Luận văn Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã tại huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên

LUẬN VĂN: Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bộ máy Nhà nước ta, Hội đồng nhân dân (HĐND) là cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, do nhân dân địa phương bầu ra, đại diện cho nhân dân địa phương trong việc thực thi quyền lực Nhà nước ở địa phương. Với tính chất đó, HĐND nước ta có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo quyền lực nhân dân, phát huy dân chủ, đảm bảo hiệu lực và hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước. Vì vậy, nâng cao năng lực hoạt động của HĐND các cấp là một trong những nhiệm vụ rất cơ bản của quá trình xây dựng và hoàn thiện bộ máy Nhà nước nói riêng, của sự nghiệp đổi mới đất nước ta hiện nay nói chung. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đã khẳng định: Nâng cao chất lượng của Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, bảo đảm quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi được phân cấp. Phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân. Tổ chức hợp lý chính quyền địa phương, phân định lại thẩm quyền đối với chính quyền ở nông thôn, đô thị, hải đảo [19, tr.127]. Triển khai tinh thần đó, Nghị quyết Trung ương 5, khoá X đã đề xướng chủ trương thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồmg nhân dân huyện, quận, phường. Qua thí điểm, sẽ tổng kết, đánh giá và xem xét thực hiện chính thức chủ trương này, cùng với việc xem xét sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Ngày 14/11/2008 Quốc hội khoá XII đã thông qua 02 nghị quyết liên quan đến yêu cầu củng cố và tăng cường hiệu quả hoạt động của HĐND như: Nghị quyết số 25/2008/QH 12 ngày 14/11/2008 về việc kéo dài nhiệm kỳ hoạt động 2004- 2009 của HĐND các cấp. Tại điều 1 của nghị quyết quy định kéo dài nhiệm kỳ hoạt động 2004-2009 của HĐND và Uỷ ban nhân dân (UBND) các cấp cho đến kỳ họp thứ nhất của HĐND các cấp khoá sau vào năm 2011 và Nghị quyết số 26/2008/QH 12 ngày 14/11/2008 về thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường. Đó chính là những động thái mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước nhằm hiện thực hoá các quan điểm tổ chức và hoàn thiện chính quyền địa phương. Những động thái này vừa là tiền đề chính trị quan trọng, vừa dự báo trước những thành công của quá trình đổi mới. Đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp có thể được triển khai từ nhiều khâu, với nhiều cấp độ. Một trong những hướng của sự đổi mới chính là yêu cầu không ngừng nâng cao chất lượng của đại biểu HĐND mà trước hết là ở cấp cơ sở - cấp xã. Cơ sở lý giải cho yêu cầu này xuất phát từ vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ đại biểu HĐND cấp cơ sở là cấp gần dân nhất, là cấp mà mỗi động thái của đại biểu HĐND đều tác động trực tiếp tới người dân, đều có khả năng gây ra những hệ quả hoặc tích cực hoặc tiêu cực tới thái độ và lòng tin của nhân dân vào chế độ xã hội, chế độ nhà nước. Nhu cầu nâng cao chất lượng của đại biểu HĐND cấp xã lại càng trở nên cấp bách nếu đặt trong bối cảnh thực trạng chất lượng của đại biểu HĐND xã trên phạm vi cả nước nói chung, ở từng địa bàn cụ thể nói riêng. Có thể lấy địa bàn huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên là một ví dụ điển hình. Thực tế trong những năm qua chất lượng của đại biểu HĐND cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ như các đại biểu HĐND đã được nâng cao về trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức, đặc biệt là về kỹ năng công tác trong hoạt động đại biểu. Tuy nhiên, bên cạnh đó, hoạt động của đại biểu HĐND cấp xã ở huyện Kim Động vẫn còn bộc lộ nhiều yếu kém như chưa thực hiện hết chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền theo luật định, vai trò đại diện nhân dân của từng đại biểu còn hạn chế. Do vậy, nâng cao chất lượng đại biểu HĐND cấp xã trên địa bàn này là một yêu cầu cần thiết. Trong bối cảnh đó, hoạt động nghiên cứu lại chưa được triển khai đúng mức khiến cho nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND cấp xã còn bị bỏ ngỏ. Đề tài luận văn“Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên” được lựa chọn chính là nhằm góp phần khắc phục khoảng trống trong hoạt động nghiên cứu, góp thêm căn cứ để xây dựng các luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng của đại biểu HĐND cấp xã ở nước ta hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Trong những năm gần đây đã có nhiều cuốn sách, bài viết và một số đề tài khoa học đề cập thực trạng và các giải pháp liên quan đến chất lượng, năng lực của đại biểu HĐND cấp xã. Có thể nêu một số công trình điển hình sau: - “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở Việt Nam” do PGS.TS. Lê Minh Thông, PGS. TS Nguyễn Như Phát đồng chủ biên, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2002. Trong công trình này, các tác giả đã đề cập nhiều khía cạnh lý luận và thực tiễn về chính quyền ở Việt Nam trong đó có chương IV bàn tập trung về tổ chức chính quyền cơ sở ở nông thôn nước ta hiện nay. - “Mô hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”do GS.TSKH Đào Trí Úc chủ biên, Nxb Tư pháp Hà Nội, 2004.Trong tác phẩm này tác giả tập trung phân tích và kiến nghị về mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương trong đó đặc biệt chú ý đến mô hình của Hội đồng nhân dân cấp xã. - “Phương thức và kỹ năng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân trong chương trình tập huấn đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, nhiệm kỳ 1999 – 2004” do PGS.TS Bùi Thế Vĩnh chủ biên, Nxb chính trị quốc gia Hà Nội 2000. Với công trình này lần đầu tiên, những vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận về phương thức và kỹ năng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân đã được đặt ra nghiên cứu một cách tương đối sâu sắc - “ Hệ thống chính trị cơ sở. Thực trạng và một số giải pháp đổi mới” do TS.Chu Văn Thành chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội, 2004. Các tác giả đã nghiên cứu, khảo sát có hệ thống về thực trạng tổ chức hoạt động của Hệ thống chính trị địa phương trên phạm vi cả nước và đi tới nhận định rằng Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân cấp xã luôn giữ vị trí vai trò trọng tâm trong nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới. Từ đó các tác giả đã đề ra phương hướng và một số giải pháp thiết thực để củng cố về tổ chức, hoạt động của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng của hệ thống chính trị cơ sở. - Trong Tạp chí Quản lý Nhà nước số 2 năm 2005, TS Vũ Đức Đán có bài viết “vấn đề bồi dưỡng nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân”. Tại đây, tác giả đã lý giải một cách biện chứng về vai trò, vị trí của Hội đồng nhân dân nói chung và đại biểu Hội đồng nhân dân nói riêng ở bộ máy chính quyền cấp xã. - Luận án tiến sĩ “Nâng cao hiệu lực hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trong điều kiện đổi mới ở Việt Nam hiện nay”, của Vũ Mạnh Thông. Trong luận án của mình, tác giả đã khái quát sự ra đời, phát triển của Hội đồng nhân dân các cấp, đồng thời nhấn mạnh vai trò và vị thế của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh qua hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, từ đó đã đề cập yêu cầu đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân ở nước ta hiện nay. - Luận án tiến sĩ “Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã vùng đồng bằng sông cửu long hiện nay”, của Phạm Công Khâm. Đây là công trình đầu tiên nghiên cứu có hệ thống về thực trạng trình độ, năng lực, đặc thù của cán bộ chủ chốt cấp xã ở một số tỉnh phía nam nước ta. - Luận văn thạc sĩ “Một số giải pháp hoàn thiện công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức tỉnh Thái Nguyên”, do tác giả Lương Thanh Nghị thực hiện và bảo vệ năm 2004. Tác giả đã nghiên cứu có hệ thống về cơ sở lý luận và thực trạng trình độ, năng lực của cán bộ chính quyền cấp xã ở tỉnh Thái Nguyên, qua đó chỉ rõ những bất cập, hạn chế trong thực hiện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã ở các tỉnh vùng dân tộc, vùng sâu ở nước ta hiện nay, đồng thời nêu ra một số giải pháp thiết thực để đổi mới hoạt động đào tạo bồi dưỡng cán bộ chính quyền cấp xã trong thời kỳ mới. Sự thống kê một cách sơ lược về các công trình khoa học nói trên cho thấy vấn đề đổi mới nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở đã được các nhà khoa học đề cập ở các khía cạnh và với các mức độ khác nhau. Đặc biệt, liên quan trực tiếp tới chủ đề của luận văn này là vấn đề về năng lực và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ chính quyền cấp xã đã được soi sáng ở mức độ nhất định.Với kết quả nghiên cứu đạt được, các công trình nghiên cứu nói trên đã cung cấp những tư liệu vật chất rất cần thiết cho việc triển khai các nghiên cứu tiếp theo về chủ đề này theo hướng đẩy sâu hơn những nội dung đã được đề cập. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, cho đến nay vẫn tồn tại một khoảng trống trong nghiên cứu về chất lượng của chính đội ngũ đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã. Đặc biệt, từ góc độ của khoa học pháp lý, hiện chưa có công trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ, có hệ thống và xuất phát từ thực tiễn về yêu cầu và giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã. Đó cũng chính là một trong những lý do để học viên xác định chủ đề của luận văn thạc sĩ luật học “Chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động tỉnh Hưng Yên” nhằm cung cấp tư liệu thực tế cho hoạt động nghiên cứu về chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã nói chung, đồng thời trực tiếp nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp xã tại huyện Kim Động nói riêng. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề lý luận về chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã và thực trạng chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, luận văn hướng tới đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn - Làm sáng tỏ cơ sở lý luận về chất lượng và nâng cao chất lượng của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã. - Đánh giá thực trạng chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động trong giai đoạn từ 1999 đến nay, đặt trọng tâm vào nhiệm kỳ 2004 - 2011. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim động hiện nay. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến chất lượng của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã tại các xã thuộc huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. 4.2. Phạm vi nghiên cứu luận văn -Về phạm vi không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân ở 19 xã, thị trấn của huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên thông qua việc thu thập các báo cáo hoạt động và quy chế hoạt động của Hội đồng nhân dân; Quy chế phối hợp giữa Thường trực Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc huyện Kim Động và 19 xã, thị trấn; báo cáo tổng hợp tiếp xúc cử tri, các nghị quyết đã được Hội đồng nhân dân huyện và HĐND các xã, thị trấn ở huyện Kim Động thông qua. -Về phạm vi thời gian: luận văn khảo sát, phân tích làm rõ chất lượng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân các xã, thị trấn ở huyện Kim Động giai đoạn 1999 đến nay, trong đó tập trung chủ yếu vào nhiệm kỳ 2004-2011. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Luận văn dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng và hoàn thiện bộ máy Nhà nước trong giai đoạn hiện nay. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể như phương pháp lịch sử, phương pháp luật học so sánh, phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp thống kê… 6. Đóng góp mới về khoa học của luận văn Thông qua các nội dung nghiên cứu, luận văn góp phần làm rõ về mặt lý luận và thực tiễn quy định của pháp luật về vai trò, vị trí, chức năng nhiệm vụ, chất lượng hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp xã. Luận văn góp phần tổng kết, đánh giá thực trạng chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động tỉnh Hưng Yên. 7. Ý nghĩa của luận văn Luận văn góp phần vào việc hoàn thiện cơ sở lý luận cho việc nâng cao chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. Từ đó, giúp cho cơ quan lãnh đạo cấp tỉnh có quy hoạch, kế hoạch và phương pháp phù hợp trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả về việc nâng cao chất lượng của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã huyện Kim Động phù hợp theo yêu cầu đổi mới. Luận văn được dùng làm tài liệu tham khảo cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, sinh viên các trường luật, các nhà nghiên cứu khoa học pháp lý, đồng thời giúp cho bản thân tác giả làm tốt hơn nhiệm vụ và trách nhiệm của mình với công việc hiện tại được giao. 8. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu gồm 3 chương, 8 tiết. Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHẤT LƯỢNG ĐẠI BIỂU HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP XÃ 1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ CỦA ĐẠI BIỂU HỘI ĐỒNG NHÂN CÂN CẤP XÃ 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã Trong bộ máy nhà nước ta hiện nay, chính quyền cơ sở góp một vai trò quan trọng, là cầu nối giữa nhân dân với Đảng và nhà nước, trực tiếp tổ chức thi hành đường lối, chính sách của Đảng và nhà nước, đảm bảo hiệu quả triển khai nghị quyết của Đảng và những quy định của nhà nước tại địa bàn cơ sở. Bộ máy nhà nước ở Trung ương muốn vững mạnh thì phải thường xuyên củng cố và kiện toàn chính quyền cơ sở. Đó cũng là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài của Đảng và nhà nước ta trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân ở nước ta hiện nay. Hiến pháp năm 1992 quy định chính quyền cấp xã là một cấp - cấp cơ sở - trong hệ thống hành chính bốn cấp của bộ máy nhà nước ta hiện nay. Chính quyền cấp xã là tổ chức nhà nước gần dân nhất nên không chỉ là nơi đảm bảo cho pháp luật được tôn trọng và thực hiện đầy đủ mà còn tạo điều kiện thiết thực phát huy quyền dân chủ của các tầng lớp nhân dân tại cơ sở, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của mọi công dân, đồng thời tạo điều kiện cho người dân ổn định đời sống vật chất và tinh thần trong phạm vi xã, phường, thị trấn. Xét về mặt cấu trúc tổ chức, chính quyền cấp xã gồm hai bộ phận cấu thành: HĐND cấp xã và UBND cấp xã. Như vậy, HĐND xã, phường, thị trấn là bộ phận cấu thành không thể tách rời của chính quyền cấp cơ sở ở nước ta hiện nay. HĐND cấp xã ở Việt Nam là một hình thức tổ chức quản lý xã hội theo kiểu mới, là hình thức tổ chức và thực hiện quyền lực của nhân dân trong xã. Hội đồng nhân dân cấp xã do nhân dân địa phương bầu ra, đại diện cho nhân dân trong xã, đồng thời đại diện cho chính quyền nhà nước cấp trên. Trong khoa học pháp lý và trong thực tiễn hoạt động quản lý, HĐND cấp xã có thể được nhận diện từ những khía cạnh khác nhau. Nhưng về cơ bản, căn cứ vào nhận thức chung về HĐND đã được xác định trong Luật tổ chức HĐND và UBND cũng như căn cứ vào tính đặc thù của địa bàn cơ sở, có thể nêu khái niệm HĐND cấp xã như sau: Hội đồng nhân dân cấp xã là cơ quan quyền lực nhà nước tại địa phương, bao gồm các đại biểu do nhân dân trong xã trực tiếp bầu ra đại diện cho nhân dân toàn xã, có toàn quyền quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội tại địa phương theo quy định của pháp luật, chịu trách nhiệm trước nhân dân trong xã và chính quyền nhà nước cấp trên. Cũng giống như HĐND các cấp, HĐND cấp xã có hai chức năng: Một là, chức năng quyết định các biện pháp, chủ trương về xây dựng, phát triển địa phương thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương. Cụ thể: - Trong lĩnh vực kinh tế, HĐND xã quyết định:. + Biện pháp thực hiện việc phát triển kinh tế-xã hội hàng năm nhằm phát huy mọi tiềm năng của địa phương. + Dự toán và phân bổ ngân sách địa phương; phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương; các chủ trương biện pháp để triển khai thực hiện ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết; + Thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai ở địa phương; biện pháp quản lý và sử dụng hợp lý, có hiệu quả quỹ đất được để lại phục vụ các nhu cầu công ích địa phương; + Biện pháp khuyến khích, vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu kinh tế, cây trồng vật nuôi theo quy hoạch chung; + Biện pháp thực hiện xây dựng, tu sửa đường giao thông, cầu cống trong xã và các cơ sở hạ tầng khác ở địa phương; + Biện pháp thực hiện chính sách tiết kiệm chống tham nhũng, chống buôn lậu. - Trong lĩnh vực văn hoá, giáo dục, xã hội và đời sống, HĐND cấp xã quyết định: + Biện pháp thực hiện việc phát triển sự nghiệp văn hoá, giáo dục ở địa phương; bảo đảm các điều kiện cần thiết để trẻ em vào học lớp 1 đúng độ tuổi, hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục; + Biện pháp giáo dục thanh niên, bảo vệ chăm sóc giáo dục thiếu niên, nhi đồng, xây dựng nếp sống văn minh, gia đình văn hoá, giáo dục truyền thống tốt đẹp; bài trừ mê tín, hủ tục chống các tệ nạn xã hội và những biểu hiện không lành mạnh trong đời sống xã hội ở địa phương; + Biện pháp đảm bảo giữ gìn vệ sinh, hòng chống dịch bệnh, thực hiện có hiệu quả chương trình y tế cơ sở, dân số, kế hoạch hoá gia đình; + Biện pháp thực hiện chính sách, chế độ đối với thương binh, bệnh binh gia đình liệt sỹ, những người có công với nước. - Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, HĐND cấp xã quyết định: + Biện pháp thực hiện nhiệm vụ xây dựng quốc phòng toàn dân; bảo đảm thi hành chế độ nghĩa vụ quân sự, xây dựng lực lượng dân quân tự vệ ở địa phương; + Biện pháp thực hiện nhiệm vụ hậu cần tại chỗ, nhiệm vụ động viên chính sách đối với các lực lượng vũ trang nhân dân ở địa phương; + Biện pháp bảo đảm thực hiện nhiệm vụ giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật khác ở địa phương. - Trong lĩnh vực thực hiện chính sách tôn giáo, HĐND cấp xã quyết định: + Biện pháp đảm bảo thực hiện chính sách tôn giáo, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân ở địa phương theo quy định của pháp luật. - Trong lĩnh vực thi hành pháp luật, HĐND cấp xã quyết định: + Biện pháp bảo đảm thi hành hiến pháp, Luật các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên ở địa phương; + Biện pháp bảo hộ tính mạng tài sản, tự do danh dự, nhân phẩm, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của công dân tại địa phương; + Biện pháp bảo vệ tài sản, lợi ích của nhà nước, bảo hộ tài sản của tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế ở địa phương; - Trong lĩnh vực xây dựng chính quyền địa phương và quản lý địa giới hành chính, HĐND cấp xã quyết định: + Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, Chủ tịch, Phó chủ tịch và các thành viên khác của Uỷ ban nhân dân cùng cấp; + Bãi nhiệm đại biểu HĐND, chấp nhận việc đại biểu HĐND cùng cấp xin thôi làm nhiệm vụ đại biểu theo quy định của pháp luật; + Bãi bỏ những quyết định sai trái của UBND cùng cấp; + Thông qua đề án phân vạch, điều chỉnh địa giới hành chính ở địa phương để đề nghị cấp trên xem xét quyết định. Hai là, chức năng giám sát. Cụ thể: - Giám sát hoạt động của Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, UBND cấp xã; giám sát thực hiện nghị quyết HĐND, việc tuân thủ pháp luật của cơ quan nhà nước, của các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân và công dân ở địa phương. - HĐND xem xét báo cáo của Chủ tịch HĐND, UBND cấp xã; Xem xét việc trả lời chất vấn của người bị chất vấn. Trong trường hợp cần thiết, giao cho Chủ tịch HĐND và đại biểu HĐND giúp HĐND giám sát việc thi hành pháp luật, nghị quyết của HĐND và báo cáo của UBND tại kỳ họp gần nhất. -