. ViÖt Nam ph¶i më cöa thÞ tr•êng, vai trß b¶o hé cña Nhµ n•íc sÏ yÕu dÇn ®i vµ kh«ng cßn n÷a ............. Error! Bookmark not defined. 3.4. HÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý cña ViÖt Nam ch•a thèng nhÊt vµ ®ång bé, vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp vÒ ph¸p lý vµ thÓ chÕ, vÒ cÊu tróc thÞ tr•êng vµ hµnh vi c¹nh tranhError! Bookmark not defined. 3.5. T• t•ëng û l¹i cña c¸c doanh nghiÖp vµo sù b¶o hé cña Nhµ n•íc cßn lín .............................................. Error! Bookmark not defined. 3.6. BÒ dµy v¨n ho¸ cña c¸c DNV&N ViÖt Nam trong nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng ch•a h×nh thµnh mét c¸ch râ nÐtError! Bookmark not defined. Ch•¬ng ii: chÝnh s¸ch ph¸t triÓn dnv&n trung quèc ........... Error! Bookmark not defined. I. §Æc ®iÓm cña c¸c DNV&N Trung Quèc ........... Error! Bookmark not defined. 1. Sù ph¸t triÓn cña DNV&N Trung QuècError! Bookmark not defined. 2. §Æc ®iÓm vÒ tµi chÝnh .......................... Error! Bookmark not defined. Hồ Lê Na 2 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương II. Th¸ch thøc ®èi víi DNV&N Trung Quèc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Error! Bookmark not defined. 1. Trong ng¾n h¹n ................................... Error! Bookmark not defined. 2. Trong dµi h¹n ...................................... Error! Bookmark not defined. 2.1. Th¸ch thøc tõ kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm cña c¸c DNV&N Trung Quèc ................................................. Error! Bookmark not defined. 2.2. H¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng cña chñ c¸c DNV&NError! Bookmark not defined. 2.3. Th¸ch thøc tõ c¬ cÊu tæ chøc DNV&NError! Bookmark not defined. 2.4. Th¸ch thøc tõ tæ chøc c«ng nghiÖp cña DNV&N .............. Error! Bookmark not defined. 2.5. Khã kh¨n trong viÖc chuyÓn ®æi c¸ch thøc qu¶n lý cña ChÝnh phñ. ................................................... Error! Bookmark not defined. III. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn dnv&n cña trung quècError! Bookmark not defined. 1. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nãi chung ....... Error! Bookmark not defined. 1.1. ChÝnh s¸ch ®èi víi kinh tÕ c«ng h÷uError! Bookmark not defined. 1.1.1. C¶i t¹o vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp tËp thÓ ë thµnh phè vµ thÞ trÊn d•íi nhiÒu h×nh thøc. ...... Error! Bookmark not defined. 1.1.2. ChuyÓn ®æi thÓ chÕ thóc ®Èy doanh nghiÖp tËp thÓ h•¬ng trÊn ph¸t triÓn. ................................................. Error! Bookmark not defined. 1.1.3. §i s©u c¶i c¸ch doanh nghiÖp quèc h÷u lo¹i nhá thóc ®Èy kinh tÕ tËp thÓ ph¸t triÓn .................. Error! Bookmark not defined. 1.2. KhuyÕn khÝch kinh tÕ phi c«ng h÷u ph¸t triÓnError! Bookmark not defined. 1.2.1. T¹o dùng m«i tr•êng ph¸p lý b×nh ®¼ngError! Bookmark not defined. 1.2.2 KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp phi c«ng h÷u tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn cña ng©n hµng, vèn cæ phÇn t• nh©n, vèn trªn thÞ tr•êng chøng kho¸n ..................................... Error! Bookmark not defined. Hồ Lê Na 3 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương 1.2.3 KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp phi c«ng h÷u ®Çu t• vµo c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt .................. Error! Bookmark not defined. 1.2.4. Më cöa thÞ tr•êng cho c¸c doanh nghiÖp phi c«ng h÷u Error! Bookmark not defined. 1.2.5. TiÕn hµnh ®iÒu chØnh mét lo¹t nh÷ng chÝnh s¸ch sau khi gia nhËp WTO ................................................ Error! Bookmark not defined. 2. C¸c chÝnh s¸ch thóc ®Èy DNV&N nãi riªngError! Bookmark not defined. 2.1. Hç trî vÒ thuÕ ............................. Error! Bookmark not defined. 2.2. Hç trî vÒ tµi chÝnh ...................... Error! Bookmark not defined. 2.3. VÒ mÆt ®¶m b¶o tÝn dông ........... Error! Bookmark not defined. 2.4. VÒ dÞch vô x· héi ....................... Error! Bookmark not defined. 2.5. VÒ hç trî kü thuËt ...................... Error! Bookmark not defined. 2.6. KhuyÕn khÝch c¸ nh©n thµnh lËp doanh nghiÖpError! Bookmark not defined. 2.7. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr•êng .. Error! Bookmark not defined. IV. Nh÷ng thµnh tùu cña DNV&N Trung Quèc trong tiÕn tr×nh héi nhËp .................................................................................... Error! Bookmark not defined. ch•¬ng iii: bµi häc kinh nghiÖm vµ mét sè kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn dnV&n viÖt nam ............................ Error! Bookmark not defined. I. Bµi häc kinh nghiÖm tõ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn DNV&N Trung Quèc. Error! Bookmark not defined. 1. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ sù ph¸t triÓn cña DNV&N ViÖt Nam ....... Error! Bookmark not defined. 2. Nh÷ng nÐt t•¬ng ®ång gi÷a DNV&N ViÖt Nam vµ Trung Quèc ................................................................. Error! Bookmark not defined. 3. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho DNV&N ViÖt Nam tõ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn DNV&N cña Trung Quèc ....... Error! Bookmark not defined. 3.1. Thèng nhÊt nhËn thøc, quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn DNV&N .. Error! Bookmark not defined. 3.2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hç trî mét c¸ch ®ång bé vµ triÓn khai mét c¸ch nhanh chãng kÞp thêi tõ trung •¬ng ®Õn ®Þa ph•¬ng .. Error! Bookmark not defined. Hồ Lê Na 4 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương 3.3. Më cöa thÞ tr•êng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng tham gia, nhÊt lµ khu vùc t• nh©n ..................... Error! Bookmark not defined. 3.4. KhuyÕn khÝch c¸c DNV&N ®Çu t• vµo khoa häc c«ng nghÖ vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu .......................... Error! Bookmark not defined. 3.5. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôcError! Bookmark not defined. II. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn DNV&N ViÖt NamError! Bookmark not defined. 1. Bèi c¶nh Kinh tÕ - x· héi .................... Error! Bookmark not defined. 2. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn DNV&N trong tiÕn tr×nh héi nhËp ......................................................... Error! Bookmark not defined. 2.1. Hoµn thiÖn m«i tr•êng ph¸p lý, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh theo h•íng t¹o m«i tr•êng kinh doanh b×nh ®¼ng, minh b¹ch, æn ®Þnh, th«ng tho¸ng cho DNV&N ph¸t triÓn .......................................................... Error! Bookmark not defined. 2.2. TiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc hoµn thiÖn ®Çy ®ñ c¸c thÞ tr•êng theo yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng ........... Error! Bookmark not defined. 2.3. §ång bé hÖ thèng chÝnh s¸ch hç trî gióp ph¸t triÓn DNV&N .......................................................... Error! Bookmark not defined. 2.4. CÇn tuyªn truyÒn ®Ó c¸c DNV&N ViÖt Nam cã c¸i nh×n toµn diÖn vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ........ Error! Bookmark not defined. KÕt luËn ....................................................... Error! Bookmark not defined. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o ......... Error! Bookmark not defined. Hồ Lê Na 5 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương LỜI MỞ ĐẦU Hội nhập kinh tế quốc tế là một xu thế mang tính tất yếu của lịch sử và nước ta không thể đứng ngoài quy luật khách quan đó. Để hội nhập thành công, Đảng và Nhà nước chủ trương xây dựng và phát triển một nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN, trong đó duy trì và phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) có ý nghĩa rất quan trọng. Các DNV&N vừa là phương tiện có hiệu quả để giải quyết việc làm và giảm tỷ lệ thất nghiệp, góp phần ổn định xã hội; vừa góp phần quan trọng trong việc tạo lập sự phát triển cân bằng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo vùng lãnh thổ; đồng thời là khu vực có khả năng thu hút tích cực nhất các nguồn vốn, nguồn lực đầu tư trong dân cư và sử dụng tối ưu các nguồn lực của xã hội cho tăng trưởng và phát triển kinh tế. Nhận thức được vị trí và vai trò của các DNV&N trong quá trình phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay, Đảng và Nhà nước đã tạo mọi điều kiện để đẩy nhanh quá trình hình thành và phát triển loại hình DNV&N, đồng thời cũng đẩy mạnh công tác quản lý, kiểm tra, nắm bắt và chỉ đạo sát sao những vấn đề có liên quan đến loại hình doanh nghiệp này. Tuy nhiên, do đất nước ta đang trong thời kỳ chuyển đổi nền kinh tế nên hệ thống thể chế kinh tế thị trường chưa được thiết lập đầy đủ, môi trường kinh doanh cho các doanh nghiệp còn nhiều bất cập cần tiếp tục cải cách, bên cạnh đó kinh nghiệm tham gia kinh tế quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam còn quá ít ỏi. Những đặc điểm trên cùng với những hạn chế nội tại của DNV&N Việt Nam như vốn, công nghệ, nguồn nhân lực ...đã khiến loại hình này gặp không ít khó khăn khi hội nhập kinh tế quốc tế. Trong tình hình đó, nếu chúng ta tự mò mẫm để tìm đường đi cho các doanh nghiệp vừa tốn thời gian, vừa có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc nếu con đường đó không phù hợp, và đất nước ta có thể bị đánh bật khỏi sân chơi quốc tế. Là Hồ Lê Na 1 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương một quốc gia đi sau trong quá trình hội nhập, đất nước ta nên đúc rút kinh nghiệm phát triển từ các quốc gia đi trước để tìm ra con đường phù hợp nhất cho nền kinh tế của mình. Trung Quốc là nước láng giềng của nước ta và có rất nhiều điểm tương đồng về văn hoá, kinh tế, chính trị. Hai nước lại có cùng thời điểm thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên nhờ đẩy nhanh quá trình hội nhập và có những chính sách kinh tế đúng đắn, Trung Quốc đã đạt được những thành tựu rất lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, trở thành nước có tốc độ phát triển kinh tế cao nhất thế giới trong vòng 2 thập kỷ qua. Trung Quốc đồng thời cũng là một trong những nước đạt nhiều thành công về phát triển DNV&N trong tiến trình cải cách và phát triển kinh tế. Bởi vậy, tôi quyết định nghiên cứu về đề tài “Chính sách phát triển DNV&N Trung Quốc và một số kinh nghiệm đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập” với mong muốn trên thực tiễn phát triển của DNV&N Trung Quốc tìm ra con đường hiệu quả cho các DNV&N Việt Nam khi tham gia vào hội nhập kinh tế. Mục đích của đề tài: - Tiếp tục làm rõ và khẳng định vị trí, vai trò của các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. - Tìm hiểu chính sách phát triển DNV&N Trung Quốc trong quá trình cải cách, mở cửa và hội nhập. - Đúc rút một số kinh nghiệm cho DNV&N Việt Nam - Đưa ra một số kiến nghị về định hướng phát triển và giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của DNV&N Việt Nam trong giai đoạn tới. Kết cấu đề tài: Hồ Lê Na 2 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương Ngoài lời mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của đề tài gồm 3 chương: Chƣơng I: Cơ sở lý luận chung về hoạt động của DNV&N trong quá trình hội nhập Chƣơng II: Chính sách phát triển DNV&N của Trung Quốc Chƣơng III: Bài học kinh nghiệm và một số kiến nghị đối với DNV&N Việt Nam trong quá trình hội nhập Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nỗ lực hết sức để có thể có được những thông tin mới nhất cũng như những nhận xét, ý kiến đánh giá của các chuyên gia và cũng cố gắng để đưa ra quan điểm của bản thân nhằm hoàn thiện đề tài của mình một cách tốt nhất. Tuy nhiên, bài khoá luận vẫn còn có nhiều khuyết điểm và tôi mong nhận được sự thông cảm và đóng góp từ thầy cô cũng như người đọc. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Cô giáo Thạc sỹ Bùi Liên Hà - Giảng viên khoa Quản trị kinh doanh trường ĐH Ngoại thương Hà Nội, người đã nhiệt tình giúp đỡ và cho tôi những chỉ dẫn quý báu trong suốt quá trình triển khai đề tài. Tôi cũng xin tỏ lòng biết ơn đối với các thầy cô giáo trong trường, gia đình và bạn bè, những người đã giúp đỡ, động viên tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện và hoàn thành bài khoá luận. Hà Nội, ngày 20 tháng 10 năm 2006 Sinh viên Hồ Lê Na Hồ Lê Na 3 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TRONG QUÁ TRÌNH HỘI NHẬP I. KHÁI NIỆM DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ (DNV&N) 1. Doanh nghiệp vừa và nhỏ là gì? Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNV&N) chiếm một vị trí hết sức quan trọng dù trong nền kinh tế phát triển hay đang phát triển. Những doanh nghiệp này rất linh hoạt, năng động, có nhiều lợi thế phát triển nhưng cũng rất dễ tổn thương, vì thế hầu hết các nước đều ban hành những chính sách, quy định và những biện pháp hỗ trợ để phát triển loại hình DN này. Để thực hiện được điều đó, trước hết cần xác định được thế nào là DNV&N từ đó mới có thể hoạch định những chính sách đúng đắn phù hợp. Các nước thường xác định DNV&N dựa trên độ lớn và quy mô của các DN. Việc phân loại DNV&N phụ thuộc vào tiêu thức sử dụng qui định giới hạn quy mô DN. Các nước khác nhau có sự lựa chọn các tiêu thức đánh giá quy mô DN và lượng hoá các tiêu thức ấy khác nhau. Đối với Việt Nam, trước năm 1998, việc xác định DNV&N chưa được quy định một cách thống nhất nên các bộ ngành, các tổ chức thường đặt ra các tiêu thức để phân loại khác nhau. Chẳng hạn Ngân hàng Công thương Việt Nam coi DNV&N là những DN có số lao động dưới 500 người, giá trị tài sản cố định dưới 10 tỷ đồng, số dư vốn lưu động dưới 8 tỷ đồng và doanh thu hàng tháng dưới 20 tỷ. Thành phố Hồ Chí Minh coi những doanh nghiệp có vốn pháp định trên 1 tỷ đồng, số lao động trên 100 người và doanh thu hàng năm trên 10 tỷ đồng là doanh nghiệp vừa, còn những doanh nghiệp dưới giới hạn trên là doanh nghiệp nhỏ. Ngày 20/6/1998, Thủ tướng chính phủ có quy định tạm thời DNV&N là doanh nghiệp có vốn điều lệ dưới 5 tỷ đồng và số Hồ Lê Na 4 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương lao động dưới 200 người. Trong đó doanh nghiệp nhỏ là doanh nghiệp có số lao động dưới 30 người và vốn dưới 1 tỷ, doanh nghiệp vừa có từ 31-200 lao động và có vốn từ 1-5 tỷ. Đối với doanh nghiệp công nghiệp, doanh nghiệp nhỏ có vốn dưới 1 tỷ và số lao động dưới 50 người, còn các doanh nghiệp thương mại dịch vụ thì số lao động dưới 30 người. Sau này, vai trò của các DNV&N ngày càng được khẳng định nên Chính phủ đã đưa ra quy định thống nhất về cách xác định DNV&N. Theo nghị định của Chính phủ về “Trợ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa” số 90/2001/NĐ-CP ban hành thực hiện thống nhất ngày 23-11-2001 định nghĩa DNV&N “là cơ sở sản xuất kinh doanh độc lập, đã đăng ký kinh doanh theo pháp luật hiện hành, có số vốn đăng ký không quá 10 tỷ đồng hoặc số lao động trung bình hằng năm không quá 300 người”. Việc áp dụng chỉ tiêu nào hoặc đồng thời cả hai chỉ tiêu phụ thuộc vào tình hình KT-XH của từng ngành, từng địa phương. Như vậy theo quy định mới nhất thì DNV&N của Việt Nam bao gồm: Công ty TNHH, Công ty cổ phần, Công ty hợp danh, các HTX, cá nhân và nhóm sản xuất kinh doanh có điều kiện thoả mãn quy định của Chính phủ. Khái niệm DNV&N là khái niệm mang tính chất tương đối, nó thay đổi theo thời kỳ, giai đoạn phát triển KT-XH của từng quốc gia, tuỳ thuộc vào trình độ phát triển KT-XH và tính chất ngành nghề. 2. Phân loại Việc xác định thế nào là DNV&N ở cá quốc gia khác nhau dựa vào những tiêu thức khác nhau. Song nhìn chung các tiêu thức phân loại có thể được phân thành 2 nhóm chính sau: Tiêu thức định tính: Tiêu thức này dựa trên những đặc trưng cơ bản của các DNV&N như: trình độ chuyên môn, trình độ quản lý, mức độ áp Hồ Lê Na 5 Lớp Anh 12 - K41D - KTNT Khoá luận tốt nghiệp – Trường ĐH Ngoại thương dụng công nghệ...Sử dụng các tiêu thức này phản ánh khá đúng bản chất của DNV&N song khó xác định và phức tạp nên ít được sử dụng. Tiêu thức định lƣợng: Các tiêu thức này bao gồm:  Các yếu tố đầu vào: Số lao động thường xuyên, vốn sản xuất  Các kết quả đầu ra: Doanh thu, lợi nhuận, giá trị gia tăng Mỗi tiêu thức được sử dụng có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Các quốc gia có thể sử dụng các yếu tố đầu vào, kết quả đầu ra hoặc kết hợp cả hai để xác định DNV&N. Việc sử dụng các tiêu thức để phân loại DNV&N trên thế