Luận văn Hoàn thiện công tác tài chính theo mô hình công ty mẹ - công ty con tại tổng công ty hàng không Việt Nam

1. Mục đích và ý nghĩa của đề tài: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, năm 1986 đã đánh dấu thời điểm thực hiện đổi mới phát triển kinh tế của nước ta, chuyển từ nền kinh tế tập trung, bao cấp sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần, phát triển theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa. Sau gần 20 năm thực hiện đổi mới, đến nay nền kinh tế nước ta đã đạt được những thành tựu nhất định, các thành phần kinh tế phát triển đồng đều và đều có đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của đất nước. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX (họp từ ngày 13/8 đến 22/08/2001 tại Hà Nội) và chỉ đạo của thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế, đổi mới và sắp xếp lại các DNNN để nâng cao hiệu quả hoạt động, TCTy HKVN đã chủ động xây dựng đề án “Hoàn thiện mô hình tổ chức và cơ chế quản lý của TCTy HKVN theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con”. Ngày 04/04/2003 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 372/QĐ-TTg về việc thí điểm tổ chức và hoạt động theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con tại TCTy HKVN. Có thể nói TCTy HKVN là một trong những TCTy đầu tiên xây dựng mô hình Công ty mẹ – Công ty con và Quyết định của Thủ tường Chính phủ chính là cơ sở pháp lý để TCTy thực hiện mục tiêu “Xây dựng TCTy HKVN thành một tập đoàn kinh tế mạnh, tổ chức theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con, kinh doanh đa ngành nghề, trong đó lấy kinh doanh vận tải hàng không làm nòng cốt, phát huy vai trò của một ngành kinh tế mũi nhọn, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần đảm bảo an ninh quốc phòng”. Trong bối cảnh quá trình toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, chủ trương hình thành những tập đoàn kinh tế mạnh, đủ sức hội nhập với nền kinh tế thế giới của Chính phủ, cũng là chiến lược phát triển của TCTy HKVN trong tiến trình tự do hóa điều tiết vận tải hàng không quốc tế và hội nhập nền kinh tế thế giới trong những năm đầu của thế kỷ 21. Đây vừa là cơ hội và cũng là thách thức mới cho nền kinh tế nói chung và ngành hàng không nói riêng. TCTy HKVN đã và đang tích cực phát triển theo hướng trở thành một tập đoàn kinh tế mạnh, hoạt động trên nhiều lĩnh vực (vận tải hàng không; cung cứng các dịch vụ đồng bộ; bảo dưỡng sửa chữa máy bay; kinh doanh du lịch, khách sạn; dịch vụ bảo hiểm, ngân hàng, tài chính; cung ứng lao động chuyên ngành hàng không, ), với nhiều loại hình sở hữu đan xen lẫn nhau (Nhà nước, liên doanh, hợp tác kinh kinh doanh, công ty cổ phần, ), có phạm vi hoạt động trải rộng trên toàn quốc và quốc tế. Để hình thành một tập đoàn kinh tế hoạt động theo đúng nghĩa của nó thì phải có những cơ chế, chính sách phù hợp, trong đó công tác tài chính đóng một vai trò rất quan trọng để khai thác và phát huy sức mạnh của tập đoàn trên thị truờng tài chính: quản lý tập trung thống nhất các nguồn vốn, đa dạng hóa nguồn vốn, huy động và điều hành vốn linh hoạt, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Đó chính là lý do mà tôi, với kinh nghiệm hơn 10 năm làm công tác tài chính trong ngành hàng không, quyết định chọn đề tài “ Hoàn thiện công tác tài chính theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con tại TCTy HKVN”. Mục đích nghiên cứu của đề tài là: - Tổng kết, đúc kết một số mô hình tập đoàn kinh tế trên thế giới để hoàn thiện cơ sở lý luận cho việc hình thành mô hình Công ty mẹ – Công ty con tại TCTy HKVN; - Phân tích, đánh giá hoạt động và tình hình tài chính của TCTy HKVN thời gian qua (giai đoạn 2001-2005) và định huớng trong thời gian tới (2006-2010); - Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác tài chính cho mô hình tập đoàn kinh tế hàng không. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là: Tổng công ty Hàng không Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động cũng như tình hình tài chính của TCTy những năm vừa qua, thể hiện qua các số liệu phân tích trong giai đoạn năm 2001 – 2005; định hướng phát triển TCTy trong những năm sắp tới 2006 – 2010; cơ sở để hình thành tập đoàn kinh tế hàng không theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con và các giải pháp tài chính để phát huy tác dụng của mô hình này. 3. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp nghiên cứu được sử dụng xuyên suốt trong luận văn là phép biện chứng duy vật. Thông qua việc thu thập những số liệu về tình hình hoạt động của TCTy HKVN trong từng giai đoạn và vận dụng những kiến thức về tài chính để phân tích, đánh giá tổng thể các mặt hoạt động của TCTy HKVN. Sử dụng phương pháp hệ thống hóa, thống kê, dự báo kinh tế, kết hợp phân tích, tổng hợp đánh giá các số liệu để rút ra kết luận và đưa ra các giải pháp phù hợp cho mô hình hoạt động của TCTy HKVN. 4. Bố cục của luận văn: Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được trình bày theo kết cấu sau: Chương 1: Lý luận chung về Tập đoàn kinh tế và vai trò của Tài chính trong Tập đoàn kinh tế. Chương 2: Đánh giá thực trạng hoạt động của mô hình TĐKT – TCTy tại Việt Nam và Tổng công ty Hàng không Việt Nam. Chương 3: Một số giải pháp tài chính chủ yếu để phát triển Tổng công ty Hàng không Việt Nam theo mô hình Công ty mẹ – Công ty con. 5. Một số đóng góp của luận văn: - Xây dựng cơ sở lý luận cho việc hình thành Tập đoàn kinh tế hàng không. - Phân tích, tổng kết, đánh giá thực trạng hoạt động của TCTy HKVN. - Đề xuất một số giải pháp tài chính cho mô hình tập đoàn kinh tế hàng không.