Luận án Đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược Anh - Việt

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ------------------------------------------ NGUYỄN THỊ THÚY HẠNH ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ANH -VIỆT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGỮ HỌC Hà Nội, năm 2023 i VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ------------------------------------------ NGUYỄN THỊ THÚY HẠNH ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ANH -VIỆT Ngành: Ngôn ngữ học so sánh, đối chiếu Mã số: 9.22.20.24 Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Hiển Hà Nội, năm 2023 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận án tiến sĩ “Đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả thu được trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác. Tác giả luận án Nguyễn Thị Thúy Hạnh iii LỜI CẢM ƠN Luận án được nghiên cứu sinh (NCS) thực hiện tại Khoa Văn hóa - Ngôn ngữ học, Học viện Khoa học Xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam dưới sự hướng dẫn của TS. Phạm Hiển. NCS xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phạm Hiển, người đã tận tình hướng dẫn, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm nghiên cứu. Thầy luôn động viên, khích lệ NCS trong nghiên cứu để NCS có thể hoàn thành luận án đúng thời gian quy định. NCS xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Khoa học Xã hội, quý thầy cô Học viện Khoa học Xã hội, Khoa Văn hóa - Ngôn ngữ học đã tạo điều kiện học tập, và giảng dạy, truyền đạt cho NCS nhiều kiến thức về ngôn ngữ học so sánh, đối chiếu. NCS xin chân thành cảm ơn các Nhà khoa học trong và ngoài Học viện đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp NCS kịp thời bổ sung, hoàn thiện nội dung luận án. Cuối cùng lời cảm ơn đặc biệt nhất, NCS xin dành cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện, giúp đỡ NCS cả về vật chất lẫn tinh thần trong suốt quá trình học tập và viết luận án.. Tác giả luận án Nguyễn Thị Thúy Hạnh iv MỤC LỤC MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN.......................................................................................................................... 9 1.1. Dẫn nhập .......................................................................................................... 9 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................... 9 1.2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới về thuật ngữ .......................................... 9 1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam về thuật ngữ ......................................... 17 1.2.3. Tổng quan nghiên cứu về thuật ngữ Quản trị chiến lược ........................... 19 1.3. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 21 1.3.1. Cơ sở lý luận về thuật ngữ quản trị chiến lược .......................................... 21 1.3.2. Cơ sở lý luận về định danh thuật ngữ ......................................................... 39 1.3.3. Cơ sở lý luận về ẩn dụ ý niệm .................................................................... 43 1.3.4. Cơ sở lý luận về ngôn ngữ học đối chiếu ................................................... 54 1.4. Tiểu kết ............................................................................................................... 58 CHƯƠNG 2. ĐỐI CHIẾU THUẬT NGỮ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ANH-VIỆT VỀ ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO VÀ ĐẶC ĐIỂM ĐỊNH DANH ................................... 60 2.1. Dẫn nhập ......................................................................................................... 60 2.2. Đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược Anh - Việt về đặc điểm cấu tạo ...... 60 2.2.1. Đối chiếu phương thức cấu tạo thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt ... 61 2.2.2. Đối chiếu đặc điểm thành tố cấu tạo cụm từ trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt .......................................................................................... 68 2.2.3. Nhận xét về những điểm tương đồng và khác biệt của đặc điểm cấu tạo thuật ngữ QTCL trong tiếng Anh và tiếng Việt ............................................ 82 2.3. Đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược Anh - Việt về đặc điểm định danh .. 85 2.3.1. Đối chiếu đặc điểm định danh thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt xét theo kiểu ngữ nghĩa của thuật ngữ ................................................................ 85 2.3.2. Đối chiếu đặc điểm định danh thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt xét theo cách thức biểu thị của thuật ngữ ............................................................ 88 v 2.3.3. Phân loại thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt theo phạm trù nội dung ....................................................................................................................... 91 2.3.4. Các mô hình định danh thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ............ 94 2.3.5. Nhận xét về những điểm tương đồng và khác biệt về đặc điểm định danh thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt .................................................... 110 2.4. Tiểu kết ......................................................................................................... 111 CHƯƠNG 3. ĐỐI CHIẾU ẨN DỤ Ý NIỆM TRONG THUẬT NGỮ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC ANH-VIỆT .................................................................................... 114 3.1. Dẫn nhập ....................................................................................................... 114 3.2. Khái quát về ẩn dụ ý niệm trong các thuật ngữ quản trị chiến lược tiếng Anh và tiếng Việt ......................................................................................................... 114 3.3. Đối chiếu ẩn dụ ý niệm trong các thuật ngữ quản trị chiến lược tiếng Anh và tiếng Việt .............................................................................................................. 117 3.3.1. Ẩn dụ có miền nguồn QUÂN SỰ trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 117 3.3.2. Ẩn dụ có miền nguồn XÂY DỰNG trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 122 3.3.3. Ẩn dụ có miền nguồn CON NGƯỜI trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 127 3.3.4. Ẩn dụ có miền nguồn HÀNH TRÌNH trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 133 3.3.5. Ẩn dụ có miền nguồn THỂ THAO trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 138 3.3.6. Ẩn dụ có miền nguồn CÂY trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................................... 141 3.3.7. Ẩn dụ có miền nguồn ĐỘNG VẬT trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 143 3.3.8. Ẩn dụ có miền nguồn KHÔNG GIAN trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt ..................................................................................................... 148 3.3.9. Ẩn dụ trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt được kích hoạt từ vi các miền nguồn khác ................................................................................... 154 3.4. Tiểu kết ............................................................................................................. 159 KẾT LUẬN ............................................................................................................. 162 DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ............................. 167 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 168 NGUỒN TƯ LIỆU KHẢO SÁT............................................................................. 180 PHỤ LỤC ............................................................................................................... PL1 PHỤ LỤC 1. THỐNG KÊ DỤ DẪN TRONG CÁC THUẬT NGỮ ẨN DỤ TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT ......................................................................... PL3 PHỤ LỤC 2. THỐNG KÊ THUẬT NGỮ ẨN DỤ THUỘC LĨNH VỰC QTCL TRONG TIẾNG ANH VÀ TIẾNG VIỆT ........................................................ PL15 PHỤ LỤC 3. NGỮ LIỆU NGHIÊN CỨU ....................................................... PL48 vii DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH TT Tên bảng/ hình Trang 1 Bảng 2.1. Thống kê thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt có cấu tạo là từ 66 2 Bảng 2.2. Số lượng thành tố cấu tạo thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt 68 3 Bảng 2.3. Thuật ngữ QTCL Anh-Việt thuộc các phạm trù ngữ nghĩa 92 4 Bảng 2.4. Thuật ngữ QTCL Anh-Việt thuộc đơn vị định danh phái sinh 93 5 Bảng 3.1. Lược đồ ánh xạ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC LÀ HOẠT ĐỘNG QUÂN SỰ 117 6 Bảng 3.2. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC LÀ HOẠT ĐỘNG QUÂN SỰ 121 7 Bảng 3.3. Lược đồ ánh xạ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC LÀ XÂY DỰNG 123 8 Bảng 3.4. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC LÀ XÂY DỰNG 126 9 Bảng 3.5. Lược đồ ánh xạ TỔ CHỨC LÀ CON NGƯỜI 128 10 Bảng 3.6. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ TỔ CHỨC LÀ CON NGƯỜI 132 11 Bảng 3.7. Lược đồ ánh xạ KINH DOANH LÀ MỘT CUỘC HÀNH TRÌNH 133 12 Bảng 3.8. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ KINH DOANH LÀ MỘT CUỘC HÀNH TRÌNH 137 13 Bảng 3.9. Lược đồ ánh xạ CẠNH TRANH LÀ CUỘC THI ĐẤU THỂ THAO 138 14 Bảng 3.10. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ CẠNH TRANH LÀ CUỘC THI ĐẤU THỂ THAO 140 15 Bảng 3.11. Lược đồ ánh xạ TỔ CHỨC LÀ CÂY 141 viii 16 Bảng 3.12. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ TỔ CHỨC LÀ CÂY 143 17 Bảng 3.13. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ có miền nguồn ĐỘNG VẬT 144 18 Bảng 3.14. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ có miền nguồn KHÔNG GIAN 153 19 Bảng 3.15. Thống kê số lượng thuật ngữ ẩn dụ được kích hoạt từ các miền nguồn khác 154 20 Hình 1.1. Mô hình quản trị chiến lược tổng quát 31 21 Hình 3.1. Tần suất xuất hiện các miền nguồn ẩn dụ trong thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt 116 ix DANH MỤC VIẾT TẮT TT Ký hiệu Cụm từ được viết tắt 1 QTCL quản trị chiến lược 2 AD ẩn dụ 3 TN thuật ngữ 4 ĐTĐD đặc trưng định danh 5 YTĐD yếu tố định danh 6 VD ví dụ 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Trong bối cảnh môi trường kinh doanh liên tục biến động với những đặc điểm vừa là cơ hội vừa là thách thức, quản trị chiến lược có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển bền vững của các tổ chức. Quản trị chiến lược giúp các tổ chức nói chung, các doanh nghiệp nói riêng định hướng rõ tầm nhìn chiến lược, sứ mạng và mục tiêu của mình. Bên cạnh đó, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp luôn có các chiến lược tốt, thích nghi với môi trường. Ngoài ra, quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp chủ động trong việc ra quyết định nhằm khai thác kịp thời các cơ hội và ngăn chặn hoặc hạn chế các rủi ro trong môi trường bên ngoài, phát huy các điểm mạnh và giảm các điểm yếu trong nội bộ doanh nghiệp, từ đó nâng cao vị thế cạnh tranh cho mình trên thương trường [5] [70] [36]. Quản trị chiến lược trong lĩnh vực kinh doanh chỉ thực sự bắt đầu được nghiên cứu từ những năm 50 của thế kỷ XX. Vấn đề chiến lược kinh doanh được phát triển bởi các nhà nghiên cứu của nhóm tư vấn Boston BCG, nhóm GE từ những năm 1970, tiếp theo đó, các công trình nghiên cứu về chiến lược kinh doanh của Michael Porter đã thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp. Từ năm 1990 đến nay, quản trị chiến lược đã trở nên phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh. Hiện nay Quản trị chiến lược (Strategic management) là bộ môn không thể thiếu trong chương trình đào tạo Quản trị kinh doanh ở bậc đại học và sau đại học không những ở Việt Nam mà còn ở các trường kinh tế danh tiếng trên thế giới [15, tr.9]. Do đó, việc nghiên cứu các thuật ngữ sử dụng trong lĩnh vực quản trị chiến lược sẽ mang lại nhiều ý nghĩa về lý luận và thực tiễn. Nghiên cứu về thuật ngữ trên thế giới và ở Việt Nam đã trải qua các thời kỳ phát triển khác nhau trong gần thế kỉ qua với nhiều thành tựu rực rỡ về cả số lượng và chất lượng, bao gồm các công trình lý luận và ứng dụng về thuật ngữ thuộc các ngành khoa học khác nhau như kinh tế, y học, dầu khí, thời trang, xây dựng, du lịch, xã hội học, v.v.... Nhìn chung, các công trình nghiên cứu thuật ngữ hiện nay hướng theo các cách tiếp cận như miêu tả đặc điểm của hệ thuật ngữ tiếng Việt; đối chiếu hệ 2 thuật ngữ giữa tiếng Việt với một ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nhật, v.v... dựa trên các tiêu chí như con đường hình thành thuật ngữ, đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh nhằm tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa hệ thuật ngữ tiếng Việt với hệ thuật ngữ tiếng nước ngoài trong lĩnh vực khoa học cụ thể. Ngoài ra, cũng có một số luận án hướng nghiên cứu đến chuẩn hóa thuật ngữ hoặc nghiên cứu tương đương dịch thuật ngữ từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt. Như vậy, có thể thấy rằng, ở Việt Nam vẫn còn thiếu các nghiên cứu về thuật ngữ dưới góc nhìn của ngôn ngữ học tri nhận - hướng nghiên cứu về thuật ngữ mới nổi trên thế giới. Bên cạnh đó, cho đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược (QTCL) tiếng Anh và tiếng Việt. Chính vì những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Đối chiếu thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt” để thực hiện luận án tiến sĩ nhằm tìm hiểu những điểm tương đồng và khác biệt về đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh và miền nguồn ý niệm trong hình thành thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt. Từ đó, luận án sẽ góp phần xây dựng lý thuyết chung về thuật ngữ học, làm cơ sở cho việc biên soạn từ điển thuật ngữ quản trị chiến lược Anh-Việt, phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và thực hành quản trị chiến lược. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận án là tìm hiểu, đối chiếu nhằm làm sáng tỏ những điểm tương đồng và khác biệt của hệ thuật ngữ quản trị chiến lược trong ngôn ngữ Anh và Việt xét về đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh thuật ngữ và các miền nguồn ý niệm trong hình thành thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích trên, luận án tập trung giải quyết các nhiệm vụ sau: (1) Tổng quan tình hình nghiên cứu và hệ thống hóa các quan điểm lý luận về thuật ngữ khoa học và thuật ngữ QTCL trên thế giới và ở Việt Nam, qua đó xác lập cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu của luận án; (2) Đối chiếu đặc điểm cấu tạo của thuật ngữ QTCL trong tiếng Anh và tiếng Việt; 3 (3) Đối chiếu đặc điểm định danh của thuật ngữ QTCL trong tiếng Anh và tiếng Việt; (4) Khảo sát, đối chiếu các miền nguồn Ẩn dụ ý niệm trong hình thành thuật ngữ QTCL trong tiếng Anh và tiếng Việt. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là hệ thống thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt trích rút trong các từ điển và giáo trình, tài liệu tham khảo chuyên ngành quản trị chiến lược viết bằng tiếng Anh và tiếng Việt. Chúng tôi quan niệm thuật ngữ QTCL là những từ và cụm từ cố định biểu đạt các khái niệm được sử dụng trong lĩnh vực quản trị chiến lược. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu của luận án là đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh, các mô hình ẩn dụ ý niệm của thuật ngữ QTCL trong tiếng Anh và tiếng Việt xét theo miền nguồn để tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai hệ thuật ngữ. Đặc điểm thành tố và số lượng thành tố cấu tạo các thuật ngữ QTCL là từ không nằm trong phạm vi nghiên cứu của luận án. 4. Phương pháp nghiên cứu và ngữ liệu nghiên cứu 4.1. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu và giải quyết được các nhiệm vụ nghiên cứu đã đề ra, Luận án sử dụng các phương pháp sau:  Phương pháp miêu tả Phương pháp này được sử dụng để miêu tả đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh, cũng như các miền nguồn ý niệm trong khối ngữ liệu nghiên cứu. Thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt được miêu tả song song trong từng tiêu chí đối chiếu. Trong số nhiều thủ pháp của phương pháp miêu tả, luận án lựa chọn sử dụng các thủ pháp sau: + Thủ pháp phân tích thành tố trực tiếp Thủ pháp phân tích thành tố trực tiếp là thủ pháp thuộc phương pháp miêu tả 4 bên trong. Thủ pháp này được áp dụng để phân tích cấu tạo thuật ngữ theo thành tố trực tiếp nhằm xác định các yếu tố tạo nên thuật ngữ. + Thủ pháp phân tích nghĩa tố Thủ pháp này được sử dụng để phân tích cấu trúc ngữ nghĩa để quy loại khái niệm của đối tượng được định danh và chọn đặc trưng định danh, qua đó xác định các phạm trù ngữ nghĩa và các đặc trưng định danh thuật ngữ QTCL; đồng thời làm cơ sở xây xác định và phân loại các miền nguồn ý niệm của các thuật ngữ ẩn dụ. + Thủ pháp phân tích ý niệm Thủ pháp phân tích ý niệm được sử dụng trong phân tích thuộc tính của miền ý niệm nguồn, miền ý niệm đích, làm rõ bản chất và vai trò của ẩn dụ ý niệm trong thuật ngữ QTCL. + Thủ pháp thống kê, phân loại Thủ pháp thống kê, phân loại được sử dụng để tìm hiểu số lượng, tần suất xuất hiện, tỉ lệ phần trăm của phương thức cấu tạo, số lượng thành tố cấu tạo thuật ngữ là cụm từ, các phương thức định danh, các mô hình định danh và thống kê phân loại các các ẩn dụ ý niệm theo miền nguồn trong hệ thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt.  Phương pháp so sánh, đối chiếu Phương pháp so sánh, đối chiếu hai chiều sẽ được sử dụng chính và xuyên suốt trong đề tài để so sánh, đối chiếu trên bình diện từ vựng về đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh và các ẩn dụ ý niệm trong hệ thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt; từ đó tìm ra điểm tương đồng và khác biệt giữa hai hệ thuật ngữ. Quy trình đối chiếu song song được áp dụng trong Luận án, theo đó, chúng tôi miêu tả thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt song song và tiến hành đối chiếu theo từng tiêu chí nhỏ thuộc đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh, các lược đồ ánh xạ trong các mô hình ẩn dụ ý niệm theo từng miền nguồn cụ thể. Ngoài ra chúng tôi cũng sử dụng kết hợp thủ pháp diễn dịch và quy nạp để đưa ra kết quả nghiên cứu trong Chương 2 và Chương 3. Chúng tôi vận dụng các khung lý thuyết đã được thực hiện trong các nghiên cứu trước làm nền tảng cơ sở xây dựng các mô hình nghiên cứu trong Luận án. Bên cạnh đó, dựa trên nguồn ngữ liệu thu 5 thập được, chúng tôi bổ sung các kết quả nghiên cứu mới vào khung lý thuyết nghiên cứu về thuật ngữ. 4.2. Ngữ liệu nghiên cứu Để đảm bảo được tính đa dạng, đầy đủ và tương đương về số lượng các thuật ngữ trong phạm vi nghiên cứu và hiện đang được sử dụng trong lĩnh vực quản trị chiến lược nhằm rút ra được những nhận xét, đánh giá chính xác và khách quan về các đặc điểm cấu tạo, đặc điểm định danh và miền nguồn ý niệm trong cấu tạo thuật ngữ cùng các mô hình ẩn dụ của thuật ngữ QTCL tiếng Anh và tiếng Việt, luận án dựa vào nhiều nguồn ngữ liệu khác nhau như: 03 cuốn từ điển thuật ngữ QTCL tiếng Anh; 03 từ điển kinh tế Anh-Việt (vì hiện nay chưa xuất bản từ điển chuyên ngành về thuật ngữ QTCL tiếng Việt, hoặc từ điển thuật ngữ QTCL Anh-Việt). Tuy nhiên, số lượng QTCL tiếng Anh và tiếng Việt trong những cuốn từ điển này còn khiêm tốn, chưa phản ánh được sự phong phú và cập nhật của hệ thuật ngữ hiện nay. Vì vậy, luận án thu thập thêm ngữ liệu từ các nguồn khác, bao gồm 19 cuốn giáo trình, tạp chí, sách chuy