Luận án Vận dụng một số phương pháp thống kê phân tích hiệuquả kinh tế đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam

Thống kê là công cụ quan trọng trong nghiên cứu và quản lý nói chung, quản lý nhà nước về hoạt ñộng ñầu tư trực tiếp nướcngoài (FDI) nói riêng. Các phương pháp phân tích thống kê cũng như các vấnñề có liên quan như hệ thống chỉ tiêu thống kê ñã ñược nghiên cứu và vận dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Mỗi công trình tiếp cận theo những giác ñộ nhất ñịnh, là những cơ sở, tiền ñề ñặc biệt quan trọng ñể tác giảkế thừa, phát triển nhằm hoàn thành những mục tiêu nghiên cứu của luận án. * Các công trình nghiên cứu về hệ thống chỉ tiêu và phương pháp thống kê: Các tài liệu về thống kê, ñiển hình như Giáo trình lý thuyết thống kê (Nxb Thống kê, 2006), Giáo trình thống kê kinh tế tập I (Nxb Giáo dục, 2002), Giáo trình thống kê xã hội (Nxb Thống kê, 1999), Thống kê kinh tế và kinh doanh (Prentice-Hall International, Inc., 1995), Thống kêkinh doanh (Von Hoffmarn Press, Inc. United States of America, 1993) . ñã cung cấp những lý luận cơ bản về hệ thống chỉ tiêu và các phương pháp phân tích thống kê nghiên cứu các hiện tượng kinh tế xã hội.

pdf197 trang | Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 1957 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Vận dụng một số phương pháp thống kê phân tích hiệuquả kinh tế đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
2 LICAMðOAN Tôitênlà: NguynTrngHi HinlàNCSdàihntiTrưngðihcKinhtQucDânviñtài: Vndngmtsphươngphápthngkêphântíchhiuqukinhtñu tưtrctipnưcngoài(FDI)tiVitNam Chuyênngành: Thngkê Mãs: 5.02.10 Tôixincamñoannhưsau: 1. Nhngsliu,tàiliutrongLunánñưcthuthpmtcáchtrungthc. 2. ðtàitrênchưacóainghiêncu.KtqucaLunánchưacóai nghiêncu,côngbvàñưavàoápdngthctin. Vytôixincamñoannidungtrênlàchínhxác,cógìsaisóttôixin hoàntoànchutráchnhimtrưcTrưngðihcKinhtQucDân,BGiáo dc–ðàotovàtrưcpháplut. NGƯICAMðOAN NguynTrngHi 3 MCLC Trang LICAMðOAN ........................................................................................................2 MCLC...................................................................................................................3 DANHMCKÝHIUVÀCHVITTT .............................................................4 DANHMCBNGTHNGKÊ ...............................................................................5 DANHMCSƠð....................................................................................................6 DANHMCðTH ..................................................................................................6 LIMðU ..............................................................................................................7 CHƯƠNG1: NHNGVNðLÝLUNCƠBNVFDIVÀPHÂNTÍCH THNGKÊHIUQUKINHTFDI ............................................... 14 1.1.NhngvnñlýluncơbnvFDI.............................................................14 1.2.NhngvnñlýluncơbnvhiuqukinhtFDI .....................................31 1.3.NhngvnñlýluncơbnvphântíchthngkêhiuqukinhtFDI ........ 44 Ktlunchương1 ............................................................................................. 55 CHƯƠNG2: HOÀNTHINHTHNGCHTIÊUVÀPHƯƠNGPHÁP THNGKÊPHÂNTÍCHHIUQUKINHTFDITIVITNAM .... 57 2.1.HoànthinhthngchtiêuhiuqukinhtFDItiVitNam .................57 2.2.Nghiêncuñcñimvndngmtsphươngphápthngkêphântích hiuqukinhtFDItiVitNam..............................................................77 Ktlunchương2 ............................................................................................112 CHƯƠNG3: VNDNGMTSPHƯƠNGPHÁPTHNGKÊPHÂNTÍCH HIUQUKINHTFDITIVITNAM ..................................... 114 3.1.TngquanvtìnhhìnhFDItiVitNamvàtácñngcanóñivinn kinht.........................................................................................................114 3.2.VndngmtsphươngphápthngkêphântíchhiuqukinhtFDI tiVitNam,giaiñon20012005............................................................127 3.3.ðánhgiávkhnăngvndnghthngchtiêuhiuqukinhtvàcác phươngphápthngkêtrongphântíchhiuqukinhtFDItiVitNam ...152 Ktlunchương3 ............................................................................................155 KINNGHVÀKTLUN ...................................................................................156 KTLUN ..............................................................................................................168 DANHMCCÁCCÔNGTRÌNHCATÁCGILIÊNQUANðNLUNÁN .....171 TÀILIUTHAMKHO ........................................................................................172 PHLC 4 DANHMCKÝHIUVÀCHVITTT KÝ NIDUNG KÝ NIDUNG HIU HIU A Tngtàisn HQKT Hiuqukinht BCC Hpñnghptáckinhdoanh L Ngunnhânlc BOT Hpñngxâydngkinhdoanh IC Chiphítrunggian vàchuyngiao BT Hpñngxâydngvàchuyngiao FA Tàisncñnh BTO Hpñngxâydngchuyngiao FA’ Tàisncñnhñưcsdng vàkinhdoanh C Tngchiphí KQ Ktqu C1 Chiphíkhuhao NEV Giátrxutkhuthun CA Tàisnlưuñng NNVA Giátrgiatăngthunqucgia Ca Ngunvn NNVA* Giátrgiatăngthunqucgia tínhriêngchovnFDIca cácbênnưcngoài CC Chiphíthưngxuyên NTSX Nhântsnxut E Vnchshu NVA Giátrgiatăngthun EV Giátrxutkhu Re Doanhthuthun FDI ðutưtrctipnưcngoài S Titkimvàtăngthungoit FNVA NVAtínhriêngchovnFDIca T Thungânsách cácbênnưcngoài GDP Tngsnphmtrongnưc V Thunhpcalaoñng GO Giátrsnxut VA Giátrgiatăng HNNVA NNVAtínhchovnñónggópca W Năngsutlaoñng cácbênthucnưctipnhnFDI 5 DANHMCBNGTHNGKÊ TT Bngthngkê Trang 1 Bng2.1. PhânhchtiêuhiuqukinhttoànbcaFDI 74 2 Bng2.2. PhânhchtiêuhiuqukinhtgiatăngcaFDI 76 3 Bng2.3. CáctiêuthcphântcơbntrongnghiêncuHQKTFDI 91 4 Bng3.1.GiátrxutnhpkhucacnưcvàkhuvcFDI,giai 126 ñon19962005 5 Bng3.2.HiuqucangunvnFDI,giaiñon20002005 128 6 Bng 3.3. Năng sut lao ñng c nưc và ca khu vc FDI, giai 130 ñon20012005 7 Bng3.4.Binñngcanăngsutlaoñngdonăngsutcatàisn 133 cñnhtínhtheoVAvàmctrangtàisncñnhbình quânmtlaoñng,giaiñon20012004 8 Bng3.5.Ktquhiquymiquanhgiangunvn,laoñngvà 135 thigianviVAcakhuvcFDI 9 Bng3.6.GiátrthctvàlýthuytcaVAkhuvcFDI 136 10 Bng3.7.BinñngcaVAdohiuquvàquymôcangunvn, 138 giaiñon20012005 11 Bng3.8.BinñngcaVAdohiuqusdnglaoñngvàquy 139 môlaoñng,giaiñon20012005 15 Bng 3.9. Tác ñng ca hiu qu s dng ngun vn và quy mô 141 ngun vn ñi vi ch tiêu thu ngân sách t khu vc FDI,giaiñon20012005 16 Bng3.10.Tácñngcahiuqusdnglaoñngvàquymôlao 142 ñngñivichtiêuthungânsáchtkhuvcFDI,giai ñon20012005 17 Bng3.11.Tácñngcahiuqusdnglaoñngvàquymôlao 145 ñngñivichtiêuthungânsáchtcácdoanhnghip 100%vnnưcngoài,giaiñon20012005 18 Bng3.12 .Tácñngcahiuqungunvnvàquymôngunvnñi 147 vigiátrxutkhucakhuvcFDI,giaiñon20012005 19 Bng3.13.Tácñngcahiuqungunvnvàquymôngunvn 148 ñivichtiêugiátrxutkhuthuncakhuvcFDI, giaiñon20012005 6 DANHMCSƠð STT Sơñ Trang 1 Sơñ1.1. Quytrìnhphântíchvàdñoánthngkêhiuqukinh 53 tFDI 2 Sơñ2.1 .HthngchtiêuhiuqukinhtFDI 65 3 Sơñ2.2. Quanhgiacácchtiêugiátrgiatăngvicácchtiêu 71 thunhpcacácñitưngthamgiaFDIthucnưctip nhnñutư DANHMCðTH STT ðth Trang 1 ðth1.1. LiíchkinhtcaFDI 21 2 ðth2.1. Giátrgiatăngvàvnñutư(trưnghp1) 93 3 ðth2.2. Giátrgiatăngvàvnñutư(trưnghp2) 94 4 ðth2.3 .PhântíchbinñngcachtiêuhiuquHtheo3 95 nhânt 5 ðth3.1 .QuymôdánFDI,giaiñon19962005 118 6 ðth3.2 .CơcuvnFDIcònhiulctheovùngtínhtingày 119 31/12/2005 7 ðth3.3. ðutưcaxãhivàkhuvcFDI,giaiñon19962005 123 8 ðth3.4 .ðónggópcaFDIñiviGDP,giaiñon19962005 124 9 ðth3.5 .Tcñtăngcagiátrgiatăng,thungânsách,giátr 129 xutkhuvàcangunvn,giaiñon20012005 10 ðth3.6 .NăngsutlaoñnggiatăngcakhuvcFDI,giaiñon 131 20012005 7 LIMðU 1.Tngquanvcáccôngtrìnhnghiênculiênquanñnñtàivàtính cpthitcalunán 1.1.Tngquanvcáccôngtrìnhliênquanñnñtài Thngkêlàcôngcquantrngtrongnghiêncuvàqunlýnóichung, qunlýnhànưcvhotñngñutưtrctipnưcngoài(FDI)nóiriêng. Cácphươngphápphântíchthngkêcũngnhưcácvnñcóliênquan nhưhthngchtiêuthngkêñãñưcnghiêncuvàvndngtrongnhiu lĩnhvckhácnhau.Micôngtrìnhtipcntheonhnggiácñnhtñnh,là nhngcơs,tinññcbitquantrngñtácgiktha,pháttrinnhm hoànthànhnhngmctiêunghiêncucalunán. *Cáccôngtrìnhnghiêncuvhthngchtiêuvàphươngpháp thngkê: Cáctàiliuvthngkê,ñinhìnhnhưGiáotrìnhlýthuytthngkê(Nxb Thngkê,2006),GiáotrìnhthngkêkinhttpI(NxbGiáodc,2002),Giáo trìnhthngkêxãhi(NxbThngkê,1999),Thngkêkinhtvàkinhdoanh (PrenticeHallInternational,Inc.,1995),Thngkêkinhdoanh(VonHoffmarn Press,Inc.UnitedStatesofAmerica,1993)….ñãcungcpnhnglýluncơ bnvhthngchtiêuvàcácphươngphápphântíchthngkênghiêncucác hintưngkinhtxãhi. Vcácphươngphápthngkê,ngoàinhngtácdngkhác(ñưcñcpc thtrongphn2.2,chương2),quatnghp,tácginhnthyphươngphápñ thñãñưcnghiêncuñphântíchnhânttrongtrưnghpcóhainhânt; phươngphápsosánh2ñthsongsong[23],phươngphápsosánh2dãysthi giansongsongñãñưcxâydngñnghiêncuquanhgiahaichtiêucóliên quan[23],phươngphápchsgiúpphântíchbinñngcahintưnggia2 8 thikỳ.ðâylànhngtinñquantrngñlunánpháttrinvàcthhóacác phươngphápnàytrongphântíchhiuqukinht(HQKT)FDI. VnññtralàcncăncvàoñcñimcthcaFDIñhoànthinh thngchtiêu,pháttrinvànghiêncuñcñimvndngcaphươngpháp thngkêtrongphântíchHQKTFDI. *Cáccôngtrìnhnghiênculiênquanñnphântíchthngkêhiuqunói chunghochiuquFDInóiriêng Lunántinskinht“Vndngphươngphápthngkêñphântíchhiu quhotñngngânhàngthươngmiVitNam”(2004)caNCSLêDânði hcKinhtQucDân. Nhngvnñlunántptrungnghiêncu: +Nhngvnñchungvhiuquhotñngngânhàngthươngmi; +Thngkêviphântíchhiuquhotñngngânhàngthươngmi; +Hthngchtiêuthngkêhiuquhotñngngânhàng; +Lachnvàñcñimvndngphươngphápthngkêtrongphântích hiuquhotñngngânhàngthươngmiVitNam; +Phântíchthngkêhiuquhotñngcamtsngânhàngthươngmi. Tuynhiên,ñâylàñtàinghiêncuvndngphươngphápthngkêñ phân tích hiu qu hot ñng ngân hàng thương mi Vit Nam nên vic vn dngtrongphântíchHQKTFDIcónhiubtcp,cthlà: +Thnht,khôngtínhhñnñcñimcaFDInênhthngchtiêucũng nhưñcñimvndngphươngphápthngkêphântíchhiuquhotñng ngânhàngthươngmiskhôngphùhpviphântíchhiuquFDI; +Thhai,HTCThiuquvàñcñimvndngphươngphápthngkê phântíchhotñngngânhàngthươngmilàtmvimônênskhôngphùhp viphântíchHQKTFDItmvĩmô. 9 Lunántins“Hiuquñutưvànhnggiiphápnângcaohiuqu ñu tư phát trin ca doanh nghip nhà nưc’’ (2003) ca NCS T Quang PhươngTrưngðihcKinhtQucDân. Nhngvnñlunántptrungnghiêncu: +Bnchthiuquñutưpháttrin; +Nguyêntcñánhgiávàhthngchtiêuhiuquñutưpháttrinca doanhnghipnhànưc; +Tìnhhìnhthchinñutưpháttrincadoanhnghipnhànưc; +Thctrnghiuquhotñngñutưpháttrincadoanhnghipnhànưc. Tuynhiên,lunánnàynghiêncuvhiuquñutưpháttrincaloi hìnhdoanhnghipnhànưcnênkhôngphùhpviñcthùcthcaFDI. Hơnna,viphmviñnhtrưclunánkhôngtptrungnghiêncuñcñim vndngcácphươngphápthngkêtrongphântíchhiuqu. Lunvănthcs“Mtsgiiphápnângcaohiuquñutưtrctipnưc ngoàitiVitNam”(2004)caLêThHiVânTrưngðihckinhtQucDân. Nhngvnñlunvăntptrungnghiêncu: +MtsvnñvhiuquFDI; +PhươngpháplunxácñnhhiuquFDI: QuanñimñánhgiáhiuquFDI; MtschtiêuñánhgiáhiuquFDI. +TngquanvhotñngFDItiVitNam; +ThctrnghiuquFDItiVitNam. LunvănnàyñãñcptimtschtiêuñánhgiáhiuquFDI,ñâylà nhngchtiêugiúpphnánhñưcmtsmtvHQKTFDI.Nhưnglun 10 vănkhôngtptrungnghiêncuvàhoànthinhthngchtiêuhiuquFDI. VìvycácchtiêuñưcñcpchưathphnánhhiuquFDImtcách toàndin,hthng,cònthiunhiuchtiêuquantrngnhưcácchtiêuphn ánhhiuqugiatăngcatngngunvn,cácchtiêuphnánhhiuquca ngunnhânlc. Mtkháclunvănkhôngtptrungnghiêncuñcñimvndngcác phươngphápthngkêtrongphântíchHQKTFDItiVitNam. Trêncơskthavàpháttrinnhngthànhtuñãñtñưcvnhng vnñliênquantiphântíchthngkêhiuquFDInhưñãtrìnhbàytrên, lunántptrungnghiêncuvàpháttrintheocáchưngsau: +HthnghóanhnglýluncơbnvFDI; +Hthnghóa,hoànthinnhngvnñcơbnvHQKTvàHQKTFDI: HoànthinkháinimvHQKT; CăncvàoñcñimcaFDI,ñxutkháinimvHQKTFDI. +Căncvàoñcñim,yêucucahotñngqunlýnhànưcñivi FDI,phântíchthctrngcácchtiêuHQKTFDIhinhànhñhoànthinh thngchtiêuHQKTFDI.ðcbit,lunánsnghiêncu,xâydngmts chtiêuktqumiñcóthphánánhñưcktqukinhtmàcácbênthuc nưctipnhnñutưnhưlaoñng,nhàñutưvànhànưcnhnñưcñ làmcơshoànthinhthngchtiêuHQKTFDI; + La chn, phát trin và nghiên cu ñc ñim vn dng ca mt s phươngphápthngkêtrongphântíchHQKTFDI: Trongñó,lunánpháttrintheocáchưngsau: Phát trin phương pháp ñ th không gian ba chiu trong phân tích nhânt; 11 Pháttrinphươngphápñthnhmñngthiphântíchbinñngca nhiuchtiêuvàquanhcachúngñphântíchHQKTFDI; Pháttrinphươngphápdãysthigianññngthinghiêncus binñngcanhiuchtiêucóliênhvinhauvàquanhgiachúngqua ñógiúpnghiêncuHQKTFDI; Phát trin phương pháp ch s ñ ñng thi nghiên cu xu hưng bin ñngcaHQKTFDIvàcácnhânttácñngtinóquanhiuthikỳkhácnhau. +VndngmtsphươngphápthngkêphântíchHQKTFDItiVit NamñchngminhtínhkhthicaHTCTvàcácphươngphápñưcsdng. 1.2.Tínhcpthitcalunán TsauðihiðngcngsnVitnamlnthVIñnnay,vinhng ñưngliñimi,nhngchínhsáchkinhtthtrưngcóñiutit,mca, hinhpnnkinhtquct,FDIñãcónhiuñónggóptolnñivisphát trincaVitNam.TuynhiênquátrìnhthuhútvàsdngFDIcònnhiu khimkhuytvàhiuquchưacao. VnññtralàcnphinângcaochtlưngcôngtácphântíchHQKT làmcơsxácñnhưunhưcñim,nguyênnhân,cơhivàtháchthcñivi hotñngFDIlàtinññxâydngcácgiiphápnhmtăngcưnghiu quFDI.Tuynhiên,lýluncũngnhưthctinhotñngphântíchHQKT FDI Vit Nam còn nhiu bt cp. ðc bit, vic nghiên cu vn dng phươngphápthngkêtrongphântíchHQKTFDIcònnhiuhnch. Vìvy,vicnghiêncuñtài:“ Vndngmtsphươngphápthng kêphântíchhiuqukinhtcañutưtrctipnưcngoài(FDI)ti VitNam ”làcnthitcvlýlunvàthctin. 12 2. Mcñíchnghiêncucalunán Lun án hoàn thin h thng ch tiêu HQKT, la chn, phát trin và nghiêncuñcñimvndngmtsphươngphápthngkêtrongphântích HQKTFDItiVitNamlàmcơsñnângcaochtlưnghotñngphân tíchthngkêHQKTFDI. 3. ðitưngvàphmvinghiêncucalunán ðitưngnghiênculàcácvnñlýlunchungvhiuqukinht,hthng chtiêuvàcácphươngphápthngkêtrongphântíchHQKTFDItiVitNam. Phmvinghiêncu: Hoàn thin h thng ch tiêu HQKT FDI, la chn, phát trin và nghiêncuñcñimvndngmtsphươngphápthngkêtrongphântích ñnhlưng hiuqukinht trctip caFDI tmvĩmô; Dohnchvsliu,lunántptrungvndngmtsphươngpháp thngkêtrongphântíchHQKTFDItiVitNamtheomtsgiácñnht ñnhñminhha. 4. Cácphươngphápnghiêncu Cácphươngphápduyvtbinchng,duyvtlchslàcơsphương pháplunñlunánvndngcácphươngphápsau: Phươngpháplôgíc; Phươngphápmôhìnhtoán; Phươngphápthngkê. 5. Nhngñónggópcalunán + H thng hóa và hoàn thin khái nim HQKT, ñ xut khái nim HQKTFDIvàtinhànhphânloiHQKTFDImtcáchkhoahc; 13 + Nghiên cu nhng vn ñ cơ bn v quy trình phân tích thng kê HQKTFDI; +HoànthinhthngchtiêuHQKTFDI,ñcbit,lunánñãxâydng ñưcphươngpháptínhchomtschtiêuhiuquvàktqumi,hthng hóa,ñiuchnh,xâydngcôngthctínhHQKTtoànbvàhiuqugiatăng caFDI; +Pháttrin,nghiêncuñcñimvàkthpvndngcácphươngpháp thngkêtrongphântíchHQKTFDItiVitNam; ðcbit,lunánñãpháttrinñưc: Phươngphápñthkhônggianbachiutrongphântíchnhânt; Phươngphápphântíchdãysthigianñachtiêu; PhươngphápchsmrngtrongphântíchHQKTFDI; H thng hóa các mô hình và phương trình kinh t trong phân tích nhântHQKTFDI. +ðxutñưccáckinnghcótínhkhthinhmnângcaochtlưngca côngtácthngkêphântíchHQKTFDIvàtăngcưnghiuquFDItiVitNam. 6. Ktcucalunán Ngoàilimñu,kinngh,ktlunvàphlc,lunángm3chương: Chương1 :NhngvnñlýluncơbnvFDIvàphântíchthngkê hiuqukinhtFDI Chương2 :Hoànthinhthngchtiêuvàphươngphápthngkêphân tíchhiuqukinhtFDItiVitNam Chương3 :Vndngmtsphươngphápthngkêphântíchhiuqu kinhtFDItiVitNam 14 CHƯƠNG1 NHNGVNðLÝLUNCƠBNVFDIVÀPHÂNTÍCH THNGKÊHIUQUKINHTFDI 1.1.NHNGVNðLÝLUNCƠBNVFDI 1.1.1.KháinimFDI ðutưlàvichysinhngunlchômnayññtñưcmctiêuhockt qugiatăngtrongtươnglai.Ngunlcgmcóngunnhânlc,ngunvtlc vàtàinguyênthiênnhiên.Ktqugmcómcgiatăngvtàisntàichính nhưgiátrsnxut,giátrgiatăng,doanhthu,linhun,thungânsách,tin lương..;tàisnvtchtnhưnhàmáy,cơshtng,côngngh;vàngunnhân lcvinhngkhnănglàmviccónăngsutvàhiuqucaohơn. Căn c vào ngun gc ca vn, ñu tư ñưc chia thành ñu tư trong n
Luận văn liên quan