Luận án Nghiên cứu lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn - Quảng Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT LÊ VĂN LƯỢNG NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN, TRỮ LƯỢNG VÀNG GỐC VÙNG PHƯỚC SƠN - QUẢNG NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT Hà Nội – 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT LÊ VĂN LƯỢNG NGHIÊN CỨU LỰA CHỌN MÔ HÌNH ĐÁNH GIÁ TÀI NGUYÊN, TRỮ LƯỢNG VÀNG GỐC VÙNG PHƯỚC SƠN - QUẢNG NAM Ngành: Kỹ thuật Địa chất Mã số: 62520501 LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS.TS TRƯƠNG XUÂN LUẬN 2. PGS.TS NGUYỄN PHƯƠNG Hà Nội - 2014 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Vùng Phước Sơn tỉnh Quảng Nam có cấu trúc địa chất phức tạp, biểu hiện khoáng sản khá phong phú; đặc biệt là vàng gốc. Kết quả tìm kiếm, thăm dò, khai thác của Công ty vàng Phước Sơn trong những năm gần đây cho thấy vùng có tiềm năng lớn về vàng gốc với những biểu hiện khoáng hoá, điểm quặng, mỏ quặng có quy mô khác nhau, phân bố trong các trầm tích biến chất hệ tầng Núi Vú. Vấn đề nghiên cứu đặc điểm quặng hoá và lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc trong vùng chưa được quan tâm đúng mức. Để làm sáng tỏ đặc điểm quặng hoá vàng gốc; đặc biệt là việc lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng phù hợp, làm cơ sở định hướng cho công tác thăm dò, khai thác là nhiệm vụ cần thiết. Luận án dành học vị tiến sĩ Địa chất với đề tài “Nghiên cứu lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn - Quảng Nam” được NCS lựa chọn nhằm góp phần đáp ứng yêu cầu do thực tế đòi hỏi. 2. Mục tiêu của luận án Nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm quặng hoá vàng gốc vùng Phước Sơn; Lựa chọn mô hình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc và các thành phần có ích đi kèm nhằm góp phần hoàn thiện phương pháp luận thăm dò trên cơ sở áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: các thân quặng, đới khoáng hoá vàng gốc vùng Phước Sơn; đặc biệt là khu Đăk Sa. - Phạm vi nghiên cứu: vùng Phước Sơn thuộc huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. 4. Nội dung nghiên cứu - Thu thập, tổng hợp, hệ thống hoá, xử lý dữ liệu địa chất khoáng sản; nghiên cứu bổ sung thành phần vật chất quặng nhằm làm sáng tỏ đặc điểm quặng hoá vàng gốc trong vùng. 2 - Xác định các yếu tố khống chế quặng vàng gốc làm cơ sở phân vùng triển vọng, góp phần định hướng công tác thăm dò, đầu tư khai thác. - Nghiên cứu làm sáng tỏ bản chất và đặc điểm biến đổi các thông số địa chất thân quặng chủ đạo phục vụ công tác thăm dò, đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng và các nguyên tố có ích đi kèm. - Khai thác ứng dụng hệ thông tin địa lý (GIS) và các phần mềm chuyên dụng đặc biệt là phần mềm Surpac 5.1 để xây dựng CSDL và đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng nghiên cứu. - Nghiên cứu lựa chọn mô hình nhận thức và phương pháp đánh giá tài nguyên, trữ lượng phù hợp kiểu quặng vàng gốc Phước Sơn. 5. Các phương pháp nghiên cứu Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu, NCS sử dụng phối hợp các phương pháp sau: - Tổng hợp, xử lý tài liệu đã có, nghiên cứu bổ sung tài liệu địa chất khoáng sản; - Xây dựng cơ sở dữ liệu (CSDL) địa chất khoáng sản dạng biểu bảng trên cơ sở ứng dụng phần mềm Surpac 5.1 và CSDL trong GIS để quản trị bản đồ số; - Nghiên cứu sử dụng các mô hình toán thống kê (một chiều, hai chiều), hàm cấu trúc (Variogram), hình học mỏ, mặt cắt địa chất để mô hình hoá đối tượng nghiên cứu, làm cơ sở lựa chọn phương pháp đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc; - Nghiên cứu sử dụng phương pháp Kriging, nghịch đảo khoảng cách để tính trữ lượng, tài nguyên xác định và phương pháp tính thẳng theo thông số quặng hoá, phương trình hồi quy để dự báo tài nguyên chưa xác định. 6. Ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn 6.1. Ý nghĩa khoa học - Luận án đóng góp những cứ liệu bổ sung vào sự hiểu biết toàn diện hơn về thành phần vật chất quặng, đặc điểm quặng hoá và biến đổi không gian của các thông số địa chất thân quặng vàng gốc vùng nghiên cứu; 3 - Kết quả nghiên cứu góp phần hoàn thiện phương pháp luận thăm dò; trọng tâm là nghiên cứu lựa chọn các mô hình phù hợp để mô hình hoá và đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Cung cấp cho các nhà quản lý và các doanh nghiệp cơ sở dữ liệu địa chất khoáng sản vàng gốc vùng Phước Sơn đảm bảo độ tin cậy và là tài liệu tham khảo định hướng công tác tìm kiếm, thăm dò, đầu tư khai thác vàng gốc trong vùng. - Cung cấp cho cơ sở sản xuất hệ phương pháp nhằm nâng cao độ tin cậy trong đánh giá tài nguyên, trữ lượng; lựa chọn mạng lưới thăm dò phù hợp với kiểu quặng vàng gốc Phước Sơn và các vùng khác có điều kiện địa chất khoáng sản tương tự. 7. Những điểm mới của luận án - Vàng gốc vùng Phước Sơn thuộc kiểu thạch anh - sulfua đa kim - vàng điển hình, có hai giai đoạn tạo khoáng với tổ hợp cộng sinh khoáng vật đặc trưng là thạch anh - pyrit II - vàng I và thạch anh - pyrotin II - vàng II - galenit - sphalerit (có thể có electrum). - Hàm lượng Au và các nguyên tố đi kèm (Ag, Pb và Zn) trong các thân quặng vàng gốc vùng nghiên cứu có thể quy nạp về hàm phân bố loga chuẩn và giữa chúng có mối quan hệ tương quan thuận từ tương đối chặt chẽ đến chặt chẽ. - Đặc điểm biến đổi không gian của Au có thể mô hình hoá bằng hàm cấu trúc kiểu mô hình cầu, hàm lượng Au có tính biến đổi cục bộ và dị hướng yếu; về cơ bản có thể xem như đẳng hướng trong không gian. Đặc điểm này là luận cứ khoa học để sử dụng mạng lưới thăm dò hình vuông, hình tam giác đều, hình thoi đồng thời cho phép sử dụng phương pháp bình phương nghịch đảo khoảng cách để tính tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng nghiên cứu. 4 - Kết quả nghiên cứu với sự trợ giúp của phần mềm Surpac đã khẳng định tính ưu việt của mô hình hàm cấu trúc và phương pháp Kriging trong đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn. - Kết quả nghiên cứu đã đề xuất quy trình đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng Phước Sơn (hình 2.11) đảm bảo độ tin cậy, tiện ích cho thăm dò và khai thác mỏ. 8. Các luận điểm bảo vệ của Luận án Luận điểm 1: Sử dụng giải pháp mô hình hoá thành phần phản ánh chất lượng vàng gốc bằng tổ hợp mô hình toán thống kê (một chiều, hai chiều) và hàm cấu trúc (Variogram) cho phép nhận thức toàn diện hơn về đặc điểm quặng hoá; Hàm lượng Au trong không gian hai chiều (theo đường phương và hướng dốc thân quặng), biến đổi cục bộ, dị hướng yếu, có thể xem như đẳng hướng. Đây là luận cứ khoa học cho áp dụng mạng lưới thăm dò phù hợp cho kiểu quặng vàng gốc vùng Phước Sơn. Luận điểm 2: Đánh giá tài nguyên, trữ lượng vàng gốc vùng nghiên cứu theo quy trình đề xuất trong Luận án (hình 2.11); trong đó phương pháp Kriging là chủ đạo, đảm bảo độ tin cậy và tiện ích cho sử dụng tài liệu trong quy hoạch thăm dò và khai thác mỏ. 9. Cơ sở tài liệu - Các công trình đo vẽ bản đồ địa chất khu vực tỷ lệ 1:200.000, 1:50.000. - Báo cáo kết quả thăm dò, khai thác vàng gốc phân khu Bãi Đất và Bãi Gõ, vùng Phước Sơn. - Tài liệu trong các công trình nghiên cứu chuyên đề, khảo sát, tìm kiếm, thăm dò vàng gốc trong vùng. - Các nguồn tài liệu trong và ngoài nước về đánh giá tài nguyên, trữ lượng khoáng sản rắn nói chung và vàng gốc nói riêng. - Tài liệu do NCS thu thập từ 2009 đến nay. 5 10. Nơi thực hiện luận án Luận án được hoàn thành tại Bộ môn Tìm kiếm Thăm dò, khoa Địa chất, trường Đại học Mỏ - Địa chất dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS Trương Xuân Luận, PGS. TS Nguyễn Phương. NCS xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của các thầy hướng dẫn khoa học. NCS nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của Bộ môn Tìm kiếm Thăm dò, Phòng Sau Đại học, Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Lãnh đạo Văn phòng Hội đồng đánh giá trữ lượng khoáng sản quốc gia. Tác giả cũng nhận được sự động viên giúp đỡ, góp ý tận tình của TS Nguyễn Tiến Dũng, TS Lương Quang Khang, PGS. TS Nguyễn Văn Lâm, PGS. TS Nguyễn Quang Luật, GS. TS Đồng Văn Nhì, PGS. TS Đặng Xuân Phong, PGS. TS Lê Thanh Mẽ, PGS. TS Trần Thanh Hải, TS Đỗ Văn Nhuận, TS Nguyễn Mai Quân, TS Đặng Văn Lãm, TS Trần Văn Miến, TS Hoàng Văn Khoa, TS Quách Trọng Tín, TS Bùi Hoàng Bắc, TS Khương Thế Hùng, TS Nguyễn Quốc Phi và các nhà khoa học trong và ngoài trường Đại học Mỏ - Địa chất. NCS xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới lãnh đạo các cơ quan, các nhà khoa học trên. NCS chân thành cảm ơn các nhà khoa học, các nhà địa chất và các đồng nghiệp cho phép sử dụng và kế thừa tài liệu để hoàn thành luận án này. 6 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VÙNG NGHIÊN CỨU 1.1. ĐẶC ĐIỂM CẤU TRÚC ĐỊA CHẤT VÙNG PHƯỚC SƠN 1.1.1. Vị trí vùng nghiên cứu trong bình đồ cấu trúc khu vực Vùng Phước Sơn có diện tích khoảng 100km2, nằm về phía Bắc địa khối Kon Tum, thuộc á địa khu Nam Ngãi [24] (hình 1.1). Á địa khu Nam Ngãi có cấu trúc dạng uốn cong và bị bẻ gập tạo thành hai nhánh: phương á vĩ tuyến và á kinh tuyến được hình thành trong Paleozoi sớm, tương ứng với kiến sinh Pan - Africa muộn hay Caledoni sớm, nằm giữa á địa khu Ngọc Linh và đai tạo núi Đà Nẵng - Sê Công [24]. 1.1.2. Lịch sử nghiên cứu địa chất, khoáng sản 1.1.2.1. Giai đoạn trước năm 1975 Tài liệu nghiên cứu địa chất trong vùng để lại rất sơ lược. Theo thông tin của người dân địa phương, những người đầu tiên phát hiện và khai thác vàng trong vùng là người Tràm, sau đó là người Pháp. Nghiên cứu ban đầu về địa chất và khoáng sản khu vực có J. H. Hofet (1941), Fromaget (1952) đã đo vẽ Bản đồ địa chất Đông Dương tỷ lệ 1:2.000.000 và 1:500.000, ngoài ra còn một số công trình nghiên cứu chuyên đề về địa tầng, kiến tạo và magma của La Croix A, Trần Huỳnh Anh (1932-1968); nghiên cứu tuổi đồng vị của T. C. V. Hilde (1967); C. Faure (1969). 1.1.2.2. Giai đoạn sau năm 1975 Công tác nghiên cứu địa chất và tìm kiếm khoáng sản mang tính hệ thống trong vùng được các nhà địa chất Việt Nam tiến hành từ năm 1980, bao gồm: Đo vẽ bản đồ địa chất Việt Nam tỷ lệ 1:500.000 do Trần Đức Lương và Nguyễn Xuân Bao đồng chủ biên (1988); Bản đồ địa chất khoáng sản nhóm tờ Huế - Quảng Ngãi (1986) tỷ lệ 1:200.000 của Nguyễn Văn Trang và nnk; Bản đồ địa chất tỷ lệ 1:200.000 nhóm tờ Bà Nà do Nguyễn Đức Thắng và nnk 7 hiệu đính năm 2006. Bản đồ địa chất Việt Nam - Lào - Campuchia tỷ lệ 1: 1.000.000 của Phan Cự Tiến và nnk (1989). Hình 1.1. Sơ đồ vùng Phước Sơn trong cấu trúc địa chất Nam Trung Bộ, tỷ lệ in 1:3.500.000 “Nguồn: Trần Văn Trị và Vũ Khúc 2010”[24] Công trình đo vẽ Bản đồ địa chất tỷ lệ 1:50.000, phía Đông có nhóm tờ Tam Kỳ - Hiệp Đức của Koliada A. A và nnk (1990); Phía Bắc có nhóm tờ A Hội của Bùi Thế Vinh và nnk (2011); Phía Nam là nhóm tờ Đăk Glêi - Khâm Đức của Đỗ Văn Chi và nnk (1997). Trong các công trình nêu trên, công trình của Bùi Thế Vinh đã xếp các trầm tích biến chất phân bố chủ yếu ở vùng Phước Sơn vào hệ tầng Núi Vú 8 (NP-1nv) và chúng liên quan đến khoáng hoá vàng gốc, đây là cơ sở định hướng cho công tác tìm kiếm, thăm dò vàng gốc trong vùng. Năm 1996, Công ty Indochina Goldfields Việt Nam (IGF), New Vietnam Mining (NVM) và Tổng cục Địa chất và Khoáng sản đã thực hiện chương trình hợp tác đánh giá tổng quan tiềm năng khoáng sản khu vực Tây Quảng Nam. Kết quả hợp tác đã xác định một loạt dị thường địa hoá liên quan với vàng gốc, một trong số đó là dị thường Đăk Sa. Công tác tìm kiếm vàng tỷ lệ 1:10.000 đã thực hiện ở 7 khu bao gồm: Bãi Chuối, K7, Trà Long - Suối Cây, Bãi Bướm, Vàng Nhẹ, Bãi Gió và Núi Vàng. Năm 2010, công tác thăm dò đã được thực hiện tại khu Đăk Sa, gồm 2 phân khu mỏ Bãi Đất và Bãi Gõ [5]. 1.1.3. Khái quát về địa tầng Đặc điểm địa tầng vùng Phước Sơn được mô tả trên cơ sở Bản đồ địa chất vùng Phước Sơn tỷ lệ 1: 25.000 của Lê Văn Hải và nnk [5], kết hợp với kết quả hiệu đính bản đồ địa chất khoáng sản tỷ lệ 1:200.000 tờ Bà Nà của Nguyễn Đức Thắng và nnk hiệu đính năm 2006 [20], bản đồ địa chất khoáng sản tỷ lệ 1:50.000 nhóm tờ A Hội của Bùi Thế Vinh và nnk [25]. Bản đồ địa chất khoáng sản tỷ lệ 1:25.000 đã thể hiện khá chi tiết và chính xác về vị trí các đứt gãy, ranh giới các thành tạo địa chất trong vùng nghiên cứu so với tài liệu trước đây (hình 1.2). - Hệ tầng Khâm Đức, phân hệ tầng giữa (MP-NPkđ2) là địa tầng cổ nhất, lộ ra ở phía đông nam vùng nghiên cứu, bao gồm đá phiến thạch anh - biotit, thạch anh - chlorit, thạch anh - biotit chứa granat. Chiều dày phân hệ tầng khoảng 2.800m. - Hệ tầng Núi Vú, phân hệ tầng trên (NP-€1nv2) chiếm diện tích lớn nhất và phân bố ở trung tâm vùng. Thành phần thạch học gồm đá phiến thạch anh - biotit, actinolit - albit, actinolit - chlorit và đá vôi hoa hoá, phiến sét vôi [5]. Thế nằm đá biến đổi mạnh, góc dốc phổ biến 30-500. Trong các đới dập vỡ, khe nứt của các đá phiến thạch anh - biotit, phiến sét vôi, phân bố các thân 9 quặng thạch anh - sulfua đa kim - vàng dạng mạch, mạng mạch, mạch thấu kính. Chiều dày phân hệ tầng khoảng 1.300m. - Hệ tầng A Vương (€2-O1av) phân bố dạng dải nhỏ ở phía đông bắc, giới hạn từ đứt gãy tây Khâm Đức về phía Bắc. Thành phần thạch học gồm phiến thạch anh - biotit, thạch anh - biotit - chlorit, sericit - thạch anh, biotit - chlorit, đá phiến giàu vật chất than, cát kết ít khoáng. Chiều dày hệ tầng 800 - 1.600m. Trong các tập đá phiến thạch anh - biotit, phiến sét vôi thuộc hệ tầng Núi Vú, phân hệ tầng trên có chứa các thân quặng thạch anh - sulfua đa kim - vàng. Đây là tiền đề thạch địa tầng thuận lợi cho tìm kiếm quặng vàng gốc trong vùng. 1.1.4. Khái quát về magma xâm nhập Diện lộ lớn nhất là xâm nhập granođiorit, granit - biotit phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn phân bố ở phía tây, ít hơn là đá olivinit, pyroxenit phức hệ Hiệp Đức phân bố hạn chế ở phía nam và granosyenit phức hệ Đèo Cả phân bố dạng khối nhỏ ở phía đông; ngoài ra còn có các đai đá mạch không rõ tuổi. 1.1.4.1. Phức hệ Hiệp Đức (σPZ1hđ) gồm nhiều thể đá siêu mafic nhỏ phân bố dọc theo đứt gãy K7, xuyên cắt gây biến chất nhiệt hệ tầng Núi Vú. Thành phần thạch học gồm olivinit, pyroxenit [5], [25]. Đá thường bị talc hóa, serpentin hóa. Nguyên tố vi lượng gồm Ti, V, Co, Ni, Cr nhỏ hơn trị số Clark, riêng Cu vượt trị số Clark 1-2 lần. Các nguyên tố hiếm Be, Y, Yb, Zn cao hơn hoặc xấp xỉ trị số Clark. Tuổi của phức hệ Hiệp Đức được xếp vào Paleozoi sớm (Nguyễn Xuân Bao, 1981; Nguyễn Văn Trang, 1985) với giá trị tuổi tuyệt đối là 530 triệu năm. Khoáng sản liên quan bao gồm: serpentin, talc, cromit. Nguyễn Xuân Bao, Nguyễn Văn Trang cho rằng magma phức hệ Hiệp Đức phân bố ở vùng Phước Sơn không có biểu hiện nguồn cung cấp vàng [21]. 1.1.4.2. Phức hệ Đèo Cả (γ-γKđc) thuộc kiểu I – granit, thành phần gồm đá granosyenit hai mica từ hạt nhỏ đến hạt lớn, granosyenit có muscovit và granosyenit có biotit hạt nhỏ, bị biến đổi sericit và chlorit hóa yếu [5]. 10 1.1.4.3. Phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn (γδPZ3bg-qs) thuộc pha 2 của dãy phân dị, thuộc loạt kiềm vôi. Thành phần thạch học gồm chủ yếu là granođiorit, granit - biotit. Thành phần khoáng vật tạo đá bao gồm (%): plagioclas (43  61), felspat kali (9  18), thạch anh (14  21), hornblend (5  14), biotit (3  12), pyroxen (ít hoặc vắng mặt). Các khoáng vật phụ hay gặp là sphen, apatit, magnetit, zircon, pyrit. Nghiên cứu mối quan hệ giữa quặng vàng gốc và magma xâm nhập trong vùng Phước Sơn có các công trình sau: Lê Xuân Vinh và nnk (2011) khi nghiên cứu về magma xâm nhập phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn tại đới Đà Lạt đã kết luận về đặc điểm phân dị và vị trí kiến tạo biểu thị mối liên quan của các thành tạo magma với khoáng hóa Au - Pb - Zn và Au - Cu. Trên biểu đồ tương quan số lượng nguyên tử K - Mg theo Sattran, thấy rõ pha 2 tập trung đặc trưng vào trường Au, một số ít ở nơi giao nhau giữa Au và Mo (hình 1.3). Với kết quả phân tích các nguyên tố vi lượng cho thấy pha 2 phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn có chứa các nguyên tố: V, Ti, Co, Ni, Cu, Ag, Pb [26]. Kết quả nghiên cứu của Huỳnh Trung (1979) cho thấy: phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn thuộc kiểu I - granit. Về địa hóa, các nguyên tố vi lượng Cr, Co, Ni, Cu có trị số lớn hơn Clark từ 1,07 - 3,5 lần. Các nguyên tố Cu, Pb và Zn biến đổi mạnh. Tại vị trí tiếp xúc giữa xâm nhập phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn và hệ tầng Núi Vú phát hiện các biểu hiện khoáng hoá vàng gốc. Trong đới Đăk Rông - A Lưới nằm về phía tây bắc vùng Phước Sơn, Nguyễn Tiến Thành, trong Luận án của mình đã chứng minh vàng gốc liên quan đến magma xâm nhập phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn [22]. Lê Văn Hải và nnk đã lấy và phân tích mẫu trong xâm nhập granođiorit. Kết quả phân tích mẫu tại khu Trà Long - Suối Cây hàm lượng Au là 0,17g/T; khu K7 có 01 mẫu hàm lượng Au là 0,18g/T [5]. 11 Kết quả đo vẽ địa chất tờ Bà Nà (phía đông bắc vùng nghiên cứu), Nguyễn Văn Trang và nnk (1997) đã phát hiện quặng vàng gốc liên quan đến xâm nhập acid phức hệ Hải Vân và phức hệ Đại Lộc. Tuy nhiên, trong khu vực Phước Sơn không thấy mối liên hệ giữa quặng vàng với 2 phức hệ xâm nhập này. Hình 1.2. Sơ đồ địa chất vùng Phước Sơn “Nguồn: Lê Văn Hải và nnk 2010, có chỉnh lý) [5] Từ các dẫn liệu nêu trên, NCS đồng tình với quan điểm của Huỳnh Trung (1979), Lê Văn Hải (2010) và nnk cho rằng vàng gốc trong vùng liên quan với đá magma thuộc pha 2 phức hệ Bến Giằng - Quế Sơn. 12 Hình 1.3. Biểu đồ tương quan K+ - Mg2+ theo Sattran, 1977 “Nguồn: Lê Xuân Vinh và nnk 2011” [26] 1.1.5. Khái quát về đặc điểm cấu trúc, kiến tạo 1.1.5.1. Đứt gãy Trong vùng Phước Sơn, phân bố 3 đứt gãy chính gồm: đứt gãy tây Khâm Đức, đứt gãy Đăk Pơ Kô và đứt gãy K7. - Đứt gãy tây Khâm Đức phân bố phía đông bắc, với chiều dài khoảng 15km, mặt trượt cắm về đông bắc với góc dốc khoảng 700. Dọc đứt gãy các đá bị xiết ép, không phát hiện thấy sự phân bố của vàng gốc [20]. - Đứt gãy Đăk Pơ Kô là đứt gãy thuận phân bố phía đông nam, kéo dài gần bắc nam (dọc theo quốc lộ 14), có quy mô lớn, cắt qua nhiều hệ tầng khác nhau. Dị thường trọng lực liên quan đến đứt gãy có dạng kéo dài phương á kinh tuyến, cắm về tây với góc dốc 70-800, dọc đứt gãy đá bị ép phiến, milônit hoá, phân bố các tập đá phiến thạch anh chứa sulfua - vàng - đồng (phân bố ngoài vùng nghiên cứu) [20], [24]. - Đứt gãy K7 là đứt gãy thuận nằm song song với đứt gãy Đăk Pơ Kô, mặt trượt cắm về tây với góc dốc 70 - 800, phân bố các mạch thạch anh - sulfua đa kim - vàng ở khu K7, Đăk Sa [5], [20]. 13 Từ các dẫn liệu trên cho thấy, trong 3 đứt gãy, chỉ có đứt gãy K7 có liên quan đến khoáng hoá vàng gốc trong vùng. 1.1.5.2. Nếp uốn Trong vùng Phước Sơn thể hiện rõ nhất và có ý nghĩa trong tìm kiếm khoáng sản là nếp lồi Sông Giang [20], phân bố ở phía đông nam, trục nếp uốn phương tây bắc - đông nam kéo dài 14 - 15km từ Đăk Sa, qua K7 đến Sông Giang, hai bên cánh góc dốc 30 ÷ 400. Tại Đăk Sa phân bố các mạch thạch anh - sulfua đa kim - vàng trên cánh tây nam [5]. Đây là tiền đề thuận lợi để tìm kiếm quặng vàng gốc trong vùng. Tóm lại, vùng Phước Sơn nằm trong á địa khu Nam Ngãi có cấu trúc địa chất phức tạp, phân bố chủ yếu trầm tích biến chất hệ tầng Núi Vú, phân hệ tầng trên bao gồm đá phiến thạch anh - biotit, xen các tập đá vôi bị hoa hoá, tập phiến sét vôi. Các thân quặng thạch anh - sulfua đa kim - vàng liên quan đến đứt gãy K7, trong các mặt tách lớp của các tập đá phiến thạch anh - biotit, đá phiến sét vôi, thường phân bố trên cánh của nếp lồi Sông Giang. Đây là cơ sở góp phần khoanh định diện tích có triển vọng vàng gốc trong vùng. 1.2. ĐẶC ĐIỂM QUẶNG HOÁ VÀNG GỐC VÙNG PHƯỚC SƠN Trong vùng nghiên cứu đã xác định được 8 khu phân bố quặng vàng gốc đó là: Đăk Sa, Bãi Chuối, K7, Trà Long - Suối Cây, Bãi Bướm, Vàng Nhẹ, Bãi Gió và Núi Vàng. Trong đó khu Đăk Sa đã được thăm dò, các khu còn lại được tìm kiếm tỉ mỉ. Kết quả tìm kiếm, thăm dò trong vùng đã xác định các đới khoáng hoá và một số thân quặng vàng gốc có giá tr