Luận án Giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TÂM GIÁO DỤC LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC Ở TỈNH THANH HÓA HIỆN NAY THEO TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC HÀ NỘI - 2023 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ TÂM GIÁO DỤC LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC Ở TỈNH THANH HÓA HIỆN NAY THEO TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC Mã số: 931 02 04 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS,TS. ĐỖ XUÂN TUẤT HÀ NỘI - 2023 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả Nguyễn Thị Tâm MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 7 1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 7 1.2. Khái quát tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài 23 Chƣơng 2: TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 27 2.1. Một số khái niệm cơ bản 27 2.2. Quan điểm Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò của giáo dục lối sống cho sinh viên 38 2.3. Quan điểm Hồ Chí Minh về nội dung giáo dục lối sống cho sinh viên 42 2.4. Quan điểm Hồ Chí Minh về phương pháp giáo dục lối sống cho sinh viên 54 Chƣơng 3: GIÁO DỤC LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC Ở TỈNH THANH HÓA THEO TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA 65 3.1. Khái quát về lối sống sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa 65 3.2. Thực trạng việc giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh 69 3.3. Những vấn đề đặt ra trong giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh 107 Chƣơng 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC LỐI SỐNG CHO SINH VIÊN CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC Ở TỈNH THANH HÓA THEO TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG BỐI CẢNH MỚI 114 4.1. Những nhân tố tác động tới việc giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới 114 4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới 126 KẾT LUẬN 154 DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 156 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 157 PHỤ LỤC 169 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CLB : Câu lạc bộ ĐHVHTT&DL : Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch GDLS : Giáo dục lối sống HSSV : Học sinh, sinh viên SV : Sinh viên DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, BẢNG Trang Biểu đồ 3.1: Mức độ cần thiết của việc giáo dục lối sống theo tư tưởng Hồ Chí Minh 71 Biểu đồ 3.2: Mức độ giống và khác nhau trong lối sống của sinh viên ở các trường đại học 90 Biểu đồ 3.3: Quan điểm của sinh viên về tình trạng sống thử trước hôn nhân 100 Biểu đồ 3.4: Mức độ chán nản, bi quan và mất niềm tin, mất phương hướng trong cuộc sống 100 Bảng 3.1: Những nguyên nhân của biểu hiện tiêu cực trong lối sống của sinh viên 105 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ luôn quan tâm tới công tác giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ trong sự nghiệp cách mạng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Người cho rằng “tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” cần phải giáo dục, đào tạo thanh niên, sinh viên phát triển toàn diện cả đức và tài, trong đó đức là gốc. Hồ Chí Minh chủ trương giáo dục lối sống tốt đẹp cho thanh niên, sinh viên. Theo Người, lối sống đẹp có tầm quan trọng đặc biệt trong chiến lược xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục lối sống cho sinh viên không chỉ được thể hiện trong các bài nói, bài viết mà còn được Người thực hành mẫu mực trong đời sống hàng ngày. Hồ Chí Minh là biểu tượng cao đẹp về lối sống văn minh, tiến bộ, kết hợp hài hòa lối sống truyền thống tốt đẹp của dân tộc với tinh hoa của nhân loại. Trong di sản Hồ Chí Minh những quan điểm về xây dựng lối sống tiến bộ, có văn hóa cho thế hệ trẻ, cho nhân dân luôn có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận và thực tiễn trong chiến lược xây dựng con người mới hiện nay. Trong thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, mở cửa và hội nhập quốc tế, vấn đề xây dựng lối sống theo tư tưởng, tấm gương lối sống Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ, trong đó sinh viên chiếm tỷ lệ khá đông luôn được Đảng và Nhà nước coi trọng và được cụ thể hóa thành nghị quyết, chương trình hành động. Chỉ thị số 42-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý luận cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2020” đã khẳng định quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác giáo dục thanh niên trong giai đoạn mới. Trong đó, đề ra mục tiêu xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam có những phẩm chất: giàu lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý chí tự cường, có lối sống đẹp tích cực tham gia vào sự nghiệp đổi mới đất nước. Phát huy nhân tố con người, đặt con người vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển đất nước luôn là quan điểm nhất quán của Đảng, định hướng lớn trong công tác giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII xác định mục tiêu xây dựng con người Việt Nam “Phát triển toàn diện, có sức khỏe, năng lực, trình độ, có ý thức, trách nhiệm cao đối với bản thân, gia đình, xã hội và Tổ quốc” [44, tr.213] theo phương châm đào tạo con người có các phẩm chất, lối sống: “Có đạo đức, kỷ 2 luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm công dân, xã hội; có kỹ năng sống, kỹ năng làm việc, ngoại ngữ, công nghệ thông tin, công nghệ số, tư duy sáng tạo và hội nhập quốc tế (công dân toàn cầu)” [44, tr.232 - 233]. Kết luận số 01 - KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" tiếp tục khẳng định tư tưởng Hồ Chí Minh luôn có vị trí chủ đạo trong đời sống của nhân dân ta. Đặc biệt, quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam” đã khẳng định tính đúng đắn, ưu việt của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội do Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn. Đảm bảo tính dân chủ xã hội chủ nghĩa chính là cơ sở quan trọng để phát huy quyền làm chủ của con người, thực hiện thành công chiến lược xây dựng con người mới với lối sống đẹp theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Quán triệt quan điểm của Đảng và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong những năm đổi mới vừa qua, các cấp, các ngành, các trường đại học trong cả nước nói chung, các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa nói riêng đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục lối sống cho sinh viên, tạo môi trường lành mạnh để sinh viên được rèn luyện, cống hiến và trưởng thành. Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX xác định phương hướng: “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Thanh Hóa đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của tỉnh và đất nướckhơi dậy niềm tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân” [39, tr.110]. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ trường Đại học Hồng Đức lần thứ V nêu rõ phương hướng “Xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống cho sinh viên” [39, tr.5]. Thế hệ sinh viên ngày nay được sống trong môi trường văn minh, nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Nhìn chung sinh viên có lối sống cao đẹp, có lập trường chính trị vững vàng, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sống có ước mơ và hoài bão, giản dị, bao dung, trọng tình nghĩa, đạo lý, tích cực tham gia các hoạt động vì cộng đồng. Trong đại dịch Covid 19 cùng với sinh viên cả nước, sinh viên đang học tập ở các trường đại học, cao đẳng tại tỉnh Thanh Hóa cũng đã xung kích tham gia công tác phòng chống dịch bệnh: sinh viên y khoa đã tình nguyện tham gia chiến dịch hỗ trợ ngành y tế trong việc lấy mẫu xét nghiệm Covid 19, tiêm vắcxin phòng Covid 19 cho 3 nhân dân; sinh viên các trường: Đại học Hồng Đức, Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực tham gia các phong trào tình nguyện như: Đông ấm xứ Thanh, Tất cả vì miền Trung thân yêu, Đó là minh chứng sinh động trong phong trào sinh viên tỉnh Thanh Hóa tích cực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, lối sống Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, dưới tác động đa chiều của kinh tế thị trường, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, sự phát triển của khoa học, công nghệ trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tác động của tình hình thế giới và trong nước, một bộ phận thanh niên cả nước nói chung, sinh viên đang học tập tại tỉnh Thanh Hóa nói riêng đã có biểu hiện “lệch chuẩn” trong lối sống, giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng, thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, sống thực dụng, lười biếng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. Tội phạm và tệ nạn xã hội trong sinh viên có những diễn biến phức tạp. Những biểu hiện trên là do nhiều nguyên nhân như: tác động tất yếu của toàn cầu hóa tới đời sống của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh niên, sinh viên; nhận thức và hành động của các cấp, các ngành trong chăm lo, giáo dục lối sống cho sinh viên chưa đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; quá trình tự tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống trong một bộ phận sinh viên còn thiếu tính chủ động, tự giác. Thực trạng đó đang đặt ra yêu cầu cần tăng cường nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục lối sống cho sinh viên trong tình hình mới. Trong những năm tới, tình hình tư tưởng, đạo đức, lối sống của thế hệ trẻ nói chung, sinh viên tại các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa nói riêng vẫn sẽ có những diễn biến phức tạp. Sinh viên vẫn tiếp tục là đối tượng mà các thế lực thù địch nhằm tới với mưu đồ làm tha hóa, kích động, lôi kéo, dụ dỗ với nhiều âm mưu, thủ đoạn nham hiểm. Trong bối cảnh đó, tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn luôn giữ vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần của sinh viên, góp phần hoàn thiện nhân cách cho sinh viên. Vì vậy, giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh luôn là vấn đề có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, một trong những nội dung quan trọng trong rèn luyện nhân cách, xây dựng lối sống đẹp cho sinh viên trở thành con người mới đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước. Với lý do trên, nghiên cứu sinh chọn nội dung: “Giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hoá hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh” làm đề tài Luận án tiến sỹ ngành Hồ Chí Minh học. 4 2. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận án góp phần làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên. Sự vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa. Đề xuất giải pháp giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được mục đích nói trên, luận án có nhiệm vụ: - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan tới lối sống và giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh - Phân tích luận giải các khái niệm: lối sống, lối sống theo tư tưởng Hồ Chí Minh, lối sống sinh viên, tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên, giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh. - Phân tích nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về: vị trí, vai trò; nội dung, phương pháp giáo dục lối sống cho sinh viên. - Đánh giá thực trạng, chỉ ra những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân của những thành tựu, hạn chế và những vấn đề đặt ra trong việc giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay. - Phân tích các nhân tố tác động tới giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh mới. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu - Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên. - Việc giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học, phân hiệu đại học tại tỉnh Thanh Hóa theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi nội dung: Luận án tập trung làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên: vị trí, vai trò, nội dung, phương pháp giáo dục. - Phạm vi không gian: nghiên cứu việc giáo dục lối sống cho sinh viên tại các trường đại học, phân hiệu đại học ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay (tại 02 trường đại học và 01 5 phân hiệu: trường Đại học Hồng Đức, trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phân hiệu trường Đại học Y Hà Nội tại Thanh Hóa) theo tư tưởng Hồ Chí Minh. - Phạm vi thời gian: luận án nghiên cứu việc giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh tại các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa thời gian từ năm 2013 đến nay. 4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống cho thanh niên, sinh viên. 4.2. Phương pháp nghiên cứu - Vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin (chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử), các quan điểm của Đảng, Nhà nước về giáo dục lối sống cho thanh niên, sinh viên - Kết hợp các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành và liên ngành như: lôgic, lịch sử, phân tích, so sánh, thống kê, tổng hợp. Các phương pháp: lịch sử và logic, phân tích và tổng hợp; thống kê và so sánh được tác giả sử dụng chủ yếu trong chương 1, 2 nhằm khảo cứu các công trình nghiên cứu có liên quan tới đề tài; làm rõ hệ thống các khái niệm chủ chốt và phân tích sâu hơn quan điểm Hồ Chí Minh về nội dung, phương pháp giáo dục lối sống cho sinh viên. Phương pháp khảo sát, điều tra xã hội học, phân tích, tổng hợp, phỏng vấn chuyên gia được sử dụng chủ yếu ở chương 3 nhằm đánh giá thực trạng và nguyên nhân những ưu điểm, hạn chế trong giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh ở các trường đại học tại tỉnh Thanh Hóa Ở chương 4, các phương pháp này giúp phân tích, xác định phương hướng và giải pháp giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 5. Đóng góp mới của luận án - Luận án góp phần làm sáng tỏ những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên; giá trị và ý nghĩa của những quan điểm đó trong tình hình hiện nay. - Luận án cung cấp những luận cứ khoa học góp phần tham mưu cho các cấp 6 ủy Đảng, ban ngành, Tỉnh đoàn Thanh hoá, Đảng ủy, Ban Giám hiệu các trường đại học ở tỉnh Thanh Hoá nói riêng, các trường đại học trên cả nước nói chung trong việc đề ra các giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Về mặt lý luận - Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần làm sáng tỏ hơn nữa nội dung và giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lối sống cho sinh viên, góp phần nâng cao nhận thức của các chủ thể giáo dục trong giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay. - Luận án đề xuất phương hướng và giải pháp giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hóa hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh. 6.2. Về thực tiễn - Kết quả nghiên cứu của luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu và giảng dạy các môn lý luận chính trị, tư tưởng Hồ Chí Minh ở các trường Cao đẳng, Đại học. - Những giải pháp luận án đưa ra sẽ là một kênh thông tin góp phần giúp các cấp, các ngành, Ban Giám hiệu các trường đại học sử dụng trong giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới. Qua đó, góp phần đẩy mạnh thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trong các tầng lớp nhân dân. 7. Bố cục của luận án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục công trình đã công bố của tác giả liên quan đến Luận án, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, Luận án gồm 4 chương, 11 tiết. 7 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN Trong những năm qua, nghiên cứu việc giáo dục lối sống cho sinh viên theo tư tưởng Hồ Chí Minh luôn là một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học ở cả trong nước và nước ngoài. Liên quan đến đề tài “Giáo dục lối sống cho sinh viên các trường đại học ở tỉnh Thanh Hoá hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh” có các nhóm công trình nghiên cứu sau: 1.1.1. Nghiên cứu về lối sống Trên thế giới, nghiên cứu về “lối sống” đã được các nhà khoa học quan tâm từ rất sớm. C.Mác và Ph. Ăngghen trong tác phẩm “Hệ tư tưởng Đức” đã đưa ra quan niệm về lối sống. Theo C.Mác và Ph. Ăngghen, lối sống là hoạt động sống của con người chịu tác động của điều kiện kinh tế - xã hội và môi trường sống, lối sống mang tính chất cá nhân. Nhà xã hội học người Đức Max Weber (1864 - 1920) trong tác phẩm “Tập hợp các chuyên luận về xã hội học tôn giáo” đã lần đầu tiên đưa ra khái niệm lối sống liên quan đến đẳng cấp và địa vị xã hội. Max Weber dự định lối sống như các yếu tố đặc trưng của các nhóm tình trạng kết nối chặt chẽ với một phép biện chứng của sự công nhận uy tín: lối sống là biểu hiện dễ thấy nhất của sự phân hóa xã hội, thậm chí trong các tầng lớp xã hội giống nhau. Tuy nhiên, lối sống của các tầng lớp người chỉ được mô tả bằng những số liệu thống kê nằm trong những phân tích chung về sự phân tầng xã hội như: hôn nhân, tôn giáo, địa vị xã hội, giá trị, việc làm... và được nghiên cứu tách rời nhau, chủ yếu chỉ mô tả hiện tượng chưa có sự phân tích hệ thống hoá theo phạm trù lối sống và chưa có những nghiên cứu riêng về lối sống sinh viên. Liên quan tới phạm trù “lối sống” còn phải kể tới Alfred Adler (1870 - 1937) tiếp cận lối sống ở mặt tâm lý học. Adler đã bàn nhiều đến kiểu sống (style of life - sau này đổi thành lối sống). Ông mô tả về cách sống của một cá nhân và cách mà con người sử dụng để giải quyết các mâu thuẫn trong cuộc sống. Tuy nhiên, Adler mới chỉ đưa ra quan điểm về kiểu sống, lối sống của các cá nhân trong cộng đồng mà chưa bàn cụ thể về lối sống của một tầng lớp nào trong xã hội. 8 Về lối sống sinh viên, nhìn chung các công trình đều tập trung nghiên cứu lối sống thanh niên, chưa có nhiều công trình nghiên cứu về lối sống sinh viên. Tuy nhiên, sinh viên đa phần thuộc lứa tuổi thanh niên. Vì vậy, có thể coi những công trình nghiên cứu về lối sống thanh niên bao gồm cả những nghiên cứu về lối sống sinh viên. Trên thế giới, từ những năm 80, các nhà xã hội học như: Philip jones, Ken Sheard, Kenvin, Begerđã quan tâm tới phạm trù “lối sống” được đề cập trong công trình “Nhập môn xã hội học” được nhà xuất bản Macmillan xuất bản bằng tiếng Anh vào năm 1981 và được tái bản nhiều lần cho tới năm 1987. Trong tác phẩm này, các tác giả đã bước đầu luận giải những quan niệm về lối sống và những ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên tới lối sống của con người và cộng đồng người, đề cập tới các thói quen trong cuộc sống hàng ngày của con người. Ngoài ra, các nghiên cứu còn bàn đến văn hoá thanh niên và có cách tiếp cận tương đối khác nhau về văn hóa thanh niên. Trong đó, coi văn hóa thanh niên như một “tiểu văn hóa”(subculture) là một cách tiếp cận được các nhà nghiên cứu chấp nhận rộng rãi. Xu hướng tiếp cận này tiêu biểu là Dick Hebdige một nhà xã hội học người Anh trong tác phẩm Subculture in the Meaning