Luận văn Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại công ty cổ phần vi cơ điện tử

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH ------------------------------------ NGUYỄN MINH KHOA GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VI CƠ ĐIỆN TỬ -
 - LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh - Năm 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH ------------------------------------ NGUYỄN MINH KHOA GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VI CƠ ĐIỆN TỬ -
 - Chuyên ngành: QUẢN TRN KINH DOANH Mã số : 60.34.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học PGS. TS. HỒ TIẾN DŨNG i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan các số liệu, tài liệu sử dụng cho luận văn này được thu thập từ nguồn thực tế, được công bố trên các báo cáo của các sách báo, tất cả các nội dung trong Luận văn này hoàn toàn được hình thành và phát triển từ những quan điểm của chính cá nhân tác giả, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS. TS. HỒ TIẾN DŨNG Các đề xuất, giải pháp và kiến nghị được bản thân tôi rút ra trong quá trình học tập, nghiên cứu lý luận và thực tiễn tại Công ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử. TÁC GIẢ LUẬN VĂN NGUYỄN MINH KHOA ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện Luận văn này, tôi nhận được sự quan tâm giúp đỡ của Quý Thầy Cô, lãnh đạo và đồng nghiệp tại Công Ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử. Trước tiên, em xin bày tỏ lời cảm ơn đến PGS. TS. HỒ TIẾN DŨNG, người đã tận tình hướng dẫn và cho những lời khuyên quý báu để em hoàn thành Luận văn này. Xin trân trọng cảm ơn Quý Thầy Cô khoa Quản Trị Kinh Doanh, khoa Sau Đại Học trường Đại Học Kinh Tế Tp HCM đã hướng dẫn và giúp đỡ em trong quá trình thực hiện Luận văn. Xin trân trọng cảm ơn Quý Thầy Cô trong Hội đồng chấm Luận văn đã góp ý về những thiếu sót để Luận văn được hoàn thiện hơn. Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử, đồng nghiệp, bạn bè đã thực hiện phiếu điều tra trong doanh nghiệp để tôi có số liệu phân tích và đánh giá, cũng như cung cấp thông tin, tài liệu và hợp tác trong quá trình tôi thực hiện Luận văn. Sau cùng, để có được kiến thức như ngày hôm nay, cho phép em gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Quý Thầy Cô Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh trong thời gian qua đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu. iii MỤC LỤC Lời cam đoan ........................................................................................................ i Lời cảm ơn .......................................................................................................... ii Mục lục .............................................................................................................. iii Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. vi Danh mục các bản biểu ...................................................................................... vii Phụ lục ............................................................................................................. viii Phần mở đầu ....................................................................................................... ix Chương 1 Một số vấn đề lý luận về quản trị nguồn nhân lực ......................... 1 1.1 Khái niệm về nguồn nhân lực và quản trị nguồn nhân lực .............................. 1 1.2 Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực ............................................................. 2 1.3 Vai trò quản trị nguồn nhân lực ...................................................................... 2 1.4 Nộị dung quản trị nguồn nhân lực ................................................................ 3 1.4.1 Hoạch định nguồn nhân lực ................................................................. 3 1.4.2 Thực hiện các chức năng quản trị nguồn nhân lực ............................... 4 1.4.2.1 Nhóm chức năng thu hút và bố trí nguồn nhân lực ......................... 5 1.4.2.2 Nhóm chức năng duy trì nguồn nhân lực ....................................... 6 1.4.2.3 Nhóm chức năng phát triển nguồn nhân lực ................................... 7 1.5 Kinh nghiệm quản trị nguồn nhân lực ở một số nước trên thế giới .................. 8 1.5.1 Kinh nghiệm quản trị nguồn nhân lực của Trung Quốc ........................ 8 1.5.2 Kinh nghiệm quản trị nguồn nhân lực của Nhật Bản ............................ 8 1.5.3 Kinh nghiệm quản trị nguồn nhân lực của Singapore ........................ 10 1.5.4 Những bài học kinh nghiệm ............................................................... 11 iv 1.5.5 Một số vần đề về quản trị nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay ............................................................................................................ 12 Chương 2 : Phân tích thực trạng quản trị nguồn nhân lực trong Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử ......................................................................................... 16 2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử ............................. 16 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Công ty ......................................... 16 2.1.2 Hệ thống tổ chức Công ty ................................................................. 16 2.1.3 Tình hình hoạt động kinh doanh của Công ty .................................... 18 2.1.3.1 Lĩnh vực hoạt động ............................................................... 18 2.1.3.2 Kết quả kinh doanh ............................................................... 18 2.1.4 Vị thế của Công ty trong lĩnh vực Vi Cơ Điện Tử ............................. 19 2.2 Đặc điểm nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử .................... 20 2.3 Đánh giá hiện trạng quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử ...................................................................................................................... 26 2.3.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử ................................................................................................... 26 2.3.1.1 Ảnh hưởng của môi trường vĩ mô .............................................. 26 2.3.1.2 Ảnh hưởng của môi trường vi mô ............................................... 27 2.3.2 Hiện trạng thực hiện các chức năng quản trị nguồn nhân lực .............. 28 2.3.2.1 Về chức năng thu hút và bố trí nguồn nhân lực ........................... 28 2.3.2.2 Về chức năng duy trì nguồn nhân lực .......................................... 34 2.3.2.3 Về chức năng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực .................... 38 2.4 Những nhận xét rút ra .................................................................................. 40 Chương 3 : Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực trong công ty cổ phần vi cơ điện tử ............................................................................................. 44 3.1 Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực.......................... 44 v 3.1.1 Quan điểm ......................................................................................... 44 3.1.2 Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực .................................................... 44 3.1.2.1 Mục tiêu tổng quát .......................................................................... 44 3.1.2.2 Mục tiêu cụ thể .............................................................................. 45 3.1.3 Định hướng phát triển Công ty ......................................................... 45 3.1.4 Phương hướng đầu tư ....................................................................... 46 3.1.5 Biện pháp thực hiện .......................................................................... 46 3.2 Một số giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực.................................... 48 3.2.1 Hoàn thiện hoạt động hoạch định nguồn nhân lực ................................ 49 3.2.2 Hoàn thiện chức năng quản trị nguồn nhân lực .................................... 49 3.2.2.1 Giải pháp hoàn thiện chức năng thu hút bố trí nguồn nhân lực .... 49 3.2.2.2 Giải pháp hoàn thiện chức năng duy trì nguồn nhân lực .............. 57 3.2.2.3 Giải pháp hoàn thiện chức năng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ...................................................................................................................... 63 3.2.3 Một số kiến nghị .................................................................................. 67 3.2.3.1 Kiến nghị đối với nhà nước, các trường và trung tâm đào tạo ...... 67 3.2.3.2 Kiến nghị vớ công ty ................................................................... 67 Kết luận ............................................................................................................ 68 Tài liệu tham khảo ............................................................................................ 70 vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT HC-NS : Hành chính – Nhân sự KCN : Khu công nghiệp NXB : Nhà xuất bản QLCL : Quản lý chất lượng TGĐ : Tổng giám đốc TP. HCM : Thành phố Hồ Chí Minh VHDN : Văn hoá doanh nghiệp vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Kết quả kinh doanh của Công ty từ 2008 – 2010 ................................ 20 Bảng 2.2 Bảng kết quả dự báo nhu cầu thị trường ngành Mems ........................ 21 Bảng 2.3 Phân loại lao động theo hợp đồng (2008 – 2010) ................................ 22 Bảng 2.4 Thống kê lao động trực tiếp và lao động gian tiếp ............................. 23 Bảng 2.5 Phân tích cơ cấu theo độ tuổi lao động .............................................. 24 Bảng 2.6 Phân tích cơ cấu lao động theo trình độ đào tạo ................................. 24 Bảng 2.7 Phân tích trình độ đào tạo ngoại ngữ ................................................. 25 Bảng 2.8 Nhận xét đánh giá sự thỏa mãn của 75 người lao động về công việc đang thực hiện .......................................................................................................... 33 Bảng 2.9 Nhận xét đánh giá sự thỏa mãn của 75 người lao động về cơ hội thăng tiến trong công việc .................................................................................................. 34 Bảng 2.10 Nhận xét về việc đánh giá thành tích hàng năm của 75 nhân viên trong Công ty ............................................................................................................. 35 Bảng 2.11 Hệ thống thang bảng lương của Công ty ........................................... 37 Bảng 2.12 Chi phí đào tạo qua các năm .............................................................. 40 Bảng 2.13: Nhận xét về đào tạo của 75 nhân viên trong công ty ....................... 40 viii PHỤ LỤC Phụ lục số 01 ....................................................................................................... I Phụ lục số 02 ..................................................................................................... V Phụ lục số 03 ................................................................................................... XIII Phụ lục số 04 ..................................................................................................... XV Phụ lục số 05 ................................................................................................. XVII Phụ lục số 06 ................................................................................................... XIX Phụ lục số 07 ................................................................................................ XXIII Phụ lục số 08 ................................................................................................XXIV Phụ lục số 09 ................................................................................................. XXV Phụ lục số 10 ................................................................................................XXVI Phụ lục số 11 ............................................................................................... XXVII ix PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Nguồn nhân lực hiện nay đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng sản xuất và dịch vụ, vì vậy chất lượng con người cần phải được quan tâm và đầu tư đúng mức. Để đạt được điều này cần phải đánh giá đúng thực trạng năng lực của nhân viên, đồng thời xác định được các giải pháp hợp lý đối với các vấn đề về nguồn lực của Công ty. Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử là doanh nghiệp hoạt động sản xuất về công nghệ MEMS (Vi Cơ Điện Tử), trong những năm qua Công ty đã góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội đó là việc làm, thu nhập của người lao động, góp phần ổn định nền kinh tế và trật tự an toàn xã hội, gắn lợi ích doanh nghiệp với lợi ích xã hội. Năng lực của một doanh nghiệp được hình thành bởi các yếu tố như tài chính, cơ sở vật chất, tài sản vô hình, công nghệ, con người v.v.. trong đó con người sẽ quản lý và khai thác các yếu tố còn lại. Chính vì vậy yếu tố con người là điều kiện đủ để quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tuy nhiên hiện nay Công ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử đang đứng trước những thách thức to lớn với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của thị trường, đòi hỏi Công ty phải ra sức cải tổ bộ máy quản lý hoạt động sản xuất- kinh doanh nhằm đứng vững và phát triển trên thị trường. Với những lý do trên, tác giả đã chọn nghiên cứu đề tài “Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử”. 2. Mục tiêu nghiên cứu. - Xem xét và làm rõ các cơ sở lý luận về quản trị nguồn nhân lực. - Phân tích hiện trạng và đánh giá những mặt mạnh và mặt yếu trong hoạch định nguồn nhân lực và thực hiện các chức năng của quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử. - Đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động hoạch định nguồn nhân lực và hoàn thiện các chức năng quản trị nguồn nhân lực tại Công ty: Phương pháp áp dụng vào thực tế như thu hút và bố trí, đánh giá thực hiện công việc, hệ thống lương thưởng, các giải pháp để phát triển nhằm phát huy tốt nhất giá trị sức lao động. x 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. - Đối tượng nghiên cứu của luận văn này là quản trị nguồn nhân lực. Đề tài tập trung nghiên cứu giới hạn trong phạm vi Công ty Cổ Phần Vi Cơ Điện Tử. - Phạm vi nghiên cứu và các giải pháp đề xuất nhằm giải quyết thực tế các công việc liên quan đến quản trị nguồn nhân lực và các chức năng quản trị nguồn nhân lực tại Công ty. - Điều tra khảo sát tại Công ty với quy mô 75 mẫu về sự hài lòng của nhân viên đối với chính sách lương thưởng, đánh giá thực hiện công việc và môi trường làm việc 4. Phương pháp nghiên cứu. - Nghiên cứu các tài liệu về lý thuyết và thực tiễn của quản trị nguồn nhân lực hiện có và tiến hành thu thập số liệu từ các phòng ban chức năng một cách có hệ thống trong phạm vi nghiên cứu của đề tài. - Phương pháp tham khảo ý kiến chuyên gia: trao đổi và tham khảo ý kiến các chuyên gia và các cán bộ đầu ngành của Công ty về định hướng và giải pháp trong quản trị nguồn nhân lực để áp dụng thích hợp tại Công ty. - Phương pháp khảo sát thực tiễn: điều tra, khảo sát tìm hiểu công nhân viên nhằm thu thập thông tin và đánh giá thực trạng phục vụ cho việc hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Công ty. - Phương pháp tổng hợp: nhận định môi trường bên trong và môi trường bên ngoài của Công ty, từ đó xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội cũng như nguy cơ làm cơ sở để định hướng hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Công ty 5. Nội dung nghiên cứu Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương với các nội dung cụ thể như sau: - Chương I: Một số vấn đề lý luận về quản trị nguồn nhân lực - Chương II: Phân tích thực trạng quản trị nguồn nhân lực tại Công ty cổ Phần Vi Cơ Điện Tử xi - Chương III: Giải pháp hoàn thiện quản trị nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Vi Cơ Điện Tử Luận văn này được tác giả chuNn bị rất kỹ, tuy nhiên do thời gian và kiến thức còn hạn chế nên không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Kính mong nhận được sự đóng góp quý báu của Quý Thầy, Cô và các bạn để luận văn này hoàn thiện hơn. - 1 - CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRN NGUỒN NHÂN LỰC 1.1 Khái niệm về nguồn nhân lực và quản trị nguồn nhân lực Tùy cách hiểu và cách tiếp cận khác nhau mà có cách nhìn nhận khác nhau về nguồn nhân lực. Theo góc độ vĩ mô thì nguồn nhân lực là dân số trong độ tuổi lao động có khả năng lao động, còn ở góc độ vi mô trong doanh nghiệp thì nguồn nhân lực là tất cả mọi người thực hiện công việc cho hoạt động của tổ chức. [4, tr.11] Nguồn nhân lực của doanh nghiệp được hình thành trên cơ sở của các cá nhân có vai trò khác nhau và được liên kết với nhau theo những mục tiêu nhất định. Từ hai góc độ vĩ mô và vi mô trên cho thấy nguồn lực là tất cả các tiềm năng của con người trong một tổ chức hay xã hội Số lượng nguồn nhân lực được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu quy mô, tốc độ tăng trưởng và sự phân bố nguồn nhân lực theo khu vực và vùng lãnh thổ. Chất lượng nguồn nhân lực được nghiên cứu trên các khía cạnh về trí lực, thể lực, nhân cách và thNm mỹ của người lao động. Tóm lại, trí tuệ, thể lực và đạo đức là những yếu tố quan trọng nhất, quyết định sức mạnh và chất lượng của nguồn nhân lực. Quản trị nguồn nhân lực là một quá trình thực hiện các mục tiêu của tổ chức thông qua các hoạt động hoạch định, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra, kiểm soát các hoạt động có liên quan trực tiếp đến các vấn đề thu hút, tuyển mộ, xây dựng, duy trì, sử dụng, đãi ngộ và phát triển nguồn lực. [3, tr.347] Ngoài ra, quản trị nguồn nhân lực có thể được định nghĩa là một quá trình thực hiện các mục tiêu của tổ chức bằng cách tuyển mộ, duy trì, phát triển và sử dụng hợp lý nguồn nhân lực trong tổ chức. [9,tr.519] Quản trị nguồn nhân lực trong một doanh nghiệp nhắm đến bốn mục tiêu tổng quát là phục vụ khách hàng, phục vụ nhân viên, giữ gìn môi trường và lợi ích cổ đông. Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân viên, tạo môi trường và điều kiện cho mọi người phát huy tối đa năng lực, tiềm lực cá - 2 - nhân và bù lại Công ty nhận được sự trung thành tận tâm với Công ty từ phía nhân viên. Tóm lại: quản trị nguồn nhân lực là hệ thống các triết lý, chính sách và hoạt động chức năng về thu hút, đào tạo – phát triển và duy trì con người của tổ chức nhằm đạt được kết quả tối ưu cho cả tổ chức lẫn nhân viên. [2,tr.03] 1.2 Mục tiêu của quản trị nguồn nhân lực [2, tr.02] Quản trị nguồn nhân lực nghiên cứu các vấn đề về quản trị con người trong các tổ chức ở tầm vi mô có hai mục tiêu cơ bản: - Sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực nhằm tăng năng suất lao động và nâng cao tính hiệu quả của tổ chức. - Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân viên, tạo điều kiện cho nhân viên phát huy tối đa các năng lực cá nhân, được kích thích, động viên nhiều nhất tại nơi làm việc và trung thành tận tâm với doanh nghiệp. 1.3 Vai trò quản trị nguồn nhân lực: Quản trị nguồn nhân lực có vai trò nghiên cứu các vấn đề về quản trị con người nhằm sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực để nâng cao tính hiệu quả của tổ chức và đáp ứng ngày càng cao của nhân viên, tạo điều kiện cho nhân viên được phát huy tối đa các năng lực cá nhân. Quản trị nguồn nhân lực có tác động đến tất cả các bộ phận trong tổ chức thông qua các hoạt động thiết lập chính sách nguồn nhân lực, chính sách quyền hạn, quy chế hoạt động và phối hợp của các bộ phận, phòng ban chi nhanh, chính sách về tuyển chọn và bố trí nhân lực, các thủ tục về quản lý lao động, chính sách về trả công khen thưởng, khuyến khích động viên nhân viên, thăng tiến, quy định về cách thức phân phối thu nhập trong doanh nghiệp. Quản trị nguồn nhân lực là c