1. Tính cấp thiết của đề tài
Là một trong những lĩnh vực hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM), thanh toán quốc tế (TTQT) ra đời và phát triển không ngừng như là một tất yếu khách quan. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động của mình, TTQT không chỉ đơn thuần mang lại những lợi ích kinh tế mà còn phát sinh những nguy cơ có thể gây ra rủi ro, tổn thất trực tiếpcho đất nước, cho ngân hàng (NH), cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu.
Thanh toán quốc tế bằng phương thức Tín dụng chứng từ ( TDCT) là phương thức hay được sử dụng nhất trong TTQT bởi tính tiện lợi và những lợi ích nó mang lại hơn hẳn những phương thức khác. Song không vì thế mà phương thức này có ít hơn rủi ro so với các phương thức khác. Hiểu biết về những rủi ro trong TTQT bằng phương thức TDCT là một đòi hỏi cấp thiết trong hoạt động kinh doanh Xuất nhập khẩu hiện nay.
Sau thời gian dài thực tập tại Chi nhánh NHNo&PTNT Hà Nội, em đã có cơ hội tìm hiểu thêm về hoạt động TTQT, mà cụ thể hơn là hoạt động TTQT theo phương thức TDCT tại đây. Vì vậy, trong chuyên đề thực tập của mình, em xin viết về đề tài “Giải pháp hạn chế và phòng ngừa rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức Tín dụng chứng từ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội”.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
*Mục đích:
Mục đích của đề tài là đưa ra một cái nhìn về rủi ro trong thanh toán quốc tế bằng phương thức Tín dụng chứng từ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội và đề xuất một số giải pháp để nhằm hạn chế và phòng ngừa những rủi ro đó xảy ra.
*Nhiệm vụ:
- Tập hợp những vấn đề lí luận liên quan đến đề tài như Thanh toán quốc tế, phương thức Tín dụng chứng từ, những rủi ro cũng như tình hình TTQT tại ngân hàng NHNo Hà Nội trong những năm qua, đặc biệt là những năm gần đây.
- Phân tích thực trạng của hoạt động TTQT của chi nhánh ngân hàng NHNo Hà Nội thông qua những tài liệu tìm được và những lí luận về những vấn đề liên quan. Từ đó tìm ra những ưu, nhược điểm, những mặt mạnh, yếu của hoạt động TTQT nói chung và TTQT bằng phương thức TDCT nói riêng.
- Từ việc phân tích thực trạng của hoạt động TTQT của NHNo Hà Nội, nhìn thấy những ưu nhược điểm, đưa ra một số giải pháp cho tình hình hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT của NHNo Hà Nội.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng
Với mục đích nói trên, đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
- Phạm vi nghiên cứu
Do chỉ nghiên cứu một phương thức trong 5 phương thức TTQT tại NHNo Hà Nội nên phạm vi nghiên cứu của chuyên đề cũng khá hẹp:Hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT tại các ngân hàng thương mại trên lãnh thổ Việt Nam nói chung và ngân hàng NHNo Hà Nội nói riêng trong thời gian 3 năm 2006-2008. Địa điểm cụ thể mà chuyên đề này nghiên cứu là phòng Kinh doanh ngoại hối của NHNo Hà Nội.
4. Kết cấu
Chuyên đề kết cấu tất cả 3 chương
- Chương 1.Tổng quan về thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại các ngân hàng thương mại
- Chương 2. Thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng No&PTNT Hà Nội và những rủi ro tiềm ẩn.
- Chương 3. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong thanh toán tín dụng chứng từ tại ngân hàng No&PTNT Hà Nội
105 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2071 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp hạn chế và phòng ngừa rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Là một trong những lĩnh vực hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM), thanh toán quốc tế (TTQT) ra đời và phát triển không ngừng như là một tất yếu khách quan. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động của mình, TTQT không chỉ đơn thuần mang lại những lợi ích kinh tế mà còn phát sinh những nguy cơ có thể gây ra rủi ro, tổn thất trực tiếpcho đất nước, cho ngân hàng (NH), cho doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu.
Thanh toán quốc tế bằng phương thức Tín dụng chứng từ ( TDCT) là phương thức hay được sử dụng nhất trong TTQT bởi tính tiện lợi và những lợi ích nó mang lại hơn hẳn những phương thức khác. Song không vì thế mà phương thức này có ít hơn rủi ro so với các phương thức khác. Hiểu biết về những rủi ro trong TTQT bằng phương thức TDCT là một đòi hỏi cấp thiết trong hoạt động kinh doanh Xuất nhập khẩu hiện nay.
Sau thời gian dài thực tập tại Chi nhánh NHNo&PTNT Hà Nội, em đã có cơ hội tìm hiểu thêm về hoạt động TTQT, mà cụ thể hơn là hoạt động TTQT theo phương thức TDCT tại đây. Vì vậy, trong chuyên đề thực tập của mình, em xin viết về đề tài “Giải pháp hạn chế và phòng ngừa rủi ro trong thanh toán quốc tế theo phương thức Tín dụng chứng từ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội”.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
*Mục đích:
Mục đích của đề tài là đưa ra một cái nhìn về rủi ro trong thanh toán quốc tế bằng phương thức Tín dụng chứng từ tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội và đề xuất một số giải pháp để nhằm hạn chế và phòng ngừa những rủi ro đó xảy ra.
*Nhiệm vụ:
Tập hợp những vấn đề lí luận liên quan đến đề tài như Thanh toán quốc tế, phương thức Tín dụng chứng từ, những rủi ro… cũng như tình hình TTQT tại ngân hàng NHNo Hà Nội trong những năm qua, đặc biệt là những năm gần đây.
Phân tích thực trạng của hoạt động TTQT của chi nhánh ngân hàng NHNo Hà Nội thông qua những tài liệu tìm được và những lí luận về những vấn đề liên quan. Từ đó tìm ra những ưu, nhược điểm, những mặt mạnh, yếu của hoạt động TTQT nói chung và TTQT bằng phương thức TDCT nói riêng.
Từ việc phân tích thực trạng của hoạt động TTQT của NHNo Hà Nội, nhìn thấy những ưu nhược điểm, đưa ra một số giải pháp cho tình hình hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT của NHNo Hà Nội.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng
Với mục đích nói trên, đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Phạm vi nghiên cứu
Do chỉ nghiên cứu một phương thức trong 5 phương thức TTQT tại NHNo Hà Nội nên phạm vi nghiên cứu của chuyên đề cũng khá hẹp:Hoạt động TTQT bằng phương thức TDCT tại các ngân hàng thương mại trên lãnh thổ Việt Nam nói chung và ngân hàng NHNo Hà Nội nói riêng trong thời gian 3 năm 2006-2008. Địa điểm cụ thể mà chuyên đề này nghiên cứu là phòng Kinh doanh ngoại hối của NHNo Hà Nội.
Kết cấu
Chuyên đề kết cấu tất cả 3 chương
Chương 1.Tổng quan về thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại các ngân hàng thương mại
Chương 2. Thực trạng hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại ngân hàng No&PTNT Hà Nội và những rủi ro tiềm ẩn.
Chương 3. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong thanh toán tín dụng chứng từ tại ngân hàng No&PTNT Hà Nội
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THANH TOÁN QUỐC TẾ THEO PHƯƠNG THỨC TÍN DỤNG CHỨNG TỪ TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.Thanh toán quốc tế và hoạt động thanh toán quốc tế tại các ngân hàng thương mại.
1.1.1. Khái niệm thanh toán quốc tế.
Thanh toán quốc tế là việc thực hiện nghĩa vụ tiền tệ phát sinh từ hoạt động mậu dịch và phi mậu dịch giữa các cá nhân, tổ chức tại quốc gia này với cá nhân và tổ chức ở quốc gia khác hoặc giữ một quốc gia với tổ chức quốc tế thông qua hệ thống ngân hàng.
Chủ thể tham gia vào hoạt động thanh toán quốc tế ở các quốc gia khác nhau. Mỗi giao dịch thanh toán quốc tế liên quan tối thiểu đến 2 quốc gia, thông thường là ba quốc gia.
Hoạt động thanh toán quốc tế liên quan đến hệ thống pháp luật của các quốc gia khác nhau, thậm chí đối nghịch nhau. Do tính phức tạp đó các bên tham gia thường lựa chọn các quy phạm pháp luật mang tính thông nhất và theo thông lệ quốc tế…
Đồng tiền dùng trong thanh toán quốc tế thông thường tồn tại dưới hình thức các phương tiện thanh toán( Hối phiếu,séc, thẻ, chuyển khoản…), có thể là đồng tiền của nước người mua hoặc nước người bán, hoặc có thể là đồng tiền của nước thứ 3, nhưng thường là ngoại ngoại tệ được tự do chuyển đổi.
Ngôn ngữ sử dụng trong thanh toán quốc tế thông thường phổ biến là tiếng Anh.
Thanh toán quốc tế đòi hỏi trình độ chuyển môn cao, trình độ công nghệ tương xứng với trình độ quốc tế.
1.1.2. Điều kiện và vai trò của thanh toán quốc tế.
1.1.2.1. Các điều kiện trong thanh toán quốc tế
Để thực hiện TTQT, điều khoản thanh toán quy định trong hợp đồng ngoại thương các bên tham gia phải và thanh toán bộ chứng từ thanh toán.
1.1.2.1.1. Điều kiện về tiền tệ
Hầu hết các quốc gia trên Thế giới đều có đồng tiền riêng của đất nước mình.Tỷ lệ trao đổi giữa các đồng tiền có thể thay đổi làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan. Vì vậy, trong kinh doanh quốc tế các nhà xuất nhập khẩu đặc biệt lưu ý đến điều kiện về tiền tệ. Trong thương mại quốc tế thường xuất hiện hai loại tiền tệ: tiền tệ dùng để tính toán hợp đồng và tiền tệ dùng để thanh toán hợp đồng. Hai loại tiền tệ này có thể giống nhau hoặc khác nhau, có thể là tiền tệ của nước xuất khẩu, tiền tệ của nước nhập khẩu hoặc tiền tệ củan một nước thứ ba.
1.1.2.1.2. Điều kiện về thời gian thanh toán
Thời gian thanh toán có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận và gây ra rủi ro cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.Vì vậy, điều kiện về thời gian thanh toán đặc biệt được lưu ý trong kinh doanh quốc tế để cân đối giữa rủi ro và lợi nhuận. Thông thường các doanh nghiệp xuất nhập khẩu thỏa thuận thanh toán trước khi giao hàng, ngay khi giao hàng hoặc sau khi giao hàng.
1.1.2.1.3. Điều kiện về phương thức thanh toán
PTTT là cách thức hai bên trong quan hệ hợp đồng ngoại thương thực hiện chuyển tiền và nhận tiền. Hiện nay, các NHTM cung cấp nhiều PTTT tiện ích, đa dạng cho khách hàng như: chuyển tiền, nhờ thu, tín dụng chứng từ,…. Mỗi PTTT đều có đặc điểm riêng và có thể gây rủi ro, bất lợi hoặc tạo thuận lợi cho các bên. Vì vậy, các bên cần phải lưu ý khi lựa chọn PTTT trong kinh doanh quốc tế
1.1.2.1.4. Điều kiện về bộ chứng từ thanh toán
Bộ chứng từ mô tả hàng hóa, dịch vụ và toàn bộ quá trình thực hiện hợp đồng. Nhà xuất khẩu phải lập bộ chứng từ xuất trình để chứng minh việc giao hàng của mình. Nhà nhập khẩu sẽ nhận hàng dựa trên bộ chứng từ nhà xuất khẩu lập. Trong một số phương thức, việc quyết định thanh toán chỉ dựa vào bộ chứng từ nhà xuất khẩu xuất trình. Với mong muốn hạn chế rủi ro trong thương mại, nhà nhập khẩu thường đòi hỏi chứng từ đầy đủ về số lượng, nội dung, hoàn hảo đến từng chi tiết và đôi khi cả đơn vị phát hành chứng từ. Điều này có thể làm gia tăng chi phí, tốn thời gian cho nhà xuất khẩu, thậm chí đôi khi nhà xuất khẩu không thể thực hiện được. Vì vậy, ngay từ thời điểm ký hợp đồng, các bên cần phải quy định rõ ràng về bộ chứng từ thanh toán để tạo thuận lợi cho quá trình mua bán.
1.1.2.2. Vai trò của hoạt động thanh toán quốc tế đối với hoạt động của NHTM.
Ngày nay, ngoại trừ những hoạt động mua bán nhỏ, một số giao dịch hạn chế tại biên giới được chi trả bằng tiền mặt; hầu như các hoạt động kinh doanh hợp pháp trên Thế giới đều được thực hiện thông qua các định chế tài chính trung gian. Với chức năng trung tâm , hoạt động TTQT của NHTM đã trở thành một dịch vụ không thể thiếu và đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế hàng hóa.
1.1.2.2.1. Thanh toán quốc tế tạo điều kiện thu hút khách hàng, mở rộng thị phần kinh doanh cuả NHTM.
NHTM là trung gian tài chính, thực hiện chức năng kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng và cung ứng dịch vụ ngân hàng. Thông qua hoạt động kinh doanh đa năng , NHTM đã thiết lập nên mối quan hệ không chỉ với các tổ chức, khách hang trong nước, mà còn thiết lập quan hệ với các tổ chức kinh tế quốc tế khác và đã trở thành một chủ thể tham gia vào hoạt động thanh toán quốc tế. TTQT là chức năng ngân hang quốc tế của NHTM.
Trong TTQT, ngân hàng không chỉ đóng vai trò trung gian thanh toán mà còn tư vấn khách hàng về điều kiện thanh toán, hướng dẫn về kĩ thuật TTQT nhằm giảm rủi ro, bảo vệ quyền lợi cho khách hàng, tạo sự an tâm cho khách hàng trong giao dịch ngoại thương.
Trong điều kiện cạnh tranh giữa các ngân hàng, đặc biệt là với các ngân hàng liên doanh và chi nhánh ngân hàng nước ngoài ngày càng gay gắt và xu hướng phát triển ngoại thương, đầu tư tài chính mang tính quốc tế như hiện nay, TTQT là một nghiệp vụ không thể thiếu để NHTM có thể ít nhất là giữ được các khách hàng hiện có, đồng thời tạo cơ hội thu hút thêm khách hàng mới.
1.1.2.2.2. Thanh toán quốc tế góp phần làm tăng thu nhập cho NHTM.
Ngoài việc nguồn vốn huy động tăng, tạo điều kiện mở rộng hoạt động tín dụng, thông qua TTQT, ngân hàng còn tạo ra nguồn thu đáng kể từ thu phí dịch vụ thanh toán, tài trợ xuất khẩu, mua bán ngoại tệ…
1.1.2.2.3. Thanh toán quốc tế làm giảm rủi ro trong kinh doanh.
Thông qua hoạt động TTQT,ngân hàng có thể quản lí việc sử dụng vốn vay và giám sát được tình hình kinh doanh của khách hàng, tạo điều kiện quản lí và nâng cao hiệu quả đầu tư. Mặt khác, việc kinh doanh đa năng là phương sách hiệu quả để phân tán rủi ro trong kinh doanh của ngân hàng.
1.1.2.2.4. Thanh toán quốc tế làm tăng tính thanh khoản của NHTM.
Nghiệp vụ TTQT không tạo điều kiện thu hút khách hàng, làm tăng số dư tiền gửi thanh toán , mà trong quá trình thực hiện các phương thức TTQT, đặc biệt là phương thức tín dụng chứng từ, những khoản tiền kí quỹ mở thư tín dụng của khách hàng tạo ra nguồn vốn rẻ và tương đối ổn định. Ngoài ra các khoản khách hàng nộp để giải chấp lô hàng nhập khẩu do ngân hàng quản lí khi chưa đến hạn thanh toán cũng là một nguồn tạo thanh khoản cho ngân hàng dưới hình thức tiền tập trung chờ thanh toán.
1.1.2.2.5. Thanh toán quốc tế làm tăng cường quan hệ đối ngoại.
TTQT giúp cho quy mô hoạt động của ngân hàng vượt ra khỏi biên giới quốc gia, hòa nhập với các ngân hàng trên thế giới, góp phần nâng cao uy tín trên trường quốc tế. Trên cơ sở đó, ngân hàng có điều kiện phát triển quan hệ đại lí, khai thác nguồn tài trợ trên thị trường tài chính quốc tế, nguồn tài trợ từ ngân hàng nước ngoài để đáp ứng vốn phát triển kinh tế- xã hội…
1.1.3. Vai trò, trách nhiệm và quyền hạn các ngân hàng thương mại.
1.1.3.1. Ngân hàng mở L/C
Quyền hạn
Xem xét các điều kiện, điều khoản của L/C sẽ được phát hành, hoặc nội dung sẽ sửa đổi.
Chỉ định ngân hàng xác nhận, ngân hàng thông báo L/C.
Định đoạt chứng từ bất hợp lệ.
Yêu cầu người xin mở L/C thanh toán.
Thu phí dịch vụ ngân hàng.
Trách nhiệm
Thanh toán bộ chứng từ phù hợp với quy định của thư tín dụng
Thực thi đúng quy định của UCP 600
1.1.3.2. Ngân hàng thông báo L/C
Quyền hạn
Xem xét ( đồng ý hoặc không đồng ý) thông báo L/C của ngân hàng mở cho người thụ hưởng
Thu phí dịch vụ
Trách nhiệm
- Kiểm tra tính xác thực của thư tín dụng
- Thông báo cho ngân hàng mở nếu từ chối thông báo L/C
- Thực thi đúng quy định của UCP 600
1.1.3.3. Ngân hàng xác nhận L/C
Quyền hạn
- Xem xét các điều khoản, điều kiện của thư tín dụng sẽ xác nhận kể cả các sửa đổi liên quan nếu có
- Yêu cầu ngân hàng phát hành thanh toán toàn bộ chứng từ phù hợp
- Thu phí dịch vụ
Trách nhiệm
- Thanh toán miễn truy đòi cho người thụ hưởng trên cơ sở bộ chứng từ hợp lệ
- Thực thi đúng quy định của UCP 600
1.2. Các phương thức thanh toán quốc tế chủ yếu.
1.2.1. Phương thức chuyển tiền:
Khi có một khách hàng (người trả tiền) yêu cầu ngân hàng phục vụ mình chuyển một số tiền nhất định cho một người khác ( người thụ hưởng) ở một địa điểm nhất định thì gọi là chuyển tiền của ngân hàng.
Để thực hiện việc chuyển tiền thì ngân hàng chuyển tiền phải thông qua đại lý của mình ở nước người thụ hưởng.
Phương thức chuyển tiền có thể thực hiện bằng hai cách:
- Chuyển tiền bằng điện
- Chuyển tiền bằng thư
Hai cách chuyển tiền trên chỉ khác nhau ở chỗ là: chuyển tiền bằng điện nhanh hơn chuyển tiền bằng thư, nhưng chi phí chuyển tiền bằng điện cao hơn.
Tiền chuyển đi có thể là tiền của nước người thụ hưởng hoặc là tiền của nước người trả hoặc là tiền của nước thứ ba. Nếu là tiền của nước người thụ hưởng và tiền của nước thứ ba thì gọi là thanh toán bằng ngoại tệ. Trong trường hợp thanh toán bằng ngoại tệ thì người chuyển tiền phải mua ngoại tệ theo tỷ giá hối đoái của nước đó.
Phương thức chuyển tiền ít được sử dụng trong thanh toán thương mại quốc tế. Nó được sử dụng chủ yếu trong thanh toán phi mậu dịch, cũng như các dịch vụ có liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hoá như cước vận tải, bảo hiểm, bồi thường…
1.2.2. Phương thức bảo lãnh (letter of guarantee - L/G) là bất cứ một sự bảo lãnh nào cam kết thanh toán của trung gian tài chính hoặc của pháp nhân hay thể nhân bằng văn bản là sẽ bồi thường một số tiền nhất định, nếu đến hạn mà người được bảo lãnh không hoàn thành nghĩa vụ như quy định trên thư bảo lãnh.
1.2.3. Phương thức nhờ thu:
Người xuất khẩu sau khi hoàn thành nhiệm vụ xuất chuyển hàng hoá cho người nhập khẩu thì uỷ thác cho ngân hàng phục vụ mình thu hộ số tiền ở người nhập khẩu trên cơ sở hối phiếu do mình lập ra.
Các thành phần chủ yếu tham gia phương thức thanh toán này như sau:
- Người xuất khẩu
- Ngân hàng phục vụ người xuất khẩu
- Ngân hàng đại lý của ngân hàng phục vụ người xuất khẩu (đó là ngân hàng quốc gia của người nhập khẩu)
- Người nhập khẩu
Phương thức nhờ thu được phân ra làm hai loại như sau:
- Nhờ thu phiếu trơn: Người xuất khẩu sau khi xuất chuyển hàng hoá, lập các chứng từ hàng hoá gửi trực tiếp cho người nhập khẩu (không qua ngân hàng), đồng thời uỷ thác cho ngân hàng phục vụ mình thu hộ tiền trên cơ sở hối phiếu do mình lập ra.
Phương thức thanh toán này ít được sử dụng trong thanh toán thương mại quốc tế vì nó không đảm bảo quyền lợi cho người xuất khẩu
- Nhờ thu kèm chứng từ: là phương thức trong đó người xuất khẩu uỷ thác cho ngân hàng thu hộ tiền ở người nhập khẩu, không những chỉ căn cứ vào hối phiếu mà còn căn cứ vào bộ chứng từ hàng hoá, gửi kèm theo với điều kiện là người nhập khẩu trả tiền hoặc chấp nhận hối phiếu có kỳ hạn, thì ngân hàng mới trao bộ chứng từ hàng hoá để đi nhận hàng.
Theo phương thức này ngân hàng không chỉ là người thu hộ tiền mà còn là người khống chế bộ chứng từ hàng hoá. Với cách khống chế này quyền lợi của người xuất khẩu được đảm bảo hơn.
1.2.4.Phương thức tín dụng chứng từ:
Phương thức tín dụng chứng từ là một sự thoã thuận mà trong đó một ngân hàng theo yêu cầu của khách hàng sẽ trả một số tiền nhất định cho một người thứ 3 hoặc chấp nhận hối phiếu do người thứ 3 ký phát trong phạm vi số tiền đó, khi người thứ 3 này xuất trình bộ chứng từ thanh toán phù hợp với những quy định đề ra trong thư tín dụng.
Như vậy, để tiến hành thanh toán bằng phương thức này, bắt buộc phải hình thành một thư tín dụng. Đây là một văn bản pháp lý quan trọng của phương thức thanh toán này, vì nếu không có thư tín dụng thì xuất khẩu sẽ không giao hàng và như vậy phương thức tín dụng chứng từ cũng sẽ không hình thành được.
Thư tín dụng được hình thành trên cơ sở hợp đồng thương mại, tức là phải căn cứ vào nội dung, yêu cầu của hợp đồng để người nhập khẩu làm thủ tục yêu cầu ngân hàng mở thư tín dụng. Nhưng sau khi đã được mở, thư tín dụng lại hoàn toàn độc lập với hoạt động thương mại đó. Điều đó có nghĩa là khi thanh toán, ngân hàng chỉ căn cứ vào nội dung thư tín dụng mà thôi.
1.3. Khái niệm, trình tự tiến hành và nội dung của phương thức Tín dụng chứng từ.
1.31. Khái niệm Phương thức Tín dụng chứng từ.
Là một sự thoả thuận trong đó ngân hàng (ngân hàng mở thư tín dụng) theo yêu cầu của khách hàng sẽ trả một số tiền nhất định cho một người khác hoặc chấp nhận hối phiếu do người này ký phát trong phạm vi số tiền đó khi người này xuất trình cho ngân hàng một bộ chứng từ phù hợp với những quy định đề ra trong thư tín dụng.
Các chức năng cơ bản của thư tín dụng chứng từ (L/C)
(i). Chức năng thanh toán: L/C là một phương thức thanh toán rất thông dụng trong mua bán quốc tế. L/C thường được sử dụng như là một công cụ thanh toán không dùng tiền mặt.
(ii). Chức năng bảo đảm: L/C là một cam kết thanh toán có điều kiện và độc lập của ngân hàng phát hành, bảo đảm là người thụ hưởng sẽ không còn bị phụ thuộc vào thiện chí thanh toán của người mua.
(iii). Chức năng tín dụng: Trong một giao dịch L/C, ngân hàng có thể chiết khấu chứng từ hàng xuất của người xuất khẩu với điều kiện là những chứng từ đó hoàn toàn hợp lệ.
1.3.2. Ý nghĩa của phương thức Tín dụng chứng từ.
1.3.2.1. Đối với nhà xuất khẩu.
Nếu lựa chọn và sử dụng đúng, L/C có thể đem lại nhiều lợi ích và đặc biệt là sự an toàn cần thiết cho người xuất khẩu – đảm bảo là người nhập khẩu sẽ phải thanh toán tiền. Tuy nhiên, để có được các lợi ích này, người xuất khẩu nhất thiết phải thực hiện theo đúng các nguyên tắc và các qui định.
- Ngân hàng sẽ thực hiện thanh toán đúng như qui định trong thư tín dụng bất kể việc người mua có muốn trả tiền hay không
- Người mua không được từ chối thanh toán vì bất cứ lý do gì
- Chậm trễ trong việc chuyển chứng từ được hạn chế tối đa
- Thanh toán bằng thư tín dụng được thực hiện nhanh hơn so với nhờ thu
- Khi chứng từ được chuyển đến ngân hàng phát hành, việc thanh toán được tiến hành ngay hoặc vào một ngày xác định (nếu là L/C trả chậm).
- Khách hàng có thể đề nghị chiết khấu L/C để có trước tiền sử dụng cho việc chuẩn bị thực hiện hợp đồng.
1.3.2.2. Đối với nhà nhập khẩu.
Nếu lựa chọn và sử đúng, L/C có thể đem lại nhiều lợi ích và đặc biệt là sự an toàn cần thiết cho người nhập khẩu – đảm bảo là người xuất khẩu sẽ phải thực hiện hợp đồng. Tuy nhiên, để có được các lợi ích này, người nhập khẩu nhất thiết phải thực hiện theo đúng các nguyên tắc và các qui định.
- Chỉ khi hàng hóa thực sự được giao thì người nhập khẩu mới phải trả tiền.
- Người nhập khẩu có thể yên tâm là người xuất khẩu sẽ phải làm tất cả những gì theo qui định trong L/C để đảm bảo việc người xuất khẩu sẽ được thanh toán tiền (nếu không người xuất khẩu sẽ mất tiền).
1.3.2.3. Đối với ngân hàng thương mại.
Đối với ngân hàng, đây là nghiệp vụ đòi hỏi chuyên môn cao do tính phức tạp của phương thức này tuy nó đem lại thu nhập cao cho ngân hàng và tạo điều kiện nâng cao uy tín của ngân hàng . Đây là nghiệp vụ chứa đựng rủi ro ở tất cả các khâu nghiệp vụ, do vậy nó đòi hỏi cán bộ nghiệp vụ tính cẩn trọng và thực thi nghiêm chỉnh quy trình thanh toán đã đề ra.
1.3.3. Cơ sở pháp lí của thanh toán Tín dụng chứng từ.
1.3.3.1. Quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ
Quy tắc và Thực hành thống nhất Tín dụng chứng từ (tiếng Anh: The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits (viết tắt là UCP) là một bộ các quy định về việc ban hành và sử dụng thư tín dụng (hay L/C), được xem như Luật quốc tế trong giao dịch Tín dụng thư. UCP được các ngân hàng và các bên tham gia thương mại áp dụng ở trên 175 quốc gia. Khoảng 11-15% thương mại quốc tế sử dụng thư tín dụng với tổng giá trị hơn 1.000 tỷ USD mỗi năm.
Về mặt lịch sử, các bên tham gia thương mại, đặc biệt là các ngân hàng, đã phát triển các kỹ thuật nghiệp vụ và các phương pháp sử dụng thư tín dụng trong tài chính-thương mại quốc tế. Các thông lệ này đã được Phòng thương mại quốc tế (ICC) tiêu chuẩn hóa thông qua việc xuất bản UCP năm 1933 và tiếp theo đó là cập nhật nó qua các năm. ICC đã phát triển và đưa vào khuôn khổ UCP bằng các bản sửa đổi thường xuyên, bản trước đây là UCP500. Kết quả là nỗ lực quốc tế thành công nhất trong việc thống nhất các quy định từ trước đến nay, khi UCP đã có hiệu lực thực tế trên toàn thế giới. Bản sửa đổi mới nhất đã được Ủy ban Ngân hàng của ICC phê chuẩn tại cuộc họp ở Paris vào ngày 25 tháng 10 năm 2006. Bản sửa đổ