Luận văn Công tác thông tin đối ngoại của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI trường đại học khoa học xã hội và nhân văn NGUYỄN QUỲNH HƯƠNG công tác thông tin đối ngoại của việt nam trong thời kỳ đổi mới LUẬN VĂN THẠC SĨ QUAN HỆ QUỐC TẾ HÀ NỘI - 2009   ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI trường đại học khoa học xã hội và nhân văn NGUYỄN QUỲNH HƯƠNG Công tác thông tin đối ngoại của việt nam trong thời kỳ đổi mới Chuyên ngành : Quan hệ quốc tế Mã số : 60 31 40 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUAN HỆ QUỐC TẾ Người hướng dẫn khoa học: GS. Vũ Dương Ninh HÀ NỘI - 2009   MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Thời đại thông tin, bùng nổ thông tin, xa lộ thông tin, đó là những khái niệm còn khá mới nhưng chứng tỏ sức mạnh của thông tin trong đời sống xã hội quốc gia và quốc tế hiện nay. Xã hội càng phát triển, yêu cầu thông tin càng đa dạng, phong phú và ngược lại, sự phát triển của thông tin thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Trong thời đại hiện nay với xu thế toàn cầu hóa, khu vực hóa mỗi quốc gia muốn phát triển phải khai thác được các quan hệ giao lưu quốc tế. Thông tin chính là chiếc cầu nối trong sự giao lưu giữa các quốc gia, là phương tiện giúp cho sự hiểu biết lẫn nhau giữa các cộng đồng, là nguồn lực để phát triển đất nước. Theo đó, thông tin đối ngoại đã trở thành một trong những công cụ quan trọng, phổ biến được sử dụng trong quan hệ quốc tế và có ảnh hưởng lớn đến các hoạt động đối ngoại của mọi quốc gia trên thế giới. Thành công hay thất bại trong việc thực hiện chính sách đối ngoại một phần tùy thuộc vào khả năng chiếm được lợi thế thông tin hay không. Thông tin đối ngoại là một mảng công việc rất quan trọng trong công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Đó là cầu nối, phương tiện mở rộng giao lưu, hiểu biết giữa Việt Nam với các nước. Làm tốt công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại sẽ giúp các bạn bè quốc tế tiếp cận tình hình một cách chính xác, giúp họ hiểu đúng về đất nước, con người Việt Nam. Qua đó, phục vụ chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ và hội nhập kinh tế quốc tế của ta, thu hút các nguồn lực bên ngoài như vốn, công nghệ, du lịch… phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng thời, sẽ làm hạn chế những thông tin sai lệch, bịa đặt về Việt Nam và ngăn chặn âm mưu "diễn biến hòa bình" trên lĩnh vực tư tưởng - văn hóa và các hoạt động phá hoại an ninh quốc gia của các phần tử chống đối. Ngay từ những năm đầu thập niên 90, công tác thông tin đối ngoại đã được triển khai tích cực và đạt được những thành tựu nhất định, tuy nhiên vẫn còn những hạn chế. Những năm gần đây và thời gian tới, tình hình thế giới và trong nước chuyển biến sâu sắc, toàn cầu hóa, khu vực hóa ngày càng phát triển mạnh mẽ, thông tin đối ngoại có nhiều thuận lợi nhưng cũng bộc lộ nhiều thách thức. Trước tình hình ấy, làm thế nào để góp phần thực hiện nhiệm vụ của Đảng đặt ra cho lĩnh vực đối ngoại là "tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; đồng thời góp phần vào cuộc đấu tranh tư tưởng, phát triển nền văn hóa truyền thống của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới khi mở rộng giao lưu quốc tế - đó là yêu cầu và nhiệm vụ mới đối với công tác thông tin đối ngoại. Chính vì vậy, việc đánh giá, tổng kết công tác thông tin đối ngoại thời gian qua là rất cần thiết. Từ đó đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng thông tin đối ngoại, nghiên cứu và xây dựng chiến lược triển khai có hiệu quả công tác thông tin đối ngoại. Với suy nghĩ đó, tôi chọn đề tài: "Công tác thông tin đối ngoại của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới" làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quan hệ quốc tế. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài và nguồn tài liệu Ở nước ta những năm gần đây, công tác thông tin đối ngoại đã được giới học giả, các cấp, các ngành quan tâm, nghiên cứu nhiều hơn. Tại các buổi hội thảo, hội nghị tổng kết, đánh giá về hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, công tác thông tin tuyên truyền đối ngoại đã được đưa ra bàn luận và phân tích sâu ở các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, đây là chủ đề còn khá mới đối với các sinh viên, học viên cao học ngành quan hệ quốc tế. Về các công trình đã công bố, có thể kể đến tác phẩm Báo chí và ngoại giao (Dương Văn Quảng) là cuốn sách bàn trực tiếp đến vai trò của truyền thông đối với công tác đối ngoại. Một số cuốn sách khác như Cơ sở lý luận báo chí, truyền thông đại chúng (Tạ Ngọc Tấn), Quản lý và phát triển báo chí, Báo chí truyền thông và kinh tế, văn hóa -xã hội (Lê Thanh Bình), Báo chí với sự nghiệp đổi mới ngày nay (Ngọc Đán) phân tích vai trò và nghiệp vụ báo chí là tài liệu tham khảo rất quan trọng khi nghiên cứu sâu vào lĩnh vực thông tin. Các cuốn sách nước ngoài đã dịch như Bùng nổ thông tin (Breton Philipe, Serge Proul), Sức mạnh của truyền thông (Michael Schudson) hoặc cuốn The Press and Foreign policy (Cohen) đã đề cập đến vấn đề cơ bản của thông tin và thông tin trong ngoại giao. Luận văn tham khảo và khai thác một số nguồn tài liệu chủ yếu sau: - Các văn kiện Đại hội Đảng. - Các văn bản pháp quy như Hiến pháp, Luật báo chí. - Thông tư, nghị định, chỉ thị của Trung ương Đảng và Chính phủ. - Các bài diễn văn, báo cáo tổng kết, tài liệu của các Bộ, Ban, ngành tham gia làm công tác thông tin đối ngoại như Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Du lịch và Thể thao - Các tham luận hội nghị, tạp chí, bài báo, trang thông tin điện tử có liên quan đến đề tài… Việc nghiên cứu đề tài này sẽ góp phần tìm hiểu, tiếp cận, nắm bắt và sử dụng công cụ thông tin trong hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước. 3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài * Mục đích Mục đích của đề tài là phác họa tình hình và bước đầu đánh giá về công tác thông tin đối ngoại, nêu bật vai trò của công tác thông tin đối ngoại như là một kênh quan trọng, một công cụ đắc lực trong các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, qua đó nêu lên một vài giải pháp để phát huy hơn nữa vai trò của công tác thông tin đối ngoại. * Nhiệm vụ Để thực hiện nhiệm vụ trên, luận văn có nhiệm vụ: Phân tích cơ sở lý luận về công tác thông tin đối ngoại. Thông qua việc phác họa những hoạt động chính trong công tác thông tin đối ngoại của ta trong thời kỳ đổi mới, nêu lên những thành tựu và hạn chế. Đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại trước yêu cầu của tình hình mới. Kết quả nghiên cứu công tác thông tin đối ngoại sẽ góp phần thiết thực vào việc triển khai chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta nhằm giới thiệu hình ảnh của Việt Nam ra bên ngoài cũng như đấu tranh dư luận chống lại những luận điệu của các thế lực phản động, phát huy ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần thành công trên mặt trận đối ngoại nói chung. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn * Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động thông tin đối ngoại của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới thông qua việc triển khai và hoạt động của các ban Đảng, các cơ quan nhà nước và toàn xã hội: các lực lượng chuyên trách chỉ đạo, lực lượng thực hiện, lực lượng hỗ trợ… * Phạm vi nghiên cứu Trong giới hạn của mình, luận văn tập trung phân tích công tác thông tin đối ngoại trong những năm đất nước tiến hành sự nghiệp đổi mới, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế từ 1986 đến nay. Để có cái nhìn xuyên suốt, luận văn có nhắc khái quát công tác thông tin đối ngoại thời kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận của luận văn được dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác thông tin đối ngoại. Luận văn vận dụng phương pháp nghiên cứu quốc tế, nghiên cứu khoa học xã hội, kết hợp tổng kết thực tiến, phân tích, thống kê… 6. Đóng góp mới về khoa học và ý nghĩa thực tiễn của luận văn Trên cơ sở phân tích một cách có hệ thống, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cùng những hoạt động của các lực lượng tham gia công tác thông tin đối ngoại từ năm 1986 đến nay, luận văn cố gắng làm rõ thành tựu và hạn chế trong công tác thông tin đối ngoại của ta thời kỳ đổi mới, từ đó nêu một vài giải pháp để phát huy công tác này trong thực tiễn. Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hóa hoạt động thông tin đối ngoại của nước ta để từ đó rút ra một số kinh nghiệm phục vụ thiết thực đường lối đối ngoại rộng mở và hội nhập quốc tế. Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cán bộ làm công tác thông tin đối ngoại, cho sinh viên, học viên. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Nhận thức chung về công tác thông tin đối ngoại và hoạt động thông tin đối ngoại ở nước ta trước thời kỳ đổi mới. Chương 2: Công tác thông tin đối ngoại của Việt Nam trong thời kỳ đổi mới Chương 3: Những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới. Chương 1 NHẬN THỨC CHUNG VỀ CÔNG TÁC THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI VÀ HOẠT ĐỘNG THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI Ở NƯỚC TA TRƯỚC THỜI KỲ ĐỔI MỚI 1.1. NHẬN THỨC CHUNG VỀ CÔNG TÁC THÔNG TIN ĐỐI NGOẠI 1.1.1. Khái niệm về công tác thông tin đối ngoại Thông tin có vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống xã hội. Sự ra đời và phát triển của thông tin gắn liền với quá trình phát triển của đời sống xã hội nhân loại. Xã hội càng phát triển, yêu cầu thông tin càng đa dạng, phong phú và ngược lại, sự phát triển của thông tin thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Do nhu cầu giao tiếp ngày càng rộng rãi mà thông tin ngày càng phát triển về mọi mặt từ hình thức, nội dung đến phạm vi thông tin. Đồng thời, thông tin cũng luôn chịu sự tác động chi phối của nhiều yếu tố trên nhiều lĩnh vực thuộc đời sống con người qua các thời kỳ lịch sử. Bản chất thông tin là phản ánh các vấn đề của đời sống xã hội, chịu sự tác động của ý thức hệ nên thông tin trở thành một công cụ đắc lực của cuộc đấu tranh giai cấp. Trên cơ sở thực tiễn đời sống, xã hội từ trước đến nay nói chung, xã hội hiện đại nói riêng, thế giới thông tin được hình thành hết sức đa dạng, đa chiều với vô số kênh, tuyến phức tạp đan xen. Trong đó liên quan đến vấn đề được đề cập ở đây, luồng thông tin có định hướng rõ nét nhất, chiếm vị trí chủ đạo hàng đầu chính là những thông tin được truyền đi từ các cơ quan hoạch định chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, đoàn thể, tổ chức đến quần chúng nhân dân nói chung cũng như đến từng giai cấp, tầng lớp, nhóm, thành viên, nhằm thực hiện các chức năng, yêu cầu và nhiệm vụ được định trước. Nội dung của thông tin chính là những sự kiện, vấn đề thường xuyên nảy sinh và đổi mới trong mọi mặt đời sống con người, xã hội. Còn hình thức của thông tin có quan hệ chặt chẽ với những giác quan chính (nghe, nhìn) tương đối ổn định của con người. Thông tin có biểu hiện trực tiếp, trực cảm, tương ứng để con người có thể tiếp nhận, sử dụng và trao đổi được là dạng chữ viết, hình ảnh và âm thanh nói chung. Chỉ có những phương tiện thể hiện và trao đổi thông tin (phát thanh, chuyển tải, khuếch đại và thu nhận) là luôn thay đổi nhanh chóng và rõ rệt hơn, gắn với sự phát triển ngày càng cao hơn của khoa học, kỹ thuật, công nghệ. Khi nắm bắt và tác động vào riêng hình thức của thông tin, những phương tiện truyền thông góp phần quyết định trong việc tích cực hóa và hợp lý hóa cả về mặt số lượng lẫn về mặt chất lượng quá trình chuyển giao và trao đổi thông tin. Theo Đại từ điển tiếng Việt: "Thông tin: là truyền tin, được tin, báo cho nhau biết, tin tức về các sự kiện diễn ra trong thế giới xung quanh" [37, tr. 1587]. Loài người đã phát triển từ những hình thức thông tin đơn giản, chủ yếu dùng tiếng nói và các tín hiệu, đến sự ra đời của chữ viết, báo chí, đài phát thanh, vô tuyến truyền hình và làm cho thông tin phát triển mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu. Thông tin hiện đại đang góp phần rất lớn vào sự tiến bộ của nhân loại. Sự bùng nổ thông tin mang tính chất toàn cầu đã thúc đẩy sự phát triển của giao lưu kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học - kỹ thuật giữa các quốc gia dân tộc. Nhu cầu giữ và tiếp nhận thông tin cùng tăng lên gấp nhiều lần. Thế giới như được thu hẹp lại, trong đó những nguồn tin của mỗi cộng đồng, mỗi địa phương được khai thác nhanh chóng và dựa vào dòng thác thông tin để trở thành sự hiểu biết chung của nhân loại. Đối với mỗi quốc gia, thông tin được xác định ở hai hướng chính: thông tin đối nội và thông tin đối ngoại. Thông tin đối ngoại là hoạt động truyền - nhận tin tức, xử lý và giải thích các thông tin trong quan hệ giữa các nước với nhau. Thông tin đối ngoại là hoạt động thông tin của một quốc gia nhằm vào các đối tượng ở bên ngoài nhằm tạo ra sự hiểu biết về quốc gia đó, xây dựng hình ảnh của quốc gia ở bên ngoài theo cách mà quốc gia đó mong muốn nhằm phục vụ lợi ích của quốc gia đó. Thông tin đối ngoại có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Thông tin đối ngoại ra đời từ rất sớm, tuy nhiên đến thời kỳ hiện đại, khi trở thành một bộ phận quan trọng trên lĩnh vực tư tưởng - chính trị của các nước, công tác thông tin đối ngoại ngày càng được cải tiến, bổ sung những nội dung mới và phát triển mạnh mẽ, phục vụ đắc lực cho việc thực hiện chính sách đối ngoại của mỗi nước. Công tác thông tin đối ngoại không chỉ dừng lại trong việc truyền và nhận tin tức một cách thụ động, mà còn bao hàm cả việc phân tích, đánh giá, phát biểu quan điểm và định hướng xử lý về các thông tin liên quan đến những sự kiện trong nước và quốc tế nhằm đạt tới những mục đích cụ thể của đường lối đối nội và đối ngoại. Công tác thông tin đối ngoại là một bộ phận trong chiến lược thông tin để phục vụ cho lợi ích quốc gia. Ngày nay, trong quan hệ quốc tế hiện đại, khái niệm "quyền lực mềm" và "ngoại giao công chúng" ngày càng trở nên phổ biến. Theo đó, thông tin đối ngoại và văn hóa đối ngoại được coi là công cụ quan trọng mà các quốc gia đều ra sức triển khai nhằm ảnh hưởng tới dư luận quốc tế phục vụ cho những mục tiêu chung hay cụ thể của chính sách đối ngoại. Nhiều nước coi đó là bộ phận thiết yếu, không tách rời của chính sách đối ngoại và cũng quan trọng như sức mạnh quân sự và kinh tế. Xét về nội dung, thông tin tuyên truyền đối ngoại bao gồm nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng… Nhưng tựu chung lại, tuyên truyền đối ngoại tập trung vào một số nội dung chính sau: - Tuyên truyền đường lối, chính sách, những chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt trong các vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội và thành tựu mọi mặt của Việt Nam. Đối với nước ta hiện nay, tuyên truyền đường lối và chính sách là làm rõ chủ trương đổi mới toàn diện, chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa đa phương hóa, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của tất cả các nước trên thế giới. Tuyên truyền đường lối đổi mới gắn liền với việc quảng bá những thành tựu mọi mặt mà nước ta đã đạt được trong những năm qua và làm rõ quyết tâm chính trị, mô hình phát triển của Việt Nam. Làm rõ đường lối, chính sách sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và tài chính với các đối tác nước ngoài. - Tuyên truyền chính sách đối ngoại của Việt Nam. Chính sách đối ngoại trong bối cảnh hiện nay là bao gồm cả kinh tế đối ngoại và trong đó có cả hợp tác song phương lẫn đa phương. Trong tình hình hiện nay, ta cần tuyên truyền những khả năng to lớn của Việt Nam trong quan hệ hợp tác với mọi đối tác, không phân biệt chế độ chính trị - xã hội và theo nguyên tắc cùng có lợi, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau. Tuyên truyền đi đôi với việc phổ biến những văn bản liên quan đến đầu tư kinh tế đối ngoại như những văn bản pháp lý, những quy định hành chính của ta về đầu tư, thuế, xuất, nhập khẩu… Thông tin tuyên truyền đối ngoại không chỉ làm rõ đường lối chính sách đối ngoại mà còn hỗ trợ cho các hoạt động ngoại giao. Đó là: cung cấp thông tin về các hoạt động ngoại giao cho báo chí và cho công chúng, chuẩn bị dư luận, tránh những bất ngờ không cần thiết trong phản ứng của dư luận, vận động dư luận ủng hộ quan điểm, chính sách của ta, đồng thời phản đối, đấu tranh dư luận, chống lại những luận điệu sai trái thù địch, phản bác những thông tin xuyên tạc, sai lệch về tình hình Việt Nam nhất là về tình hình dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, biên giới lãnh thổ; ngăn chặn việc truyền bá vào Việt Nam những quan điểm, tư tưởng, lối sống, văn hóa phản động, đồi trụy, kích động bạo lực. - Tuyên truyền về đất nước, con người, lịch sử, văn hóa Việt Nam. Văn hóa hiểu theo nghĩa rộng là một trong những nội dung của quan hệ quốc tế. Văn hóa giúp ta hiểu được cốt cách của một dân tộc và nền tảng chính sách đối ngoại của một quốc gia. Đối với ta, nội dung văn hóa lại càng quan trọng trong thông tin tuyên truyền đối ngoại. Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đã đề ra nhiệm vụ cho công tác thông tin văn hóa đối ngoại: "Làm tốt việc giới thiệu văn hóa, đất nước và con người Việt Nam với thế giới, tiếp thu có chọn lọc các giá trị nhân văn, khoa học, tiến bộ của nước ngoài. Phổ biến những kinh nghiệm tốt trong xây dựng và phát triển văn hóa của các nước. Ngăn ngừa sự xâm nhập các sản phẩm văn hóa phản động, đồi trụy. Giúp đỡ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hiểu biết tình hình nước nhà, thu nhận thông tin và sản phẩm văn hóa từ trong nước ra, nêu cao lòng yêu nước, tự tôn dân tộc, giữ gìn truyền thống, bản sắc dân tộc, phát huy trí tuệ, tài năng sáng tạo, đóng góp vào công cuộc xây dựng đất nước". Thông tin tuyên truyền đối ngoại với nội dung văn hóa là cầu nối giữa các dân tộc nhằm tạo ra một hình ảnh đẹp và những đánh giá thuận lợi về đất nước ta trong các tầng lớp nhân dân ở các nước. - Thông tin tuyên truyền quốc tế ở trong nước. Thông tin tuyên truyền đối ngoại diễn ra theo hai chiều từ trong nước ra bên ngoài và ngược lại. Chiều ngược lại đôi khi ít được quan tâm do nhiều lý do khác nhau. Ngày nay do có những tiến bộ về công nghệ thông tin và nhu cầu về thông tin của nhân dân ngày càng phong phú và đa dạng, thông tin quốc tế không thể thiếu được. Một mặt, người dân không muốn thụ động đối với chính sách đối ngoại mà Chính phủ nước họ đề ra. Mặt khác, người dân không chỉ muốn biết những gì diễn ra trong nước, mà còn muốn được thông tin về quốc tế. Nội dung của thông tin quốc tế trong nước bao gồm: + Tuyên truyền đường lối quốc tế của Đảng và Nhà nước. + Nói rõ và giải thích quan điểm của Việt Nam về những vấn đề quốc tế mà nhân dân ta đặc biệt quan tâm. + Cung cấp thông tin theo quan điểm của nước mình về tình hình quốc tế. + Đánh giá xu thế phát triển của tình hình thế giới. + Cung cấp thông tin về các nước trên thế giới, về các vấn đề mà thế giới cùng quan tâm giải quyết. Tuyên truyền thông tin quốc tế trong nước nhằm: + Đáp ứng nhu cầu thông tin quốc tế về mọi mặt của nhân dân. + Phổ biến quan điểm chính thống của ta về các vấn đề quốc tế, như vậy có thể tránh được những lệch lạc trong quan điểm và nhận thức có thể xuất hiện trong một số người. + Củng cố tình hữu nghị và hợp tác của nhân dân ta với nhân dân các nước trên thế giới. 1.1.2. Công tác thông tin đối ngoại là một nhiệm vụ của công tác đối ngoại Từ khi ra đời và phát triển cho đến nay, dù dưới bất kỳ hình thái kinh tế - xã hội nào, mỗi nhà nước đều có hai chức năng cơ bản là: chức năng đối nội và chức năng đối ngoại. Hai chức năng này có mối liên hệ mật thiết, hỗ trợ, gắn bó với nhau phục vụ lợi ích quốc gia. Đối nội là cơ sở của đối ngoại. Đối ngoại là sự tiếp tục, kéo dài của đối nội. Mặt trận đối ngoại tìm ra và khai thác tốt nhất các nhân tố thuận lợi bên ngoài phục vụ cho các mục tiêu bên trong, phát triển đất nước, phát hiện các nguy cơ, thách thức bên ngoài để tìm cách hạn chế và khắc phục. Các quốc gia thông qua hoạt động đối ngoại nhằm nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế. Đối ngoại là nhằm phục vụ mục tiêu cách mạng trong nước nhưng phải phù hợp với xu hướng, quy luật vận động của thế giới mới