Luận văn Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ thị trường mở trong điều hành chính sách tiền tệ của ngân hàng Nhà nước Việt Nam

1. Đặt vấn đề: Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, là xu hướng tất yếu và tác động đến mọi nền kinhtế của các Quốc gia trên thếgiới ; tác động đến tất cả các lĩnh vực, ngành sản xuất của một nền kinh tế, làm thay đổi chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, đồng thời thúc đẩy cáchoạt động sản xuất kinh doanh, thương mại và dịch vụ phát triển, nhờ thị trường mở rộng.Trong quá trình đó hoạt động ngân hàng (NH) cũng chịu tácđộng lớn của quá trình toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế. Hoạt động của các ngân hàng thương mại (NHTM) ngày càng phát triển, gắn liền với sự thay đổi về cơ cấu tổ chứcbộ máy; về năng lực tài chính; về quy mô và chất lượng sản phẩm dịch vụ. Kết quả là thị trường tài chính tiền tệ không ngừng thay đổi và phát triển theo xuhướng phát triển chung. Để theo kịp sự thay đổi và phát triển đó cũng như quản lý hiệu quả thị trường tiền tệ; điều hành hiệu quả chính sách tiền tệ nhằm ổn định tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế.Ngân hàng trung ương (NHTW) cũng cần phải đổi mới và nâng cao hiệu quả các công cụ điều hành chính sách tiền tệ. Một trong những công cụ phù hợp, và tác động hiệuquả dựa trên cơ sở kinh tế, thị trường, không bằng mệnh lệnh hành chính đó là : nghiệp vụ thị trường mở (TTM )_ sẽ là nghiệp vụ được sử dụng phổ biến hơn, hiệu quả hơn trong điều hành chính sách tiền tệ của NHTW trong điều kiện đổi mới và hội nhập, bởi sự phù hợp với thông lệ quốc tế. Mặc dù nghiệp vụ TTM đã được Ngân hàng nhà nước Việt Nam (NHNN VN) chính thức thực hiện từ năm 2000_ đánh dấu một bước tiến quan trọng của NHNN VN trong việc điều hành chính sách tiền tệ bằng công cụ điều tiết gián tiếp _ từ đó đến nay công cụ này cũng không ngừng nâng cao cả về quy mô lẫn chất lượng hoạt động; nhưng nhìn chung vẫn chưa thực sự trở thành một công cụ mang tính chủ đạo của NHNN VN trong điều hành chính sách tiền tệ (CSTT), chưa thực sự hoàn thiện và phát triển ngang tầm với mức độ phát triển của hệ thống NH và thị trường tài chính tiền tệ . Từ ý nghĩa và thực tế đó, tôi xin chọn đề tài “Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ Thị trường mở trong điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.” với hy vọng mang lại những lý luận cơ bản cũng như một số giải pháp để góp phần nâng cao hiệu quả điều hành CSTT của NHNN VN trong giai đoạn trước mắt. 2. Mục tiêu nghiên cứu : Trên cơ sở những vấn đề lý luận và thực tiễn về nghiệp vụ thị trường mở để vận dụng một cách hiệu quả công cụ này nhằm nâng cao hiệu quả của CSTT trong việc ổn định gía trị đồng tiền, góp phần tích cực cho sự phát triển ổn định và bền vững của đất nước trước xu thế hội nhập. 2.1Đề tài làm sáng tỏ những cơ sở lý luận, cơ chế hoạt động,vai trò của nghiệp vụ TTM và các cơ sở pháp lý của việc hình thành nghiệp vụ TTM tại Việt nam. Đề tài cũng nghiên cứu những kinh nghiệm hoạt động TTM ở một số nước trên thế giới nhằm rút ra những bài học kinh nghiệm để vận dụng cho hoạt động TTM tại Việt Nam. 2.2Trên cơ sở thực trạng hoạt động của nghiệp vụ TTM, đề tài cũng dự báo xu hướng phát triển của nghiệp vụ TTM tại Việt Nam trong giai đoạn trước mắt ; đồng thời cũng kiến nghị, đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của nghiệp vụ TTM quađó góp phần nâng cao hiệu quả điều hành CSTT của NHNN VN hiện nay. 2.3 Nghiên cứu của đề tàicũng nhằm tạo thêm một kênh hiệu quả để điều hoà vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng (TCTD). Tạo điều kiện tiền đề cho các TCTD sử dụngnguồn vốn hiệu quả. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: _ Nghiên cứu hoạt động TTMtrong phạm vi cả nước. _ Số liệu nghiên cứu : từ năm 2000 ( khi hình thành) đến nay. Trong đó tập trung cho giai đoạn từ năm2004 đến nay là giai đoạn ho?t động TTM thực sự có ý nghĩa trên thị trường tiền tệ . 4. Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng kết hợp hai phương pháp: - Phương pháp duy vật biện chứng để phân tích đánh giá, kết hợp với phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích, phươngpháp thống kê để rút ra những vấn đề chung nhất, những chỉ tiêu mang tính định lượng và định tính. - Phương pháp chuyên gia: tham khảo ý kiến chuyên gia ngành NH ; chuyên gia kinh tế và thông qua các hội thảo khoa họcđể tiếp thu, bổ sung và hoàn chỉnh các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động TTM hiện nay. 5. Kết cấu đề tài: Gồm 3 chương _ Chương I : Những nội dungcơ bản về nghiệp vụ TTM . _ Chương II: Hoạt động của nghiệp vụ TTM trong điều hành CSTT của NHNN VN hiện nay. _ Chương III : Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động nghiệp vụ TTM trong điều kiện hiện nay.