Luận án Vai trõ của mặt trận tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ đổi mới đất nước (1986-2010)

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LÊ MẬU NHIỆM VAI TRÕ CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI ĐẤT NƢỚC (1986-2010) Chuyên ngành : Lịch sử Việt Nam Mã số : 92 29 013 LUẬN ÁN TIẾN SĨ SỬ HỌC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN VĂN NHẬT HÀ NỘI, 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các tư liệu, số liệu được sử dụng trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của luận án chưa được từng công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả Lê Mậu Nhiệm MỤC LỤC MỞ ĐẦU......................................................................................................................................... 1 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ....................................................................................................................................... 7 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án ................................. 7 1.2. Kết quả nghiên cứu của các công trình đã công bố và những vấn đề luận án tập trung giải quyết ............................................................................................................. 21 Chƣơng 2 ĐƢỜNG LỐI ĐỔI MỚI ĐẤT NƢỚC VÀ CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ CỦA MẶT TRẬN TỔ QUỐC VIỆT NAM ............................................................................. 24 2.1. Vai trò của các hình thức mặt trận dân tộc thống nhất trong lịch sử ..................... 24 2.2. Sự nghiệp đổi mới đất nƣớc và yêu cầu mới đối với mặt trận dân tộc thống nhất 31 2.3. Chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam trong thời kỳ mới ............................ 40 Chƣơng 3 MỞ RỘNG KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN, GÓP PHẦN THỰC HIỆN NHIỆM VỤ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI, BẢO ĐẢM QUỐC PHÕNG VÀ AN NINH............................................................................................................................... 47 3.1. Mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân .................................................................... 47 3.2. Tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh .............................................................................................................. 58 Tiểu kết chƣơng 3 ......................................................................................................................... 81 Chƣơng 4 THAM GIA XÂY DỰNG ĐẢNG, XÂY DỰNG NHÀ NƢỚC ........................ 82 4.1. Góp phần hoàn thiện đƣờng lối, chủ trƣơng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc ....................................................................................................................... 82 4.2. Góp phần xây dựng tổ chức bộ máy nhà nƣớc và giám sát hoạt động của bộ máy nhà nƣớc ................................................................................................................ 86 Chƣơng 5 NHẬN XÉT VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM ................................... 101 5.1. Nhận xét về vai trò của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới đất nƣớc (1986-2010) ................................................................................................................. 101 5.2. Một số bài học kinh nghiệm ................................................................................ 123 KẾT LUẬN ................................................................................................................................ 145 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ................................................................................. 151 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 152 PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCHTW Ban Chấp hành Trung ƣơng CT-XH Chính trị - xã hội CNXH Chủ nghĩa xã hội CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ĐCT Đoàn Chủ tịch HĐND Hội đồng nhân dân HĐTV Hội đồng tƣ vấn KT-XH Kinh tế-xã hội MTTQ Mặt trận Tổ quốc MTTQVN Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nxb. Nhà xuất bản UBND Ủy ban nhân dân 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài luận án Trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nƣớc trƣớc đây và trong công cuộc đổi mới đất nƣớc hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam đều nhất quán: Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, dƣới sự lãnh đạo của Đảng, là đƣờng lối chiến lƣợc của cách mạng Việt Nam. Đây là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đại đoàn kết toàn dân tộc lấy mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất của Tổ quốc, vì dân giàu, nƣớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh làm điểm tƣơng đồng, xoá bỏ mặc cảm, định kiến, phân biệt đối xử về quá khứ, thành phần, giai cấp, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, cùng hƣớng tới tƣơng lai. Đại đoàn kết dân tộc là đƣờng lối chiến lƣợc cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, song MTTQ Việt Nam có vai trò rất quan trọng, đó là: củng cố, tăng cƣờng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nƣớc, góp phần tạo nên sự đồng thuận cao trong xã hội, động viên nhân dân phát huy quyền làm chủ, tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh, gắn bó mật thiết với nhân dân. Công cuộc đổi mới đất nƣớc hiện nay đứng trƣớc nhiều thời cơ và vận hội nhƣng cũng phải đƣơng đầu với nhiều nguy cơ, thách thức. Để đƣa sự nghiệp cách mạng nƣớc ta tiến lên giành thêm những thành tựu mới to lớn hơn, bền vững hơn. Để tiếp tục đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc, hợp tác và hội nhập quốc tế bảo vệ vững chắc Tổ quốc, bảo vệ thành quả cách mạng là 2 nhiệm vụ rất nặng nề, lâu dài, khó khăn và phức tạp đòi hỏi toàn Đảng , toàn dân ta phải tăng cƣờng đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vƣợt bậc mới hoàn thành đƣợc nhiệm vụ lịch sử vẻ vang đó. Vai trò của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị đã đƣợc Hiến pháp nƣớc Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Luật MTTQ Việt Nam xác định: “MTTQ Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, các dân tộc, các tôn giáo và người Việt Nam ở nước ngoài” [43]. Vai trò và tầm quan trọng của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới đã đƣợc khẳng định trong thực tế. Thông qua nhiều hình thức tổ chức và vận động quần chúng, MTTQ Việt Nam đã góp phần cùng với Đảng, Nhà nƣớc giải quyết những khó khăn, bức xúc, tạo điều kiện và môi trƣờng thuận lợi để các tầng lớp nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội, khơi dậy và phát huy những giá trị đạo đức - văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc nhƣ sự tƣơng thân, tƣơng ái, tình dân tộc, nghĩa đồng bào. Trong công cuộc đổi mới, nền dân chủ ngày càng phát triển, vai trò của MTTQ Việt Nam ngày càng quan trọng, nhiệm vụ càng nặng nề hơn. Mặt trận có nhiệm vụ tiếp tục tăng cƣờng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp ngày càng rộng rãi mọi tầng lớp nhân dân, phát huy tinh thần yêu nƣớc, ý chí tự lực tự cƣờng và quyền làm chủ của nhân dân, giữ vững kỷ cƣơng và ổn định xã hội, huy động tối đa các nguồn lực để đầu tƣ phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện CNH, HĐH đất nƣớc, đẩy mạnh công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm tốt vai trò là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, cầu nối vững chắc giữa nhân dân với Đảng và Nhà nƣớc, tăng cƣờng đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân Việt Nam với nhân dân các nƣớc. 3 Tình hình chính trị, kinh tế, an ninh khu vực và quốc tế diễn biến phức tạp, khó lƣờng. Bên cạnh đó những tác động tiêu cực của quá trình biến đổi khí hậu; nhiều loại dịch bệnh mới xuất hiện khó kiểm soát; sự chống phá của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp đổi mới; sự suy thoái về tƣ tƣởng, chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí cùng với những hạn chế, yếu kém trong quản lý, điều hành trên một số lĩnh vực kinh tế, xã hội... kìm hãm, cản trở sự nghiệp đổi mới của đất nƣớc. Với tình hình quốc tế và trong nƣớc hiện nay, tăng cƣờng phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc là động lực quan trọng trong công cuộc đổi mới đất nƣớc. Do vậy, việc nâng cao vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội là một yêu cầu khách quan, có ý nghĩa quan trọng đối với sự nghiệp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo đảm cho sự phát triển vững chắc của đất nƣớc. Với ý nghĩa lý luận và thực tiễn nêu trên, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Vai trò của MTTQ Việt Nam trong thời kỳ đổi mới đất nước (1986- 2010)” để làm luận án tiến sĩ Sử học, chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Luận giải rõ vai trò của MTTQ Việt Nam trong việc tập hợp, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong gần 25 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nƣớc (1986-2010) và đúc rút các kinh nghiệm lịch sử để tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nƣớc hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích nêu trên, nhiệm vụ của luận án bao gồm: - Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án, xác định những vấn đề luận án cần tiếp tục nghiên cứu làm rõ; 4 - Nghiên cứu khái quát sự tiếp nối truyền thống lịch sử Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam của MTTQ Việt Nam trong hoàn cảnh thống nhất đất nƣớc, cả nƣớc quá độ lên CNXH; - Luận giải rõ bối cảnh lịch sử và các hoạt động chủ yếu của MTTQ Việt Nam từ năm 1986 đến năm 2010 nhằm làm sáng tỏ hơn vai trò của MTTQ Việt Nam sự nghiệp đổi mới đất nƣớc trong giai đoạn này; - Đánh giá, nhận xét về vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đúc rút các kinh nghiệm từ thực tiễn hoạt động MTTQ Việt Nam từ năm 1986 đến năm 2010, qua đó đề xuất các nhiệm vụ nhằm phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới hiện nay. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3. 1. Đối tượng nghiên cứu Vai trò của MTTQ Việt Nam trong thời kỳ đầu của công cuộc đổi mới (1986-2010). 3. 2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: MTTQ Việt Nam là bộ phận cấu thành hệ thống chính trị, có vai trò quan trọng trong vận động, tập hợp, tổ chức quần chúng tham gia xây dựng Đảng, xây dựng, tăng cƣờng và củng cố Nhà nƣớc của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, góp phần thúc đẩy sự nghiệp đổi mới đất nƣớc đi đến thành công. Chức năng, nhiệm vụ và vai trò MTTQ Việt Nam là rất to lớn. Trong khuôn khổ luận án, tác giả chỉ tập trung vào nghiên cứu, trình bày vai trò của MTTQ Việt Nam trên một số lĩnh vực chính, nổi bật là: Mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh và tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nƣớc. - Về thời gian: Luận án nghiên cứu các vấn đề nói trên chủ yếu trong khoảng thời gian gần 25 năm, khi đổi mới đất nƣớc từ năm 1986 đến năm 5 2010 và đề cập ở mức độ nhất định đến các sự kiện lịch sử trƣớc và sau giai đoạn 1986-2010. - Về không gian: Luận án tập trung nghiên cứu về MTTQ Việt Nam ở cấp Trung ƣơng, bên cạnh đó, có đề cập ở mức độ nhất định đến một số tổ chức thành viên và Uỷ ban MTTQ địa phƣơng. 4. Cơ sở lý thuyết, cơ sở thực tiễn và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý thuyết Luận án đƣợc tiến hành trên cơ sở chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các quan điểm hiện nay của Đảng Cộng sản Việt Nam về vấn đề đoàn kết dân tộc, về vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong công cuộc đổi mới. 4.2. Cơ sở thực tiễn Cơ sở thực tiễn của luận án là thực tiễn những thập niên đầu của sự nghiệp đổi mới đất nƣớc, thực tiễn tổ chức bộ máy và hoạt động của MTTQ Việt Nam từ năm 1986 đến năm 2010. 4.3. Phương pháp nghiên cứu Luận án sử dụng kết hợp các phƣơng pháp nghiên cứu chủ yếu nhƣ sau: - Phƣơng pháp lịch sử kết hợp với phƣơng pháp lôgic: đƣợc sử dụng xuyên suốt trong công trình nghiên cứu này để phân tích mối liên hệ giữa các sự kiện lịch sử; nghiên cứu và luận giải các các vấn đề thông qua các sự kiện cụ thể trong quá trình lịch sử cũng đòi hỏi tuân theo trật tự logic chặt chẽ mang tính liên kết. - Phƣơng pháp so sánh: đƣợc sử dụng nhằm đƣa ra những kết luận, nhận xét, đánh giá trong luận án đƣợc khách quan và chính xác hơn. - Phƣơng pháp phân tích - tổng hợp: đƣợc sử dụng nhằm luận giải vai trò của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới từ 1986 đến 2010. 6 - Phƣơng pháp tổng kết thực tiễn: đƣợc sử dụng để đúc rút các kinh nghiệm lịch sử nhằm phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới từ 1986 đến 2010. 5. Đóng góp mới về khoa học của luận án - Một là, nghiên cứu có hệ thống về vai trò của MTTQ Việt Nam trong gần 25 năm đất nƣớc tiến hành công cuộc đổi mới (1986-2010). - Hai là, khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của MTTQ Việt Nam trong việc củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cƣờng đồng thuận xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thắt chặt mối quan hệ giữa nhân dân với Đảng và Nhà nƣớc, góp phần vào thành tựu chung của đất nƣớc trong công cuộc đổi mới; - Ba là, đúc rút các kinh nghiệm nhằm phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới hiện nay. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án - Luận án góp phần vào việc nghiên cứu lý luận và thực tiễn làm cơ sở khoa học cho việc đổi mới nhận thức và phƣơng thức hoạt động của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới. - Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu, giảng dạy cho cán bộ dân vận, Mặt trận và các đoàn thể trong công tác vận đồng quần chúng nhân dân trong tình hình mới ở các cơ sở đào tạo. 7. Kết cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục công trình của tác giả đã công bố có liên quan đến đề tài luận án, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận án đƣợc kết cấu 5 chƣơng, 11 tiết. 7 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 1.1.1. Nhóm các công trình nghiên cứu về lịch sử Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lịch sử Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, quyển III (1975-2004) do PGS.TS Trần Hậu chủ biên (Uỷ ban Trung ƣơng MTTQ Việt Nam, 2007) [138], đây là một trong ba tập về lịch sử của Mặt trận đƣợc tiến hành với mục tiêu tái hiện một cách chân thực, khoa học quá trình hình thành và phát triển Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam; quyển III đã phản ánh hoạt động của MTTQ Việt Nam thời kỳ 1975-2004 – thời kỳ Mặt trận có nhiều cố gắng tự vƣơn lên tìm tòi, khai thác, thể nghiệm và xác định nội dung, mô hình đổi mới, góp phần giữ vững ổn định CT-XH, tăng cƣờng sự đoàn kết nhất trí của toàn dân để vƣợt qua cuộc khủng hoảng KT-XH, kiên định con đƣờng quá độ lên CNXH, đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc; cuốn sách đã đề cập vai trò của MTTQ Việt Nam góp phần thực hiện đƣờng lối đổi mới toàn diện đất nƣớc, thời kỳ CNH, HĐH đất nƣớc. Công trình khoa học này tuân thủ nguyên tắc tôn trọng sự thật lịch sử, không chỉ phản ánh những thành tựu, ƣu điểm mà còn chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm về tổ chức bộ máy và hoạt động của Mặt trận. Đóng góp lớn về mặt khoa học của công trình này không chỉ là khẳng định những truyền thống lịch sử vẻ vang của Mặt trận mà còn góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn về đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận dân tộc thống nhất trong giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa. 8 Biên niên sự kiện lịch sử Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam, tập III (1975-2000) do PGS.TS Trần Hậu chủ biên (Uỷ ban Trung ƣơng MTTQ Việt Nam, 2004) [122], gồm những sự kiện phản ánh hoạt động của Mặt trận từ sau khi giải phóng hoàn toàn Việt Nam, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc trong cả nƣớc cho đến hết năm 2000, kết thúc thế kỷ XX, một thế kỷ có những chuyển biến vô cùng to lớn của đất nƣớc ta. Đây là một trong ba tập Biên niên sự kiện lịch sử Mặt trận phản ánh lịch sử Mặt trận do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo diễn ra trên phạm vi cả nƣớc và hoạt động của kiều bào ở nƣớc ngoài mấy chục năm qua; phản ảnh lịch sử khối đại đoàn kết dân tộc, ghi chép các sự kiện theo năm, tháng, có tính đến những mốc lịch sử lớn. Quá trình thực hiện chiến lược đại đoàn kết dân tộc của Đảng Cộng sản Việt Nam trong những năm 1976-1994, luận án tiến sĩ Lịch sử của tác giả Hoàng Thị Điều, (1999) [31]. Luận án đã đánh giá thực trạng việc thực hiện chiến lƣợc đại đoàn kết dân tộc của Đảng trong thời kỳ cả nƣớc quá độ lên CNXH, chỉ rõ những vấn đề bức xúc cần giải quyết; trên cơ sở đó rút ra một số kinh nghiệm bƣớc đầu nhằm gợi mở cho việc củng cố, mở rộng khối đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn cách mạng hiện nay, một yêu cầu và nhiệm vụ quan trọng đƣợc Đảng quan tâm; luận án đã nêu mối quan hệ giữa chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng và quá trình thực hiện chiến lƣợc đại đoàn kết dân tộc để tìm ra ƣu điểm, khuyết điểm, rút ra một số kinh nghiệm và phân tích, giải đáp những vấn đề còn chƣa sáng tỏ. Đề tài cấp bộ “Kế thừa và phát triển truyền thống đại đoàn kết của dân tộc Việt Nam trong công cuộc đổi mới hiện nay” (2004), Chủ nhiệm: TS Nguyễn Quốc Bảo, Viện Lịch sử Đảng, Học Viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh [5]. Đề tài đã phân tích những cơ sở hình thành truyền thống đại đoàn kết dân tộc; nội dung và biểu hiện cụ thể; Vai trò của khối truyền thống đại đoàn kết trong tiến trình phát triển lịch sử dân tộc. Đề tài nêu và phân tích một 9 số định hƣớng, giải pháp cho việc kế thừa, phát triển truyền thống đại đoàn kết dân tộc trong công cuộc đổi mới. Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam: Quá khứ và hiện tại của Trần Hậu [42] trên cơ sở phân tích về lịch sử và truyền thống của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam; những thành tựu, kinh nghiệm của Mặt trận; một số vấn đề cần nghiên cứu đổi mới hoạt động của MTTQ Việt Nam nhằm phát huy hơn nữa sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, tăng cƣờng sự đồng thuận xã hội, góp phần đƣa Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Các công trình trên viết về Mặt trận Dân tộc Thống nhất, trình bày lịch sử tổ chức bộ máy và hoạt động của Mặt trận. Ở những mức độ khác nhau, các công trình, báo cáo trên đã đề cập đƣợc vị trí, vai trò và hoạt động của Mặt trận Dân tộc Thống nhất trong thời kỳ đổi mới đất nƣớc; trong đó làm sáng tỏ nội dung và phƣơng thức hoạt động của MTTQ Việt Nam, tiến trình đổi mới về nội dung và phƣơng thức hoạt động của MTTQ Việt Nam. Ở các công trình, các báo cáo, kỷ yếu nêu trên, những thành công cơ bản trong hoạt động của Mặt trận đƣợc nêu khá rõ nét; chƣa đề cập cụ thể hoặc có đề cập nhƣng còn mờ nhạt, chƣa đầy đủ về vai trò của Mặt trận Dân tộc Thống nhất trong thời kỳ đổi mới. 1.1.2. Nhóm các công trình về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và vai trò của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới Các công trình về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và vai trò của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới tiêu biểu nhƣ: Đại đoàn kết dân tộc phát huy nội lực nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước của Vũ Oanh [83] đã tập hợp nhiều bài của tác giả xoay quanh chủ đề: khơi dậy và phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trên cơ sở 10 củng cố khối liên minh giai cấp công nhân với nông dân và tầng lớp trí thức dƣới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng cuộc sống xã hội có văn hóa, đạo đức, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, cần kiệm đẩy mạnh CNH, HĐH đất nƣớc. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc và Mặt trận dân tộc thống nhất [109]. Nhiều tác giả có bài tham luận đã khẳng định tƣ tƣởng đại