Luận án Thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu quốc hội ở Việt Nam

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ YẾN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT HÀ NỘI - 2023 HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH NGUYỄN THỊ YẾN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT Mã số: 938 01 06 Người hướng dẫn khoa học: PGS,TS TÔ VĂN HÒA PGS,TS TRỊNH ĐỨC THẢO HÀ NỘI - 2023 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án này là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả luận án Nguyễn Thị Yến MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1: TỔNG QUAN CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI ........................... 8 1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ........................................................... 8 1.2. Tình hình nghiên cứu nước ngoài ......................................................... 27 1.3. Đánh giá chung tình hình nghiên cứu và những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ...................................................................................... 37 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI .............................................................................................. 42 2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ................................................................................. 42 2.2. Nội dung pháp luật và hình thức thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ................................................................................. 58 2.3. Các điều kiện bảo đảm thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ............................................................................................... 67 2.4. Thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở một số nước và giá trị tham khảo đối với Việt Nam ................................................ 72 Chương 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM ............................................. 85 3.1. Thực trạng pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam hiện nay ................................................................................................ 85 3.2. Thực trạng thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam .............................................................................................. 99 Chương 4: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI Ở VIỆT NAM ......................... 157 4.1. Quan điểm bảo đảm thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam ................................................................................... 157 4.2. Giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam ................................................................................... 162 KẾT LUẬN .................................................................................................. 189 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ CÔNG BỐ ................................................................. 191 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 192 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ĐBQH : Đại biểu Quốc hội HĐBCQG : Hội đồng bầu cử quốc gia HĐND : Hội đồng nhân dân HTCT : Hệ thống chính trị MTTQ : Mặt trận Tổ quốc THPL : Thực hiện pháp luật UBND : Ủy ban nhân dân UBTVQH : Ủy ban Thường vụ Quốc hội DANH MỤC BẢNG/BIỂU ĐỒ Trang Bảng 3.1: Thống kê số người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV ..... 111 Bảng 3.2: Số đơn thư khiếu nại, tố cáo trong bầu cử Quốc hội .................... 131 Bảng 3.3: Thống kê số lượng đại biểu Quốc hội là phụ nữ, dân tộc thiểu số .... 150 Biểu đồ 3.1: Ý kiến về đánh giá năng lực làm việc, chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ, công chức làm công tác bầu cử đại biểu Quốc hội ................................................................................... 107 Biểu đồ 3.2: Mức độ đầy đủ của thông tin để có sự lựa chọn chính xác đại biểu ..................................................................................... 116 Biểu đồ 3.3: Số lượng cử tri và tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu ................................ 121 Biểu đồ 3.4: Số lượng đại biểu Quốc hội ...................................................... 123 Biểu đồ 3.5: Tỷ lệ đại biểu Quốc hội là người dân tộc thiểu số ................... 124 Biểu đồ 3.6: Tỷ lệ đại biểu Quốc hội là phụ nữ ............................................ 124 Biểu đồ 3.7: Trình độ của đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV ....................... 125 Biểu đồ 3.8: Tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ..................... 126 Biểu đồ 3.9: Tỷ lệ đại biểu Quốc hội tái cử .................................................. 127 Biều đồ 3.10: Đánh giá chất lượng các buổi họp tiếp xúc cử tri .................. 143 Biều đồ 3.11: Thực trạng chất lượng chương trình hành động của các ứng cử viên đại biểu Quốc hội .............................................. 144 Biểu đồ 3.12: Tỷ lệ cử tri tham gia các buổi tiếp xúc cử tri ......................... 144 Biểu đồ 3.13: Tỷ lệ cử tri tìm hiều về các ứng cử viên trước khi bỏ phiếu ......... 145 Biều đồ 3.14: Tỷ lệ mức độ cử tri quan tâm đến kết quả bầu cử .................. 147 Biều đồ 3.15: Thực trạng bỏ phiếu của cử tri ............................................... 148 DANH MỤC HÌNH Trang Hình 3.1: Đem thùng phiếu cho cử tri cách ly tại nhà thực hiện quyền bầu cử tại thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam .......................... 100 Hình 3.2: Các cử tri đang bị tam giam, tạm giữ bỏ phiếu bầu cử tại Trại tam giam số 1 Hà Nội .................................................................. 102 Hình 3.3: Cử tri ghi phiếu và bỏ phiếu bầu tại điểm bỏ phiếu số 2 phường Phúc Xá, quận Ba Đình .................................................. 104 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của luận án Kể từ 77 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên ngày 06/1/1946, trải qua 15 nhiệm kỳ hoạt động, Quốc hội Việt Nam đã từng bước đổi mới, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần quyết định thành công của cách mạng Việt Nam trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó là minh chứng cho lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường của dân tộc Việt Nam và thể hiện niềm tin vững chắc của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Những thành tựu này là tài sản vô giá cho các thế hệ đại biểu Quốc hội (ĐBQH) kế thừa và phát huy để hoàn thành trọng trách cao quý của mình, xứng đáng với sự tin tưởng của Nhân dân. Những yêu cầu khách quan trong giai đoạn mới đòi hỏi việc tổ chức cũng như chất lượng hoạt động của Quốc hội cần phải được đổi mới, thích nghi và phù hợp, bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đặc biệt, Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII một lần nữa nhấn mạnh cần phải: "... Tiếp tục đổi mới tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội; bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, nâng cao hiệu quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Hiến pháp" [81]. Điều đó đặt vai trò, trách nhiệm to lớn cho các ĐBQH, những người thực sự ưu tú, tiêu biểu về đức - tài, gánh vác trọng trách lớn lao mà Nhân dân tin tưởng trao gửi. Đây là cơ sở quan trọng cho việc nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế bầu cử ĐBQH hiện nay. Bên cạnh đó, hệ thống pháp luật về bầu cử ĐBQH hiện nay với vị trí then chốt là Luật Bầu cử ĐBQH và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) năm 2015 (Luật bầu cử năm 2015) đã ngày càng được hoàn thiện và bám sát với thực tiễn cuộc sống, phù hợp với tinh thần dân chủ trong Hiến pháp 2013. Đây 2 là cơ sở pháp lý để tiến hành các cuộc bầu cử dân chủ, đồng thời cũng là cơ sở quan trọng cho việc thực hiện pháp luật (THPL) về bầu cử ĐBQH một cách hiệu quả. Tuy nhiên với hai cuộc bầu cử ĐBQH khóa XIV, XV vừa qua đã cho thấy những khoảng trống, kẽ hở và những dấu hiệu cần phải được nghiên cứu phân tích và làm sáng tỏ, để đảm bảo được tính toàn diện, đồng bộ và phù hợp trong tương quan với các lĩnh vực khác trong hệ thống pháp luật Việt Nam. Trong những năm gần đây, THPL về bầu cử ĐBQH đã có sự chuyển biến tích cực, bài bản, bám sát từng bước, từng khâu theo một quy trình chặt chẽ. Ý thức tuân thủ, chấp hành, sử dụng pháp luật của các chủ thể liên quan đến lĩnh vực bầu cử ĐBQH ngày càng được nâng cao. Các chủ thể áp dụng pháp luật bầu cử ĐBQH ngày càng hiệu quả hơn. Mặc dù vậy, cũng cần khẳng định rằng việc THPL về bầu cử ĐBQH còn có những hạn chế, bất cập phải được khắc phục. Các chủ thể THPL về bầu cử ĐBQH chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình; việc thực hiện các nguyên tắc bầu cử chưa được bảo đảm; việc tổ chức, thực thi pháp luật về bầu cử ĐBQH còn mang tính hình thức. Một số chủ thể do nhận thức còn hạn chế nên việc tuân thủ, chấp hành các quy định của pháp luật về bầu cử ĐBQH chưa thực sự nghiêm. Việc áp dụng pháp luật bầu cử ĐBQH của các chủ thể chưa phát huy được đầy đủ trách nhiệm của mình. Còn xảy ra những sai sót trong việc thẩm tra hồ sơ, lý lịch, tổ chức lấy ý kiến cử tri đôi khi còn hình thức, chiếu lệ nên vẫn để lọt vào danh sách một số ứng cử viên không đủ tiêu chuẩn. Hoạt động của các chủ thể tham gia quy trình bầu cử ĐBQH chưa có sự phối hợp thống nhất, dẫn đến tình trạng còn lúng túng, thiếu nhất quán, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, gây không ít khó khăn trên thực tế. Thực tiễn trên đòi hỏi cần phải nhận diện rõ những tồn tại, hạn chế và chỉ ra được nguyên nhân khách quan, chủ quan, đồng thời xác lập hệ thống quan điểm, đề xuất được các giải pháp khắc phục, có tính khả thi cao nhằm bảo đảm THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam trong thời gian tới. Tuy nhiên, thời 3 gian qua, vấn đề về THPL bầu cử ĐBQH vẫn còn là khoảng trống, chưa được được các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Xuất phát từ yêu cầu lý luận và thực tiễn đó, nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài "Thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam" làm đề tài Luận án Tiến sĩ, ngành Lý luận và lịch sử Nhà nước và Pháp luật. 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án 2.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích và làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam, mục đích nghiên cứu của luận án là xây dựng các quan điểm, đề xuất các giải pháp bảo đảm THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ của luận án Để đạt được mục đích nghiên cứu đặt ra, luận án cần thực hiện các nhiệm vụ sau: - Tổng quan tình hình nghiên cứu ở trong và ngoài nước liên quan đến đề tài, đánh giá những giá trị của những công trình nghiên cứu trước đó và chỉ ra những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu. - Phân tích làm rõ cơ sở lý luận THPL về bầu cử ĐBQH, gồm các vấn đề như: xây dựng khái niệm, chỉ rõ đặc điểm, phân tích nội dung pháp luật bầu cử ĐBQH và hình thức THPL về bầu cử ĐBQH; luận giải các vai trò cũng như điều kiện đảm bảo THPL về bầu cử ĐBQH. - Khảo cứu THPL về bầu cử ĐBQH ở một số nước trên thế giới, từ đó rút ra những giá trị tham khảo cho Việt Nam. - Phân tích, đánh giá khái quát thực trạng pháp luật về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam hiện nay; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của nó. - Phân tích, đánh giá thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam thời gian qua. Từ đó chỉ ra các kết quả, hạn chế và nguyên nhân của thực trạng đó. 4 - Xác lập hệ thống quan điểm, đề xuất giải pháp có tính khả thi cao nhằm bảo đảm THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam trong thời gian tới. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận án là những vấn đề lý luận, thực tiễn THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam, dưới góc độ tiếp cận của ngành Lý luận và lịch sử Nhà nước và pháp luật; Mã số 62.38.01.01. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Luận án phân tích cơ sở lý luận, thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. Trong phạm vi luận án tập trung đánh giá thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH Việt Nam thông qua 4 hình thức tuân thủ pháp luật, chấp hành pháp luật, sử dụng pháp luật, áp dụng pháp luật. Về THPL về bầu cử ĐBQH thông qua 06 nhóm quy định: 1) các nguyên tắc bầu cử; 2) thành lập và hoạt động các tổ chức phụ trách bầu cử; 3) ứng cử và tuyển chọn ứng cử viên; 4) tuyên truyền, vận động bầu cử ĐBQH; 5) lập danh sách cử tri, bỏ phiếu và xác định kết quả; 6) kiểm tra, giám sát; xử lý vi phạm và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Từ đó đề xuất các quan điểm, giải pháp bảo đảm THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam thời gian tới. - Về không gian: Luận án nghiên cứu, đánh giá thực trạng THPL bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. - Về thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng THPL bầu cử ĐBQH trong giai đoạn sau khi ban hành Hiến pháp 2013 và Luật bầu cử năm 2015; các số liệu chủ yếu trong 2 cuộc bầu cử ĐBQH khóa XIV (2016-2021) và khóa XV (2021-2026). 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Luận án nghiên cứu các nội dung thuộc nội hàm của đề tài trên cơ sở các quan điểm của học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan 5 điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về Nhà nước và pháp luật nói chung và pháp luật về bầu cử nói riêng; các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về bầu cử, trong đó bao gồm bầu cử ĐBQH trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cơ sở lý luận nêu trên là nền tảng tư tưởng, lý luận để luận án nghiên cứu vấn đề THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, luận án đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: - Phương pháp hệ thống, phân tích và tổng hợp: Phương pháp này được sử dụng xuyên suốt toàn bộ luận án, cụ thể: + Phân tích, đánh giá các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến vấn đề THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. Từ đó, chỉ ra những kết quả nghiên cứu đã đạt được và những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu. + Phân tích, tổng hợp tình hình THPL về bầu cử ĐBQH ở một số nước trên thế giới và rút ra những giá trị tham khảo cho Việt Nam. + Phân tích, tổng hợp số liệu, báo cáo về THPL về bầu cử ĐBQH thời gian qua, từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế của THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. - Phương pháp so sánh: Phương pháp này chủ yếu được sử dụng tại chương 2. Cụ thể, nghiên cứu sinh đã dùng phương pháp này để so sánh thực tiễn THPL về bầu cử ĐBQH ở một số nước trên thế giới, từ đó rút ra giá trị tham khảo cho Việt Nam. Bên cạnh đó, phương pháp này ở mức độ nào đó được nghiên cứu sinh sử dụng để so sánh THPL về bầu cử ĐBQH qua các kỳ bầu cử. - Phương pháp logic - lịch sử: Phương pháp này được sử dụng nhiều tại chương 3 nhằm phân tích, đánh giá thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam trong từng giai đoạn lịch sử. 6 - Phương pháp điều tra xã hội học: Phương pháp này sử dụng thu thập thông tin, ý kiến về những vấn đề liên quan đến để tài. Với phương pháp và kết quả nghiên cứu này được tác giả sử dụng trong chương 3 của luận án. - Phương pháp thống kê, phân tích số liệu: Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở chương 3 để nghiên cứu thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở nước ta. 5. Những đóng góp khoa học mới của luận án Luận án là công trình khoa học chuyên khảo nghiên cứu một cách tương đối hệ thống, toàn diện những vấn đề lý luận và thực trạng THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam nên có những đóng góp khoa học mới sau: - Luận án đã hệ thống hóa được các công trình khoa học đã được công bố trong và ngoài nước liên quan đến đề tài luận án, từ đó xác định được những vấn đề lý luận, thực tiễn cần tiếp tục nghiên cứu của luận án. - Luận án đã đưa ra được khái niệm THPL về bầu cử ĐBQH; chỉ ra được 5 đặc điểm và 5 vai trò của THPL về bầu cử ĐBQH. - Trên cơ sở nghiên cứu pháp luật và THPL về bầu cử ĐBQH của một số nước trên thế giới, luận án cũng chỉ ra được một số giá trị tham khảo cho THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam hiện nay. - Luận án phân tích, đánh giá và chỉ ra được những kết quả và hạn chế của THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam thời gian qua. Đồng thời chỉ ra được nguyên nhân khách quan và chủ quan của những kết quả, hạn chế đó. - Luận án đề xuất được 4 quan điểm và 6 giải pháp có tính khả thi nhằm bảo đảm THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam thời gian tới. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án 6.1. Ý nghĩa về mặt lý luận Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận chung về Nhà nước và pháp luật, đồng thời cung cấp làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận THPL về bầu cử ĐBQH ở Việt Nam. 7 6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn Kết quả nghiên cứu của luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan có thẩm quyền trong việc hoạch định, hoàn thiện chính sách, pháp luật về bầu cử ĐBQH và đổi mới việc THPL về bầu cử ĐBQH ở nước ta hiện nay. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu của luận án là cơ sở khoa học để các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức và cá nhân trong việc chỉ đạo và THPL về bầu cử ĐBQH, đồng thời làm tài liệu nghiên cứu, giảng dạy trong các cơ sở giáo dục, đào tạo về pháp luật. 7. Kết cấu của Luận án Bên cạnh phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận án được triển khai thành 4 chương, 11 tiết, cụ thể là: Chương 1: Tổng quan công trình nghiên cứu liên quan đến thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội Chương 2: Cơ sở lý luận thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội Chương 3: Thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam Chương 4: Quan điểm và giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội ở Việt Nam 8 Chương 1 TỔNG QUAN CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẦU CỬ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI 1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC 1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến lý luận bầu cử và pháp luật về bầu cử đại biểu Quốc hội * Đề tài khoa học - Đề tài Cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội trong thời kỳ đổi mới đất nước (2000 - 2004) [46] do Nguyễn Văn Thuận làm chủ nhiệm, Văn phòng Quốc hội, Hà Nội. Đây là đề tài nhánh của đề tài cấp Nhà nước "Luận cứ khoa học để xây dựng và hoàn thiện mô hình tổ chức và hoạt động của Quốc hội". Đề tài đã phân tích, làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về Quốc hội, và chứng minh tổ chức Quốc hội hiện nay là sự thể hiện đúng đắn tư tưởng của Người. Tác giả đã làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức, hoạt động của Quốc hội, địa vị pháp lý của Quốc hội và ĐBQH trong cơ chế quyền lực nhà nước. Trên cơ sở đánh giá thực trạng tổ chức, hoạt động của Quốc hội, đề tài đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội, trong đó đặc biệt nhấn mạnh việc bảo đảm chất lượng bầu cử ĐBQH cũng là bảo đảm chất lượng hoạt động của Quốc hội Việt Nam. - Đề tài cấp Nhà nước Xây dựng mô hình tổ chức, phương thức hoạt động của Quốc hội và Chính phủ trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân ở nước ta (2004) [9] do Trần Ngọc Đường làm chủ nhiệm, đã tập trung phân tích cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động của Quốc hội trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây là một công trình nghiên cứu lớ