Đối với hầu hết các tuyến thông tin quang truyền thống, khi cự ly
truyền dẫn dài tới một mức nào đó mà suy hao vượt quá công suất dự
phòng, mức phân bổ suy hao không đủ để thỏa mãn yêu cầu phía thu, cần
phải sử dụng các trạm lặp. Các trạm lặp này có nhiệm vụ khuếch đại quang
trên đường truyền. Đây là quá trình biến đổi tín hiệu quang rất yếu tại đầu
vào của bộ lặp thành tín hiệu điện, khuếch đại lên, chỉnh lại thời gian, dạng
tín hiệu đó sau biến đổi lại thành tín hiệu quang, lúc này đã được kh uếch
lên nhiều lần, tại đầu ra và phát vào đường truyền.
Thời gian gần đây cùng với sự phát triển ngày càng nhanh của khoa
học kỹ thuật trong nhiều lĩnh vực, người ta đã thực hiện được quá trình
khuếch đại quang trực tiếp gọi là kỹ thuật khuếch đại quang. Điều đó có
nghĩa là không phải thực hiện quá trình biến đổi quang - điện - quang phức
tạp. Kỹ thuật khuếch đại quang ra đời đã khắc phục được các hạn chế của
lặp về băng tần, nhiễu điện, mức xuyên âm, phổ khuếch đại vv. Việc sử
dụng kỹ thuật khuếch đại quang sẽ làm tăng cự ly truyền dẫn của các hệ
thống thông tin sợi quang, đặc biệt là các tuyến cáp quang biển, từ đó sẽ
phát triển một hệ thống thông tin quang toàn cầu.
Để khuếch đại quang, người ta đã nghiên cứu và đưa vào ứng dụng
nhiều loại bộ khuếch đại quang khác nhau được chia thành 2 loại chính:
Khuếch đại quang bán dẫn SOA (Optical Semiconduction Amplifier) và
khuếch đại quang sợi OFA (Optical Fiber Amplifier). Trong các loại OFA,
EDFA được sử dụng phổ biến hiện nay vì có nhiều ưu điểm về đặc tính kỹ
thuật so với SOA và có vùng ánh sáng khuếch đại (1530nm-1565nm) thích
hợp với dải tần hoạt động của hệ thống ghép kênh theo bước sóng mật độ
cao DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing).
22 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 3518 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
1
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................. 2
1. TỔNG QUAN KHUẾCH ĐẠI QUANG .................................................. 3
1.1. Các đặc điểm của các chủng loại khuếch đại quang .......................... 3
1.2. Nguyên lý hoạt động của bộ khuếch đại quang sợi - pha tạp ............ 4
2. BỘ KHUẾCH ĐẠI EDFA ........................................................................ 5
2.1. Cấu trúc bộ khuếch đại EDFA ........................................................... 5
2.2. Đặc tính của bộ khuếch đại EDFA: ................................................... 8
2.2.1. Đặc tính tăng ích (đặc tính khuếch đại): ..................................... 9
2.2.2. Đặc tính tạp âm nhiễu ............................................................... 11
2.2.3. Đặc tính công suất ra ................................................................. 14
2.3. EDFA trong hệ thống ghép kênh theo bước sóng ............................ 15
2.3.1. Sự phân bố bước sóng quang trong hệ thống WDM ................ 16
2.3.2. Sự biến đổi tăng ích và công nghệ điều chỉnh tăng ích của
EDFA .................................................................................................. 17
2.3.3. Điều khiển giám sát EDFA trong hệ thống WDM ................... 18
2.4. Các vị trí đặt EDFA trong tuyến cáp sợi quang ............................... 19
KẾT LUẬN ( Trần Văn Khanh) ................................................................. 21
KẾT LUẬN ( Nguyễn Phùng Hưng) .......................................................... 22
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
2
LỜI NÓI ĐẦU
Đối với hầu hết các tuyến thông tin quang truyền thống, khi cự ly
truyền dẫn dài tới một mức nào đó mà suy hao vượt quá công suất dự
phòng, mức phân bổ suy hao không đủ để thỏa mãn yêu cầu phía thu, cần
phải sử dụng các trạm lặp. Các trạm lặp này có nhiệm vụ khuếch đại quang
trên đường truyền. Đây là quá trình biến đổi tín hiệu quang rất yếu tại đầu
vào của bộ lặp thành tín hiệu điện, khuếch đại lên, chỉnh lại thời gian, dạng
tín hiệu đó sau biến đổi lại thành tín hiệu quang, lúc này đã được khuếch
lên nhiều lần, tại đầu ra và phát vào đường truyền.
Thời gian gần đây cùng với sự phát triển ngày càng nhanh của khoa
học kỹ thuật trong nhiều lĩnh vực, người ta đã thực hiện được quá trình
khuếch đại quang trực tiếp gọi là kỹ thuật khuếch đại quang. Điều đó có
nghĩa là không phải thực hiện quá trình biến đổi quang - điện - quang phức
tạp. Kỹ thuật khuếch đại quang ra đời đã khắc phục được các hạn chế của
lặp về băng tần, nhiễu điện, mức xuyên âm, phổ khuếch đại vv... Việc sử
dụng kỹ thuật khuếch đại quang sẽ làm tăng cự ly truyền dẫn của các hệ
thống thông tin sợi quang, đặc biệt là các tuyến cáp quang biển, từ đó sẽ
phát triển một hệ thống thông tin quang toàn cầu.
Để khuếch đại quang, người ta đã nghiên cứu và đưa vào ứng dụng
nhiều loại bộ khuếch đại quang khác nhau được chia thành 2 loại chính:
Khuếch đại quang bán dẫn SOA (Optical Semiconduction Amplifier) và
khuếch đại quang sợi OFA (Optical Fiber Amplifier). Trong các loại OFA,
EDFA được sử dụng phổ biến hiện nay vì có nhiều ưu điểm về đặc tính kỹ
thuật so với SOA và có vùng ánh sáng khuếch đại (1530nm-1565nm) thích
hợp với dải tần hoạt động của hệ thống ghép kênh theo bước sóng mật độ
cao DWDM (Dense Wavelength Division Multiplexing).
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
3
1. TỔNG QUAN KHUẾCH ĐẠI QUANG
1.1. Các đặc điểm của các chủng loại khuếch đại quang
Loại
thiết bị
Khuếch
đại laser
FP-LD
Khuếch
đại quang
sợi
Khuếch
đại Raman
Khuếch đại
Brillouin
Khuếch đại
Laser TW-
LD
Nguyên lý
Bức xạ từ
nghịch đảo
độ tích lũy
môi trường
Bức xạ từ
nghịch đảo
độ tích lũy
môi trường
Tán xạ
Raman
được kích
thích
Tán xạ
Brillouin
được kích
thích
Bức xạ từ
nghịch đảo độ
tích lũy môi
trường
Công suất
bãohòa lối
ra(dBm)
8
11
20
-
9
Băng tần
khuếch
đại
(1-3)Ghz
(0,5-4)Thz
1Thz
50 Mhz
>5 Thz
Mức tạp
âm
(6-9) dB (3-5) dB - - 5,2 dB
Suy hao
ghép vào
sợi
lớn
nhỏ
nhỏ
nhỏ
lớn
Phân cực
tín hiệu
TE-mode độc lập Tín
hiệu/bơm
Tín
hiệu/bơm
TE-mode
Hệ số
khuếch
đại
(25-30)dB
(40-50)dB
~50dB
~30dB
(20-30)dB
Dòng/công
suất bơm
10mA
20-100mW ~vài W ~vài W ~100mW
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
4
1.2. Nguyên lý hoạt động của bộ khuếch đại quang sợi - pha tạp
Các chất kích tạp và các chất nhạy cảm dùng để pha tạp sợi dẫn
quang với các mức độ tập trung khác nhau là các chất có chứa ion đất hiếm.
Cơ chế hoạt động của sợi quang pha tạp đất hiếm để trở thành để trở thành
các bộ khuếch đại theo hình 1.
a) b)
Hình 1: Cơ chế bức xạ ba mức a) và bốn mức b)
Khi một điện tử ở trạng thái cơ bản E1 được kích thích từ một nguồn
bức xạ có bước sóng phù hợp, nó sẽ hấp thụ năng lượng và chuyển tới mức
cao hơn E2, từ mức này nó sẽ phân rã trực tiếp xuống trạng thái cơ bản theo
cách bức xạ và phát ra photon. Hoặc nếu như có mức năng lượng thấp hơn
E3 nó sẽ thả không bức xạ tới mức đó, từ đây điện tử có thể phân rã xuống
mức năng lượng E1 (hình 1 a) hay E4 (hình 1 b) thông qua quá trình bức xạ
tự phát, trong đó năng lượng dư ra thu được nhờ sự phát photon có bước
sóng dài hơn bước sóng kích thích.
Nếu thời gian sống của mức E3 đủ dài để điện tử được nguồn bơm
kích thích thì có thể xảy ra sự nghịch đảo độ tích lũy. Đây là điều kiện để
có số điện tử trên mức siêu bền E3 nhiều hơn mức tới (E1 hay E4). Một
Phân rã
Phân rã
Phân rã
E2
E3
E1
E1
E4
E3
E2
bơm
bơm
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
5
photon có mức năng lượng tương đương với sự chênh lệch giữa mức E3 và
E1 (đối với 3 mức) hay giữa E3 và E4 (đối với 4 mức) thì nó sẽ kích thích
các điện tử ở mức E3 rơi xuống mức E1 hay E4 và phát thêm một photon,
photon này cùng pha và hướng với photon tới (hiện tượng này gọi là bức xạ
kích xạ kích thích của các photon). Bức xạ làm xuất hiện thêm các photon
cùng pha và cùng hướng với các photon tới, điều này có nghĩa là ánh sáng
đã được khuếch đại. Trong hình 1 còn lưu ý rằng ở điều kiện không kích
thích, hầu hết các điện tử ở trạng thái cơ bản E1, vì thế nên thông thường thì
giá trị ngưỡng ở các laser bốn mức thấp hơn so với laser ba mức.
Có nhiều ion đất hiếm có các dải huỳnh quang, vì vậy cho khả năng
bức xạ kích thích, điều này tạo ra các ứng dụng trong khuếch đại các tín
hiệu quang. Đáng chú ý nhất là Nd3+ có dải bức xạ 1,06m và 1,32m; Er3+
có dải bức xạ 1,55m và 2,7m. Ngoài ra còn có Ho3+ bức xạ ở 2,08m và
Tm
3+
cho bức xạ ở 2,3m. Hiện nay sử dụng rộng rãi là bộ khuếch đại sợi
quang trộn Erbium (EDFA) do có nhiều ưu điểm như tăng ích đưa ra cao,
băng tần rộng, tạp âm thấp và phù hợp với bước sóng suy hao có sẵn trong
sợi quang.
2. BỘ KHUẾCH ĐẠI EDFA
2.1. Cấu trúc bộ khuếch đại EDFA
Cấu trúc tiêu biểu của bộ EDFA được chỉ ra như hình 2. EDFA có
thành phần chình gồm một đoạn ngắn cáp quang có lõi pha tạp khoảng
0,1% Erbium. Erbium là một nguyên tố đất hiếm có tính năng quang tích
cực. Đoạn sợi pha tạp Erbium được ký hiệu là EDF (Erbium - Doper Fiber)
thường có chiều dài khoảng 10 - 20m. Ngoài ra EDFA còn có một laser
bơm để cung cấp năng lượng cho đoạn EDF, một bộ ghép bước sóng WDM
để ghép bước sóng ánh sáng tín hiệu và bước sóng ánh sáng bơm vào đoạn
EDF và bộ phân cách để hạn chế ánh sáng phản xạ từ hệ thống.
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
6
Hình 2: Cấu trúc tổng quát của bộ khuếch đại EDFA
Biểu đồ mức năng lượng của ion Erbium được mô tả như hình 3.
Er
3+
ở trạng thái không bị bất kỳ tín hiệu quang nào kích thích, ở mức năng
lượng thấp nhất, khi bơm quang hạt Erbium hấp thụ năng lượng rồi chuyển
tiếp lên mức năng lượng cao hơn. Quang bơm vào có bước sóng khác nhau,
các mức năng lượng cao có hạt chuyển lên mức năng lượng cao hơn.
Quang bơm vào có bước sóng khác nhau, các mức năng lượng cao có hạt
chuyển lên cũng khác nhau. Sự dịch chuyển điện tử từ mức năng lượng cao
này xuống mức năng lượng cơ bản phát ra photon, photon này bức xạ có
thể là do hiện tượng bức xạ tự phát (sự phân hủy tự nhiên của các ion mà
không có bất cứ một động tác nào chen vào) hay kích thích (do sự có mặt
của các photon có chứa năng lượng bằng năng lượng dịch chuyển, kích
thích sự phát xạ và tạo ra photon tỷ lệ với số photon của chùm sáng). Trong
quá trình bức xạ kích thích, nó tạo ra số photon cùng pha cùng hướng với
photon tới, như vậy là đã tạo ra được quá trình khuếch đại trong EDFA.
Bức xạ tự phát tạo ra các photon cùng pha và hướng ngẫu nhiên, điều này
gây ra nhiễu trong EDFA gọi là nhiễu do bức xạ tự phát được khuếch đại
(ASE). Tuy nhiên thời gian sống của các điện tử ở mức năng lượng cao
Bộ lọc
quang
Bộ ghép WDM Bộ cách ly Sợi quang pha
tạp Erbium
Laser bơm
Vào Ra
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
7
khoảng 10ms đủ để đảm bảo thay vì nhiễu bức xạ gây ra do bức xạ tự phát
thì hầu hết các ion Erbium đợi để khuếch đại tín hiệu bằng bức xạ tự kích
thích.
Hình 3: Giản đồ năng lượng Erbium
Hình 4 so sánh đáp ứng quang của Erbium với sợi dẫn quang thông
thường dùng trong truyền dẫn. Sự hấp thụ quang xảy ra trong các loại cáp
thông thường là thấp trong dải bước sóng tập trung khoảng 1550nm, nơi
mà hấp thụ quang vào khoảng 0,2dB/km có nghĩa là 5% ánh sáng truyền
qua bị hấp thụ trong 1km. Ngược lại sự tập trung Erbium vào khoảng
100ppm ở trong lõi có thể gây ra sự hấp thụ 2dB/km ở cùng bước sóng
bơm.
Bơm
năng
lượng
=980nm
Mức kích thích
Phân rã không bức xạ
Mức siêu bền
Tín hiệu được
khuếch đại
Mức cơ bản
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
8
Bước sóng (m)
Hình 4: Phổ hấp thụ của sợi quang thông thường và sợi quang Erbium
Laser bơm trong EDFA là laser bán dẫn thông thường và được gọi là
nguồn bơm. Nguồn bơm có thể bơm ở nhiều bước sóng nhưng hiệu quả cao
nhất là ở hai bước sóng 980nm và 1480nm. Khi sử dụng EDFA thì chỉ cần
một nguồn bơm có công suất nhỏ từ 10 đến 100mW là đủ để công suất ra
lớn theo yêu cầu, điều này giảm nguồn nuôi lên hệ thống EDFA có cấu trúc
nhỏ nhẹ, linh hoạt. Độ tin cậy là đặc điểm quan trọng đối với laser bơm vì
nó được bơm cho khoảng cách dài và để tránh làm nhiễu tín hiệu. Hiện tại
thì bước sóng bơm 1480nm được sử dụng rộng rãi hơn vì chúng có sẵn và
độ tin cậy cao hơn. Nếu tăng được độ ổn định của laser diode có bước sóng
980nm thì chúng có thể được chọn làm nguồn bơm.
2.2. Đặc tính của bộ khuếch đại EDFA
Các đặc tính cơ bản của EDFA là đặc tính tăng ích, đặc tính công
suất ra và đặc tính âm.
2,0
1,0
0,2
0,1
2,0
1,0
0,2
0,1
0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7
Hấp
thụ
khuếch
đại
sợi
Erbium
(dB/km)
Suy
hao
sợi
thường
(dB/km)
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
9
2.2.1. Đặc tính tăng ích (đặc tính khuếch đại)
Đặc tính tăng ích biểu thị khả năng khuếch đại của bộ khuếch đại,
định nghĩa là tỷ số giữa công suất ra và công suất vào. Hệ số khuếch đại
phụ thuộc vào công suất và bước sóng bơm.
Nhiều kết quả nghiên cứu đã cho kết luận rằng hệ số khuếch đại phụ
thuộc vào công suất và bước sóng bơm và nếu đặt bước sóng bơm tại
980nm và 1480nm là cho hiệu quả cao nhất.
Theo hình 5 hệ số khuếch đại của EDFA có khả năng khuếch đại cao
nhất khi tín hiệu ở bước sóng 1530nm và 1550nm.
Nhận xét:
+ Với công suất bơm cao, bước sóng 980nm sẽ cho hệ số khuếch đại
cao hơn so với bước sóng bơm 1480nm, điều này có nghĩa là tại bước sóng
980nm sẽ đạt được sự nghịch đảo mật độ cao hơn so với bước sóng
1480nm.
+ Với công suất bơm cao, hệ số khuếch đại đối với bước sóng
1530nm cao hơn so với bước sóng 1550nm.
(980:1530)
(980:1550)
(1480:1530)
(1480:1550)
0 10 20 30 40
Công suất bơm (mW)
Hình 5: Hệ số khuếch đại là một hàm của công suất bơm với
14m chiều dài của sợi Silico Al-Ge pha tạp Erbium được bơm
tại bước sóng 980nm và 1480nm
Hệ số
khuếch
đại (dB)
40
30
20
10
0
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
10
Hệ số khuếch đại phụ thuộc vào chiều dài sợi và phương thức bơm:
Hình 6 biểu thị mối quan hệ và chiều dài sợi quang.
Lúc đầu khả năng tăng ích tăng lên khi chiều dài sợi quang tăng,
nhưng sau khi sợi quang dài quá độ dài nhất định, tăng ích sẽ giảm dần, vậy
có một độ dài nhất định để đạt được khả năng khuếch đại tối đa.
40
Hệ
30
số
20
k/đại
10
(dB)
0
-10
40
Hệ
30
số
20
k/đại
10
(dB)
0
-10
0 10 20 30 40 50 0 10 20 30 40 50 60 70
Chiều dài bộ khuếch đại (m) Chiều dài bộ khuếch đại (m)
Hình 6(a): Hệ số khuếch đại tín hiệu tại 1530nm và 1550nm, bước sóng bơm
980nm và 1480nm với công suất bơm là 40 mW và công suất tín hiệu điện là
-40dB
30
Hệ
20
số
10
k/đại
0
(dB)
-10
0 10 20 30 40 50 0 10 20 30 40 50
Chiều dài bộ khuếch đại (m) Chiều dài bộ khuếch đại (m)
Hình 6(b): Hệ số khuếch đại tín hiệu tại 1530nm và 1550nm, bước sóng
bơm 980nm và 1480nm với công suất bơm là 10 mW và công suất tín
hiệu điện là -40dB
30
Hệ
20
số
10
k/đại
0
(dB)
-10
1530nm tín hiệu 1550nm tín hiệu
1530nm tín hiệu 1550nm tín hiệu
980nm
980nm
980nm
980nm
1480nm
1480nm
1480nm
1480nm
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
11
Ngoài ra hệ số khuếch đại còn phụ thuộc vào phương thực bơm là
cùng chiều hay ngược chiều với tín hiệu như hình 7.
2.2.2. Đặc tính tạp âm nhiễu
Trong sợi pha tạp Erbium, các photon bức xạ tự phát có pha và
hướng ngẫu nhiên. Một số photon bức xạ tự phát được giữ lại ở các mode
của sợi quang, lan truyền dọc theo lõi sợi và được khuếch đại thành các
nguồn tạp âm ảnh hưởng đến tín hiệu quang. Tạp âm của EDFA chủ yếu có
4 loại:
- Tạp âm tán hạt của tín hiệu quang
- Tạp âm tán hạt bức xạ tự phát bị khuếch đại (ASE)
- Tạp âm phách giữa quang phổ ASE và tín hiệu
- Tạp âm phách giữa các quang phổ ASE.
Trong 4 tạp âm trên có 2 loại tạp âm thứ 3 và thứ 4 có ảnh hưởng lớn
nhất, đặc biệt tạp âm thứ 3 là nhân tố quang trọng quyết định tính năng của
EDFA.
Ngoài ra còn có nhiễu bắn có nguồn gốc phát sinh thời gian đến của
các photon tại bộ tách quang không giống nhau và do tốc độ chuển động và
số lượng các hạt tải điện qua tiếp giáp P-N của bộ tách quang thay đổi ngẫu
G(dB)
30
20
10
0 5 10 15
Hình 3.7: Hệ số khuếch đại phụ thuộc vào chiều dài sợi
và phương thức bơm
Bơm ngược chiều
Bơm cùng chiều
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
12
nhiên theo thời gian. Bộ khuếch đại quang đặt trước diode tách quang nên
nó là một trong các nguồn sinh ra nhiễu bắn.
Nguồn gốc của nhiễu trong các bộ khuếch đại quang:
Gọi Nm(0), Nm(L) là mật độ photon ở ngõ vào và tại ngõ ra của bộ
khuếch đại, G là hệ số khuếch đại chung của bộ khuếch đại.
Hình 8: Sự tương tác ánh sáng tại tần số với một bộ khuếch đại hai mức
với hệ số khuếch đại G tại tần số
Mật độ photon ở ngõ ra của bộ khuếch đại được cho như sau:
Nm(L) = GNm(0) + nsp(G - 1)
Trong vế phải, thành phần thứ nhất tương ứng với tín hiệu được
khuếch đại, còn thành phần thứ 2 tương ứng với phát xạ tự phát được
khuếch đại hay nhiễu ở ngõ ra của bộ khuếch đại. Ta tính toán công suất
nhiễu tại ngõ ra cho mode này và tính số mode trong dải tần số để thu
được công suất nhiễu ở ngõ ra trong băng thông xung quang tần số
khi đó hệ số khuếch đại của bộ khuếch đại là G:
PASE = nsp(G-1)h
Là phương trình cơ bản trong việc tính nhiễu trong hệ thống khuếch
đại quang, nó cũng được dùng nhiều trong phần tính toán thiết kế của đồ
án. Một chú ý quan trọng là biểu thức tính PASE trong phương trình cần
nhân thêm một hệ số mt để thu được tổng công suất nhiễu ASE.
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
13
Hình 9 cho thấy ảnh hưởng của các phương thức bơm khác nhau đối
với hệ số tạp âm, khi sợi quang trồn Erbium tương đối dài thì hệ số tạp âm
khi bơm ngược chiều cao hơn với khi bơm cùng chiều.
Nhiễu tại ngõ ra bộ khuếch đại quang:
Trong các hệ thống thông tin ánh sáng dùng các bộ khuếch đại
quang, tín hiệu quang được biễn đổi sang tín hiệu điện ở cuối đường
truyền. Các bộ tách sóng sẽ biến đổi các photon thành electron, phát xạ tự
phát tồn tại trong bộ khuếch đại quang sẽ gây ra sự gia tăng đối với tín hiệu
điện, đó được xem như là nhiễu, nó hoàn toàn ngẫu nhiên chứ không chứa
thông tin. Điện trường tổng cộng ở bộ tách sóng bằng tổng các trường của
ánh sáng phát xạ tự phát và ánh sáng tín hiệu:
Dòng photodiode được tạo ra tại ngõ thu:
hv
e
EEEEEEI spontsigspontsigspontsig
**22
spontsigtot EEE
10
Hệ
8
số
6
tạp
4
âm
2
(dBm)
0
Bơm ngược chiều
Bơm cùng chiều
8
Hệ
số
tạp 7
âm
(dBm)
6
5
10
0
Công
suất
-10 (dbm)
-20
-30
0 2 4 6 8 10 12 14 -50 -40 -30 -20 -10 -0
Chiều dài (m) Công suất vào của tín hiệu (dBm)
Hình 9: Hệ số tạp âm EDFA
ASE+
ASE
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
14
Thành phần đầu tiên là cường độ tín hiệu. Các thành phần tiếp theo
tương ứng với nhiễu. Thành phần thứ 2 tương ứng với sản phẩm của điện
trường phát xạ tự phát với bản thân nó và gọi là thành phần nhiễu pha tự
phát - tự phát (sp - sp). Thành phần còn lại là sản phẩm của điện trường tín
hiệu và điện trường phát xạ tự phát, được gọi là thành phần nhiễu pha tín
hiệu - tự phát (s - sp). Dấu (*) để chỉ các thành phần phức bù.
Tính tỷ số nhiễu NF (Noise Figure)
Trong bộ khuếch đại quang, tỷ số nhiễu được đưa ra nhằm đánh giá
chất lượng của bộ khuếch đại quang. Nó được định nghĩa:
Với SRNin, SRNout: Tỷ số tín hiệu trên nghiễu ở đầu vào và đầu ra
của bộ khuếch đại. Qua quá trình tính toán NF được cho như sau:
Ta thấy khi G>>1, công suất đầu vào cao và băng thông quang đủ
nhỏ thì NF ~ 2nsp. Trong trường hợp lý tưởng, nsp=1 và do đó NF=2(dB).
Các bộ khuếch đại quang pha tạp Erbium có thể đạt được tỷ số nhiễu giới
hạn là 3dB.
2.2.3. Đặc tính công suất ra
Với bộ khuếch đại quang lý tưởng không kể công suất vào cao bao
nhiêu, tín hiệu quang đề được khuếch đại theo tỷ lệ như nhau. Nhưng thực
tế không phải như vậy, khi công suất vào tăng lên, bức xạ bị kích thích tăng
nhanh, giảm số hạt chuyển động ngược lại, quang bức xạ bị kích thích yếu
đi, dẫn đến bão hòa tăng ích, công suất phát có xu hướng ổn định. Bão hòa
tăng ích là đặc tính là hệ số khuếch đại giảm khi tín hiệu vào tăng. Đặc tính
bão hòa tăng ích là đặc tính vô cùng quan trọng do ccông suất đầu ra của bộ
SNRIN
NF=
SRNOUT
s
sp
s
esp
sp
IG
eBnG
IG
BBeGn
GG
G
nNF
2
0
2
0
2
)1(2)2(111
2
Khuếch đại sợi quang pha trộn Erbium EDFA
Nguyễn Phùng Hưng – Trần Văn Khanh. Kỹ thuật điện tử. K19
15
khuếch đại liên quan đến cự ly truyền dẫn và cự ly trạm lặp hoặc làm tăng
số đầu ra trong cấu h