Luận án Nâng cao năng lực cạnh tranh của các khách sạn Việt Nam trong thời gian tới
Trong gần hai thập kỷ của thời kỳ ñổi mới, ngành kinh doanh khách sạn của Việt Nam ñã có những bước tiến khá nhanh. Cùng với sự tăng trưởng của du lịch cả nước, các doanh nghiệp khách sạn cũng ñang có những bước phát triển nhanh chóng. Nếu như ñầu thập kỷ 90 của thế kỷ 20, khi Việt Nam mới mở cửa, cả nước chỉ có 350 khách sạn với 1.700 buồng thì tại thời ñiểm tháng 3/2008 Việt Nam ñã có 4.280 khách sạn với 97.833 buồng ñạt tiêu chuẩn. Mặc dù vậy, các doanh nghiệp khách sạn Việt Nam vẫncòn có một khoảng cách về cả quy mô và năng lực cạnh tranh so với các khách sạn nước ngoài và ñược quản lý bởi các thương hiệu nổi tiếng quốc tế ở trong nước cũng như khu vực ðông Nam Á. Phần lớn các khách sạn Việt Nam vẫn chưa thật sự năng ñộng và mạnh dạn trong ñầu tư, chưa có ñủ ñiều kiện ñể tạo ra những sản phẩm thực sự hấp dẫn, khả năng cạnh tranh còn thấp. Nhiều khách sạn còn chưa có ñược một chiến lược lâu dài xây dựng những thương hiệu sản phẩm của mình, kỹ năng quản lý, thị trường còn rất hạn chế. ðối với thế giới, hình ảnh du lịch Việt Nam vẫn chưa có ñược vị trí vững chắc trên thị trường quốc tế. Ngoài yếu tố an toàn và thân thiện, môi trường vĩ mô chưa thật sự thuận lợi ñối với khách du lịch. Vì những lý do ñó, Việt Nam vẫn chưa phải là ñiểm ñến quan trọng ñối với hầu hết các thị trường gửi khách quốc tế chủ yếu. Những vấn ñề cấp bách nhằm tăng cường năng lực quảnlý ñiều hành, nâng cao chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp khách sạn Việt Nam không chỉ ñòi hỏi phải giải quyết bằng các hoạt ñộng thực tiễn, mà chúng cần phải ñược hoàn thiện trước hết về cơ sở khoa học. Cho ñến nay, các công trình nghiên cứu và lý luận về năng lực cạnh tranh khách sạn vẫn còn tương ñối hạn chế. Nguyên nhân chủ yếu là ngành kinh doanh khách 2 sạn còn khá mới mẻ, phạm vi kinh doanh tương ñối rộng và liên quan ñến quá nhiều ngành, nội dung và hình thức kinh doanh luôn có nhiều thay ñổi. Từ ñó, hệ thống lý luận về hoạt ñộng của các doanh nghiệp khách sạn chưa thật sự ñầy ñủ và mang tính khái quát cao. Hiểu biết về năng lực cạnhtranh, các phương pháp dựa trên cơ sở khoa học ñể ñánh giá về năng lực cạnh tranh ñối với các doanh nghiệp khách sạn còn chưa ñược coi trọng và thiếu thống nhất. Nhận thức chưa ñầy ñủ về mặt lý luận ñã dẫn ñến việc vận dụng lý luận vào thực tiễn còn có nhiều khó khăn và lúng túng. Xuất phát từ những yêu cầu trên cả phương diện lý luận và thực tiễn, nghiên cứu sinh chọn ñề tài: “Nâng cao năng lực cạnh tranh của các khách sạn Việt Nam trong thời gian tới”làm luận án tiến sỹ khoa học kinh tế.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Nâng cao năng lực cạnh tranh của các khách sạn Việt Nam trong thời gian tới, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u
c a riêng tôi.Các s li u, k t qu nghiên c u trong
Lu n án là trung th c và chưa t ng ñư c công b
trong b t kỳ công trình nào khác.
Tác gi Lu n án
NCS. Hà Thanh H i
ii
M C L C
L I CAM ðOAN........................................................................................................... i
M C L C ..................................................................................................................... ii
DANH M C CÁC T VI T T T............................................................................. iv
DANH M C CÁC B NG BI U ................................................................................ vi
DANH M C CÁC HÌNH........................................................................................... vii
M ð U ........................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: M T S V N ð LÝ LU N CƠ B N VÀ KINH NGHI M
QU C T V NÂNG CAO NĂNG L C C NH TRANH
KHÁCH S N.......................................................................................11
1.1. ð c ñi m c a kinh doanh khách s n .................................................................11
1.2. Năng l c c nh tranh khách s n .........................................................................14
1.3. Phương pháp ñánh giá năng l c c nh tranh khách s n .....................................28
1.4. Kinh nghi m nâng cao năng l c c nh tranh c a m t s t p ñoàn khách s n
qu c t .............................................................................................................39
K t lu n chương 1 ........................................................................................................47
CHƯƠNG 2:TH C TR NG NĂNG L C C NH TRANH C A CÁC
KHÁCH S N VI T NAM ................................................................49
2.1.Các y u t nh hư ng ñ n năng l c c nh tranh c a các khách s n Vi t Nam ...49
2.2. Th c tr ng năng l c c nh tranh c a các khách s n Vi t Nam trên ph m vi ngành ..62
2.3. Ho t ñ ng nâng cao năng l c c nh tranh c a m t s khách s n tiêu bi u .........70
2.4. ðánh giá v năng l c c nh tranh c a các khách s n Vi t Nam ............................92
K t lu n chương 2 ........................................................................................................99
CHƯƠNG 3: ð XU T PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP NH M NÂNG
CAO NĂNG L C C NH TRANH C A CÁC KHÁCH S N
VI T NAM .......................................................................................101
3.1.Xu hư ng phát tri n c a th trư ng khách du l ch qu c t .................................. 101
3.2.Tác ñ ng c a vi c gia nh p WTO và nh ng v n ñ ñ t ra ñ i v i năng l c
c nh tranh c a các khách s n Vi t nam. ................................................................ 105
3.3.Quan ñi m, phương hư ng nh m nâng cao năng l c c nh tranh c a các
khách s n Vi t Nam ................................................................................................... 113
3.4.M t s gi i pháp, ki n ngh nh m nâng cao năng l c c nh tranh c a các
khách s n Vi t Nam ................................................................................................... 118
K t lu n chương 3 ......................................................................................................134
PH N K T LU N.....................................................................................................137
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH C A TÁC GI CÓ LIÊN QUAN ð N
LU N ÁN.......................................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH M C TÀI LI U THAM KH O..................................................................139
iii
PH L C....................................................................................................................149
iv
DANH M C CÁC T VI T T T
Vi t t t Ti ng Anh Ti ng Vi t
APEC Asia Pacific Economic Coorporation H p tác kinh t Châu Á Thái Bình
Dương
ARI Average Rate Index H s giá phòng bình quân
ASEAN Association of Southeast Asian Hi p h i các nư c ðông Nam Á
Nations
ASEANTA Association of South East Asia Travel Hi p h i L hành ðông Nam Á
Agent
ASEM 5 The 5th Asia Europe Meeting Di n ñàn h p tác Á Âu l n th 5
ASTA American Society of Travel Agents Hi p h i L hành Hoa kỳ
BTA Bilateral Trade Agreement Hi p ñ nh Thương m i song phương
(Vi t M )
CRS Computerized Reservation System H th ng ñ t ch toàn c u
CRM Customer Relations Management H th ng qu n lý khách hàng
CSVCKT Cơ s v t ch t k thu t
CSDL Cơ s d li u
CSLTDL Cơ s lưu trú du l ch
ðKKD ðăng ký kinh doanh
DEA Data Envelopment Analysis Phân tích m c ñ tho mãn c a
khách hàng
EU European Union Liên minh Châu Âu
FDI Foreign Direct Investment ð u tư tr c ti p nư c ngoài
JATA Japan Association of Travel Agents Hi p h i L hành Nh t b n
ICT Information & Communication Công ngh Thông tin Liên l c
Technology
IFC International Financial Coorporation T p ñoàn Tài chính Qu c t
IP H s tham gia th trư ng th gi i
GDP Gross Domestic Product T ng s n ph m qu c n i
GDS Global Distribution System H th ng ð t ch Toàn c u
LHQT L hành qu c t
MPI Market Penetration Index H s chi m lĩnh th trư ng
v
MICE Meeting, Incentive, Conference, Th trư ng khách tham d h i ngh ,
Exhibition h i th o, tri n lãm thương m i
NLCT Năng l c c nh tranh
PMS Property Management System Ph n m m qu n tr tài s n
QMS Quality Management System H th ng qu n lý ch t lư ng
ROI Return on investment thu nh p trên ñ u tư
RGI Revenue generation index H s t o doanh thu
Revpar Revenue per room Doanh thu tính trên m i phòng ñưa
vào s d ng
PATA Pacific Asia Travel Association Hi p h i du l ch châu Á Thái Bình
Dương
PR Public Relations Quan h công chúng/ quan h báo
chí/ qu ng bá
R & D Research and Development Nghiên c u và Phát tri n
SWOT Strength, Weakness, Oportunity, Các ñi m m nh, y u, cơ h i
Threat và nguy cơ
SNMSHI Sofitel, Novotel, Mercue, Suite hotel, 5 thương hi u khách s n c a t p
Ibis ñoàn Accor
TARS Travel Accor Reservation System M ng lư i ñ t phòng/gi ch toàn
c u Accor
TQM Total quality management Qu n tr ch t lư ng toàn di n
TSCð Tài s n c ñ nh
UNWTO United Nation World Tourism T ch c Du l ch th gi i c a Liên
Organization Hi p Qu c
UNESCO United Nation Education and Sience T ch c khoa h c và giáo d c Liên
Organization hi p qu c
WEF World Economic Forum Di n ñàn kinh t th gi i
WTTC World Tourism and Travel Coucil H i ñ ng Du l ch và L hành Th
gi i
WTM World Trade Market H i ch Thương m i Th gi i
WORLD SPAN H th ng ñ t phòng k t v i vi c khai
thác th trư ng t h th ng chăm sóc
khách hàng và chính sách giá linh ho t
vi
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1: Phân tích kh năng c nh tranh c p ñ c nh tranh khác nhau................ 14
B ng 1.2: ðánh giá năng l c c nh tranh khách s n .................................................. 36
B ng 1.3: ðánh giá năng l c c nh tranh khách s n .................................................. 37
B ng 2.1: X p h ng năng l c c nh tranh qu c gia (WEF năm 2008) ...................... 55
B ng 2.2: Các ch tiêu c th c a Vi t Nam trong b ng x p h ng ........................... 56
B ng 2.3: Báo cáo ñánh giá năng l c c nh tranh trong lĩnh v c du l ch và l hành...... 60
B ng 2.4: Khách s n ñư c x p h ng tính ñ n tháng 3/2008..................................... 63
B ng 2.5: Phân b khách s n theo quy mô ............................................................... 66
B ng 2.6: ðánh giá năng l c c nh tranh khách s n Hoà Bình.................................. 71
B ng 2.7: Th trư ng khách ch y u c a khách s n Hòa Bình................................. 72
B ng 2.8: Phân tích th ph n 2008 c a khách s n Hoà Bình .................................... 73
B ng 2.9: ðánh giá năng l c c nh tranh khách s n Morin....................................... 80
B ng 2.10: Phân tích th ph n 2008 c a Saigon Morin ............................................ 81
B ng 2.11: M t s ch tiêu v khách c a khách s n Sàigon Morin .......................... 82
B ng 2.12: M t s ch tiêu v ho t ñ ng kinh doanh c a Saigon Morin.................. 82
B ng 2.13: Phân tích th ph n 2008 c a khách s n Park Hyatt so v i các khách
s n 5 sao khác trên ñ a bàn Thành ph H Chí Minh............................ 87
B ng 2.14: ðánh giá năng l c c nh tranh c a Park Hyatt so v i các khách s n 5
sao trên ñ a bàn Thành ph H Chí Minh ............................................. 88
B ng 2.15: M t s ch tiêu k t qu ho t ñ ng kinh doanh năm 2007 – 2008 c a
khách s n Park Hyatt Saigon ................................................................. 92
B ng 3.1: Các ñi m ñ n du l ch chính trên th gi i................................................ 102
B ng 3.2: Cam k t c a Vi t Nam trong lĩnh v c d ch v du l ch.......................... 106
B ng 3.3: So sánh giá vé hai chi u ñ n Vi t Nam qua các c ng hàng không l n
trên th gi i.......................................................................................... 112
B ng 3.4: M t s hình th c liên k t liên minh chi n lư c trong kinh doanh
khách s n ............................................................................................ 123
vii
DANH M C CÁC HÌNH
Hình 1.1: Mô t v n t t các y u t trong tháp mô hình phân tích năng l c c nh
tranh qu c gia. ....................................................................................... 16
Hình 1.2: Các y u t c u thành năng l c c nh tranh khách s n ............................ 28
Hình 1.3: H th ng gĩư ch , ñ t phòng du l ch (TARS) cho khách s n c a t p
ñoàn Accor............................................................................................. 46
Hình 1.4: H th ng ñ t phòng gĩư ch toàn c u .................................................... 47
Hình 2.1: Năng l c c nh tranh ngành Du l ch c a các nư c ðông Nam Á........... 59
Hình 2.2: Phân b cơ c u cơ s lưu trú khách s n theo hình th c s h u............ 64
Hình 2.3: Chu i giá tr trong kinh doanh khách s n ............................................. 77
Hình 2.4: M t s th trư ng khách chính c a khách s n Morin ............................ 82
Hình 2.5: S lư ng khách du l ch s d ng d ch v lưu trú khi ñi du l ch qua
các năm ................................................................................................ 93
1
M ð U
1. TÍNH C P THI T C A ð TÀI LU N ÁN
Trong g n hai th p k c a th i kỳ ñ i m i, ngành kinh doanh khách s n c a
Vi t Nam ñã có nh ng bư c ti n khá nhanh. Cùng v i s tăng trư ng c a du l ch
c nư c, các doanh nghi p khách s n cũng ñang có nh ng bư c phát tri n nhanh
chóng. N u như ñ u th p k 90 c a th k 20, khi Vi t Nam m i m c a, c nư c
ch có 350 khách s n v i 1.700 bu ng thì t i th i ñi m tháng 3/2008 Vi t Nam ñã
có 4.280 khách s n v i 97.833 bu ng ñ t tiêu chu n.
M c dù v y, các doanh nghi p khách s n Vi t Nam v n còn có m t kho ng
cách v c quy mô và năng l c c nh tranh so v i các khách s n nư c ngoài và
ñư c qu n lý b i các thương hi u n i ti ng qu c t trong nư c cũng như khu v c
ðông Nam Á.. Ph n l n các khách s n Vi t Nam v n chưa th t s năng ñ ng và
m nh d n trong ñ u tư, chưa có ñ ñi u ki n ñ t o ra nh ng s n ph m th c s h p
d n, kh năng c nh tranh còn th p. Nhi u khách s n còn chưa có ñư c m t chi n
lư c lâu dài xây d ng nh ng thương hi u s n ph m c a mình, k năng qu n lý, th
trư ng còn r t h n ch .
ð i v i th gi i, hình nh du l ch Vi t Nam v n chưa có ñư c v trí v ng
ch c trên th trư ng qu c t . Ngoài y u t an toàn và thân thi n, môi trư ng vĩ mô
chưa th t s thu n l i ñ i v i khách du l ch. Vì nh ng lý do ñó, Vi t Nam v n
chưa ph i là ñi m ñ n quan tr ng ñ i v i h u h t các th trư ng g i khách qu c t
ch y u.
Nh ng v n ñ c p bách nh m tăng cư ng năng l c qu n lý ñi u hành, nâng
cao ch t lư ng s n ph m, năng l c c nh tranh và hi u qu kinh doanh c a các
doanh nghi p khách s n Vi t Nam không ch ñòi h i ph i gi i quy t b ng các ho t
ñ ng th c ti n, mà chúng c n ph i ñư c hoàn thi n trư c h t v cơ s khoa h c.
Cho ñ n nay, các công trình nghiên c u và lý lu n v năng l c c nh tranh khách
s n v n còn tương ñ i h n ch . Nguyên nhân ch y u là ngành kinh doanh khách
2
s n còn khá m i m , ph m vi kinh doanh tương ñ i r ng và liên quan ñ n quá
nhi u ngành, n i dung và hình th c kinh doanh luôn có nhi u thay ñ i. T ñó, h
th ng lý lu n v ho t ñ ng c a các doanh nghi p khách s n chưa th t s ñ y ñ và
mang tính khái quát cao. Hi u bi t v năng l c c nh tranh, các phương pháp d a
trên cơ s khoa h c ñ ñánh giá v năng l c c nh tranh ñ i v i các doanh nghi p
khách s n còn chưa ñư c coi tr ng và thi u th ng nh t. Nh n th c chưa ñ y ñ v
m t lý lu n ñã d n ñ n vi c v n d ng lý lu n vào th c ti n còn có nhi u khó khăn
và lúng túng.
Xu t phát t nh ng yêu c u trên c phương di n lý lu n và th c ti n, nghiên
c u sinh ch n ñ tài: “Nâng cao năng l c c nh tranh c a các khách s n Vi t
Nam trong th i gian t i” làm lu n án ti n s khoa h c kinh t .
2. M C ðÍCH VÀ NHI M V NGHIÊN C U C A ð TÀI
2.1 M c ñích
Lu n án ñư c th c hi n nh m góp ph n vào vi c nâng cao năng l c c nh
tranh c a các khách s n Vi t Nam trong b i c nh ñ t nư c ñang h i nh p qu c t
ngày m t sâu và toàn di n.
2.2 Nhi m v
ð ñ t ñư c m c ñích nghiên c u nêu trên, lu n án t p trung th c hi n 3
nhi m v ch y u sau:
Làm rõ nh ng lu n c khoa h c v năng l c c nh tranh c a doanh nghi p
kinh doanh khách s n trên các c p ñ c nh tranh: qu c gia, ngành (Du l ch) doanh
nghi p (khách s n) và s n ph m c th Lu n án s ñưa ra n i dung, ch tiêu và
phương pháp ñánh giá NLCT khách s n.
Ph n ánh, phân tích, ñánh giá năng l c c nh tranh c a các khách s n Vi t
Nam, làm rõ nh ng khó khăn và thu n l i, nh ng ñi m m nh và ñi m y u v môi
trư ng c nh tranh trên ph m vi qu c gia.
ð xu t các gi i pháp ñ ng b nh m tăng cư ng năng l c c nh tranh các
doanh nghi p kinh doanh khách s n. ð ng th i lu n án cũng s có nh ng ñ xu t
3
gi i pháp và ki n ngh ñ i v i các cơ quan qu n lý nhà nư c có liên quan và doanh
nghi p khách s n nh m t o ra m t môi trư ng kinh doanh thu n l i hơn cho vi c
nâng cao năng l c c nh tranh các khách s n Vi t Nam giai ño n t nay cho t i
2012.
3. ð I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
3.1 ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u ch y u là năng l c c nh tranh c a các khách s n có
quy mô t i thi u 50 phòng, ñã ñư c T ng c c Du l ch x p h ng t 3 sao tr lên và
ñang ho t ñ ng trên lãnh th Vi t Nam.
3.2 Ph m vi nghiên c u
Th nh t, năng l c c nh tranh khách s n ñư c nghiên c u b n (04) c p
ñ : qu c gia, ngành (Du l ch), doanh nghi p (khách s n) và s n ph m (các ti n
nghi và d ch v khách s n). Năng l c c nh tranh khách s n trong khuôn kh
lu n án ñư c ñ c p ch y u c p ñ doanh nghi p (khách s n). Năng l c c nh
tranh qu c gia và ngành Du l ch ñư c ñ c p như nh ng y u t nh hư ng t i
năng l c c nh tranh c a các doanh nghi p khách s n. Do ñ c thù c a kinh
doanh khách s n, năng l c c nh tranh c p ñ s n ph m s ñư c phân tích
trong khuôn kh t ng khách s n.
Th hai, lu n án s t p trung vào nghiên c u m t s doanh nghi p khách s n
ñư c l a ch n có tính tiêu bi u d a trên các tiêu chí: c p h ng (t 3 sao ñ n 5 sao),
hình th c s h u (s h u nhà nư c, tư nhân, liên doanh, c ph n, trách nhi m h u
h n) t i 3 thành ph / trung tâm Du l ch l n nh t c a Vi t Nam là Hà N i, Hu và
thành ph H Chí Minh. S li u nghiên c u ch y u ñư c c p nh t t i h t năm
2007, giai ño n nghiên c u ch y u t năm 2000 ñ n nay.
Nh ng gi i h n ph m vi nói trên s không làm nh hư ng t i k t qu t ng
th và m c ñích nghiên c u c a lu n án. Các doanh nghi p ñư c l a ch n ñ u
mang tính tiêu bi u r t cao. M t khác, lu n án cũng s ñưa ra nh ng phân tích và
nh n ñ nh có tính t ng quát cho t ng v n ñ , nh ng nh n ñ nh này s ñư c làm
4
rõ hơn qua vi c phân tích môi trư ng c nh tranh và các doanh nghi p khách s n
c th .
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
Phương pháp lu n. Phương pháp duy v t bi n ch ng và l ch s làm n n
t ng trong quá trình phân tích và k t lu n v n ñ nghiên c u.
D a trên quan ñi m phép duy v t bi n ch ng, trong ñ tài lu n án, tác gi
v n d ng các quy lu t chung nh t v s phát tri n c a t nhiên, xã h i và tư duy, là
nh ng nguyên t c và cơ s chung c a th gi i khách quan và s ph n ánh th gi i
khách quan trong ý th c c a con ngư i. Ph m trù ch y u c a phép bi n ch ng
duy v t là ph m trù mâu thu n. Mâu thu n là ngu n g c và ñ ng l c c a m i s
phát tri n.S phát tri n b ng con ñư ng chuy n hóa bi n ñ i v lư ng thành nh ng
bi n ñ i v ch t , s gián ño n c a tính ti m ti n , bư c nh y v t , s ph ñ nh
th i ñi m ban ñ u c a s phát tri n , s ph ñ nh b n thân s ph ñ nh ñó, s l p
l i m t s m t phát tri n , m t ñ c ñi m c a tr ng thái ban ñ u m c ñ cao
hơn. D a trên quan ñi m phép duy v t l ch s , trong ñ tài lu n án, tác gi v n
d ng n n s n xu t xã h i v i tư cách là cơ s t n t i c a con ngư i. M i h th ng
quan h s n xu t n y sinh trên m t trình ñ phát tri n nh t ñ nh c a l c lư ng s n
xu t, ph i ph c tùng nh ng quy lu t chung cho t t c m i hình thái cũng như
nh ng quy lu t phát sinh, ho t ñ ng và chuy n lên hình th c cao hơn có tính ñ c
thù, ch v n có c a m t trong nh ng hình th c y. Nh n m nh nh hư ng tích c c
tr l i c a tư tư ng , t ch c chính tr và các thi t ch xã h i ( ñư ng l i , chính
sách , pháp lu t th t c hành chính ..) ñ i v i cơ s h t ng, nêu b t vai trò to l n
c a nhân t ch quan .
Trên cơ s phương pháp lu n, nghiên c u sinh s s d ng các phương
pháp c th như phương pháp nghiên c u lý thuy t, phương pháp thu th p và
x lý thông tin phù h p v i ñ i tư ng, pham vi và m c tiêu nghiên c u c a ñ
tài lu n án .
Phương pháp nghiên c u lý thuy t
Lu n án s d a trên h th ng lý lu n v du l ch và kinh doanh khách s n và lý
thuy t h th ng. Các mô hình lý thuy t ñư c áp d ng ch y u là mô hình c nh
5
tranh c a Michael Porter, h th ng ch tiêu ñánh giá th ph n, phương pháp ma tr n
Thompson Strichland.
Phương pháp thu th p thông tin
Lu n án s s d ng các d ki n thông tin th c p ñã ñư c nghiên c u và
công b ñ phân tích, so sánh, khái quát th c hi n các phán ñoán suy lu n. Ngoài
ra, nghiên c u sinh s t p trung vào 03 phương pháp ch y u ñ thu th p thông tin
sơ c p:
Ph ng v n tr c ti p qu n lý khách s n và qu n lý các b ph n nghi p v
c a các khách s n ñư c ti n hành kh o sát.
ði u tra, kh o sát, s d ng ngu n s li u n i b c a các doanh nghi p
Quan sát môi trư ng kinh doanh, các khách s n thông qua các di n bi n
trên th trư ng và kinh nghi m c a b n thân trong g n 20 n
