Luận văn Các giải pháp nâng cao năng lực quản trị tài chính tại công ty TANIMEX

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ Tp.HCM -----# "----- PHẠM THỊ HÀ GIANG CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TANIMEX LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP.Hồ Chí Minh – Năm 2008 Đề tài: Các giải pháp nâng cao năng lực quản trị tài chính tại Công ty Tanimex Những kết quả đạt được khi nghiên cứu đề tài luận văn  Khẳng định một số nhận thức mới liên quan đến vai trò của quản trị tài chính trong nền kinh tế hiện đại.  Đề xuất các giải pháp thay đổi cơ cấu tổ chức bộ phận tài chính kế toán công ty cho phù hợp với giai đoạn mới.  Đề xuất các giải pháp ứng dụng mô hình quản trị tài chính trong việc ra quyết định nhằm nâng cao khả năng huy động vốn, quản lý và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả.  Xây dựng cấu trúc vốn tối ưu cho Công ty trên cơ sở lý thuyết cấu trúc vốn tối ưu.  Đề xuất các giải pháp đẩy mạnh hoạt động quản trị rủi ro tài chính tại Công ty. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp này được hoàn thành bởi sự nghiên cứu nghiêm túc của tôi trong thời gian qua. Luận văn “Các giải pháp nâng cao năng lực quản trị tài chính tại Công ty Tanimex” xuất phát từ nhu cầu thực tế trong giai đoạn hội nhập kinh tế quốc tế. Để hoàn thành luận văn này, bên cạnh sự nghiên cứu, kinh nghiệm thực tiễn trong hoạt động quản trị tài chính tại công ty Tanimex của bản thân tác giả còn có sự hướng dẫn tận tình của cán bộ hướng dẫn khoa học : TS. Nguyễn Văn Lương. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến cán bộ hướng dẫn khoa học và toàn thể Quý Thầy cô. Phạm Thị Hà Giang Lớp TCDN Đêm 1 Chuyên ngành: Kinh tế tài chính – Ngân hàng MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC HÌNH PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1 ...........................................................................................................1 TỔNG QUAN VỀ NĂNG LỰC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG .............................................................1 1.1 Khái niệm về năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. ........................................................................................................................... 1 1.2 Quản trị tài chính trong doanh nghiệp............................................................. 2 1.2.1 Các quyết định tài chính.............................................................................2 1.2.2 Quản trị nguồn vốn ...................................................................................6 1.2.3 Quản trị rủi ro trong doanh nghiệp ..........................................................12 1.2.4 Lập kế hoạch tài chính .............................................................................18 1.3 Năng lực quản trị tài chính hiện đại trong nền kinh tế thị trường và kinh nghiệm quản lý tài chính của một số công ty trong nước và quốc tế. ....................... 23 1.3.1 Kinh nghiệm quản trị tài chính của quốc tế. .............................................24 1.3.2 Quản trị tài chính trong các doanh nghiệp ở Việt Nam ...........................25 1.3.3 Một vài ví dụ về tầm quan trọng và kinh nghiệm rút ra trong quản trị tài chính ảnh hưởng đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. ...........................27 TÓM TẮT CHƯƠNG I................................................................................................ 30 CHƯƠNG 2 .........................................................................................................31 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TANIMEX HIỆN NAY......................................................................................................................31 2.1 Giới thiệu về công ty Tanimex. ..................................................................... 31 2.1.1 Quá trình chuyển đổi từ công ty nhà nước sang công ty cổ phần..............31 2.1.2 Lĩnh vực hoạt động ..................................................................................32 2.2 Tình hình quản trị tài chính hiện nay ............................................................ 33 2.2.1 Nguồn vốn tài trợ và cấu trúc vốn của công ty. .......................................33 2.2.2 Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn............................................................47 2.2.3 Quản trị rủi ro tại công ty ........................................................................54 2.2.4 Nguồn nhân lực quản trị tài chính tại công ty Tanimex ...........................60 2.2.5 Thực trạng công tác lập kế hoạch tài chính.............................................63 2.2.6 Nguyên nhân của các hạn chế trong quản trị tài chính của công ty. .........65 TÓM TẮT CHƯƠNG II. ............................................................................................. 70 CHƯƠNG 3 .........................................................................................................71 CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TANIMEX TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY...............................71 3.1 Cần nhận thức đúng mục tiêu quản trị tài chính phù hợp với nền kinh tế hiện đại ......................................................................................................................... 71 3.2 Tăng cường vai trò, chức năng quản trị tài chính của bộ máy quản lý và cơ cấu lại phòng Tài chính kế toán theo mô hình hiện đại.............................................. 72 3.3 Xây dựng cấu trúc vốn tối ưu cho Công ty................................................... 75 3.4 Phát triển các kênh huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán trên thị trường và thiết lập chính sách cổ tức hợp lý để thu hút nhà đầu tư. ............. 79 3.4.1 Phát triển kênh huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán trên thị trường. .............................................................................................................79 3.4.2 Minh bạch hóa thông tin ..........................................................................80 3.4.3 Thiết lập chính sách cổ tức hợp lý............................................................81 3.5 Đẩy mạnh hoạt động quản trị rủi ro tài chính tại Công ty ........................... 83 3.6 Ứng dụng các mô hình quản trị tài chính trong việc ra quyết định nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn..................................................................................... 85 3.6.1 Ứng dụng mô hình quản lý khoản phải thu. ..............................................85 3.6.2 Ứng dụng mô hình chiết khấu dòng tiền DCF để nâng cao chất lượng các quyết định đầu tư...................................................................................................90 3.6.3 Quản lý có hiệu quả nguồn vốn đầu tư ....................................................94 3.7 Giải pháp phát triển nguồn nhân lực ............................................................. 95 3.8 Kiến nghị với các cơ quan chức năng. .......................................................... 97 3.8.1 Phát triển ổn định và bền vững thị trường chứng khoán để tạo kênh huy động vốn có hiệu quả.............................................................................................97 3.8.2 Phát triển thị trường các công cụ phái sinh tại Việt Nam ....................... 102 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................. 106 KẾT LUẬN........................................................................................................107 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BKS : Ban kiểm soát CEO : Chief Executive Officer – Giám đốc điều hành CFO : Chief Financial Officer – Giám đốc Tài chính. CK : Chứng khoán ĐCTC : Định chế tài chính DFL : Đòn cân nợ DN : Doanh nghiệp EBIT : Thu nhập trước thuế và lãi vay HĐQT : Hội đồng quản trị KCN : Khu công nghiệp NĐT : Nhà đầu tư NHDTPT : Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam NHNN : Ngân hàng nhà nước NHTM : Ngân hàng thương mại OTC : Over The Counter - Thị trường giao dịch không qua quầy SGDCK : Sở giao dịch chứng khoán TANIMEX : Công ty Cổ phần Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Dịch vụ và Đầu tư Tân Bình TCTD : Tổ chức tín dụng TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ : Tài sản cổ định TTCK : Thị trường chứng khoán TTGDCK : Trung tâm giao dịch chứng khoán UBCKNN : Ủy ban chứng khoán nhà nước UBND : Ủy ban nhân dân VCB : Ngân hàng Vietcombank WTO : World Trade Organization - Tổ chức thương mại thế giới DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 : Tình hình vay vốn của công ty Tanimex năm 2006 – 2007 Bảng 2.2 : Bảng kê nợ vay dài hạn ngân hàng đến ngày 31/12/2007 Bảng 2.3 : Bảng kê phát hành trái phiếu năm 2007 Bảng 2.4 : Kết quả đợt phát hành trái phiếu thường và trái phiếu chuyển đổi Bảng 2.5 : Giá trị trái phiếu lưu hành thời điểm cuối năm 2006-2007 Bảng 2.6 : Kết quả phát hành cổ phiếu lần đầu năm 2006 Bảng 2.7 : Kết quả phát hành cổ phiếu bổ sung năm 2007 Bảng 2.8 : Cơ cấu vốn của công ty Tanimex năm 2006-2007 Bảng 2.9 : Bảng so sánh chỉ số tài chính giữa công ty Tanimex và công ty cổ phần KCN Tân Tạo Bảng 3.1 : Kết quả kinh doanh dùng để phân tích cơ cấu vốn đến năm 2010 Bảng 3.2 : Bảng tính WACC dưới ảnh hưởng của nợ vay Bảng 3.3 : Bảng cân đối kế toán dự kiến năm 2010 DANH MỤC HÌNH Hình 3.1 : Mô hình quyết định chính sách nới lỏng bán chịu Hình 3.2 : Mô hình quyết định chính sách mở rộng thời hạn bán chịu Hình 3.3 : Mô hình quyết định chính sách tăng tỷ lệ chiết khấu Hình 3.4 : Mô hình chiết khấu dòng tiền Hình 3.5 : Các bước tiến hành khi áp dụng mô hình DCF PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Công ty Cổ phần sản xuất kinh doanh Xuất nhập khẩu Dịch vụ và Đầu tư Tân Bình tiền thân là Công ty Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Dịch vụ và Đầu tư Tân Bình. Nhằm đáp ứng sự biến đổi của nền kinh tế thị trường, Công ty đã nhanh chóng chuyển đổi hình thức sở hữu từ sở hữu Nhà nước sang hình thức sở hữu Cổ phần. Mặc dù đã có nhiều đổi mới nhưng cơ chế hoạt động vẫn còn mang tư tưởng, phong cách của một doanh nghiệp Nhà nước. Một số hoạt động còn yếu kém, hiệu quả sản xuất kinh doanh và sức cạnh tranh của Công ty thấp, đặc biệt cơ chế quản lý tài chính tồn tại nhiều bất cập, chưa tương xứng với điều kiện và lợi thế vốn có của Công ty. Các vấn đề huy động vốn, quản lý và sử dụng nguồn vốn chưa thực sự được quan tâm và vận hành một cách hiệu quả nhất, nguồn nhân lực quản trị tài chính yếu kém, chỉ quen với việc thực hiện các nghiệp vụ hạch toán kế toán khiến cho năng lực quản trị tài chính tại Công ty còn nhiều hạn chế. Thực trạng đó đã đặt ra yêu cầu cần phải thay đổi tư duy và cách thức làm việc để có thể thích nghi với nền kinh tế thị trường, tạo điều kiện để Công ty có thể duy trì và phát triển vững mạnh. Để đạt được mục đích nêu trên, một trong các vấn đề mà Công ty phải nhanh chóng thực hiện là đổi mới, đẩy mạnh việc hoàn thiện công tác quản trị tài chính. Một mặt nâng cao năng lực quản trị tài chính cho Công ty, mặt khác góp phần hỗ trợ các hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo ra thế tự chủ về mặt tài chính. Từ đó nâng cao sức mạnh và khả năng cạnh tranh của Công ty trong nền kinh tế thị trường hiện đại. 2. Mục đích của đề tài Việc đổi mới doanh nghiệp trong đó có hoạt động quản trị tài chính cho phù hợp với nền kinh tế thị trường là quá trình lâu dài và phức tạp, phải giải quyết bằng nhiều vấn đề như nhận thức, tổ chức bộ máy, quy trình hoạt động, … Phạm vi bài này chỉ trình bày những giải pháp cơ bản về mặt tài chính để nâng cao năng lực quản trị tài chính. Nhằm giúp cho tình hình tài chính của Công ty ngày càng vững mạnh, qua đó nâng cao sức cạnh tranh và hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh hoạt động có hiệu quả trong cơ chế thị trường. 3. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu vận dụng xuyên suốt trong đề tài này là phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với việc phân tích và tổng hợp các tài liệu lịch sử về quản trị tài chính của doanh nghiệp, từ đó nâng thành lý luận. Từ các thực tiễn để chứng minh xu hướng chung – quy luật tất yếu của việc nâng cao năng lực quản trị tài chính trong Công ty và đề ra các giải pháp tài chính nhằm nâng cao năng lực quản trị tài chính. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài Trong đề tài này, chúng tôi tập trung nghiên cứu một số nội dung sau: - Năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế hiện đại - Thực trạng quản trị tài chính tại công ty Tanimex - Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực quản trị tài chính tại công ty Tanimex giai đoạn hiện nay. Những điểm mới của luận văn là:  Khẳng định một số nhận thức mới liên quan đến năng lực quản trị tài chính trong nền kinh tế hiện đại.  Đề xuất các giải pháp thay đổi cơ cấu tổ chức bộ phận tài chính kế toán Công ty cho phù hợp với giai đoạn mới.  Đề xuất các giải pháp ứng dụng mô hình quản trị tài chính trong việc ra quyết định nhằm nâng cao khả năng huy động vốn, quản lý và sử dụng nguồn vốn có hiệu quả.  Đề xuất các giải pháp đẩy mạnh hoạt động quản trị rủi ro tài chính tại Công ty. Toàn bộ nội dung trên được trình bày theo kết cấu như sau: - Phần mở đầu - Chương 1: Tổng quan về năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. - Chương 2: Thực trạng quản trị tài chính tại Công ty Tanimex hiện nay - Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực quản trị tài chính tại Công ty Tanimex trong giai đoạn hiện nay. - Phần kết luận. Quản trị tài chính là một vấn đề phức tạp, vừa mang tính chất khoa học, vừa mang tính nghệ thuật. Trong phạm vi đề tài này khó chuyển tải hết nội dung, vì vậy tác giả của luận văn này rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các Quý thầy cô, các chuyên gia tài chính và các đồng nghiệp để cho công tác quản trị tài chính trong doanh nghiệp không ngừng được hoàn thiện. 1 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ NĂNG LỰC QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 1.1 Khái niệm về năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Ngày nay, biến động rủi ro trở thành thuộc tính của nền kinh tế trong kỷ nguyên mới. Như vậy, quản trị tài chính cho doanh nghiệp ngày hôm nay không chỉ là vấn đề kỹ thuật tính toán lợi hại, lời lỗ mà là tương lai, một tương lai không còn giống như những gì mà các nhà kinh doanh vẫn hình dung, một tương lai được tư duy lại trong cái sự nhìn mới về sự biến động làm nên hiệu quả. Năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp là khả năng điều hành các chính sách tài chính, sử dụng thông tin phản ánh chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp để phân tích điểm mạnh, điểm yếu. Từ đó đưa ra các quyết định tài chính, tổ chức thực hiện các quyết định đó, nhằm đạt được mục tiêu tài chính của doanh nghiệp. Đó là tối đa hóa lợi nhuận, không ngừng tăng cường giá trị doanh nghiệp và nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Để nâng cao năng lực quản trị tài chính trong doanh nghiệp tức đòi hỏi phải thực hiện tốt các vấn đề sau : - Ra quyết định tài chính kịp thời, chính xác. - Thường xuyên lập kế hoạch tài chính - Quản lý nguồn vốn có hiệu quả - Nâng cao năng lực của bộ máy quản lý tài chính công ty. Có thể khẳng định, năng lực quản trị tài chính là nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. 2 1.2 Nội dung quản trị tài chính trong doanh nghiệp 1.2.1 Các quyết định tài chính Giá trị của một doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của ba loại quyết định tài chính: - Quyết định đầu tư - Quyết định tài trợ - Quyết định chi trả cổ tức. Các quyết định này có liên quan với nhau và cùng hướng tới mục tiêu đối đa hóa tài sản của cổ đông. 1.2.1.1 Quyết định đầu tư. Quyết định đầu tư là quyết định quan trọng nhất vì nó tạo ra giá trị cho doanh nghiệp. Một quyết định đầu tư đúng đắn sẽ góp phần gia tăng giá trị doanh nghiệp, qua đó gia tăng giá trị tài sản của chủ sở hữu. Ngược lại một quyết định đầu tư sai sẽ làm tổn thất giá trị tài sản của doanh nghiệp, qua đó làm giảm giá trị tài sản của chủ sở hữu. Quyết định đầu tư là những quyết định liên quan đến (1) tổng giá trị tài sản và giá trị từng bộ phận tài sản (tài sản lưu động và tài sản cố định) cần có và (2) mối quan hệ cân đối giữa các bộ phận tài sản trong doanh nghiệp. Có thể liệt kê một số quyết định đầu tư chủ yếu như sau: - Quyết định đầu tư tài sản lưu động bao gồm: quyết định tồn quỹ, quyết định tồn kho, quyết định chính sách bán chịu hàng hóa, quyết định đầu tư tài chính ngắn hạn. - Quyết định đầu tư tài sản cố định bao gồm: quyết định mua sắm TSCĐ mới, quyết định thay thế TSCĐ cũ, quyết định đầu tư dự án, quyết định đầu tư tài chính dài hạn. - Quyết định quan hệ cơ cấu giữa đầu tư TSLĐ và TSCĐ bao gồm: quyết định sử dụng đòn bẩy hoạt động, quyết định điểm hòa vốn. 3 1.2.1.2 Quyết định tài trợ Quyết định về nguồn tài trợ gắn liền với quyết định lựa chọn loại nguồn vốn nào cung cấp cho việc mua sắm tài sản, nên sử dụng vốn chủ sở hữu hay vốn vay, nên dùng vốn vay ngắn hạn hay dài hạn. Ngoài ra quyết định về nguồn vốn còn xem xét mối quan hệ giữa lợi nhuận để tái đầu tư và lợi nhuận để phân chia cho các cổ đông. Tiếp theo, các nhà quản trị tài chính phải quyết định làm thế nào để huy động được các nguồn vốn đó. Cụ thể có thể liệt kê một số quyết định về nguồn vốn như sau: - Quyết định huy động nguồn vốn ngắn hạn bao gồm: Quyết định vay ngắn hạn hay quyết định sử dụng tín dụng thương mại, quyết định vay ngắn hạn ngân hàng hay sử dụng tín phiếu công ty. - Quyết định huy động nguồn vốn dài hạn bao gồm: Quyết định nợ dài hạn hay vốn cổ phần, quyết định vay ngân hàng hay phát hành trái phiếu công ty, quyết định sử dụng vốn cổ phần phổ thông hay cổ phần ưu đãi. 1.2.1.3 Chính sách cổ tức Chính sách cổ tức ấn định mức lợi nhuận của công ty được đem phân phối như thế nào. Lợi nhuận sẽ được giữ lại để tái đầu tư cho công ty hay được chi trả cho các cổ đông. Lợi nhuận giữ lại là một nguồn quan trọng cho việc tài trợ cổ phần cho khu vực tư nhân. Mặc dù việc phân chia giữa phát hành cổ phần mới và lợi nhuận giữ lại có xu hướng thay đổi theo thời gian, lợi nhuận giữ lại là nguồn vốn cổ phần quan trọng hơn phát hành cổ phần mới. - Chính sách lợi nhuận giữ lại thụ động Chính sách lợi nhuận giữ lại thụ động xác nhận rằng một doanh nghiệp nên giữ lại lợi nhuận khi nào mà doanh nghiệp có các cơ hội đầu tư hứa hẹn các tỷ suất sinh lợi cao hơn tỷ suất sinh lợi mà các cổ đông đòi hỏi. Nếu doanh nghiệp có thể đầu tư lợi nhuận của mình để đạt được tỷ suất sinh lợi cao hơn tỷ 4 suất sinh lợi mong đợi mà các cổ đông kỳ vọng thì doanh nghiệp không nên chi trả cổ tức bởi lẽ việc chi trả cổ tức sẽ dẫn đến kết cục là doanh nghiệp hy sinh các cơ hội đầu tư có thể chấp nhận được hoặc phải huy động thêm vốn cổ phần cần thiết từ các thị trường vốn bên ngoài tốn kém hơn nhiều so với lợi nhuận giữ lại. Tuy nhiên, có những chứng cứ mạnh mẽ cho thấy rằng hầu hết các doanh nghiệp cố gắng duy trì một chính sách chi trả cổ tức tương đối ổn định theo thời gian. Điều này không có nghĩa là các doanh nghiệp đã bỏ qua những nguyên lý về chính sách lợi nhuận giữ lại thụ động trong việc thực hành các quyết định phân phối bởi vì cổ tức có thể được duy trì ổn định hằng năm theo hai cách: + Doanh nghiệp có thể giữ lại lợi nhuận với tỷ lệ khá cao trong những năm có nhu cầu vốn cao. Nếu công ty tiếp tục tăng trưởng, các giám đốc có thể tiếp tục thực hiện chiến lược này mà không nhất thiết phải giảm cổ tức. + Doanh nghiệp có thể vay vốn cho nhu cầu vốn mà mình cần và do đó tăng tỷ lệ nợ trên vốn cổ phần lên một cách tạm thời để tránh giảm cổ tức. Do chi phí sử dụng vốn vay dài hạn thấp hơn cho một số lượng lớn các nguồn vốn vay dài hạn cho nên vốn vay dài hạn có khuynh hướng được