Luận án Hệ thống Mô hình đánh giá sự phù hợp của quá trình phát triển Dân số - Kinh tế Việt Nam

7 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr−êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n Ng«Ng« V¨nV¨n thøthø hÖ thèng M« h×nh ®¸nh gi¸ sù phï hîp cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn D©n sè - Kinh tÕ ViÖt Nam Chuyªn ngµnh: §iÒu khiÓn häc kinh tÕ M sè : 5.02.20 LUËN ¸n tiÕn sü kinh tÕ Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: PGS.TS hoµng ®×nh tuÊn TS nguyÔn thÕ hÖ 7 Lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu cña riªng t«i. KÕt qu¶ nªu trong luËn ¸n lµ trung thùc. C¸c tµi liÖu tham kh¶o cã nguån gèc trÝch dÉn râ rµng Ng« V¨n Thø 7 Danh môc c¸c b¶ng, biÓu ®å Trang Ch−¬ng 1 BiÓu ®å 1: Gia t¨ng l−¬ng thùc thùc phÈm b×nh qu©n ®Çu ng−êi 26 trong ®iÒu kiÖn LTTP t¨ng nhanh h¬n d©n sè BiÓu ®å 2: Gia t¨ng l−¬ng thùc thùc phÈm b×nh qu©n ®Çu ng−êi cã 27 h¹n chÕ cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ hiÖu qu¶ lao ®éng BiÓu ®å 3: HiÖu qu¶ lao ®éng 28 BiÓu ®å 4: Gia t¨ng l−¬ng thùc thùc phÈm b×nh qu©n víi møc tµi 29 nguyªn kh¸c nhau BiÓu ®å 5: H¹n møc l−¬ng thùc, thùc phÈm b×nh qu©n ®Çu ng−êi 29 BiÓu ®å 6: Sù h×nh thµnh h¹n møc l−¬ng thùc, thùc phÈm b×nh qu©n 30 ®Çu ng−êi BiÓu ®å 7: Gi¶m sót −¬ng thùc, thùc phÈm b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë 32 Anh quèc 1539 - 1809 BiÓu ®å 8: D©n sè thÕ giíi thÕ kû XX 33 BiÓu ®å 9: §å thÞ thu nhËp quèc d©n b×nh qu©n ®Çu ng−êi theo trang 39 bÞ vèn cho lao ®éng BiÓu ®å 10: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi kh«ng tÝnh ®Õn tiÕn bé 41 kü thuËt vµ cã tÝnh ®Õn tiÕn bé kü thuËt BiÓu ®å 11: Sù tån t¹i c©n b»ng khi néi sinh ho¸ qu¸ tr×nh d©n sè 43 BiÓu ®å 12: Sù tån t¹i c©n b»ng thÊp h¬n ®iÓm xuÊt ph¸t 46 BiÓu ®å 13: So s¸nh m« h×nh Solow vµ m« h×nh tù ®µo t¹o 48 BiÓu ®å 14: Hai qu¸ tr×nh thu nhËp 51 Ch−¬ng 2 BiÓu ®å 15: D©n sè ViÖt Nam 1950-1975 62 BiÓu ®å 15a: D©n sè MiÒn b¾cViÖt Nam 1950-1975 62 BiÓu ®å 15b: D©n sè MiÒn nam ViÖt Nam 1950-1975 63 8 BiÓu ®å 16: Tæng tû suÊt sinh qua mét sè thêi kú 63 BiÓu ®å 17: D©n sè ViÖt nam 1976-2004 64 BiÓu ®å 18: D©n sè ViÖt nam 1950-2050 64 BiÓu ®å 19: Tû lÖ t¨ng d©n sè (%/n¨m) theo dù b¸o 66 B¶ng 1: D©n sè ViÖt nam 1921-1943 69 B¶ng 2: S¶n xuÊt lóa (1921-1943) 70 BiÓu ®å 20: S¶n l−îng l−¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng−êi 1915-1950 70 BiÓu ®å 21: D©n sè 1955-1975 71 BiÓu ®å 22: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë MiÒn nam 72 BiÓu ®å 23: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ë MiÒn b¾c 73 BiÓu ®å 24: Tû lÖ ng−êi ®Õn tr−êng 1955-1975 74 BiÓu ®å 25: Sè l−îng ng−êi ®−îc ®µo t¹o 1955-1975 75 BiÓu ®å 25a: Sè l−îng ng−êi ®−îc ®µo t¹o ë MiÒn b¾c 75 BiÓu ®å 25b: Sè l−îng ng−êi ®−îc ®µo t¹o ë MiÒn nam 76 B¶ng 3: T−¬ng quan cña mét sè chØ tiªu thèng kª ®−îc ë MiÒn b¾c 77 BiÓu ®å 26: T¨ng tr−ëng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi (MiÒn nam) 78 B¶ng 3: T−¬ng quan cña mét sè chØ tiªu thèng kª ®−îc ë MiÒn nam 79 BiÓu ®å 27: Tèc ®é t¨ng d©n sè 1976-2004 80 BiÓu ®å 28: Thu nhËp vµ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi 1976-1985 81 BiÓu ®å 29: Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi 1989-2004 81 B¶ng 5: T−¬ng quan cña mét sè chØ tiªu víi t×nh tr¹ng ®« thÞ hãa 82 B¶ng 6: ¦íc l−îng t¸c ®éng cña t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ®Õn h¹n chÕ t¨ng d©n sè 83 B¶ng 7: B¶ng hÖ sè t−¬ng quan cña mét sè chØ tiªu (1989-2004) 85 BiÓu ®å 30: Lùc l−îng lao ®éng qua c¸c n¨m (1000 ng−êi) 87 BiÓu ®å 31: Sè l−îng häc sinh phæ th«ng vµ tû lÖ theo sè d©n 88 BiÓu ®å 32: Møc vµ tû lÖ t¨ng sè häc sinh THPT 1977-2004 89 BiÓu ®å 33: Sè l−îng ng−êi theo c¸c bËc ®µo t¹o 1999-2004 90 9 BiÓu ®å 34: Sè l−îng ng−êi theo c¸c bËc ®µo t¹o 1986-2004 90 BiÓu ®å 35: Tû lÖ d©n thµnh thÞ vµ n«ng th«n 1976-2000 91 BiÓu ®å 36: CÇu lao ®éng bæ sung víi gi¶ thiÕt t¨ng tr−ëng kinh tÕ 7%/n¨m 95 BiÓu ®å 37: D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng bæ sung theo thêi gian 96 BiÓu ®å 38: Dù b¸o d©n sè ViÖt Nam ®Õn 2025 97 BiÓu ®å 39: Sù biÕn ®éng d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ theo thêi gian 97 BiÓu ®å 40: Dù b¸o cung-cÇu lao ®éng 2004-2025 98 BiÓu ®å 41: Kú väng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi ®Õn n¨m 2025 99 Ch−¬ng 3 BiÓu ®å 42: Gi¸ thùc cña vèn vµ lao ®éng 1989-2004 (theo quÝ) 120 B¶ng 8: X¸c suÊt sèng tõ tuæi i ®Õn tuæi i+1 (d©n sè ViÖt nam 2003) 122 BiÓu ®å 43: Tû suÊt sinh theo tuæi cña phô n÷ ViÖt nam 2000-2004 123 BiÓu ®å 44: Tû lÖ di c− theo tuæi 125 BiÓu ®å 45: BiÕn ®éng cña k(t) theo thêi gian (quÝ) 137 B¶ng 9: Sè liÖu chi tiÕt kÕt qu¶ gi¶i bµi to¸n theo kÞch b¶n 1 139 B¶ng 10: Sè liÖu chi tiÕt kÕt qu¶ gi¶i bµi to¸n theo kÞch b¶n 2 140 7 TÓM T T NH NG K T QU M I C A LU N ÁN TI N S Tên tài: H th ng mô hình ánh giá s phù h p c a quá trình phát tri n dân s - kinh t Vi t Nam Chuyên ngành: iu khi n h c kinh t Nghiên c u sinh: Ngô V n Th Ng ưi h ưng d n khoa h c Ng ưi h ưng d n th nh t: PGS.TS Hoàng ình Tu n Ng ưi h ưng d n th hai: TS. Nguy n Th H Cơ s ào t o: Tr ưng i h c Kinh t Qu c dân Tóm t t nh ng k t qu m i c a lu n án 1- Lu n án ã h th ng có phân tích l ch s hình thành các mô hình kinh t - dân s trên th gi i. Các phân tích này ã phát hi n m t s k t qu có tính ch t lí lu n nh ư: Kh n ng ti p c n mô hình hóa i v i quá trình phát tri n kinh t - dân s ; tính khoa h c và h n ch ca các mô hình c in. Mt k t lu n quan tr ng là: M t n n kinh t kh n ng tích l y th p, vi c t n d ng công su t máy móc thi t b , tài nguyên có th d n n m t m c cân bng Malthus ngày càng th p. 2- Phân tích l ch s phát tri n kinh t và dân s Vi t nam th k XX qua cách ti p c n: dân s và kinh t là hai m t c a m t quá trình phát trin kinh t xã h i. Thi t l p ưc các quan h nh l ưng c a các y u t dân s và kinh t trong m t h th ng mô hình ng và ưc l ưng ưc các ph ươ ng trình c u trúc v i s li u 1989-2004, nh ó th c hi n ưc các phân tích và d báo theo y u t và theo th i gian i v i m t s các c tr ưng ch y u c a quá trình phát tri n dân s - kinh t Vi t nam. 3- Mô hình hóa quan im “ n nh phát tri n và phát tri n trong s n nh ” b ng mt mô hình riêng v i l i gi i gi i tích v qu o phát tri n ng là nghi m c a m t ph ươ ng trình vi phân theo th i gian. xu t ưc thu t toán xác nh và ánh giá các qu o theo k ch b n và ư a ra các th nghi m c th . 4- Lu n án ã ư a ra m t qui trình mô hình hóa ng v i m t s l n ph ươ ng trình c u trúc có th áp d ng chung cho nghiên c u kinh t xã h i. 5- Lu n án cng ưa ra ưc nh ng g i ý phát tri n mô hình v m t lý thuy t c ng nh ư áp d ng mô hình và cách ti p c n i v i các vùng, a ph ươ ng. Xác nh n Xác nh n Ng ưi gi i trình ca c ơ s ào t o ca ng ưi h ưng d n Ngô V n Th PGS.TS Hoàng ình Tu n TS. Nguy n Th H 7 MC L C Trang Trang ph bìa Li cam oan 2 Mc l c 3 Danh m c các bi u , b ng s 4 Ph n m u 7 Tng quan v mô hình hóa kinh t - dân s 12 Ch ươ ng 1: QUAN H KINH T DÂN S VÀ TI P C N MÔ HÌNH HÓA QUÁ TRÌNH DÂN S - KINH T 15 1- Nh ng y u t c ơ b n c tr ưng cho quá trình phát tri n kinh t 16 2- Nh ng y u t c ơ b n c tr ưng cho quá trình phát tri n dân s 18 3- Quan h kinh t dân s 20 4- S phát tri n c a h th ng mô hình dân s - kinh t 24 Ch ươ ng 2: PHÂN TÍCH TH C TR NG QUÁ TRÌNH BI N NG DÂN S VI T NAM TRONG CÁC TH I K PHÁT 56 TRI N KINH T 1- Dân s và bi n ng dân s 57 2- Bi n ng dân s Vi t Nam 60 3- Tác ng c a các y u t kinh t , xã h i n bi n ng dân s 68 4- Tác ng c a bi n ng dân s n các quá trình kinh t xã h i 92 5- M t vài nh n xét 99 Ch ươ ng 3: MÔ HÌNH PHÙ H P C A S PHÁT TRI N DÂN S- KINH T VI T NAM 102 1- M c tiêu và gi i h n c a mô hình 102 2- Mô hình lý thuy t và ph ươ ng pháp ưc l ưng 104 3. K t qu ưc l ưng và các ki m nh 113 4- Mô hình phù h p phát tri n dân s -kinh t và th nghi m 128 KT LU N 142 1- Các k t qu chính 142 2- M t s ki n ngh 145 3- M t s h n ch và kh n ng nghiên c u ti p theo 147 Danh m c công trình khoa h c có liên quan 148 Tài li u tham kh o 150 Ph l c 154 8 PH N M U 1- Lý do l a ch n tài Lch s phát tri n xã h i loài ng ưi bi u hi n qua hai quá trình v n ng ch y u là quá trình s n xu t c a c i v t ch t và quá trình phát tri n dân s . Thông th ưng, quá trình khai thác t nhiên t o ra c a c i v t ch t và tinh th n ưc quan tâm m t cách th ưng xuyên và ôi khi ng ưi ta quan ni m quá trình này th hi n ti n b xã h i. Dân s và quá trình dân s ưc quan tâm ít h ơn và không ít ng ưi cho r ng ó là quá trình th hai c a th gi i. Th c t có th th y r ng dân c ư hay con ng ưi, i t ưng c a nhân kh u h c luôn là y u t quy t nh m i di n bi n c a th gi i t c i n hi n i. Trong t ng hoà các m i quan h xét trên các khía c nh khác nhau, dân s và kinh t là hai quá trình t o nên ng l c ch y u phát tri n xã h i. Ngày nay, không th có b t k mt chi n l ưc phát tri n kinh t nào b qua y u t dân s và ng ưc l i. Vi c mô hình hoá các quá trình dân s và các quá trình kinh t không còn là hai l nh vc khác nhau. Các mô hình dân s - kinh t tr thành công c chung cho c hai khoa h c và trong nhi u nghiên c u ng ưi ta m c nhiên coi hai v n ch là hai y u t c a cùng m t h th ng. Theo th i gian và không gian, tác ng và s nh h ưng c a hai quá trình kinh t và dân s không nh ư nhau. C n xây dng m t mô hình mô t m t cách nh l ưng quan im phát tri n phù h p và các quan h dân s - kinh t . V i mô hình này có th ánh giá c th nh hưng l n nhau c a các y u t t i m i th i im c ng nh ư trong th i k dài, xác l p qu o c a các y u t th a mãn m c tiêu phát tri n kinh t - xã h i trong iu ki n c th c a m t qu c gia hay m t vùng. ó là lý do chính nghiên c u sinh ch n tài “H th ng mô hình ánh giá s phù h p c a quá trình phát tri n dân s - kinh t Vi t Nam” cho lu n án c a mình v i k vng góp m t ph n nh vào vi c s d ng ph ươ ng pháp ti p c n mô hình trong 9 nghiên c u và ho ch nh chính sách phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam. 2- M c ích nghiên c u c a lu n án Lu n án t p trung ch y u vào các v n sau: a- Nghiên c u h th ng công c mô hình hóa dân s - kinh t và nh ng kt qu ã t ưc trong l nh v c này. V i các phân tích sâu h ơn các mô hình có tính l ch s rút ra nh ng v n có tính ph ươ ng pháp lu n và th c ti n nh m vn d ng cho nghiên c u c th c a mình i v i dân s – kinh t Vi t Nam. b- H th ng hóa, mô t và phân tích th ng kê quá trình v n ng c a dân s - kinh t Vi t Nam nh m nh n bi t th c tr ng các quan h c ng nh ư phát hi n các quan h c n và có th mô hình hóa. Các phân tích này c ng giúp cho vi c l a ch n các l p mô hình toán h c phù h p khi xây d ng mô hình c th i v i quá trình phát tri n dân s -kinh t Vi t Nam. c- Mô hình hóa quan im phát tri n phù h p, thi t l p mô hình ánh giá s phù h p trong phát tri n dân s và kinh t t ó xu t mô hình tính các ch tiêu o l ưng m c phù h p c a quá trình phát tri n dân s - kinh t trong quá trình phát tri n xã h i nói chung. 3- i t ưng, ph m vi nghiên c u Lu n án c p n nh ng v n chung c a quá trình phát tri n dân s - kinh t c a mt qu c gia, v i t ư cách là m t th c th kinh t xã h i. Thông qua vi c h th ng hóa các mô hình ã ưc các nhà nghiên c u xu t và th c nghi m, nghiên c u sinh c ng th c hi n phân tích các quan h song hành c a hai quá trình trong s phát tri n chung ca xã h i. có th xem xét s phù h p c a các mô hình ã có và t o l p mô hình c th , lu n án l y th c tr ng phát tri n kinh t -dân s Vi t Nam th k XX và nh ng n m u th k XXI làm c ơ s liên h gi a lý thuy t và th c ti n và làm i t ưng cho vi c xây d ng và kh o c u m t mô hình c th . 10 Lu n án ưa ra các ph ươ ng pháp và công c phân tích, thi t l p mô hình lý thuy t t ươ ng i y . Nh ng n i dung này có th áp d ng cho tình tr ng thông tin hoàn h o. Tuy nhiên, do nh ng h n ch nh t nh v ngu n d li u, lu n án c ng chú ý n vi c gi i h n các v n , các quan h ưc xem xét mc có th ki m nghi m ưc. Các y u t và quan h ch y u s ưc l a ch n cho các phân tích và mô hình hóa, m t s y u t không th có thông tin s ưc coi là xác nh trên c ơ s h th ng s li u qu c gia. Mc dù lu n án h ưng t i m t mô hình c th và t ươ ng i y i vi quá trình dân s - kinh t Vi t Nam nh ưng có nh ng v n c a hai quá trình này không th mô hình hóa. Vì v y, c n có nh ng phân tích b sung b i các ngu n thông tin ngoài mô hình. Lu n án c ng không có iu ki n xem xét các m t khác c a quá trình dân s và kinh t (nh ng khía c nh nhân ch ng h c, sinh h c, l ch s -truy n th ng; nh ng khía c nh công ngh -k thu t c a s n xu t,....) mà s v n ng c a chúng không ph i không có nh h ưng n quan h phát tri n c a hai quá trình này nh ư hai m t c a m t h th ng. 4- Ph ươ ng pháp nghiên c u Lu n án s d ng các nguyên t c c ơ b n c a ph ươ ng pháp duy v t bi n ch ng và duy v t l ch s và coi ây là n n t ng ph ươ ng pháp lu n c a m i phân tích và ánh giá c ng nh ư vi c l a ch n các n i dung chi ti t. Các ti p cn vi mô và v mô ưc l a ch n cho m i v n nh m t o nên cách th c nghiên c u phù h p. Lu n án s d ng ch y u các ph ươ ng pháp th ng kê, mô hình hóa kinh t xã h i và kinh t l ưng trong vi c phân tích, l ưng hóa và xác nh các quan h c ng nh ư s v n ng c a các y u t tham gia c u thành mô hình. Ph ươ ng pháp ti p c n ng thái c ng ưc s d ng cho m t s phân tích cn thi t. 11 5- Nh ng óng góp c a lu n án Nh ng óng góp chính c a lu n án: - H th ng hóa quá trình l ch s phát tri n các mô hình dân s - kinh t và nh ng k t qu ch y u nh n ưc t các mô hình này. T ó rút ra nh ng xu th có tính ch t ph ươ ng pháp lu n khi phát tri n h th ng mô hình i v i mt h ng, ph c t p. K t qu này có th g i ý v ph ươ ng pháp ti p c n cho các l p mô hình t ươ ng t v i c ơ ch ng và tác ng ng th i. - Xác l p và phân tích quan h có tính qui lu t ch y u c a các m t trong quá trình phát tri n kinh t - dân s và s t n t i, bi u hi n c a chúng trong tr ưng h p Vi t Nam. Phát hi n và phân tích nh ng khác bi t ã có trong iu ki n l ch s c th . - Trên c ơ s chi n l ưc phát tri n kinh t xã h i Vi t Nam, l a ch n tiêu th c ánh giá s phù h p. V n d ng ti p c n h th ng và các ti p c n mô hình hóa toán h c thi t l p mô hình phù h p c a s phát tri n dân s - kinh t Vi t Nam. Mô hình này mô t ng th i quan h gi a các y u t kinh t và các yu t dân s , n i sinh hóa các y u t nh m phát hi n các quan h ng và ti m n trong quá trình phát tri n kinh t xã h i. S d ng mô hình có th xu t m t cách o l ưng và các tiêu chí o s phù h p c a hai quá trình kinh t và dân s trong quá trình phát tri n xã h i. - L a ch n các ph ươ ng pháp và công c phân tích nh l ưng các y u t và các m i quan h cho m t mô hình trong iu ki n thông tin không y . 6- K t c u c a lu n án Tên lu n án: “H th ng mô hình ánh giá s phù h p c a quá trình phát tri n dân s - kinh t Vi t Nam” Ngoài ph n m u, t ng quan, k t lu n, các ph l c và danh m c tài li u tham kh o, n i dung lu n án có 3 ch ươ ng: 12 Ch ươ ng 1: Quan h dân s kinh t và ti p c n mô hình hóa quá trình kinh t - dân s . Ch ươ ng 2: Phân tích th c tr ng quá trình bi n ng dân s Vi t Nam trong các th i k phát tri n kinh t . Ch ươ ng 3: Mô hình phù h p c a s phát tri n dân s - kinh t Vi t Nam. 7- Ngu n s li u Lu n án s d ng s li u t các ngu n ch y u sau: - : Trang WEB qu dân s liên h p qu c. - Tng c c th ng kê Vi t nam: S li u th ng kê Vi t Nam th k XX. - Tng c c th ng kê Vi t nam: S li u kh o sát m c s ng dân c ư Vi t Nam 1998, 2002. - Tng c c th ng kê Vi t nam: S li u iu tra bi n ng dân s 2001- 2004. - B Lao ng-th ươ ng binh và xã h i: iu tra lao ng vi c làm hàng nm. Ngoài ra m t s s li u t ng h p nh n ưc t các báo cáo th ưng niên t các trang thông tin in t c a các B , Ngành, Viên nghiên c u tr c thu c Nhà nưc Vi t nam. 13 TNG QUAN V MÔ HÌNH HÓA KINH T - DÂN S Nghiên c u kinh t và dân s nh ti p c n mô hình hóa ra i t nh ng nm cu i th k 17 u th k 18. Tuy nhiên, mô hình hóa tr thành m t ph ươ ng pháp ưc ng d ng r ng rãi và có nhi u k t qu áng ghi nh n trong nghiên c u kinh t - dân s ưc ánh d u b i các công trình c a Thomas Robert Malthus 1 và các h c trò c a ông vào nh ng n m 50 c a th k 18. V i s phát tri n c a các ph ươ ng pháp mô hình hóa toán h c và phân tích nh lưng các nghiên c u dân s , kinh t và kinh t - dân s ngày càng ưc chú ý hơn. Lu n án có th t ng l ưc ti p c n mô hình hóa qua m t s th i k v i nh ng c im khác nhau c a cách ti p c n này. Có th nói xu t phát im c a mô hình hóa kinh t -dân s chính là các mô hình c a T.R Malthus v i ti p c n v mô v quan h gi a gi m m c s ng và t ng dân s trong iu ki n n ưc Anh t th k 15 n th k 18. T.R Malthus ã mô hình hóa th ng kê quan h kinh t - dân s và ch ra m t hi n tr ng ng, nh l ưng cho t ươ ng lai c a nhân lo i lúc b y gi . Các nghiên cu lý thuy t nh mô hình sut h ơn 1 th k sau ó ã t p trung phân tích, mô hình hóa các y u t , các quan h dân s - kinh t tìm con ưng thóat kh i tình tr ng T.R Malthus nêu ra. Nghiên c u chi ti t h ơn gi i thích rõ ràng h ơn nh ng k t lu n t các l p mô hình này, phát hi n k t lu n m i và tìm ra xu th ch y u c ng nh ư kh n ng v n d ng ti p c n mô hình cho iu ki n c th Vi t nam ưc trình bày chi ti t ch ươ ng 1 c a lu n án. Vi nh ng k t qu c a các nhà khoa h c trong l nh v c này và s ra i ca lý thuy t h th ng ng d ng trong nghiên c u kinh t xã h i, dân s không còn là m t v n riêng c a m t khoa h c c l p. Trên ph m vi các qu c gia cng nh ư khu v c và toàn c u các chi n l ưc phát tri n kinh t -xã h i không th không chú tr ng n chi n l ưc phát tri n dân s . c bi t sau th chi n 1 Thomas Robert Malthus: Essai sur le principe de population 14 th II, v i s ra i c a t ch c Liên hi p qu c trong ó có Qu dân s liên hi p qu c h u h t các khía c nh c a quá trình dân s ưc nghiên c u, trong ó ti p c n mô hình hóa óng m t vai trò quan tr ng. Mô hình hóa dân s t p trung vào mô t , ki m ch ng và phân tích các c tr ưng c a nhân kh u h c và các quan h c a các c tr ưng ó. Các k t qu nghiên c u n i b t nh t là nghiên c u các qui lu t v sinh, ch t, di c ư và các y u t tác ng n các hi