Đạo đức nghề nghiệp là một bộ phận trong hệ thống đạo đức xã hội,
là một loại đạo đức đã được thực tiễn hóa, phù hợp với nghề nghiệp riêng.
Mỗi cá nhân con người trong xã hội bao giờ cũng đảm nhận một công việc
nhất định và gắn với một nghề nghiệp cụ thể. Do vậy, giáo dục đạo đức nghề
nghiệp chính là để hình thành nên nhân cách của mỗi chủ thể, hướng con
người đến những giá trị chân - thiện - mỹ trong hoạt động của nghề nghiệp.
Đạo đức nghề nghiệp của mỗi người không tự nhiên mà có, nó phải do quá
trình giáo dục của gia đình, xã hội và ý thức tu dưỡng, rèn luyện của mỗi
người mới có được. Từ góc độ xã hội, Đảng, Nhà nước và các thiết chế được
lập ra phải chủ động tuyên truyền, giáo dục, phổ biến những giá trị, chuẩn
mực đạo đức chung của xã hội gắn với các chuẩn mực, giá trị riêng, đặc thù
của từng lĩnh vực nghề nghiệp cho mỗi người. Vì thế, tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp được xem là công việc của nhiều chủ thể trong xã hội, trong đó
trước hết là các chủ thể có chức năng, nhiệm vụ làm công tác tư tưởng,
tuyên truyền của Đảng.
Tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông là
hoạt động nhằm truyền bá các quan điểm, quy tắc, chuẩn mực, hành vi đạo
đức của nhà giáo, làm cho chúng trở thành nhân tố giữ vai trò định hướng,
dẫn dắt ý thức và hành vi của đội ngũ giáo viên phổ thông trong quá trình
thực hiện chức trách của mình. Giáo viên phổ thông là những người làm
nghề dạy học trong hệ thống giáo dục của một quốc gia. Khi quan niệm dạy
học là một nghề, nhà giáo dục học vĩ đại Comenxki đã từng nói: “Dưới ánh
mặt trời, không có nghề nào cao quý hơn nghề dạy học”. Sản phẩm của quá
trình giáo dục là con người, là thế hệ tương lai của dân tộc. Vì vậy, không
được phép tạo ra “phế phẩm”. Một người công nhân tồi có thể làm hỏng một
2
vài sản phẩm, một người kỹ sư tồi có thể làm hỏng một vài công trình,
nhưng, một giáo viên phổ thông tồi có thể làm hỏng cả một thế hệ, thậm chí
nhiều thế hệ, đó là hậu quả khôn lường mà cả xã hội phải gánh chịu cho đến
tận mai sau. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Có thầy giỏi thì rồi sẽ
có phương pháp hay, do đó, sẽ có trò giỏi, còn thầy đã kém thì khó lấy gì bù
đắp nổi”. Trong giai đoạn phát triển mới, xu thế hội nhập và phát triển như ở
Việt Nam hiện nay, những vấn đề liên quan đến đạo đức nghề nghiệp của
đội ngũ giáo viên phổ thông. đang đặt ra nhiều câu hỏi lớn. Theo đó, tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ này cũng trở thành chủ đề rất đáng
quan tâm.
269 trang |
Chia sẻ: Đào Thiềm | Ngày: 13/01/2024 | Lượt xem: 360 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
HOÀNG VĂN THÁI
TUYÊN TRUYỀN ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP
CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
HÀ NỘI - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
HOÀNG VĂN THÁI
TUYÊN TRUYỀN ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP
CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
Chuyên ngành: Công tác tƣ tƣởng
Mã số: 9.31.02.01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS,TS. Phạm Huy Kỳ
HÀ NỘI - 2022
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ CÁC BIỂU ĐỒ
STT TÊN BẢNG Trang
1 Bảng 3.1: Chỉ tiêu về hiện trạng giáo dục trung học cơ sở trung
bình 01 năm học (giai đoạn 2016 - 2020) ở tỉnh Bắc Ninh
98
2 Bảng 3.2: Chỉ tiêu về hiện trạng giáo dục trung học phổ thông trung
bình 01 năm học (giai đoạn 2016 - 2020) ở tỉnh Bắc Ninh
99
3 Bảng 3.3: Kết quả phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền
thông xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về giáo dục
chính trị, tư tưởng, đạo đức nhà giáo (giai đoạn 2016 - 2020)
ở tỉnh Bắc Ninh
105
STT TÊN BIỂU ĐỒ Trang
1 Biểu đồ 3.1: Sự phối hợp của các tổ chức, cơ quan trong
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ
thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua
113
2 Biểu đồ 3.2: Mức độ đánh giá về nội dung tuyên truyền đạo
đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua
118
3 Biểu đồ 3.3: Mức độ sử dụng các phương pháp trong tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông
tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua
119
4 Biểu đồ 3.4: Mức độ đánh giá về tính bổ ích của nội dung
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ
thông tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua
126
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ CÁC BIỂU ĐỒ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN ............................................................................................. 13
1.1. Những công trình nghiên cứu về đạo đức nghề nghiệp và tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp .................................................................. 13
1.2. Những công trình nghiên cứu về giáo viên phổ thông và tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông ............. 25
1.3. Nhận xét về các kết quả nghiên cứu và những vấn đề cần tiếp tục
nghiên cứu ............................................................................................. 40
Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 44
Chƣơng 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TUYÊN TRUYỀN ĐẠO
ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG ..... 45
2.1. Đạo đức nghề nghiệp và tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội
ngũ giáo viên phổ thông........................................................................ 45
2.2. Các yếu tố cấu thành hoạt động tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên phổ thông ........................................................... 54
2.3. Sự cần thiết của tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ
giáo viên phổ thông ở nước ta hiện nay ................................................ 76
Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 87
Chƣơng 3: TUYÊN TRUYỀN ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH -
THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ............................................. 89
3.1. Những yếu tố ảnh hưởng đến tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ............... 89
3.2. Thực trạng tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo
viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua ......... 102
3.3. Nguyên nhân của thực trạng và những vấn đề đặt ra trong tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa
bàn tỉnh Bắc Ninh hiện nay................................................................. 133
Tiểu kết Chương 3 ......................................................................................... 140
Chƣơng 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH TUYÊN TRUYỀN
ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH TRONG THỜI GIAN TỚI ........................... 142
4.1. Quan điểm đẩy mạnh tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội
ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh .......................... 142
4.2. Giải pháp đẩy mạnh tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ
giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ................................. 149
Tiểu kết Chương 4 ......................................................................................... 172
KẾT LUẬN .................................................................................................. 174
NHỮNG CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ ................................................................................ 176
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 177
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 192
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Đạo đức nghề nghiệp là một bộ phận trong hệ thống đạo đức xã hội,
là một loại đạo đức đã được thực tiễn hóa, phù hợp với nghề nghiệp riêng.
Mỗi cá nhân con người trong xã hội bao giờ cũng đảm nhận một công việc
nhất định và gắn với một nghề nghiệp cụ thể. Do vậy, giáo dục đạo đức nghề
nghiệp chính là để hình thành nên nhân cách của mỗi chủ thể, hướng con
người đến những giá trị chân - thiện - mỹ trong hoạt động của nghề nghiệp.
Đạo đức nghề nghiệp của mỗi người không tự nhiên mà có, nó phải do quá
trình giáo dục của gia đình, xã hội và ý thức tu dưỡng, rèn luyện của mỗi
người mới có được. Từ góc độ xã hội, Đảng, Nhà nước và các thiết chế được
lập ra phải chủ động tuyên truyền, giáo dục, phổ biến những giá trị, chuẩn
mực đạo đức chung của xã hội gắn với các chuẩn mực, giá trị riêng, đặc thù
của từng lĩnh vực nghề nghiệp cho mỗi người. Vì thế, tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp được xem là công việc của nhiều chủ thể trong xã hội, trong đó
trước hết là các chủ thể có chức năng, nhiệm vụ làm công tác tư tưởng,
tuyên truyền của Đảng.
Tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông là
hoạt động nhằm truyền bá các quan điểm, quy tắc, chuẩn mực, hành vi đạo
đức của nhà giáo, làm cho chúng trở thành nhân tố giữ vai trò định hướng,
dẫn dắt ý thức và hành vi của đội ngũ giáo viên phổ thông trong quá trình
thực hiện chức trách của mình. Giáo viên phổ thông là những người làm
nghề dạy học trong hệ thống giáo dục của một quốc gia. Khi quan niệm dạy
học là một nghề, nhà giáo dục học vĩ đại Comenxki đã từng nói: “Dưới ánh
mặt trời, không có nghề nào cao quý hơn nghề dạy học”. Sản phẩm của quá
trình giáo dục là con người, là thế hệ tương lai của dân tộc. Vì vậy, không
được phép tạo ra “phế phẩm”. Một người công nhân tồi có thể làm hỏng một
2
vài sản phẩm, một người kỹ sư tồi có thể làm hỏng một vài công trình,
nhưng, một giáo viên phổ thông tồi có thể làm hỏng cả một thế hệ, thậm chí
nhiều thế hệ, đó là hậu quả khôn lường mà cả xã hội phải gánh chịu cho đến
tận mai sau. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Có thầy giỏi thì rồi sẽ
có phương pháp hay, do đó, sẽ có trò giỏi, còn thầy đã kém thì khó lấy gì bù
đắp nổi”. Trong giai đoạn phát triển mới, xu thế hội nhập và phát triển như ở
Việt Nam hiện nay, những vấn đề liên quan đến đạo đức nghề nghiệp của
đội ngũ giáo viên phổ thông... đang đặt ra nhiều câu hỏi lớn. Theo đó, tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ này cũng trở thành chủ đề rất đáng
quan tâm.
Trong điều kiện bùng nổ thông tin, tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên phổ thông càng trở nên quan trọng để định hướng thông
tin, làm cho đội ngũ giáo viên phổ thông tiếp nhận quan điểm, chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách đầy đủ,
đúng đắn, giúp mỗi giáo viên hiểu rõ đạo đức nhà giáo; có thái độ, tình cảm,
trách nhiệm, tôn trọng những quan điểm, quy tắc, chuẩn mực, hành vi đạo
đức của nhà giáo và nhờ đó, có hành vi ứng xử đúng với quan điểm, quy tắc
và chuẩn mực đạo đức của nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp của mình.
Tuy nhiên, thực tiễn những năm qua cho thấy, tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông còn nhiều hạn chế, yếu kém.
Nhiều tổ chức, cá nhân chưa nhận thức đúng và đầy đủ tầm quan trọng của
nhiệm vụ này, nhất là trong bối cảnh đất nước có nhiều thay đổi. Việc quán
triệt quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước về tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ
thông chưa kịp thời và hiệu quả; nhiều mục tiêu, chỉ tiêu chưa đạt yêu cầu.
Một bộ phận giáo viên phổ thông giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành
pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hoá tốt
đẹp của dân tộc, thậm chí có giáo viên còn phạm tội, tham gia tệ nạn xã hội.
3
Bắc Ninh là một tỉnh giàu truyền thống văn hiến và cách mạng. Trong
những năm qua, với quyết tâm chính trị của tỉnh, sự nghiệp giáo dục và đào
tạo của địa phương đã được quan tâm đầu tư toàn diện, theo hướng chuẩn và
hiện đại; nhiều công trình trường học đạt chuẩn khu vực và quốc tế. Các
điều kiện phục vụ cho phát triển giáo dục và đào tạo đạt chuẩn ở mức cao so
với mặt bằng chung của cả nước; tại thời điểm tháng 10/2017, tỷ lệ trường
chuẩn quốc gia ở các cấp học đạt 91,5%; tỷ lệ giáo viên phổ thông đạt chuẩn
đạt 100%, trong đó trên chuẩn đạt 85,3% (cao nhất cả nước). Đóng góp vào
những thành tựu trên của ngành giáo dục tỉnh Bắc Ninh có vai trò quan
trọng của công tác tuyên truyền của Đảng và ngành giáo dục, trong đó có
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa
bàn tỉnh Bắc Ninh.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, thực tiễn những năm qua ở tỉnh
Bắc Ninh cho thấy, nhận thức về đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên
phổ thông tuy đã được nâng cao nhưng chưa theo kịp thực tiễn. Một bộ phận
giáo viên phổ thông còn có hành vi ứng xử chưa đúng với quan điểm, quy
tắc và chuẩn mực đạo đức của nghề giáo trong hoạt động nghề nghiệp của
mình, thậm chí còn có hành vi vi phạm pháp luật. Một bộ phận giáo viên
phổ thông bị tác động bởi mặt trái kinh tế thị trường, có lối sống bàng quan,
thực dụng; sa ngã trước sức cám dỗ của vật chất và sức hút của đồng tiền,
dẫn đến những hành vi “lệch chuẩn”, thậm chí là vi phạm nghiêm trọng đạo
đức nhà giáo. Những “tấm gương mờ” này không chỉ làm ảnh hưởng tới
hình ảnh của nhà giáo mà còn tác động xấu tới thế giới quan của học sinh.
Nguy hại hơn cả là niềm tin của xã hội đối với ngành giáo dục nói chung,
đội ngũ nhà giáo nói riêng giảm sút.
Nguyên nhân của thực trạng trên chủ yếu là do hoạt động tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh trong thời gian qua còn có những hạn chế, bất cập như: Một
4
số cấp ủy Đảng, chính quyền nhận thức về vai trò của tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông chưa đầy đủ, đúng đắn. Việc
tuyên truyền các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng chưa thường xuyên, chưa
chú trọng đổi mới khâu quán triệt, học tập nên vẫn còn một số cấp ủy, nhất
là ở cơ sở, chưa coi trọng đúng mức việc học tập, quán triệt Nghị quyết của
Đảng. Nội dung tuyên truyền chưa phong phú, phương thức tuyên truyền
thiếu sức hấp dẫn, chưa đáp ứng được nhu cầu thông tin của đội ngũ giáo
viên phổ thông. Trình độ của đội ngũ cán bộ tuyên truyền đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông chưa theo kịp, chưa đáp ứng được
yêu cầu của tình hình mới, đặc biệt là trong điều kiện phát triển của công
nghệ thông tin, mạng xã hội, internet. Năng lực tổng hợp, dự báo, nắm bắt
tình hình tư tưởng, phát hiện, tham mưu giải quyết các vấn đề trong thực
tiễn chưa cao. Tuyên truyền điển hình, nhân tố mới, gương người tốt, việc
tốt chưa đủ sức mạnh lôi cuốn, cổ vũ đội ngũ giáo viên phổ thông.
Từ những lý do trên tác giả lựa chọn vấn đề “Tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh
hiện nay” làm đề tài luận án Tiến sĩ ngành Chính trị học, chuyên ngành
Công tác tư tưởng.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của luận án là nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề lý luận về
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông, từ đó
khảo sát thực trạng và đề xuất quan điểm, giải pháp nhằm đẩy mạnh tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn
tỉnh Bắc Ninh trong thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận án xác định những nhiệm vụ nghiên
cứu sau đây cần nghiên cứu:
5
- Tổng quan các công trình khoa học đã nghiên cứu liên quan đến đề tài.
- Nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề lý luận về tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông.
- Phân tích, đánh giá thực trạng, nguyên nhân của thực trạng tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông ở tỉnh Bắc
Ninh trong thời gian qua và xác định những vấn đề đặt ra trong tuyên truyền
đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông tỉnh Bắc Ninh thời
gian tới.
- Đề xuất một số quan điểm và giải pháp đẩy mạnh tuyên truyền đạo
đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông tỉnh Bắc Ninh trong thời
gian tới.
3. Đối tƣợng, khách thể và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông
trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh bao gồm
những người quản lý và giảng dạy ở bậc tiểu học, trung học cơ sở và trung
học phổ thông ở tỉnh Bắc Ninh.
3.3. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung, không gian và thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông công lập
trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh (vì đội ngũ này giữ vai trò chủ đạo trong giáo dục
phổ thông ở tỉnh Bắc Ninh và chiếm tỷ lệ gần như tuyệt đối), từ năm 2016
đến năm 2020 (trọn 01 nhiệm kỳ Đảng bộ khóa XIX của tỉnh Bắc Ninh).
- Địa bàn khảo sát: Luận án chọn mẫu khảo sát đại diện tại thành phố
Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn và 06 huyện là Yên Phong, Quế Võ, Tiên Du,
Thuận Thành, Gia Bình và Lương Tài.
6
4. Cơ sở lý luận, phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
luận án
4.1. Cơ sở lý luận
Dựa trên những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng Cộng
sản Việt Nam về công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền, về đạo đức và
tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp. Đồng thời kế thừa, phát triển kết quả
nghiên cứu của các tác giả có công trình liên quan đến đề tài.
4.2. Phương pháp luận
Luận án vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử trong việc phân tích một số vấn đề lý luận
và thực tiễn tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ
thông trong tình hình hiện nay.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học, trong
đó tập trung vào một số phương pháp cơ bản sau đây:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp: Với phương pháp này, tác giả luận
án đi từ cái chung, đó là khái niệm, phạm trù, cũng như những vấn đề lý luận cơ
bản, cần thiết về tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ
thông, để từ đó đi đến cái chi tiết của vấn đề mà luận án nghiên cứu - đó là tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh
Bắc Ninh. Sau đó, tác giả lại đi từ cái riêng, cái cụ thể để khái quát thành những
nội dung, phương thức tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên
phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trên cơ sở đó, liên kết từng mặt nghiên
cứu đã được phân tích tạo ra hệ thống lý thuyết mới về tuyên truyền đạo đức
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông. Dựa trên cơ sở các tài liệu,
thông tin và dữ liệu thu thập được, tác giả luận án sẽ phân tích, đánh giá,
xem xét trên các khía cạnh khoa học của công tác tư tưởng, chính trị - xã
7
hội. Qua đó, tổng hợp lại để có những kết luận, những đề xuất mang tính
khoa học, phù hợp với lý luận và thực tiễn tuyên truyền đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
- Phương pháp trừu tượng hóa khoa học: Luận án sử dụng phương pháp
này để tạm thời gạt bỏ khỏi đối tượng nghiên cứu những biểu hiện ngẫu nhiên,
cá biệt để đi sâu luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề cơ bản thuộc đối
tượng nghiên cứu. Cụ thể là, luận án tập trung nghiên cứu vấn đề tuyên truyền
đạo đức nghề nghiệp cho tất cả đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh
Bắc Ninh, mà không đi vào nghiên cứu từng người giáo viên phổ thông cụ thể.
- Phương pháp kết hợp giữa lý luận và thực tiễn trong nghiên cứu: Đây là
phương pháp được sử dụng phổ biến trong nghiên cứu khoa học nói chung.
Luận án sử dụng phương pháp này để nghiên cứu quan điểm, tư tưởng của các
nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin có liên quan; cập nhật quan điểm, chủ
trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về tuyên
truyền đạo đức, những trào lưu và xu hướng phát triển của thời đại, cũng như hệ
thống tri thức của nhân loại về giáo dục chính trị - tư tưởng trong thời kỳ toàn
cầu hóa và hội nhập quốc tế. Mặt khác, đây là đề tài mang ý nghĩa lý luận và
thực tiễn, cho nên luận án đặc biệt quan tâm đến vấn đề tổng kết thực tiễn tuyên
truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh
Bắc Ninh, thông qua khảo sát thực tiễn, thu thập số liệu, điều tra xã hội học các
đối tượng cần khảo sát.
- Phương pháp lịch sử - logic: Là nghiên cứu theo tư duy lịch sử và tư
duy logic, nghĩa là nghiên cứu quá trình lịch sử của sự hình thành tuyên truyền
đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông. Mỗi giai đoạn lịch sử
đều phản ánh những quy luật và những vấn đề mang tính tất yếu của lịch sử
trong tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông.
- Phương pháp điều tra xã hội học: Là sử dụng bảng maket để đánh
giá thực trạng những kết quả đạt được, những yếu kém của tuyên truyền đạo
8
đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc
Ninh. Để sử dụng phương pháp này, tác giả luận án đã xây dựng bảng hỏi,
câu hỏi phỏng vấn sâu, chọn mẫu có chủ định kết hợp với chọn mẫu ngẫu
nhiên (từ đội ngũ giáo viên phổ thông; chủ thể tuyên truyền đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông; một số đại biểu Quốc hội, đại biểu
Hội đồng nhân dân; một số nhà khoa học; phụ huynh, học sinh tiểu học,
trung học cơ sở, trung học phổ thông và người dân) trên địa bàn thành phố
Bắc Ninh, thành phố Từ Sơn và 06 huyện là Yên Phong, Quế Võ, Tiên Du,
Thuận Thành, Gia Bình và Lương Tài. Phương pháp này giúp tác giả nghiên
cứu những vấn đề còn vướng mắc trong thực tiễn tuyên truyền đạo đức nghề
nghiệp cho đội ngũ giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, thông
qua các số liệu và các luận cứ minh chứng cụ thể. Do vậy, kết quả điều tra
xã hội học thực tế là một trong những cơ sở để đề xuất quan điểm và giải
pháp cơ bản nhằm đẩy mạnh tuyên truyền đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ
giáo viên phổ thông trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.
Thông qua việc thiết kế và thực hiện các bảng hỏi, quan sát, phỏng
vấn sâu, thảo luận nhóm và lấy ý kiến chuyên gia, phương pháp này đã thu
đượ