Luận án Doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ HƯƠNG DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO Ở ĐÀ NẴNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ HÀ NỘI - 2023 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ HƢƠNG DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO Ở ĐÀ NẴNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƢ LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: KINH TẾ CHÍNH TRỊ M : NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: . PGS.TS. VŨ VĂN PHÚC . TS. NGUYỄN THANH SƠN HÀ NỘI - 2023 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng nghiên cứu sinh. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, tài liệu được trích dẫn theo đúng quy định và được ghi đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Nguyễn Thị Hƣơng MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 7 1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư 7 1.2. Khái quát kết quả chủ yếu của các công trình đã công bố liên quan đến đề tài luận án và các khoảng trống mà luận án tiếp tục nghiên cứu 28 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ 34 2.1. Những vấn đề chung về khu công nghệ cao, doanh nghiệp công nghệ cao và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư 34 2.2. Nội dung, tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư 56 2.3. Kinh nghiệm trong nước, quốc tế về phát triển doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và bài học cho Đà Nẵng 66 Chương 3: THỰC TRẠNG DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO Ở ĐÀ NẴNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ 86 3.1. Khái quát về khu công nghệ cao Đà Nẵng và chủ trương phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. 86 3.2. Thực trạng của các doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng giai đoạn 2010 - 2022 96 3.3. Đánh giá chung về thực trạng doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng giai đoạn 2010 - 2022 123 Chương 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO Ở ĐÀ NẴNG TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ 136 4.1. Dự báo bối cảnh quốc tế, trong nước và thành phố ảnh hưởng đến phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng 136 4.2. Quan điểm phát triển các doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư 143 4.3. Giải pháp phát triển các doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng đến năm 2030 151 KẾT LUẬN 173 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 174 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 175 PHỤ LỤC 186 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CMCN Cách mạng công nghiệp CNTT Công nghệ thông tin KH&CN Khoa học và công nghệ R&D Nghiên cứu và triển khai DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 3.1: Tổng hợp hiện trạng sử dụng đất tại khu công nghệ cao Đà Nẵng 88 Bảng 3.2: Kết quả thu hút các dự án tham gia sản xuất sản phẩm công nghệ cao và cung ứng dịch vụ công nghệ cao (Giai đoạn 2010 – 2022) 97 Bảng 3.3: Kết quả thu hút các dự án tham gia sản xuất sản phẩm công nghệ cao và cung ứng dịch vụ công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng theo từng năm (Giai đoạn 2010-2022) 97 Bảng 3.4: Các doanh nghiệp công nghệ cao đã đi vào hoạt động ở khu công nghệ cao Đà Nẵng (Giai đoạn 2010 - 2022) 99 Bảng 3.5: Các doanh nghiệp công nghệ cao, dự án sản xuất sản phẩm công nghệ cao và cung ứng dịch vụ công nghệ cao đang làm thủ tục sau cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ở khu công nghệ cao Đà Nẵng (Giai đoạn 2010 - 2022) 100 Bảng 3.6: Quy mô vốn ban đầu của các doanh nghiệp công nghệ cao có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài ở khu công nghệ cao Đà Nẵng (Giai đoạn 2010-2022) 107 Bảng 3.7: Quy mô vốn ban đầu của các doanh nghiệp công nghệ cao có vốn đầu tư trong nước tại khu công nghệ cao Đà Nẵng (Giai đoạn 2010-2022) 108 Bảng 3.8: Nhân lực của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng (Tính đến 30/12/2022) 111 Bảng 3.9: Trình độ chuyên môn của nhân lực tại các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng (Tính đến 30/12/2022) 117 Bảng 3.10: Kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong 2 năm 2021 và 2022. 121 Bảng 3.11: Kết quả thu hút các dự án tham gia sản xuất sản phẩm công nghệ cao và cung ứng dịch vụ công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng phân theo loại hình chức năng (Giai đoạn 2010-2022) 121 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài luận án Trong bối cảnh cách mạng khoa học và công nghệ (KH&CN) phát triển mạnh mẽ, nhất là cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ tư, việc ứng dụng và phát triển công nghệ cao đã trở thành nền tảng quan trọng mang tính chiến lược trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, đảm bảo phát triển bền vững của các quốc gia. Trước xu thế đó, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao là một đòi hỏi tất yếu của các nước, yêu cầu các doanh nghiệp không chỉ có khả năng khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, mà còn phải nhanh nhạy trong việc phát triển, ứng dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, gắn chiến lược sản xuất, kinh doanh với hoạt động nghiên cứu khoa học, để đạt được hiệu quả kinh tế cao. Doanh nghiệp công nghệ cao có thể nằm riêng lẻ, có thể được thu hút tập trung vào một khu gọi là khu công nghệ cao. Việt Nam cũng như các nước trên thế giới, khu công nghệ cao là một khu kinh tế - kỹ thuật được xây dựng và phát triển trên cơ sở công nghệ cao, nhằm tập trung thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao trong và ngoài nước, đồng thời huy động các nguồn lực về khoa học và công nghệ cao, thúc đẩy phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, kết hợp hiệu quả giữa sản xuất kinh doanh với nghiên cứu, tiếp thu, chuyển giao, phát triển công nghệ cao và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho công nghiệp công nghệ cao, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, tạo động lực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong khu công nghệ cao, các doanh nghiệp công nghệ cao có vai trò cực kỳ quan trọng. Cùng với việc đóng vai trò là các chủ thể nghiên cứu, chuyển giao, phát triển công nghệ cao, các doanh nghiệp công nghệ cao còn là đầu tàu giữ vai trò hỗ trợ, bổ sung cho các doanh nghiệp khác tạo thành mối liên kết cùng hợp tác, cùng cạnh tranh và cùng nhau phát triển... Thành phố Đà Nẵng là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Thành phố đã xác định đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao là định hướng chiến lược trong mục tiêu phát triển theo hướng xanh, bền vững. Để đáp ứng yêu cầu phát triển, Đà Nẵng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1979/QĐ-TTg ngày 28/10/2010 về việc thành lập khu công nghệ cao trên địa bàn thành phố nhằm thúc đẩy đổi mới công nghệ, ươm tạo công nghệ - doanh nghiệp công nghệ cao; hình thành và phát 2 triển các ngành công nghệ cao, gắn kết hiệu quả giữa nghiên cứu, ứng dụng với sản xuất, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh cho hàng hóa, dịch vụ của Đà Nẵng, góp phần phát triển KH&CN của Đà Nẵng nói riêng và khu vực miền Trung – Tây Nguyên nói chung. Do đó, Chính phủ và chính quyền thành phố đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi vượt trội đối với khu công nghệ cao Đà Nẵng từ khi thành lập đến nay. Đặc biệt, không nằm ngoài xu thế tất yếu, Ban Quản lý khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng đã rất quan tâm, không ngừng nỗ lực triển khai các hoạt động xúc tiến thu hút các dự án đầu tư để phát triển doanh nghiệp công nghệ cao theo đúng định hướng và phù hợp với tiềm năng của địa phương. Bước đầu, doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng đã có sự gia tăng về số lượng, có hiệu quả về chất lượng, tạo lập nền tảng để phát triển các ngành công nghệ cao mũi nhọn và đóng góp tích cực vào sự tăng trưởng kinh tế của thành phố. Tuy nhiên, các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, khó khăn dẫn đến tình trạng: sản xuất kinh doanh thiếu ổn định, doanh thu từ sản phẩm công nghệ cao của doanh nghiệp chưa nhiều, chi đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) chưa được chú trọng đúng mức, số lượng lao động có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên trực tiếp thực hiện R&D trên tổng số lao động của một số doanh nghiệp biến động lớn... Trong bối cảnh CMCN lần thứ tư, việc nghiên cứu vấn đề lý luận và thực tiễn về doanh nghiệp công nghệ cao, đánh giá thực trạng doanh nghiệp công nghệ cao, tìm ra những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của nó, từ đó đề xuất quan điểm và giải pháp phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng là vấn đề cấp bách và có ý nghĩa thực tiễn đối với địa phương. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, nghiên cứu sinh chọn chủ đề “Doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” làm đề tài luận án tiến sỹ chuyên ngành kinh tế chính trị. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng của doanh nghiệp công nghệ cao trong giai đoạn 2010 - 2022, luận án đề xuất giải pháp nhằm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng đến năm 2030. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 3 - Hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. - Phân tích, đánh giá thực trạng doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng giai đoạn 2010 - 2022. - Đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng đến năm 2030. 3. Các câu hỏi nghiên cứu Nghiên cứu đề tài này sẽ tập trung trả lời các câu hỏi sau: - Phát triển doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư là như thế nào? Nội dung, tiêu chí đánh giá và nhân tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp công nghệ cao là gì? - Thực trạng của doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong giai đoạn 2010 – 2022 như thế nào? Vấn đề gì đang đặt ra? - Cần có giải pháp gì để phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư đến năm 2030? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là doanh nghiệp công nghệ cao ở Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. Luận án tiếp cận theo đối tượng của kinh tế chính trị: Nghiên cứu quan hệ sản xuất trong mối liên hệ với lực lượng sản xuất và kiến trúc thượng tầng. Về quan hệ sản xuất: nghiên cứu mối quan hệ giữa các chủ thể trong việc thu hút, phát triển doanh nghiệp công nghệ cao. Trong đó, chính quyền nhà nước là trọng tâm, thông qua các cấp chính quyền, Ban quản lý khu công nghệ cao và các doanh nghiệp, các trường đại học, viện, trung tâm nghiên cứu liên kết phối hợp. Về lực lượng sản xuất: Nghiên cứu các nguồn lực, điều kiện để doanh nghiệp công nghệ cao hoạt động, gồm: Vốn; con người; cơ sở vật chất kỹ thuật và khoa học công nghệ. Về kiến trúc thượng tầng: Vai trò và năng lực, quyền hạn của chính quyền nhà nước các cấp và các chủ thể liên quan trong thực hiện cơ chế, chính sách thu hút, hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp công nghệ cao. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4 - Phạm vi nội dung: Để phù hợp với mục tiêu và đảm bảo quy định về dung lượng, luận án chỉ tập trung nghiên cứu các doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư dưới góc độ kinh tế chính trị, trong đó tập trung vào 3 nội dung: số lượng, chất lượng và cơ cấu; không nghiên cứu góc độ công nghệ, kỹ thuật. - Phạm vi không gian: Đề tài chỉ nghiên cứu các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. Đây là những doanh nghiệp công nghệ cao đáp ứng được các điều kiện, tiêu chí về dự án công nghệ cao và sản phẩm công nghệ cao trong quy định của Ban Quản lý khu công nghệ cao Đà Nẵng [3]. Ban Quản lý đã xét chọn và hỗ trợ các doanh nghiệp này trong quá trình thu hút đầu tư và hoạt động tại khu công nghệ cao Đà Nẵng. - Phạm vi về thời gian: Luận án phân tích và đánh giá thực trạng của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong giai đoạn 2010- 2022, đề xuất giải pháp đến 2030. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận án vận dụng lý luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, cùng hệ thống chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về doanh nghiệp công nghệ cao và phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp trừu tượng hoá khoa học: Tác giả đã sử dụng phương pháp này trong toàn bộ luận án. Trong chương 1, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu những công trình trong nước và nước ngoài có liên quan trực tiếp đến đề tài và khái quát những vấn đề chủ yếu cần tiếp tục giải quyết. Trong chương 2, sử dụng phương pháp trừu tượng hoá khoa học trong xác định nội dung, tiêu chí và các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến doanh nghiệp công nghệ cao; tập trung khảo sát kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở một số thành phố trong nước và nước ngoài để rút ra những bài học kinh nghiệm để phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. Trong chương 3, vận dụng phương pháp trừu tượng hoá khoa học trong phần phân tích, đánh giá thực trạng của doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà 5 Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư, tập trung nghiên cứu, phân tích, đánh giá kết quả đạt được của các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghệ cao và cung ứng dịch vụ công nghệ cao điển hình, có quy mô lớn, có thành tựu nổi bật về phát triển các lĩnh vực công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. Trong chương 4, trên cơ sở các nguyên nhân chủ yếu đã được đưa ra ở chương 3, luận án đề xuất các quan điểm và những giải pháp cơ bản nhằm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư. Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phương pháp này đã được nghiên cứu sinh sử dụng xuyên suốt trong quá trình xây dựng luận án và được áp dụng phổ biến ở chương 2 và chương 3 của luận án. Trong chương 2, trên cơ sở các dữ liệu định tính mà tác giả đã thu thập được thông qua các văn bản, chính sách của Đảng, nhà nước, địa phương và tài liệu có liên quan đến những vấn đề về doanh nghiệp công nghệ cao và phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao, nghiên cứu sinh tiến hành phân tích, tổng hợp để xây dựng thành một hệ thống các quan niệm và một số vấn đề lý luận, kinh nghiệm khác, hình thành khung lý luận ở chương 2 của luận án. Trong chương 3, trên cơ sở các báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng, của Ban Quản lý khu công nghệ cao Đà Nẵng, của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng..., nghiên cứu sinh đã tổng hợp những dữ liệu định lượng về số lượng, tỉ lệ, mức độ... của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng, nghiên cứu sinh đã tiến hành phân tích và đưa ra các minh chứng cần thiết cho những nhận định của mình. Phương pháp thống kê và so sánh: Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở chương 3 của luận án. Trên cơ sở các số liệu trong các báo cáo của Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng, của Ban Quản lý khu công nghệ cao Đà Nẵng, của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng..., nghiên cứu sinh đã sử dụng phương pháp thống kê và so sánh để thấy được mức độ thay đổi về cơ cấu và quy mô của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng cũng như để phân tích thành tựu, hạn chế của các doanh nghiệp công nghệ cao tại địa bàn nghiên cứu trong giai đoạn 2010 - 2022. Phương pháp lô gic và lịch sử: Phương pháp này đã được nghiên cứu sinh sử dụng phổ biến ở chương 2, chương 3 và chương 4 của luận án. Trong chương 2, 6 nghiên cứu sinh sử dụng phương pháp này trong khảo cứu kinh nghiệm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao của các thành phố trong nước và nước ngoài. Theo đó, nghiên cứu sinh đã khái quát kinh nghiệm thành các luận điểm, phân tích và minh chứng cho các luận điểm đó. Trong chương 3, sử dụng phương pháp lô gic và lịch sử nhằm khái quát thực trạng bằng các luận điểm, sau đó chứng minh các luận điểm với các số liệu hoặc mô tả các hiện tượng, quá trình kinh tế trong thực tiễn của các doanh nghiệp công nghệ cao, trong đó, đặc biệt coi trọng minh họa, phân tích các ví dụ điển hình nhằm đánh giá thực trạng của các doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong giai đoạn 2010 - 2022. Trong chương 4, nghiên cứu sinh khái quát các quan điểm và giải pháp bằng các luận điểm, phân tích, lập luận để minh chứng khẳng định sự cần thiết của các luận điểm đó. 6. Điểm mới và đóng góp của luận án Một là, Góp phần làm rõ, bổ sung lý luận về doanh nghiệp công nghệ cao như (1) Đưa ra khái niệm, vai trò của doanh nghiệp công nghệ cao, quan niệm về phát triển doanh nghiệp công nghệ cao, yêu cầu đặt ra đối với doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư, nội dung, tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp công nghệ cao trong bối cảnh CMCN lần thứ tư; (2) Rút ra bài học kinh nghiệm từ một số địa phương trong và ngoài nước về phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay. Hai là, Đánh giá đúng thực trạng của doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong giai đoạn 2010 – 2022 và đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm phát triển doanh nghiệp công nghệ cao ở khu công nghệ cao Đà Nẵng trong bối cảnh CMCN lần thứ tư đến năm 2030. Ba là, Kết quả nghiên cứu của luận án có thể là tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà hoạch định chính sách, các nhà nghiên cứu liên quan đến phát triển doanh nghiệp công nghệ cao. 7. Kết cấu của luận án Luận án được kết cầu gồm phần mở đầu, 4 chương (11 tiết), kết luận, danh mục các công trình đã công bố của tác giả liên quan đến luận án, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. 7 Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN DOANH NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO TRONG BỐI CẢNH CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ 1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến công nghệ cao, khu công nghệ cao 1.1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước C.Mác và Ph.Ăngghen (2000), Toàn tập, (Tập 46), [11]: Khi bàn đến các yếu tố cấu thành lực lượng sản xuất, ngoài việc đề cao vai trò của hai yếu tố tư liệu sản xuất và người lao động, C.Mác nhấn mạnh vai trò của khoa học, coi đó là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất. Nghiên cứu tiến trình vận động và phát triển của xã hội loài người thông qua hoạt động sản xuất vật chất, C.Mác nhận định: “Sự phát triển của tư bản cố định là chỉ số cho thấy tri thức xã hội phổ biến (wissen knowledge) đã chuyển hóa đến mức độ nào đó thành lực lượng sản xuất trực tiếp” [11, tr.372]. Theo luận điểm trên, tri thức khoa học được ứng dụng, được vật hóa thành máy móc, thiết bị, nhà xưởng, công cụ sản xuất (tư bản cố định) và được người lao động sử dụng trong quá trình sản xuất, do đó, nó trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. C.Mác khẳng định như sau: “Sự phát triển của hệ thống máy móc trên con đường ấy chỉ bắt đầu khi nền đại công nghiệp đã đạt được một trình độ phát triển cao hơn và tất cả các môn khoa học đều được phục vụ tư bản, còn bản thân hệ thống máy móc hiện có thì có những nguồn lực to lớn. Như vậy, phát minh trở thành một nghề đặc biệt và đối với nghề đó thì việc vận dụng khoa học vào nền sản xuất trực tiếp tự nó t