Luận án Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam

Doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thế giới nói chung vàở Việt Nam nói riêng luôn ñóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, cho dù các nền kinh tế phát triển ở các mức ñộ khác nhau. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam trong thời gian qua ñã khẳng ñịnh vị trí và vai trò của mình trong nền kinh tế quốc dân với ñặc thù năng ñộng, linh hoạt và thích ứng nhanh với các thay ñổi của thị trường.Các doanh nghiệp này cũng ñã tạo số lượng việc làm ñáng kể góp phần giải quyết các vấn ñề xã hội và xoá ñói - giảm nghèo. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng tạo các mối liên kết chặt chẽ với các doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp vừa và nhỏ(DNVVN) trong và ngoài nước ñể tham gia hiệu quả vào các chuỗi giá trị ngành hàng và các chuỗi giá trị toàn cầu. Dịch vụ ngân hàng ñược coi là huyết mạch cho các DNVVN trong toàn bộ quá trình phát triển, từ khâu khởi sự, ñi vào hoạt ñộng, mở rộng sản xuất kinh doanh và hội nhập kinh tế quốc tế. Việc Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) tạo ñiều kiện cho nền kinh tế Việt Nam hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới mà ở ñó các DNVVN và các tổ chức cung cấp dịch vụ ngân hàng sẽ phải ñối mặt với các thách thức bên cạnh những thời cơ và thuận lợi dưới một luật chơi chung. ðề tài “Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam” nhằm góp phần tạo nền tảng vững chắc cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam phát triển và phát triển bền vững

pdf174 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1786 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
i LICAMðOAN Tôixincamñoanbnlunánnàylàcôngtrìnhnghiêncukhoahcñclpca tôi.Cácsliu,ktqunêutronglunvănlàtrungthcvàcóngungcrõràng. TÁCGILUNÁN NGUYNMINHTUN ii MCLC TRANG Trangphbìa Licamñoan Mclc Danhmccácchvittt Danhmccácbng Danhmccácbiuñ Limñu Tngquanvñtàinghiêncu Chương1:Dchvngânhànghtrdoanhnghipvavành 1 1.1.Vtrívàvaitròcadoanhnghipvavànhtrongnnkinht 1 1.2.Dchvngânhàngñividoanhnghipvavành 8 1.3.Cácyutnhhưngtivicpháttrindchvngânhànghtr 38 doanhnghipvavành 1.4.Kinhnghimqucttrongvicpháttrindchvngânhànghtr 42 doanhnghipvavànhvàbàihcchoVitnam Chương2:Thctrngdchvngânhàngchodoanhnghipva 53 vànhVitnam 2.1.DchvngânhàngcungngchodoanhnghipvavànhVitnam 53 2.2.Thctrngtipcndchvngânhàngcacácdoanhnghipvavà 74 nh 2.3.HthngcáccơquanqunlýNhànưc.Thctrngpháplutvh 92 thngngânhàngvàdchvngânhàng 2.4.Vaitròcacáctchchiphi,ngànhnghvàcáctchcliênquan 101 khác 2.5.Cơhivàtháchthcñiviviccungngdchvngânhàngti 102 cácdoanhnghipvavànhkhiVitnamtrthànhthànhviêncaT chcThươngmiThgii 2.6.ðánhgiáchungthctrngdchvngânhàngchodoanhnghipva 107 vànhVitnam Chương3:Cácgiipháppháttrindchvngânhànghtr 111 doanhnghipvavànhVitnam 3.1.Giipháppháttrindchvngânhànghtrdoanhnghipvavà 111 nhVitnam:ñnhhưngvàmôhìnhphântích 3.2.Cácgiipháptphíacácngânhàng 120 3.3.Cáckinnghñivicácdoanhnghipvavành 132 3.4.Cáckinnghchung 137 KTLUN 151 DANHMCCÁCCÔNGTRÌNHðÃCÔNGBCATÁCGI DANHMCTÀILIUTHAMKHO PHLC iii DANHMCCÁCCHVITTT Vittt VitñyñbngtingVit VitñyñbngtingAnh AFTA Hipñnhchungvthươngmitdo ASEANFreeTrade ASEAN Agreement AFAS Hipñnhchungvthươngmidch ASEANFramework vtrongASEAN AgreementonServices ASEAN HiphicácqucgiaðôngNamÁ AssociationofSoutheast AsianNations ATM Máyrúttintñng AutomatedTellerMachine BIS Ngânhàngthanhtoánquct BankforInternational Settlements BTA Hipñnhthươngmisongphương BilateralTradeAgreement VitnamHoaKỳ (VietnamUS) CAMEL Hthngkimsoátthôngqua5tiêu CapitalAdequacy,Asset chí:Antoànvn,Chtlưngtàisn, Quality,Management, Quntr,LitcvàTínhthanhkhon EarningsandLiquidity CAR Tlantoànvn CapitalAdequacyRatio CD Chngchtingi CertificateofDeposit CPH Cphnhoá DNNN Doanhnghipnhànưc DNNQD Doanhnghipngoàiqucdoanh DNVVN Doanhnghipvavành EU LiênminhChâuÂu EuropeanUnion FDI ðutưtrctipnưcngoài ForeignDirectInvestment GATS Hipñnhchungvthươngmidch GeneralAgreementon v TradeinServices HTX Hptácxã IMF QuĩTintQuct InternationalMonetaryFund KHTC Khoahctàichính MFN Nguyêntctihuquc MostFavouredNation (Status) iv NDT Nhândânt NHLD Ngânhàngliêndoanh NHNN NgânhàngNhànưc NHNN&PT NgânhàngNôngnghipvàPháttrin NT Nôngthôn NHTM Ngânhàngthươngmi NHTMCP Ngânhàngthươngmicphn NHTMNN NgânhàngthươngmiNhànưc NHTW Ngânhàngtrungương NT Nguyêntcñixqucgia NationalTreatment ROA Tlsinhlibìnhquântrêntàisn ReturnonAssest ROE Tlsinhlibìnhquântrênvnt ReturnonEquity có TCB NgânhàngHptácðàiLoan TaiwanCooperativeBank TCTD Tchctíndng TTCK Thtrưngchngkhoán TTTC Thtrưngtàichính TTTT Thtrưngtint UN Liênhipquc UnitedNations UNIDO Tchcpháttrincôngnghipca UnitedNationsIndustrial Liênhipquc DevelopmentOrganization USD ðôlaM UnitedStatesDollar VND VitNamñng XHCN Xãhichnghĩa WB Ngânhàngthgii WorldBank WTO Tchcthươngmithgii WorldTradeOrganization v DANHMCCÁCBNG Shiu Tênbng Trang bng 1.1 ðnhnghĩadoanhnghipvavànhtiTháiLan 2 2.1 VnñiulcacácngânhàngthươngmiVitNamtính 56 ñn31/12/2006 2.2 ðánhgiávnănglccungcpdchvngânhàng 59 2.3 ðánhgiávchtlưngngunnhânlc 64 2.4 ðánhgiávngdngcôngngh 66 2.5 Cơcuhotñngcamtsngânhàng 75 2.6. Huyñngvntnnkinhtcahthngcáctchctín 77 dng 2.7 Ktqutronghotñngtíndngñivicácdoanhnghip 79 vavành 2.8 Mtschtiêuhotñngtíndngcahthngcáctchc 80 tíndng 2.9 Hotñngcacáccôngtychothuêtàichính 83 2.10 Cáncânncadoanhnghip 86 2.11 SlưngmáyATMvàcácloiththanhtoán 89 2.12 Hotñngthanhtoánquangânhàng 91 2.13 KtquhuyñngvncaNgânhàngNôngnghipvàPhát 108 trinNôngthôn(20012006) 2.14 Kt qu cho vay vn ca Ngân hàng Nông nghip và Phát 109 trinNôngthôngiaiñon20012006 vi DANHMCCÁCBIUð Shiu Tênbiu Trang biu 2.1 ðánhgiávnănglccungcpdchvngânhàng 60 3.1 Quanhtunhoàntrongvicnângcaonănglccnhtranh 117 vàtipcndchvngânhàngcacácDNVVN 3.2 Môhìnhphântíchvàñnhhưngpháttrindchvngân 118 hàngchocácDNVVN vii LIMðU DoanhnghipvavànhtrênthgiinóichungvàVitNamnóiriêng luônñóngvaitròquantrngtrongpháttrinkinhtxãhi,chodùcácnnkinht pháttrincácmcñkhácnhau. CácdoanhnghipvavànhVitNamtrongthigianquañãkhngñnhv trívàvaitròcamìnhtrongnnkinhtqucdânviñcthùnăngñng,linhhot vàthíchngnhanhvicácthayñicathtrưng.Cácdoanhnghipnàycũngñã toslưngviclàmñángkgópphngiiquytcácvnñxãhivàxoáñói gimnghèo.Cácdoanhnghipvavànhcũngtocácmiliênktchtchvi cácdoanhnghiplnvàcácdoanhnghipvavành(DNVVN)trongvàngoài nưcñthamgiahiuquvàocácchuigiátrngànhhàngvàcácchuigiátrtoàn cu.DchvngânhàngñưccoilàhuytmchchocácDNVVNtrongtoànbquá trìnhpháttrin,tkhâukhis,ñivàohotñng,mrngsnxutkinhdoanhvà hinhpkinhtquct. VicVitNamchínhthctrthànhthànhviêncaTchcThươngmiTh gii(WTO)toñiukinchonnkinhtVitNamhinhpsâuhơnvàonnkinh tthgiimàñócácDNVVNvàcáctchccungcpdchvngânhàngsphi ñimtvicáctháchthcbêncnhnhngthicơvàthunlidưimtlutchơi chung. ðtài“ Pháttrindchvngânhànghtrdoanhnghipvavành VitNam ”nhmgópphntonntngvngchcchocácdoanhnghipvavà nhVitNampháttrinvàpháttrinbnvng. ðitưng,phmvinghiêncucañ tài: ðtàisñcpvàphântíchtoàndincácyutliênquanñnpháttrin dchvngânhàngchoDNVVNVitNamnóiriêngvàcácxuhưngtrênthgii nóichung.XutpháttñcñimcacácDNVVNthhinquaxuhưngsdng tptrungvàocácdchvngânhàngtruynthng,baogm:dchvhuyñngvn, dchvtíndngvàdchvthanhtoánnênñtàistptrungchuyênsâuvàoba lĩnhvctrên.Trêncơslýthuytvàthctinlunánxemxétkhnăngcungcp viii cácdchvngânhàngmi,trênnntngcôngnghhinñichocácDNVVN Vitnam.Bêncnhñóchúngtacóththyrngcácdchvtrêncũngcóthñưc cungcpbicáctchctíndngphingânhànghoccáctchckhác.Tuynhiên ttrngcacácngânhàngthươngmilàchiphilnnênlunáncũngtptrung nghiêncuvàxemxétñitưngcungcpdchvlàcácngânhàngthươngmi. Ýnghĩakhoahcvàthctincañtài: Toànblunánñưcmñubngvichthnghoácácvnñlýlunv dchvngânhàngvàDNVVN.Bnthânvicñưaracácñcthùcacácñitưng trên cũng ñã phn nào gi ý các ñnh hưng gii pháp phát trin. Các vn ñ lý thuytvàthctintrưcñâyítñưcñcpnhưvnñqunlýriro,chiphígiao dchvàchiphíhànhchính,scnthitcóhthngktoántàichínhñcthùcho doanhnghipvavành…cũngñưcpháttrinvàxemxétk.Mtsvnñmi mangtínhñtphánhưxemxétcácDNVVNnhưlàcáckháchhàngtiêudùngcá nhân,phânloicácDNVVNthànhnhómñichúngvànhómcónhiulinhun cũngñưcnghiêncuk.Cácgiiphápñưcthhinchuyênsâu,cókhnăngng dngthctincaocũngnhưñưcphânloitheocpñcatmquantrngvàcp thittoramththnggiiphápliênktcótínhlogic.Vicchnvàphântích kinhnghimqucttcácnnkinhtcómcñpháttrinkhácnhautoñiukin thunlichovicñnhvtoànb hthngcácDNVVNVitNamvàcácngân hàngthươngmiVitNamtrênbnñtoàncu.Vicñnhvnàycũngtoñiu kinchocôngtáchochñnhchinlưcvàñnhhưngñivicáccơquanhoch ñnhchínhsáchcaVitNam. Ktculunán:Ngoàiphnmñuvàktluncùngvicácphlcvàtài liuthamkho,toànblunánbaogm3chương: Chương1:DchvngânhànghtrDNVVN Chương2:ThctrngdchvngânhàngchoDNVVNVitnam Chương3:CácgiipháppháttrindchvngânhànghtrDNVVN Vitnam * * * ix TNGQUANVðTÀINGHIÊNCU Vñtàinghiêncucalunán,ttrưcñnnaycáckhíacnhriênglñã ñưcñcp,cácmcñvàquimôkhácnhau.Thôngthưngcáctácgiñcp tiñtàinàytheosphânloinhưsau: • Vtríñalý:xemxétvnñtrênñabànmttnhhocvùngkinht • Gócnhìn:ñtàicóthñưcxemxéttcácgócnhìnriêngrnhưtphíacác ngânhàng,cáccơquanqunlýNhànưchoccácdoanhnghipvavành (DNVVN) • Khíacnhñcp:baogmmtdchvhaymtnhómdchvcth,cóth làcácdchvtruynthng,phbinhocdchvmi • Quimôxemxét:cóthtphíamtngânhànghaymtchinhánhngânhàng • Trongmtstrưnghp,nidungxemxéttptrungvàogiiquytcácvn ñcacácdoanhnghipñưcphântheongànhvicácñcthùcangànhñó CáctácgicóuytínnhưPGS.TS.NguynThMùi,PGS.TS.HoàngXuân Qu,TS.NguynKimAnh…trongthigianquañãcónhiucôngtrìnhvàbàivit sâuscvcáckhíacnhkhácnhaucachñtrên.Nghiêncusinhtrongquátrình chunblunánñãthunhnñưcnhiuthôngtinquíbáutcáccôngtrìnhcacác tácgitrên. Cácñtàinghiêncucáccp,cácngànhkhácnhaulàngunthôngtincó giátrtrongquátrìnhchunblunán. CáchithoqucttrongkhuônkhnămAPECVitnam2006vicácch ñvpháttrinDNVVNlàdpttñnghiêncusinhtíchlukinhnghimquct tronglĩnhvcnày. Trênthgiihincóhainhómtchctptrungnghiêncuvchñtrên. Nhóm th nht bao gm các t chc quc t có uy tín như Ngân hàng Th gii (WB),Quĩtintquct(IMF),cáccơquantrcthucLiênHipQuc…Cáct chcnàythưngcócácnghiêncutheochñtàichínhchoDNVVNviñnh hưng chia s các kinh nghim thành công (tht bi) gia các nn kinh t. Tuy nhiên theo ñánh giá cá nhân ca nghiên cu sinh thì các báo cáo trong mt s x trưnghpkhôngñưarañưccácphântíchmangtínhñcthùcatngnnkinht dnñncácgiiphápkhôngsáthockhóápdngtrênthct. Nhómthhaibaogmcáctrungtâm,tchcnghiêncucacácñnhch tàichính.Cáctchcnàytinhànhcácnghiêncunhmphcvmcñíchkinh doanhcamình(hoctheoñthàngcacáckháchhàng).Tuynhiêncácnghiêncu nàycóxuhưngtptrungvàomtnhómdchvhocñitưngphcvcth. Cácvnñvlýlunvàmôhìnhphântíchnhìnchungkhôngñưcñcpnhiu. Tuynhiên,ñâylàlnñutiênnidungquantrngnàyviýnghĩavàng dngthctincaoñưcñcpmtcáchtoàndinvàcóhthng.ðiunàyñưc thhinthôngquacácmtsau: • Cáchñtvnñcañtàilàtoàndin,trongñóñitưngcungcpvàs dngdchvngânhàngñukhôngbgiihnvlĩnhvc,ngànhngh,ñabàn kinh doanh cũng như tính cht s hu (c phn, trách nhim hu hn, Nhà nưc…) • Nghiêncusinhñãxâydngvàápdngmôhìnhphântíchtoàndinvàtrit ñviscómtcacácyutthamgiachính(ngânhàng,cácDNVVN,h thngcáccơquanqunlývàcácquiñnhpháplýliênquan,hthngcáct chc h tr và ngành ngh). Tng yu t trên ñây cũng ñã ñưc xem xét k lưngññmbotínhtngthvàkháchquancacáckinnghvàgiipháp • Vigócnhìntoàndin,cácñxutñưcñưaradưidngcácgiipháptrc tipvàcácgiiphápgiántip(kinngh),viñimnhnxemxétlàtphíacác ngânhàng • Cácktluncalunánñưcxâydngvàthitkñcóthtrinkhaivà ngdngtrongthigiantrưcmtvàlâudài. * * * 1 CHƯƠNG I: DCH V NGÂN HÀNG H TR DOANH NGHIP VAVÀNH 1.1.VTRÍVÀVAITRÒCADOANHNGHIPVAVÀNHTRONG NNKINHT 1.1.1.Kháinimdoanhnghipvavành Theo Ngh ñnh s 90/12001 NðCP ngày 23/11/2001 ca Chính ph thì doanhnghipvavànhVitNamñưchiulàcơssnxut,kinhdoanhñc lp,ñãñưcñăngkýkinhdoanhtheophápluthinhành,cóvnñăngkýkhông quá10tñnghocslaoñngtrungbìnhhàngnămkhôngquá300ngưi. “Doanhnghipvavànhlàcácñơnvsnxut,kinhdoanhñclpcóñăngký kinhdoanhtheophápluthinhành,cóvnñăngkýkhôngquá10tñnghocs laoñngtrungbìnhhàngnămkhôngquá300ngưi ”. ðimkhácbitgiañnhnghĩavdoanhnghipvavànhcaVitnam viphnlncácnưcthànhviênAPECvàcácnnkinhtkháctrênthgiilà trongñnhnghĩachưacósphânbitngànhnghlĩnhvckinhdoanh. Ticácnnkinhtkhácnhau,tnggiaiñonpháttrinkinhtthìñnh nghĩadoanhnghipvavành(DNVVN)thayñi. TiHongkong,cácDNVVNñưcñnhnghĩanhưsau: Ngành Snhânviên Snxut Dưi100 Phisnxut Dưi50 Bêncnhñó,tgócñlàbêncungcpdchv,cácngânhàngtiHongkong cònñưarañnhnghĩaDNVVNthôngquavicsdngcácthôngssau: Doanhthuhàngnăm Mcñtptrungtưbn Slưngnhânviên Nănglctíndng 2 TiTháiLan,kháinimcácDNVVNñưcñưaramtcáchchititvàcth hơnvistáchbitrõrànggiacácdoanhnghipvavàdoanhnghipnh.Hai thôngsquantrngñưcsdnglàslưngnhâncôngvàtàisncñnh. Bng1.1.ðnhnghĩadoanhnghipvavànhtiTháiLan Doanhnghipnh Doanhnghipva Slưng Tàisn Slưng Tàisn nhâncông (khôngtính nhâncông (khôngtính ñt)(triubt) ñt)(triubt) Snxut dưi50 dưi50 51200 50200 Dchv dưi50 dưi50 51200 50200 Bánbuôn dưi25 dưi50 2650 50200 Bánl dưi15 dưi50 1630 3060 Ngun:Kyuhitho(2006), Tăngcưnghtrvàhptácvìspháttrincác doanhnghipvavànhAPEC, Hàni. TiðàiLoan,tùythucvàobnchtcatngngànhkinhdoanhcáccơquan chínhphcóthñưarañnhnghĩavDNVVNdatrênslưngnhânviênthưng xuyên: Trưnghpcácdoanhnghipñưcphânloitrongngànhsnxut,ngành xâydnghocngànhkhaithácm,slưngnhânviênthưngxuyêndưi 200ngưi Trưnghpcácdoanhnghipñưcphânloitrongcácngànhdưiñây vislưngnhânviêndưi50ngưi:nôngnghip,lâmnghip,ngưnghip vàchănnuôi,ngànhñin,nưcvàgas,ngànhbánl,bnhvin,ngànhgiao thôngvàliênlc,ngànhtàichính vàbohim, btñngsnvàchothuê, ngànhdchvcôngnghvàkhoahc,ngànhdchvgiáodc,ngànhytvà phúclixãhi,ngànhvănhóaththaovàgiitríhoccácngànhdchv khác. Bêncnhñó,theoBKinhtðàiLoan,DNVVNñưcñnhnghĩalànhng doanhnghipñăngkýviBKinhtvàñápngcácyêucusauñây: 3 Doanhnghiptrongngànhsnxut,ngànhxâydng,hocngànhkhai thácmcóvngópkhôngquá80triuNhândânt. Doanhnghiptrongngànhnôngnghip,lâmnghipngưnghipvàchăn nuôi, ngành ñin, nưc và gas, ngành bán l, bnh vin, ngành giao thôngliênlc,tàichínhvàbohim,btñngsnvàchothuê,ngành dchvcôngnghvàkhoahc,ngànhytvàphúclixãhi,ngànhvăn hóaththaovàgiitríhoccácngànhdchvkháccódoanhthuca Nhànưckhôngquá100triuNhândânt. Tómli,ticácnnkinhttrênthgiivicñnhnghĩadoanhnghipqui mônàoñưccoilàDNVVNñưcxemxéttrêngócñcatngngànhvàlĩnhvc khácnhau,vimcñíchchunglàtorasñngñutươngñi.Quañótránhtình trngcácdoanhnghipcócùngchs(vídnhưlaoñng)nhưngtrênthctli khác nhau quá ln v phương thc qun lý và ñiu hành doanh nghip. Vic s dngcácchschungvvnvàlaoñngññnhnghĩacácDNVVNtiVitnam hinnaycóthtoratrưnghphaidoanhnghipñuñưcphânloilàDNVVN, cóslaoñngtrungbìnhhànhnămnhưnhau(ñudưi300ngưi)nhưngcós vnñăngkýchênhlchnhiulnvàcáchthcquntrdoanhnghipkhácxanhau. TiVitnam,cácchínhsáchtrgiúpDNVVNñưcñcptrongNghñnh 90làcácñnh hưng cơbnvtrgiúppháttrincácDNVVN ñcáccơquan qunlýNhànưcTrungươngvàñaphươngxâydngcácchươngtrìnhtrgiúp cth.TrêncơsNghñnh90,bưcñuñãhìnhthànhmththngcáccơquan qunlýNhànưcvxúctinpháttrinDNVVNTrungươngvàñaphương,ñã huyñngcáctchcchínhtrxãhi,cáchiphidoanhnghiptngbưcthc hincóktqucácchínhsáchcaNhànưc. CáclĩnhvcchínhsáchcthhtrDNVVNmàNghñnh90ñcpñn baogm: Cácchínhsáchxúctinñutư 4 ThànhlpqubolãnhtíndngchoDNVVN Cácchínhsáchvcơskinhdoanh,htrmtbngsnxut Cácchínhsáchvthtrưngvàkhnăngcnhtranh Cácchínhsáchxúctinxutkhu Cácchínhsáchhtrthôngtin,tưvnvàñàotongunnhânlc Cácchínhsáchkhuynkhíchcáchotñnghtrcacáchiphidoanh nghipvàcáctchccungcpdchv Cácchínhsáchcthtrênnhmticácmctiêu: CithinhiuquhotñngvàkhnăngcnhtranhcaDNVVN KhuynkhíchvàtoñiukinchoDNVVNpháthuysnăngñngvàsáng to TăngcưngnănglcqunlýcaDNVVN KhuynkhíchvicpháttrincôngnghvàngunnhânlccaDNVVN TăngcưngshptáccaDNVVNvicácdoanhnghipln 1.1.2.Vaitròcadoanhnghipvavànhtrongnnkinht The
Luận văn liên quan