Luận án Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
Doanh nghiệp nhỏvà vừa có vai trò rất quan trọng đối với Việt Nam nói chung và thành phốHồChí Minh nói riêng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm, cung cấp đa dạng các sản phẩm và dịch vụ, thu hút nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơcấu kinh tế . Chính vì vậy mà Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có nhiều chính sách hỗtrợphát triển doanh nghiệp nhỏvà vừa trong từng giai đoạn 5 năm. Thành phốHồChí Minh là một trung tâm kinh tế, tài chính của cảnước, nên tập trung rất nhiều tổchức tín dụng và các định chếtài chính trung gian trong và ngoài nước, đặc biệt là hệ thống các ngân hàng thương mại. Các nguồn vốn nhàn rỗi từcác tổchức và cá nhân được tập trung chủyếu thông qua hệthống các ngân hàng thương mại, do đó có thểnói hệthống các ngân hàng thương mại giữvai trò chủ đạo trong việc huy động và cung ứng vốn cho nền kinh tếViệt Nam nói chung và thành phốHồChí Minh nói riêng. Trong giai đoạn 2006 đến 2010 các ngân hàng thương mại có tốc độtăng trưởng tín dụng bình quân là 32%, tốc độtăng trưởng huy động bình quân là 29%. Các ngân hàng thương mại quốc doanh vẫn chiếm tỷlệcao vềthịphần cho vay và huy động, tuy nhiên khối ngân hàng thương mại cổ phần ngày càng hoạt động linh hoạt và dần chiếm lĩnh thịphần. Các ngân hàng thương mại cổ phần tập trung vào hoạt động ngân hàng bán lẻ và cho vay doanh nghiệp nhỏvà vừa. Mặc dù vậy, các doanh nghiệp nhỏvà vừa vẫn khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng từcác ngân hàng thương mại cổphần để đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh, nên hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhỏvà vừa đang gặp nhiều khó khăn. 2 Xuất phát từthực tiễn đó, đềtài “Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏvà vừa của các ngân hàng thương mại cổphần trên địa bàn thành phốHồ Chí Minh” đã được chọn đểnghiên cứu.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
B GIÁO D C VÀ ÀO T O NGÂN HÀNG NHÀ N C VI T NAM
TR NG I H C NGÂN HÀNG TP.H CHÍ MINH
VÕ C TOÀN
TÍN D NG I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A
C A CÁC NGÂN HÀNG TH Ơ NG M I C PH N
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
LU N ÁN TI N S KINH T
TP.H CHÍ MINH - 2012
B GIÁO D C VÀ ÀO T O NGÂN HÀNG NHÀ N C VI T NAM
TR NG I H C NGÂN HÀNG TP.H CHÍ MINH
VÕ C TOÀN
TÍN D NG I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A
C A CÁC NGÂN HÀNG TH Ơ NG M I C PH N
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH
LU N ÁN TI N S KINH T
Chuyên ngành: Kinh T Tài chính, Ngân hàng
Mã s : 60.31.12.01
Ng i h ng d n khoa h c: PGS.TS LINH HI P
TP.H CHÍ MINH - 2012
I
L I CAM OAN
*****
Tôi tên là: Võ c Toàn
Sinh ngày 28 tháng 03 n m 1980
Quê quán: Ph ng Xuân ài, Th xã Sông C u, T nh Phú Yên
Hi n công tác t i: Phòng k toán Công Ty TNHH D c Ph m Huy
Toàn - S 6 Lô J ng DD12, Ph ng Tân H ng Thu n, Qu n 12, Tp.H
Chí Minh
Là nghiên c u sinh khóa: 13 c a Tr ng i H c Ngân Hàng Tp.H
Chí Minh.
Mã nghiên c u sinh: 010113080007
Cam oan lu n án: “Tín d ng i v i doanh nghi p nh và v a c a
các ngân hàng th ươ ng m i c ph n trên a bàn thành ph H Chí Minh”
Ng i h ng d n khoa h c: PGS.TS. Linh Hi p
Lu n án c th c hi n t i Tr ng i H c Ngân Hàng Tp.H Chí
Minh
Lu n án này là công trình nghiên c u c a riêng tôi, các k t qu nghiên
c u có tính c l p riêng, không sao chép b t k tài li u nào và ch a c
công b toàn b n i dung này b t k âu; các s li u, các ngu n trích d n
trong lu n án c chú thích ngu n g c rõ ràng, minh b ch.
Tôi xin ch u trách nhi m tr c pháp lu t v l i cam oan danh d c a
tôi.
Tp.H Chí Minh, ngày …… tháng ….. n m 2012
TÁC GI LU N ÁN
VÕ C TOÀN
II
M C L C
****
Trang
DANH M C CÁC CH VI T T T ...............................................................
DANH M C CÁC B NG BI U.....................................................................
DANH M C CÁC BI U ..........................................................................
M U ...................................................................................................... 1
1. Lý do nghiên c u........................................................................................ 1
2. T ng quan các công trình nghiên c u có liên quan ..................................... 2
3. M c tiêu, c ch và nhi m v nghiên c u .............................................. 3
4. i t ng và ph m vi nghiên c u............................................................... 4
5. C ơ s lý lu n và gi thuy t nghiên c u....................................................... 4
6. Ph ơ ng pháp lu n, ph ơ ng pháp nghiên c u.............................................. 5
7. Nh ng óng góp c a lu n án...................................................................... 6
8. K t c u c a lu n án .................................................................................... 7
CH ƯƠ NG 1
T NG QUAN V TÍN D NG C A CÁC NGÂN HÀNG
TH ƯƠ NG M I I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A....... 8
1.1 NH NG V N C Ơ B N V DOANH NGHI P NH VÀ
V A ........................................................................................................ 8
1.1.1 Khái ni m v doanh nghi p .................................................................. 8
1.1.2 Tiêu chu n doanh nghi p nh và v a .................................................. 11
1.1.2.1 Ti u chu n c a m t s qu c gia trên th gi i ................................... 11
1.1.2.2 Tiêu chu n Vi t Nam ..................................................................... 13
1.1.3 c i m c a doanh nghi p nh và v a............................................... 15
1.1.4 Vai trò c a doanh nghi p nh và v a ................................................. 18
1.2 T NG QUAN V TÍN D NG NGÂN HÀNG I V I DOANH
NGHI P NH VÀ V A ....................................................................... 21
III
1.2.1 C ơ s lý lu n chung v tín d ng ngân hàng ......................................... 21
1.2.1.1 Khái ni m và c i m tín d ng ngân hàng ...................................... 21
1.2.1.2 B n ch t c a tín d ng ngân hàng ..................................................... 23
1.2.1.3 M t s hình th c tín d ng ngân hàng ch y u trong n n kinh t ....... 25
1.2.2 Ho t ng tín d ng c a ngân hàng th ơ ng m i.................................... 25
1.2.2.1 Ho t ng huy ng v n c a ngân hàng th ươ ng m i........................ 26
1.2.2.2 Ho t ng cho vay c a ngân hàng th ươ ng m i................................. 27
1.2.3 c i m và r i ro c a tín d ng ngân hàng i v i DNNVV............... 33
1.2.4 Vai trò c a tín d ng ngân hàng i v i các doanh nghi p nh và
v a...................................................................................................... 34
1.2.4.1 Tín d ng ngân hàng là òn b y kinh t h tr các DNNVV phát
tri n, làm chuy n d ch c ơ c u kinh t ................................................ 35
1.2.4.2 Tín d ng ngân hàng góp ph n t ng ngu n v n, nâng cao kh
n ng c nh tranh c a các DNNVV ..................................................... 35
1.2.4.3 Tín d ng ngân hàng t o i u ki n cho các DNNVV ti p c n các
ngu n v n t n ư c ngoài.................................................................. 36
1.2.4.4 Tín d ng ngân hàng góp ph n tích c c hình thành ng b h
th ng th tr ư ng các y u t “ u vào” và “ u ra” cho các
DNNVV. ........................................................................................... 36
1.2.4.5 Tín d ng ngân hàng góp ph n nâng cao hi u qu s n xu t kinh
doanh c a các DNNVV..................................................................... 37
1.2.4.6 Góp ph n nâng cao trình công ngh khoa h c, ch t l ư ng và
m u mã s n ph m ............................................................................ 38
1.2.4.7 Góp ph n nâng cao trình qu n lý c a lãnh o doanh
nghi p và trình tay ngh ng ư i lao ng ..................................... 38
1.2.5 Các nhân t nh h ng n ho t ng tín d ng c a các ngân hàng
th ơ ng m i c ph n i v i doanh nghi p nh và v a........................ 39
1.2.5.1 Môi tr ư ng chính tr , pháp lý, kinh t xã h i..................................... 39
1.2.5.2 Chính sách h tr phát tri n các doanh nghi p nh và v a .............. 40
IV
1.2.5.3 N ng l c c a các doanh nghi p nh và v a...................................... 40
1.2.5.4 N ng l c và chính sách c a các ngân hàng th ươ ng m i c ph n...... 42
1.2.6 M r ng tín d ng c a các NHTM i v i DNNVV............................. 46
1.2.7 Ch t l ng tín d ng c a ngân hàng th ơ ng m i .................................. 47
1.3 BÀI H C KINH NGHI M T M T S QU C GIA VÀ VÙNG
LÃNH TH V TÍN D NG NGÂN HÀNG I V I DOANH
NGHI P NH VÀ V A...................................................................... 51
1.3.1 Kinh nghi m m t s qu c gia, vùng lãnh th trong khu v c và
trên th gi i........................................................................................... 51
1.3.2 Bài h c kinh nghi m rút ra cho Vi t Nam ........................................... 54
CH ƯƠ NG 2
TH C TR NG TÍN D NG C A CÁC NGÂN HÀNG
TH ƯƠ NG M I C PH N I V I DOANH NGHI P
NH VÀ V A TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ
MINH............................................................................................... 58
2.1 S Ơ L Ư C V TÌNH HÌNH KINH T , XÃ H I C A TP.HCM........... 58
2.2 TÌNH HÌNH PHÁT TRI N DOANH NGHI P NH VÀ V A
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH................................... 62
2.2.1 Tình hình phát tri n s l ng doanh nghi p nh và v a trên a
bàn thành ph H Chí Minh ................................................................ 62
2.2.2 C ơ c u ngu n v n c a doanh nghi p nh và v a trên a bàn
thành ph H Chí Minh....................................................................... 66
2.2.3 Th c tr ng các ngu n v n c a doanh nghi p nh và v a trên a
bàn thành ph H Chí Minh trong th i gian qua. ................................ 68
2.2.3.1 V n ng ký kinh doanh ................................................................... 68
2.2.3.2 Ngu n v n vay t ngân hàng th ươ ng m i ......................................... 70
2.2.3.3 V n huy ng thông qua th tr ư ng ch ng khoán ............................. 73
V
2.2.3.4 Các ngu n v n khác.................................................................................74
2.2.4 Nhu c u v n phát tri n doanh nghi p nh và v a trên a bàn
thành ph H Chí Minh...................................................................... 74
2.2.5 Nh ng óng góp c a doanh nghi p nh và v a i v i thành ph
H Chí Minh....................................................................................... 76
2.3 HO T NG TÍN D NG C A CÁC NGÂN HÀNG TH ƯƠ NG
M I C PH N I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A
TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH................................... 84
2.3.1 Huy ng v n c a các ngân hàng th ơ ng m i c ph n trên a
bàn thành ph H Chí Minh ................................................................ 84
2.3.1.1 V n i u l c a m t s ngân hàng th ươ ng m i c ph n trên a
bàn thành ph H Chí Minh ............................................................ 84
2.3.1.2 Tình hình huy ng ti n g i t các t ch c, cá nhân c a các
ngân hàng th ươ ng m i c ph n trên a bàn thành ph H Chí
Minh. ............................................................................................... 86
2.3.2 Cho vay c a các ngân hàng th ơ ng m i c ph n i v i doanh
nghi p nh và v a trên a bàn thành ph H Chí Minh...................... 90
2.3.2.1 M t s s n ph m cho vay ph bi n ư c các ngân hàng th ươ ng
m i c ph n v n d ng i v i doanh nghi p nh và v a trên
a bàn thành ph H Chí Minh....................................................... 90
2.3.2.2 Tình hình d ư n tín d ng c a các ngân hàng TMCP i v i
doanh nghi p nh và v a trên a bàn thành ph H Chí Minh....... 94
2.3.3 ánh giá ch t l ng tín d ng c a các ngân hàng th ơ ng m i c
ph n i v i doanh nghi p nh và v a trên a bàn thành ph H
Chí Minh.......................................................................................... 105
2.4 NH NG K T LU N RÚT RA T PHÂN TÍCH ÁNH GIÁ
HO T NG TÍN D NG C A CÁC NGÂN HÀNG TMCP I
V I DNNVV TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.......... 112
VI
2.4.1 Nh ng u i m trong ho t ng tín d ng c a các Ngân hàng
TMCP i v i DNNVV .................................................................... 112
2.4.2 Nh ng h n ch và nguyên nhân c a nó trong quan h tín d ng
c a các Ngân hàng TMCP i v i DNNVV..................................... 113
2.4.2.1 Nh ng h n ch xu t phát t phía các ngân hàng TMCP................. 113
2.4.2.2 Nh ng h n ch xu t phát t phía các DNNVV................................ 120
2.4.2.3 Nh ng h n ch xu t phát t phía c ơ quan qu n lý nhà n ư c .......... 125
CH ƯƠ NG 3
GI I PHÁP M R NG VÀ NÂNG CAO CH T L Ư NG
TÍN D NG C A CÁC NGÂN HÀNG TH ƯƠ NG M I C
PH N I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A TRÊN
A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.................................... 134
3.1 NH H Ư NG PHÁT TRI N TÍN D NG C A CÁC NGÂN
HÀNG TH ƯƠ NG M I C PH N I V I DOANH NGHI P
NH VÀ V A TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH ....... 134
3.2 GI I PHÁP M R NG TÍN D NG C A CÁC NHTMCP I
V I DNNVV TRÊN A BÀN THÀNH PH H CHÍ MINH.......... 137
3.2.1 Gi i pháp i v i các ngân hàng TMCP trên a bàn Tp.H Chí
Minh. ................................................................................................ 137
3.2.1.1 Các gi i pháp gia t ng ngu n v n .................................................. 137
3.2.1.2 T ng c ư ng liên k t, h p tác v i các hi p h i, các t ch c tài
chính tín d ng trong và ngoài n ư c trong vi c cho vay h tr
doanh nghi p nh và v a. ............................................................... 142
3.2.1.3 Xây d ng m c tiêu tín d ng và chính sách lãi su t i v i
doanh nghi p nh và v a .............................................................. 143
3.2.1.4 Hoàn thi n i u ki n cho vay m t s s n ph m tín d ng i v i
doanh nghi p nh và v a. ............................................................... 145
VII
3.2.1.5 T ng c ư ng công tác ti p th , gi i thi u s n ph m cho vay i
v i các doanh nghi p nh và v a.................................................... 147
3.2.2 Gi i pháp i v i doanh nghi p nh và v a trên a bàn Tp.H
Chí Minh ........................................................................................... 149
3.2.2.1 Tham gia vào các hi p h i doanh nghi p, hi p h i ngành ngh
t n d ng s h tr . .................................................................... 149
3.2.2.2 T ng c ư ng liên k t, h p tác theo chi u d c l n chi u ngang
gi a các doanh nghi p t n d ng ngu n l c c a nhau. .............. 149
3.2.2.3 Chú tr ng i m i và hi n i hóa công ngh t ng n ng su t
lao ng và ch t l ư ng s n ph m.................................................... 150
3.2.2.4 Xây d ng m ng thông tin qu ng bá hình nh, ng th i c ng
là kênh cung c p thông tin cho khách hàng và ngân hàng khi
mu n tìm hi u doanh nghi p.......................................................... 150
3.2.2.5 T n d ng t i a s h tr c a các t ch c trung gian tài chính
trong quan h tín d ng v i Ngân hàng TMCP.............................. 151
3.3 GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L Ư NG TÍN D NG C A CÁC
NHTMCP I V I DNNVV TRÊN A BÀN THÀNH PH H
CHÍ MINH........................................................................................... 151
3.3.1 i v i các ngân hàng TMCP trên a bàn Tp.H Chí Minh. ............ 151
3.3.1.1 Quan tâm nghiên c u rút ng n h ơn n a th i gian t lúc doanh
nghi p xin vay cho n lúc gi i ngân .............................................. 151
3.3.1.2 Qu n lý và th m nh ch t ch các y u t nh h ư ng n tính
lành m nh trong quan h tín d ng v i DNNVV............................... 152
3.3.1.3 Nâng cao ch t l ư ng ngu n nhân l c tín d ng trong quan h
v i các DNNVV thông qua công tác ào t o, tái ào t o và
tuy n d ng. ..................................................................................... 153
3.3.1.4 Hoàn thi n quy trình th m nh tín d ng ch t ch và m b o
th c hi n úng qui trình tr ư c khi gi i ngân................................... 155
VIII
3.3.1.5 Nâng cao hi u qu thanh tra, ki m tra, giám sát tình hình s
d ng v n vay c a doanh nghi p nh và v a sau khi gi i ngân........ 157
3.3.1.6 T ng c ư ng qu n lý r i ro và thu h i n quá h n, n x u
nâng cao ch t l ư ng tín d ng.......................................................... 159
3.3.2 i v i doanh nghi p nh và v a trên a bàn Tp.H Chí Minh........ 160
3.3.2.1 Chuyên nghi p hóa trong t ch c ho t b máy k toán – tài
chính t o tính minh b ch và trung th c trong các báo cáo........ 160
3.3.2.2 T ng c ư ng giao d ch thanh toán qua ngân hàng nh m t ng
tính minh b ch trong ho t ng tài chính c a DNNVV .................. 160
3.3.2.3 Nâng cao k n ng và trình ngh nghi p i v i nhân viên và
các c p qu n lý c a DNNVV. .......................................................... 161
3.3.2.4 T ng c ư ng b sung ngu n v n ch s h u t ng n ng l c tài
chính c a doanh nghi p. ................................................................ 162
3.3.2.5 Xây d ng h th ng qu n lý ch t l ư ng nh m t ng uy tín c a
doanh nghi p ................................................................................. 162
3.4 CÁC KHUY N NGH I V I HI P H I VÀ C Ơ QUAN
QU N LÝ NHÀ N Ư C..................................................................... 163
3.4.1 Khuy n ngh i v i các hi p h i doanh nghi p, hi p h i ngh
nghi p............................................................................................... 163
3.4.2 Khuy n ngh i v i các c ơ quan qu n lý nhà n c và các t ch c
khác .................................................................................................. 164
3.4.2.1 Hoàn thi n qui ch v thành l p và ho t ng qu bão lãnh tín
d ng linh ho t, h p lý và hi u qu h ơn. .......................................... 164
3.4.2.2 Nâng cao vai trò ích th c c a hi p h i doanh nghi p trong t ư
cách c a m t t ch c ngh nghi p. ................................................. 164
3.4.2.3 y m nh h p tác v i các t ch c tài chính tín d ng qu c t
th c hi n các ho t ng cho vay và b o lãnh tín d ng cho
doanh nghi p nh và v a Vi t Nam. ............................................ 165
IX
3.4.2.4 Xây d ng chi n l ư c phát tri n ngu n nhân l c có ch t l ư ng
ph c v cho ho t ng s n xu t kinh doanh c a các DNNVV......... 166
3.4.2.5 Ti p t c hoàn thi n các chính sách h tr nh m phát huy vai
trò c a các doanh nghi p nh và v a............................................. 166
3.4.2.6 Nâng cao hi u qu ho t ng c a Qu b o lãnh tín d ng doanh
nghi p nh và v a.......................................................................... 168
3.4.2.7 y nhanh ti n c ph n hóa các ngân hàng th ươ ng m i Nhà
nư c t ng tính linh ho t và hi u qu trong ho t ng c a
ngân hàng...................................................................................... 170
3.4.2.8 Nghiên c u và xúc ti n ph ươ ng án tái c u trúc h th ng ngân
hàng TMCP Vi t Nam nh m t ng kh n ng c nh tranh trong
i u ki n h i nh p v a gia t ng kh n ng áp ng các s n
ph m d ch v có ch t l ư ng cao. .................................................... 171
3.4.2.9 Thành l p và tri n khai nghi p v b o lãnh tín d ng thu c s
h u t ư nhân.................................................................................... 172
3.4.2.10 Xây d ng qu h tr lãi su t cho các doanh nghi p nh và v a ... 172
K T LU N................................................................................................ 176
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH KHOA H C Ã CÔNG B
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C
PH L C S 1
PH L C S 2
PH L C S 3
PH L C S 4
X
DANH M C CÁC CH VI T T T
**************
T vi t t t Ngh a ti ng n ư c ngoài Ngh a Ti ng Vi t
An Binh Commercial joint Ngân hàng th ơ ng m i c
ABBANK
stock bank ph n An Bình
Ngân hàng Th ơ ng M i C
ACB Asia Commercial Bank
Ph n Á Châu
ATM Automatic Teller Machine y t ti n t ng
Trung tâm thông tin tín
CIC Credit Information Center d ng tr c thu c Ngân hàng
Nhà n c Vi t Na
