Luận án Hỗ trợ của nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất tại tỉnh Hưng Yên

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ THANH THỦY HỖ TRỢ CỦA NHÀ NƢỚC NHẰM TẠO VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT Ở TỈNH HƢNG YÊN LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ HÀ NỘI – 2017 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ THANH THỦY HỖ TRỢ CỦA NHÀ NƢỚC NHẰM TẠO VIỆC LÀM CHO NÔNG DÂN BỊ THU HỒI ĐẤT Ở TỈNH HƢNG YÊN LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ MÃ SỐ: 62 34 04 10 Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS Nguyễn Quốc Thái 2. PGS, TS Trịnh Thị Ái Hoa HÀ NỘI – 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của luận án chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nào. Tác giả Trần Thị Thanh Thủy DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BQL CNH : Ban quản lý Công nghiệp hóa DNNVV : Doanh nghiệp nhỏ và vừa GPMB : Giải phóng mặt bằng HĐH : Hiện đại hóa KCHT : Kết cấu hạ tầng KCN : Khu công nghiệp KKT : Khu kinh tế KT – XH : Kinh tế - xã hội NH : Ngân hàng PCI : Chỉ số nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh TCTD : Tổ chức tín dụng TĐC : Tái định cư TW : Trung ương UBND : Uỷ ban nhân dân WB : Ngân hàng thế giới XKLĐ : Xuất khẩu lao động XTĐT : Xúc tiến đầu tư MỤC LỤC Trang Mở đầu 1 Chƣơng 1 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 9 1.1 Các công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước 9 1.2 Các công trình nghiên cứu của các tác giả ngoài nước 16 1.3 Những vấn đề cần được tiếp tục nghiên cứu trong luận án 23 Chƣơng 2 Cơ sở lý luận và thực tiễn về hỗ trợ của Nhà nƣớc nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất 26 2.1 Khái quát về hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất 26 2.2 2.3 Nội dung hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất Các nhân tố cơ bản ảnh hưởng tới hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất 39 50 2.4 Kinh nghiệm hỗ trợ của một số địa phương nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất và bài học rút ra cho tỉnh Hưng Yên 56 Chƣơng 3 Thực trạng hỗ trợ của Nhà nƣớc nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hƣng Yên 66 3.1 Khái quát về thu hồi đất và nhu cầu hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 66 3.2 Thực trạng hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2010 – 2015 75 3.3 Đánh giá chung về hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 98 Chƣơng 4 Quan điểm, phương hướng và giải pháp hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 122 4.1 Dự báo bối cảnh mới có ảnh hưởng đến hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 122 4.2 Quan điểm và phương hướng hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 125 4.3 Giải pháp hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên 129 Kết luận và kiến nghị 152 Danh mục các công trình đã công bố của tác giả có liên quan đến đề tài luận án 154 Danh mục tài liệu tham khảo 155 Phụ lục 166 DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 3.1. Cho vay vốn xuất khẩu lao động của Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2011-2015 84 Bảng 3.2. Cho vay của các tổ chức tín dụng nhà nước đối với phát triển sản xuất trong nông nghiệp, nông thôn ở tỉnh Hưng Yên 88 Bảng 3.3. Cho vay vốn giải quyết việc làm của Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2011-2015 89 Bảng 3.4. Hỗ trợ cho các hộ bị thu hồi đất giai đoạn 2010-2015 99 Bảng 3.5. Các hình thức hỗ trợ nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp ở tỉnh Hưng Yên 108 Bảng 3.6. Bảng giá đất tính bồi thường đất nông nghiệp trên địa bàn Hưng Yên 114 Bảng 4.1. Tổng diện tích đất đai tự nhiên phân theo mục đích sử dụng 122 Bảng 4.2. Dự báo dân số và lao động tỉnh đến năm 2020 125 Bảng 4.3. Khảo sát ý kiến của người dân bị thu hồi đất và cán bộ quản lý nhà nước về nhu cầu hỗ trợ tạo việc làm 127 DANH MỤC HÌNH Trang Hình 2.1. Ảnh hưởng của hỗ trợ bằng tiền đến lợi ích của người nhận hỗ trợ 36 Hình 2.2. Ảnh hưởng của hỗ trợ bằng hiện vật đến lợi ích của người nhận hỗ trợ 37 Hình 2.3. Ảnh hưởng của hỗ trợ bằng hiện vật đến lợi ích của người nhận hỗ trợ trong trường hợp người được nhận hỗ trợ ưa thích hiện vật được hỗ trợ 38 Hình 3.1. Tỷ lệ việc làm trên dân số của dân số từ 15 tuổi trở lên ở nông thôn tỉnh Hưng Yên và các tỉnh đồng bằng sông Hồng (%) 67 Hình 3.2. Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động từ 15 tuổi trở lên ở nông thôn tỉnh Hưng Yên và các tỉnh đồng bằng sông Hồng (%) 68 Hình 3.3. Tỷ lệ thất nghiệp của lao động từ 15 tuổi trở lên ở nông thôn tỉnh Hưng Yên và các tỉnh đồng bằng sông Hồng (%) 69 Hình 3.4. Diện tích đất bị thu hồi ở tỉnh Hưng Yên 70 Hình 3.5. Diện tích đất bị thu hồi theo địa giới hành chính 71 Hình 3.6. Diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi theo địa giới hành chính 71 Hình 3.7. Tình hình học nghề của lao động bị thu hồi đất ở Hưng Yên giai đoạn 2010 – 2014 81 Hình 3.8. Tỷ lệ lao động bị thu hồi đất tham gia học nghề 81 Hình 3.9. Lao động xuất khẩu ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2011 – 2015 84 Hình 3.10. Kỳ hạn cho vay của các TCTD Nhà nước đối với nông nghiệp, nông thôn 111 Hình 3.11. Giá trị của các khoản vay không cần tài sản bảo đảm phân theo quy mô năm 2011 và 2012 112 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Công nghiệp hóa, đô thị hoá là xu thế phát triển tất yếu của mọi quốc gia. Quá trình này thường gắn với việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất nông nghiệp sang sản xuất công nghiệp, dịch vụ và dẫn đến tình trạng người bị thu hồi đất mất việc làm trong nông nghiệp. Số lao động bị mất việc làm này nếu không tìm được việc làm mới để tạo thu nhập, đảm bảo đời sống sẽ dễ phát sinh nhiều nguy cơ mất ổn định xã hội tại địa phương. Chính vì thế, hỗ trợ tạo việc làm cho người nông dân bị thu hồi đất là vô cùng quan trọng, liên quan trực tiếp tới sự ổn định xã hội của khu vực bị thu hồi đất. Cùng chung xu hướng chuyển đổi mục đích sử dụng đất với các địa phương khác trong cả nước, đất nông nghiệp ở Hưng Yên ngày càng bị thu hẹp dần và sẽ còn bị thu hẹp hơn nữa bởi sự phát triển của các khu công nghiệp (KCN), khu đô thị trong tương lai. Những năm qua, có tới 67% nông dân bị thu hồi đất ở Hưng Yên vẫn giữ nguyên nghề sản xuất nông nghiệp nhưng trên diện tích đất nhỏ hẹp hơn, 13% chuyển sang nghề mới và khoảng 20% không có việc làm hoặc có việc làm nhưng không ổn định. Thu nhập của 37% số hộ nông dân bị thu hồi đất bị sụt giảm so với trước đây, và chỉ có 13% số hộ có thu nhập tăng hơn trước [53]. Nguy cơ thất nghiệp, nghèo đói đe dọa người nông dân bị thu hồi đất sản xuất, đồng thời kéo theo nhiều hệ lụy khác như tệ nạn xã hội, mất ổn định trật tự ở nông thôn. Quá trình thu hẹp số lượng lớn đất sản xuất nông nghiệp ở Hưng Yên đặt ra thách thức lớn đối với Tỉnh trong việc hỗ trợ, tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. Tuy vậy, những kết quả đạt được còn khá khiêm tốn. Điều đó thể hiện ở hiệu quả của hoạt động hỗ trợ người nông dân bị thu hồi đất giải quyết việc làm thấp. Chính sách việc làm của Tỉnh chỉ quan tâm hỗ trợ học nghề, chưa chú trọng đến giới thiệu tìm việc làm cho lao động sau học nghề. Hưng Yên thiếu các chính sách hỗ trợ tạo việc làm đặc thù cho đối tượng là nông dân bị thu hồi đất. Các chính sách, các chương trình hỗ trợ tạo việc làm của Hưng Yên chủ yếu dựa vào các chính sách, 2 chương trình chung của Chính phủ; và triển khai, thực hiện các chương trình đó. Nói cách khác, các ưu đãi của tỉnh trong vấn đề hỗ trợ tạo việc làm chỉ nằm trong khuôn khổ của cả nước. Trong khi đó, với đặc thù là tỉnh có tốc độ công nghiệp hóa (CNH), đô thị hoá nhanh, lượng lao động nông nghiệp bị mất việc làm sau thu hồi đất lớn, do đó, Hưng Yên cần có những chính sách hỗ trợ tạo việc làm riêng cho các đối tượng này, với các biện pháp, giải pháp đặc thù mang tính hiệu quả hơn. Và điều đó đang là một mảng trống lớn trong hoạch định chính sách ở Hưng Yên. Hỗ trợ nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trong quá trình CNH, hiện đại hóa (HĐH) sẽ vẫn là vấn đề bức xúc của Hưng Yên trong thời gian tới. Vấn đề này nếu không được giải quyết sẽ tạo ra những hệ lụy tiêu cực cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất ổn định xã hội mà còn tạo ra những vấn đề về an sinh xã hội ở nông thôn, tạo ra khoảng cách giàu nghèo, sự bất bình đẳng giữa khu vực phát triển công nghiệp, dịch vụ với khu vực nông thôn nơi có rất nhiều người thiếu hoặc không có việc làm. Với những lý do trên, tác giả cho rằng vấn đề hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho lao động bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên cần được nghiên cứu một cách có hệ thống. Trên cơ sở đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, cần nghiên cứu ảnh hưởng của nó đối với người nông dân bị thu hồi đất; hiệu quả các biện pháp hỗ trợ tạo việc làm đối với nông dân sau thu hồi đất hiện tại; quan điểm xây dựng các biện pháp hỗ trợ tạo việc làm để từ đó có thể tìm ra những giải pháp hỗ trợ tạo việc làm thiết thực, hiệu quả hơn nữa. Do đó, đề tài “Hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên” được tác giả chọn làm chủ đề nghiên cứu cho Luận án tiến sĩ kinh tế, chuyên ngành Quản lý kinh tế. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lí luận và thực tiễn về hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trong giai đoạn hiện nay, luận án đề xuất các giải pháp hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2016 - 2020. 3 Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện mục đích nghiên cứu nói trên, đề tài tập trung giải quyết những nhiệm vụ chủ yếu sau: + Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài. + Làm rõ những vấn đề lí luận về hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở địa bàn cấp tỉnh trong giai đoạn hiện nay. + Nghiên cứu kinh nghiệm hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở một số địa phương trong nước, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho tỉnh Hưng Yên. + Phân tích, đánh giá thực trạng hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2010 - 2015. + Đề xuất quan điểm, phương hướng và các giải pháp hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2016 - 2020. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất nông nghiệp ở tỉnh Hưng Yên từ phía chính quyền địa phương cấp tỉnh trong khuôn khổ cơ chế, chính sách chung của Nhà nước. - Phạm vi nghiên cứu: + Địa bàn khảo sát được giới hạn ở tỉnh Hưng Yên. + Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng được thực hiện cho giai đoạn 2010 - 2015. Các giải pháp được đề xuất cho giai đoạn 2016 - 2020. Đối tượng hỗ trợ là người nông dân với nghề nghiệp chính là sản xuất nông nghiệp. Loại đất bị thu hồi là đất nông nghiệp, thu hồi phục vụ mục đích phát triển sản xuất, kinh doanh và mục đích công ích. 4. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu Cách tiếp cận nghiên cứu: Hỗ trợ của Nhà nước nhằm giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất là một biện pháp bổ trợ cho quá trình thu hồi đất nông nghiệp phục vụ cho các mục đích phát triển kinh tế, xã hội khác. Do đó, hỗ trợ của Nhà nước có mối quan hệ nhất định tới vấn đề giải phóng mặt bằng (GPMB), bồi thường, đền bù. Những vấn đề này cũng 4 vì thế có những ảnh hưởng, tác động nhất định tới hỗ trợ tạo việc làm. Tuy nhiên, luận án này nghiên cứu vấn đề hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất như một nội dung độc lập. Mối quan hệ giữa nội dung hỗ trợ và GPMB, đền bù, bồi thường chỉ được đề cập đến trong trường hợp thật sự cần thiết. Hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất không chỉ bao gồm các biện pháp hỗ trợ tác động trực tiếp đến nông dân bị thu hồi đất mà còn bao gồm các biện pháp hỗ trợ tới các bên có liên quan trên thị trường lao động như bên cầu lao động, các trung gian trên thị trường. Đồng thời, hỗ trợ của Nhà nước dành trực tiếp cho nông dân bị thu hồi đất chỉ hiệu quả khi gắn kết với môi trường phát triển kinh tế của địa phương. Chính vì thế, hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trong luận án được tiếp cận rộng, bao gồm cả hỗ trợ trực tiếp nông dân và các biện pháp khác có tác động đến cơ hội tìm việc làm của nông dân bị thu hồi đất. Khung phân tích: Hỗ trợ của Nhà nƣớc nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất Nguyên tắc hỗ trợ Nội dung hỗ trợ - Hỗ trợ của Nhà nƣớc đối với nông dân bị thu hồi đất + Hỗ trợ đào tạo nghề cho nông dân bị thu hồi đất + Ưu tiên nông dân bị thu hồi đất tham gia vào các chương trình xuất khẩu lao động + Hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh - Hỗ trợ cho bên cầu trên thị trƣờng lao động + Ưu đãi đối với các đơn vị kinh tế sử dụng lao động là nông dân bị thu hồi đất + Ban hành quy định yêu cầu các đơn vị kinh tế sử dụng đất thu hồi phải tuyển dụng lao động là nông dân bị thu hồi đất + Tạo lập môi trường, điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn và thực hiện các hoạt động XTĐT - Hỗ trợ cho trung gian trên thị trƣờng lao động Hỗ trợ cho các cơ sở dạy nghề Hỗ trợ cho các tổ chức môi giới việc làm Các nhân tố ảnh hƣởng đến hỗ trợ của Nhà nƣớc - Chính sách kinh tế của Trung ương - Ý thức, năng lực của người nông dân bị thu hồi đất - Tiềm lực kinh tế, vị trí địa lý và lợi thế của địa phương - Năng lực, phẩm chất của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước ở địa phương - Thị trường lao động trong nước và quốc tế Mục tiêu hỗ trợ Giải quyết việc làm cho nông dân bị thu hồi đất Điều kiện hỗ trợ thành công 5 Phương pháp nghiên cứu: Các phương pháp được sử dụng bao gồm: - Phương pháp phân tích, tổng hợp: Luận án phân tích và hệ thống hoá, khái quát hóa những vấn đề chung nhất về hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất; những căn cứ lý thuyết và thực tiễn để tạo ra những chính sách, những biện pháp có khả năng hỗ trợ tạo việc làm hiệu quả cho nông dân bị thu hồi đất. - Phương pháp thống kê, so sánh: Luận án phân tích, so sánh, đối chiếu các số liệu thống kê để đề xuất những phương hướng và giải pháp phù hợp nâng cao hiệu quả hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên hiện nay. - Phương pháp điều tra xã hội học, phỏng vấn chuyên gia: Trong quá trình làm luận án, tác giả đã xây dựng bộ câu hỏi và thiết kế phiếu điều tra để lấy ý kiến của nông dân bị thu hồi đất về các biện pháp hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên và tham khảo ý kiến các chuyên gia trong lĩnh vực nghiên cứu, các cán bộ tỉnh và huyện cũng như cán bộ quản lý một số ngành có liên quan ở tỉnh Hưng Yên nhằm tìm ra những bất cập, nguyên nhân cũng như những giải pháp phù hợp cho việc giải quyết vấn đề hỗ trợ tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. Luận án thiết kế 2 mẫu phiếu dành cho hai đối tượng là người nông dân bị thu hồi đất và cán bộ ở các địa phương. Số người được lấy ý kiến là 246 người. Trong đó, 70 phiếu cho cán bộ ở 70 xã/161 xã, phường, thị trấn của tỉnh Hưng Yên (mỗi huyện 5 xã, riêng huyện Khoái Châu 25 xã), trong đó có 10 phiếu xin ý kiến của chủ tịch ủy ban nhân dân (UBND), 10 phiếu xin ý kiến của phó chủ tịch UBND, 30 phiếu xin ý kiến của cán bộ địa chính, 10 phiếu xin ý kiến của cán bộ tài chính, 10 phiếu xin ý kiến của cán bộ lao động thương binh và xã hội. Phiếu cho cán bộ gồm 13 câu hỏi. 176 phiếu được phát cho nông dân có đất bị thu hồi ở 70 xã của 10/10 huyện, thành phố (mỗi huyện lấy ý kiến của 15 người, riêng huyện Yên Mỹ lấy ý kiến của 41 người). Phiếu hỏi gồm 9 câu hỏi. 6 Các xã lựa chọn để khảo sát là các xã thuộc địa bàn các huyện có diện tích đất bị thu hồi lớn nhất. Các hộ nông dân được lựa chọn là các hộ mất trên 30% đất nông nghiệp, nằm trong độ tuổi từ 18 đến 40 và từ 41 đến 60. Vì đối tượng khảo sát là hộ nông dân nên số người được hỏi nằm trong độ tuổi từ 18 tuổi trở lên. Phương pháp thu thập số liệu là phát phiếu điều tra. Nội dung điều tra được thể hiện ở mẫu phiếu đính kèm trong Luận án. Luận án sử dụng phần mềm SPSS để xử lý số liệu. 5. Đóng góp mới về khoa học và thực tiễn của luận án + Luận án phân tích hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất trên 3 khía cạnh cơ bản là hỗ trợ trực tiếp cho người nông dân bị thu hồi đất; hỗ trợ cho bên cầu trên thị trường lao động để tăng khả năng tiếp nhận, hấp thụ lượng lao động bị đẩy ra từ quá trình thu hồi đất; hỗ trợ cho các trung gian trên thị trường lao động để các trung gian này làm cầu nối, xúc tác, thúc đẩy thị trường lao động hoạt động một cách hiệu quả nhất, tạo được nhiều việc làm nhất. + Luận án phân tích và làm sáng tỏ các nguyên tắc hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất. Hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất phải phù hợp với khả năng, năng lực của người bị thu hồi đất. Hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất cần phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động. Hỗ trợ của nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất có tính chất bổ sung, do đó hỗ trợ chỉ có tính thời hạn. Hỗ trợ của Nhà nước liên quan đến sử dụng nguồn lực của Nhà nước, ưu đãi của Nhà nước cũng như việc tuân thủ các quy định của Nhà nước. Các nguyên tắc này được thực hiện vừa đảm bảo hỗ trợ của Nhà nước có hiệu quả trên nền tảng tôn trọng các yêu cầu, quy luật vận hành của thị trường lao động, vừa đảm bảo hỗ trợ tốt nhất cho người lao động bị mất việc làm do bị thu hồi đất tìm được việc làm bền vững. + Luận án phân tích các phương thức hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất là hỗ trợ tài chính trực tiếp và hỗ trợ phi tài chính. Luận án khẳng định mỗi phương thức hỗ trợ có ưu điểm, nhược điểm riêng, có thể sử dụng 7 linh hoạt cho từng đối tượng hỗ trợ. Đối với đối tượng nông dân bị thu hồi đất ở ngoài độ tuổi lao động, Nhà nước nên hỗ trợ bằng tiền. Đối với người trong độ tuổi lao động bị thu hồi đất cần phân loại cụ thể. Người có khả năng chuyển đổi nghề nghiệp, có khả năng chủ động trong tạo việc làm cho bản thân thì Nhà nước có thể hỗ trợ bằng tiền. Những người không có trình độ, không có tay nghề Nhà nước cần hỗ trợ thông qua các chương trình đào tạo, trực tiếp hỗ trợ kết nối họ với thị trường lao động trong và ngoài nước. - Từ việc phân tích, đánh giá một cách có hệ thống thực trạng hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên, Luận án chỉ ra rằng hỗ trợ của Nhà nước cho nông dân bị thu hồi đất thực hiện chưa hiệu quả. Tỉnh Hưng Yên chưa thật sự quan tâm đến vấn đề này, các biện pháp hỗ trợ được thực thi chưa phù hợp, chưa hiệu quả. Các cơ sở quan trọng để hỗ trợ như thống kê, phân loại đối tượng nông dân bị thu hồi đất theo diện tích đất bị thu hồi, độ tuổi, giới tính, khả năng tham gia thị trường lao động, khả năng tự tạo việc làm chưa được thực hiện bài bản, chính xác hơn là chưa được thực hiện. Người nông dân bị thu hồi đất phải chủ động tìm việc làm cho bản thân. Hỗ trợ của Tỉnh chưa sát đối tượng, mức hỗ trợ thấp nên tác động của các biện pháp hỗ trợ tới tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất còn rất hạn chế. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh hỗ trợ của Nhà nước nhằm tạo việc làm cho nông dân bị thu hồi đất ở tỉnh Hưng Yên giai đoạn 2016 – 2020 như xây dựng kế hoạch tạo việc làm cho nông dân trước khi thu hồ