Khóa luận Tình hình thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ----------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC TÌNH HÌNH THU HÚT ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH CHƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN LÊ THỊ THANH TÂM Khóa học: 2012 - 2016 Đạ i h ọc K inh tế H uế ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ----------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC TÌNH HÌNH THU HÚT ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH CHƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Lê Thị Thanh Tâm ThS. Mai Chiếm Tuyến Lớp: K46C KH-ĐT Niên khóa: 2012 - 2016 Huế, tháng 5 năm 2016 Đạ i h ọc K inh tế H uế LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tôi xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy Cô ở Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế, ở Khoa Kinh tế và Phát triển đã trực tiếp giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích cho tôi. Đó chính là những nền tảng cơ bản, là những hành trang vô cùng quý giá để tôi vững tin bước vào sự nghiệp trong tương lai. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Thạc sỹ Mai Chiếm Tuyến, thầy đã tận tình, quan tâm, giúp đỡ và chỉ dẫn cho tôi trong suốt thời gian thực tập và thực hiện đề tài. Bên cạnh đó, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến anh Nguyễn Văn Thắng - Trưởng phòng, anh Tưởng Đăng Phú - Phó Trưởng phòng cùng toàn thể anh, chị Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, nhiệt tình chia sẻ những ý kiến và kinh nghiệm thực tế để tôi có thể hoàn thành tốt đề tài khóa luận tốt nghiệp. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình và bạn bè đã luôn động viên, khuyến khích tôi trong suốt thời gian học tập cũng như thời gian thực tập để tôi hoàn thành tốt khóa luận này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng do kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều, thời gian còn hạn chế cho nên đề tài sẽ không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự góp ý chân thành của quý Thầy Cô và bạn đọc để đề tài được hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 5 năm 2016 Sinh viên thực hiện Lê Thị Thanh Tâm Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ........................................................... v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ ............................................................................ vi DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................................. vii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU.................................................................................................. ix PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................................ 2 2.1. Mục tiêu chung .............................................................................................................. 2 2.2. Mục tiêu cụ thể .............................................................................................................. 2 3. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................................. 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 3 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................... 4 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THU HÚT ĐẦU TƯ ....................................................... 4 1.1. Cơ sở lý luận về thu hút đầu tư ...................................................................................... 4 1.1.1. Đầu tư ......................................................................................................................... 4 1.1.1.1. Khái niệm và phân loại ........................................................................................... 4 1.1.1.2. Những đặc điểm chính của hoạt động đầu tư ......................................................... 5 1.1.2. Dự án đầu tư ............................................................................................................... 5 1.1.3. Vốn đầu tư ................................................................................................................... 6 1.1.3.1. Khái niệm, phân loại vốn đầu tư ............................................................................. 6 1.1.3.2. Các nguồn vốn huy động ........................................................................................ 7 1.1.4. Thu hút đầu tư ........................................................................................................... 10 1.1.4.1. Khái niệm .............................................................................................................. 10 1.1.4.2. Nội dung về thu hút đầu tư ................................................................................... 11 1.1.4.3. Sự cần thiết thu hút đầu tư đối với phát triển kinh tế ............................................ 12 1.1.4.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư ........................................................... 15 1.1.5. Các chỉ tiêu đánh giá tình hình thu hút đầu tư ........................................................... 20 1.2. Cơ sở thực tiễn về thu hút đầu tư ................................................................................. 21 1.2.1. Tình hình thu hút đầu tư vào Việt Nam ..................................................................... 21 1.2.1.1. Quy mô và cơ cấu vốn đầu tư theo thành phần kinh tế ở Việt Nam ..................... 21 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm i Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học 1.2.1.2. Quy mô và cơ cấu vốn đầu tư thực hiện từ Ngân sách nhà nước phân theo địa bàn................... ................................................................................................................... 23 1.2.1.3. Tình hình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ...................................... 24 1.2.2. Tình hình thu hút đầu tư vào Nghệ An ...................................................................... 28 CHƯƠNG 2: TÌNH HÌNH THU HÚT ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN THANH CHƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN ............................................................................................ 31 2.1. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế - xã hội - văn hóa của huyện Thanh Chương ............... 31 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên..................................................................................................... 31 2.1.1.1. Vị trí địa lý, địa hình ............................................................................................. 31 2.1.1.2. Điều kiện khí hậu .................................................................................................. 32 2.1.1.3. Tài nguyên ............................................................................................................ 32 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội của huyện Thanh Chương ............................................... 35 2.1.2.1. Tình hình dân số và lao động của huyện .............................................................. 35 2.1.2.2. Tình hình cơ sở hạ tầng ......................................................................................... 36 2.1.2.3. Tình hình phát triển kinh tế xã hội ........................................................................ 37 2.2. Chính sách thu hút đầu tư vào huyện Thanh Chương ................................................. 39 2.2.1. Chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư............................................................................... 39 2.2.2. Lĩnh vực ưu tiên ưu đãi đầu tư ................................................................................. 42 2.2.3. Đánh giá chung về tiềm năng thu hút đầu tư ............................................................ 44 2.3. Tình hình thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An ............... 46 2.3.1. Tỷ trọng VĐT của huyện Thanh Chương trong tổng VĐT của tỉnh Nghệ An ........ 46 2.3.2. Tình hình thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo nguồn vốn đầu tư........... ....................................................................................................................... 47 2.3.3. Tình hình thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo lĩnh vực đầu tư.........................................................................................................................................49 2.3.4. Tình hình thu hút đầu tư vào xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Thanh Chương .. 51 2.3.4.1. Tình hình thu hút vốn đầu tư vào XDCB trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo nguồn vốn ................................................................................................................... 51 2.3.4.2. Số lượng dự án đầu tư XDCB trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo nguồn vốn................. ..................................................................................................................... 55 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm ii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học 2.3.5. Tình hình thu hút đầu tư vào sản xuất - kinh doanh trên địa bàn huyện Thanh Chương................................................................................................................................58 2.3.5.1. Số lượng vốn và dự án đầu tư vào sản xuất - kinh doanh trên địa bàn huyện Thanh Chương. .............................................................................................................................. 58 2.3.5.2. Tình hình thu hút đầu tư vào sản xuất kinh doanh phân theo nguồn vốn ............. 60 2.3.5.3. Tình hình thu hút đầu tư vào sản xuất kinh doanh phân theo ngành kinh tế ........ 61 2.3.5.4. Tình hình thu hút đầu tư vào sản xuất kinh doanh phân theo hình thức đầu tư ... 62 2.4. Đánh giá chung công tác thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương .............. 63 2.4.1. Thành tựu ................................................................................................................... 63 2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ........................................................................................... 65 2.4.2.1. Hạn chế ................................................................................................................. 65 2.4.2.2. Nguyên nhân ......................................................................................................... 66 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH THU HÚT ĐẦU TƯ VÀO HUYỆN THANH CHƯƠNG, TỈNH NGHỆ AN .............................................. 68 3.1. Dự báo những thuận lợi, khó khăn .............................................................................. 68 3.2. Mục tiêu, định hướng thu hút đầu tư vào huyện Thanh Chương ................................. 69 3.2.1. Mục tiêu ..................................................................................................................... 69 3.2.1.1. Mục tiêu chung ..................................................................................................... 69 3.2.1.2. Mục tiêu cụ thể ...................................................................................................... 69 3.2.2. Định hướng thu hút đầu tư ........................................................................................ 70 3.3. Một số giải pháp nhằm tăng cường thu hút đầu tư vào huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An .............................................................................................................................. 75 3.3.1. Tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi để phát triển ................................ 75 3.3.2. Giải pháp về xúc tiến đầu tư ..................................................................................... 76 3.3.2.1. Xây dựng các tài liệu xúc tiến đầu tư.................................................................... 76 3.3.2.2. Tuyên truyền, quảng bá tiềm năng cơ hội đầu tư .................................................. 76 3.3.2.3. Tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư ............................................................. 76 3.3.3. Huy động và sử dụng hợp lý các nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội ............. 77 3.3.4. Nâng cao hàm lượng khoa học, công nghệ trong các dự án đầu tư .......................... 77 3.3.5. Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng ..................................................................... 78 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 79 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm iii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học 1. KẾT LUẬN .................................................................................................................... 79 2. KIẾN NGHỊ ................................................................................................................... 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................. 82 PHỤ LỤC ........................................................................................................................... 85 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm iv Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU CC CT MTQG CTCP DA/VĐTĐK DA/VĐTTH ĐVT DNNN DNTN KKT – KCN LĐ NĐ-CP NN & PTNN NS NSNN NV SL SX - TM - DV SX - KD TL TNHH Tr.đ Tỷ.đ TĐ TTBQ TT KL TW UBND XD XDCB Cơ cấu Chương trình mục tiêu quốc gia Công ty cổ phần Dự án/vốn đầu tư đăng ký Dự án/vốn đầu tư thực hiện Đơn vị tính Doanh nghiệp nhà nước Doanh nghiệp tư nhân Khu kinh tế - khu công nghiệp Lao động Nghị định - Chính phủ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Ngân sách Ngân sách nhà nước Nguồn vốn Số lượng Sản xuất – Thương mại – Dịch vụ Sản xuất – kinh doanh Tỷ lệ Trách nhiệm hữu hạn Triệu đồng Tỷ đồng Tốc độ tăng trưởng bình quân Thực tế khối lượng Trung ương Ủy ban nhân dân huyện Xây dựng Xây dựng cơ bản SVTH: Lê Thị Thanh Tâm v Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ Biểu đồ 1.1: Cơ cấu tổng vốn đầu tư phát triển theo thành phần kinh tế ...................... 23 của Việt Nam giai đoạn 2005 - 2014 ............................................................................. 23 Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ thực hiện vốn đầu tư vào XDCB trên địa bàn huyện Thanh Chương giai đoạn 2011 - 2015 .................................................................................................... 54 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm vi Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Vốn đầu tư thực hiện theo giá thực tế phân theo thành phần kinh tế ........... 22 của Việt Nam giai đoạn 2005 - 2014 ............................................................................. 22 Bảng 1.2: Quy mô và cơ cấu vốn đầu tư thực hiện từ NSNN ở Việt Nam phân theo địa bàn giai đoạn 2012 - 2014 ............................................................................................. 24 Bảng 1.3: Tình hình thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam năm 2015 ...... 25 Bảng 1.4: Tình hình ký kết các hiệp định ODA tính đến tháng 11/2014 ...................... 26 Bảng 1.5: Tình hình thu hút VĐT vào tỉnh Nghệ An năm 2015 ................................... 28 phân theo địa bàn đầu tư ................................................................................................ 28 Bảng 1.6: Tình hình thu hút VĐT vào tỉnh Nghệ An năm 2015 ................................... 29 phân theo hình thức đầu tư ............................................................................................ 29 Bảng 1.7: Tình hình dân số và lao động của huyện Thanh Chương năm 2015 ............ 35 Bảng 1.8: Quy mô và cơ cấu kinh tế của huyện Thanh Chương ................................... 38 giai đoạn 2011 – 2015 ................................................................................................... 38 Bảng 2.1: Tỷ trọng vốn đầu tư của huyện Thanh Chương so với một số huyện trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2015 .......................................................................................... 46 Bảng 2.2: Quy mô và cơ cấu VĐT trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo nguồn vốn đầu tư giai đoạn 2011 - 2015 .................................................................................. 48 Bảng 2.3: VĐT và dự án đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo lĩnh vực đầu tư giai đoạn 2011 - 2015 ......................................................................................... 50 Bảng 2.4: Quy mô và cơ cấu vốn đăng ký đầu tư vào xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Thanh Chương .................................................................................................... 52 phân theo nguồn vốn giai đoạn 2011 - 2015 ................................................................. 52 Bảng 2.5: Tỷ lệ thực hiện dự án đầu tư vào xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Thanh Chương giai đoạn 2011 - 2015 ...................................................................................... 57 Bảng 2.6: Số lượng vốn và dự án đầu tư vào SX – KD trên địa bàn ............................ 59 huyện Thanh Chương giai đoạn 2011 - 2015 ................................................................ 59 Bảng 2.7: Quy mô và cơ cấu VĐT vào SX - KD trên địa bàn ...................................... 60 huyện Thanh Chương phân theo nguồn vốn giai đoạn 2011 - 2015 ............................. 60 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm vii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học Bảng 2.8: Vốn và dự án đầu tư vào SX - KD trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo ngành kinh tế giai đoạn 2011 - 2015 ..................................................................... 61 Bảng 2.9: Vốn và dự án đầu tư vào SX - KD trên địa bàn huyện Thanh Chương phân theo hình thức đầu tư giai đoạn 2011 – 2015 ................................................................ 62 SVTH: Lê Thị Thanh Tâm viii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp đại học TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Đối với tỉnh Nghệ An nói chung và huyện Thanh Chương nói riêng, hoạt động thu hút đầu tư có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế và xã hội. Trong 5 năm gần đây huyện Thanh Chương đã thu hút được 753 dự án với tổng số vốn là 1.547,64 tỷ đồng, đóng góp một phần nhỏ vào thu ngân sách của huyện, tạo thêm nhiều việc làm mới cho hàng ngàn lao động giúp cho cuộc sống người dân được cải thiện đáng kể, tỷ trọng các ngành công nghiệp và dịch vụ tăng lên, nông lâm nghiệp dần giảm xuống... Song trong quá trình thu hút đầu tư vào huyện Thanh Chương, bên cạnh những kết quả đạt được còn nhiều hạn chế, tồn tại như đối tác đầu tư còn quá ít; lĩnh vực đầu tư kém đa dạng, quy mô dự án nhỏ... Vì vậy, đề tài “Tình hình thu hút đầu tư trên địa bàn huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An” được thực hiện nhằm mục đích đánh giá tổng quan, nhìn lại tình hình, thực trạng thu hút đầu tư trên địa bàn huyện nhằm đưa ra một số giải pháp, kiến nghị để khắc phục những hạn chế, tồn tại trên, cũng như một số giải pháp phù hợp và hiệu quả nhất để đẩy mạnh thu hút vốn và dự án đầu tư vào huyện Thanh Chương góp phần phát triển kinh tế xã hội hơn nữa cho huyện nhà. - Dữ liệu phục vụ nghiên cứu: Đề tài sử dụng một số thông tin, số liệu thứ cấp thu thập