Luận văn Hoàn thiện đềán Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cảnước giai đoạn 2006 – 2020

Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 LUẬN VĂN “Hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2006 – 2020” Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 Mục lục Lời mở đầu ...................................................................................... 5 Chương I: Sự cần thiết phải hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ...................... 8 I. Lý do phải hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ............................................ 8 II. Tổng quan về đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ........................................................... 9 1. Thực trạng mạng lưới và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng ...................................................................................... 11 1.1. Mạng lưới các trường đại học và cao đẳng hiện nay ........... 12 1.2. Đánh giá chung ................................................................... 13 1.3. Đánh giá tình hình thực hiện và công tác quy hoạch mạng lưới các trường đại học và cao đẳng 5 năm (2001-2005) .............. 16 2. Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ......................................................................................... 18 2.1. Bối cảnh kinh tế xã hội ..................................................... 18 2.2. Quan điểm chỉ đạo ............................................................ 18 2.3. Nguyên tắc lập quy hoạch ................................................. 19 2.4. Mục tiêu quy hoạch .......................................................... 20 2.5. Nội dung quy hoạch ......................................................... 20 3. Điều kiện giải pháp và bước đi thực hiện qui hoạch mạng lưới trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006-2020 .......................... 23 3.1. Điều kiện để thực hiện quy hoạch ..................................... 23 Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 3.2. Giải pháp ........................................................................... 24 Chương II: Đánh giá đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ............................................ 27 I. . Căn cứ lập quy hoạch ................................................................... 27 II. Thực trạng mạng lưới và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng ...................................................................................... 27 1. Mặt được của đề án .......................................................................... 27 1.1Mạng lưới các trường đại học và cao đẳng hiện nay .................. 27 1.2Đánh giá tình hình thực hiện và công tác quy hoạch mạng lưới các trường đại học và cao đẳng 5 năm (2001 – 2005) ........................... 28 2. Mặt hạn chế của đề án ...................................................................... 28 2.1Mạng lưới các trường đại học và cao đẳng hiện nay .................. 28 2.2Đánh giá tình hình thực hiện và công tác quy hoạch mạng lưới các trường đại học và cao đẳng 5 năm (2001 – 2005) ........................... 29 III. Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ................................................................................. 29 1. Mặt được của đề án .................................................................... 29 1.1 Bối cảnh kinh tế - xã hội ....................................................... 29 1.2 Quan điểm chỉ đạo ................................................................ 29 1.3 Nguyên tắc lập quy hoạch ..................................................... 30 1.4 Mục tiêu quy hoạch .............................................................. 30 1.5 Nội dung quy hoạch .............................................................. 30 2. Mặt hạn chế của đề án ................................................................ 31 Nội dung quy hoạch .............................................................. 31 a. Tổng số sinh viên đại học và cao đẳng ....................................... 31 Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 b. Ngành nghề đào tạo ................................................................... 32 c. Cơ cấu trình độ đào tạo đại học ................................................. 32 d. Mạng lưới trường của các vùng lãnh thổ .................................... 33 e. Mạng lưới trường của các vùng kinh tế trọng điểm ................... 33 IV. Điều kiện, giải pháp và bước đi thực hiện quy hoạch mạng lưới trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ......................... 34 1. Mặt được của đề án .................................................................... 34 1.1 Điều kiện để thực hiện quy hoạch ............................................. 34 1.2 Giải pháp ................................................................................... 34 Chương III: Đề xuất hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ........................... 35 I. Thực trạng mạng lưới và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng ..................................................................................... 35 1. Đề xuất các giải pháp cho các vấn đề của mạng lưới các trường đại học và cao đẳng hiện nay ............................................................ 35 a. Phát triển theo vùng, miền và địa điểm đặt trường ................ 37 b. Quy mô đào tạo...................................................................... 37 c. Xã hội hóa giáo dục đại học ................................................. 38 d. Các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo ........................... 38 e. Chất lượng và hiệu quả đào tạo ............................................. 40 II. Đề xuất hoàn thiện quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ........................................................ 40 1. Quan điểm chỉ đạo ...................................................................... 40 2. Mục tiêu quy hoạch ................................................................... 42 3. Nội dung quy hoạch ................................................................... 43 Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 III. Đề xuất các giải pháp thực hiện quy hoạch mạng lưới trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 ............................................ 46 1. Đề xuất hoàn thiện các giải pháp về đầu tư huy động vốn ......... 46 2. Đề xuất hoàn thiện các giải pháp về phát triển đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý đại học .......................................................... 47 3. Đề xuất hoàn thiện các giải pháp về tăng cường cơ sở vật chất 48 4. Đề xuất hoàn thiện các giải pháp về quản lý .............................. 50 Kết luận ............................................................................................... 52 Phụ lục ................................................................................................ 53 Phụ lục 1: Các loại thông tin mà nhà trường cần có ........................... 53 Phụ lục 2: 7 thước đo chất lượng giáo dục đại học của H.Rollinson ......... 54 Phụ lục 3: Mô hình đánh giá chất lượng của trường đại học .............. 55 Phụ lục 4: Định hướng mô hình đại học trong tương lai ...................... 56 Phụ lục 5: Nội dung học của thế kỷ 21 ................................................ 57 Phụ lục 6: Các văn bản phục vụ cho việc xây dựng đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2006 – 2020 .... 58 Danh sách tài liệu tham khảo ................................................................. 61 Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 Lời mở đầu 1. Lý do lựa chọn đề tài Nền kinh tế Việt Nam đang có những bước tiến vượt bậc – quan điểm đó đã được rất nhiều các chuyên gia trong nước và quốc tế nêu lên. Sau 2 năm gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO, chúng ta đã có điều kiện rất lớn trong việc thu hút vốn, công nghệ thậm chí là nhân lực chất lượng cao của các nước trên thế giới qua đó góp phần to lớn vào sự tăng trưởng của nền kinh tế. Tuy những nguồn lực này rất quan trọng nhưng yếu tố quyết định tạo nên sự tăng trưởng của đất nước ta đó phải là nội lực mà quan trọng nhất chính là chất lượng nguồn nhân lực nước ta. Nguồn nhân lực nước ta vẫn được đánh giá là dồi dào, có tinh thần lao động cần cù, chăm chỉ, ham học hỏi nhưng lại có chất lượng kém. Nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này nằm ờ hệ thống giáo dục đào tạo đặc biệt là hệ thống đào tạo ở trình độ đại học cao đẳng. Cái điệp khúc đánh giá về bất cập cũng như mong muốn có một hệ thống giáo dục đào tạo đại học, cao đẳng tốt hơn vẫn kéo dài trong nhiều năm đòi hỏi các cấp chính quyền đứng đầu ở đây là Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có những hành động nhanh chóng và hiệu quả để dần khắc phục tình trạng đó. Đáp lại sự kỳ vọng đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những bước đi quan trọng để từng bước cải thiện chất lượng giáo dục đào tạo đại học và cao đẳng. Một trong những bước đi quan trọng đó chính là việc xây dựng đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2006 – 2020 tiếp nối đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2001 – 2005. Tuy nhiên từ khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đến nay, đề án chưa thể hiện hết được vai trò của mình vì thế đòi hỏi cần phải có sự phân tích, đánh giá từ đó đưa ra các kiến nghị hoàn thiện để nâng cao tính khả thi của đề án để đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2006 – 2020 sớm đi vào cuộc sống. Vì Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 thế tôi xây dựng đề tài nhằm mục đích đưa ra những đánh giá và kiến nghị một số giải pháp để “Hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng trong cả nước giai đoạn 2006 – 2020” 2. Mục tiêu nghiên cứu Đánh giá những mặt được và chưa được của đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Đề xuất hoàn thiện để nâng cao tính khả thi của đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 3. Kết cấu của chuyên đề Chương I: Sự cần thiết phải hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Chương II: Đánh giá đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Chương III: Đề xuất hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 4. Phạm vi và phương pháp nghiên cứu Đề tài được nghiên cứu dựa vào “Đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020”, quyết định 121 của TTg-CP, các báo cáo, nhận định đánh giá của các chuyên gia về giáo dục, tài liệu về quy hoạch giáo dục các nước trên thế giới. Đề tài được nghiên cứu ở cấp vĩ mô, bao trùm toàn bộ hệ thống giáo dục đại học, cao đẳng của Việt Nam Kết quả mà đề án này của tôi hướng tới là có thể đưa ra các chỉ tiêu, số liệu cụ thể, hợp lý nâng tính khả thi của đề án và định hướng tốt hơn cho các cơ quan thi hành của Chính phủ trong cách giải quyết những vấn đề quy hoạch giáo dục nước ta hiện nay. 5. Lời cảm ơn Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 Xây dựng và hoàn thiện chuyên đề thực tập là hoạt động quan trọng trong quá trình học đại học. Đó hoạt động mang những kiến thức học được cùng sự tự nghiên cứu và hướng dẫn, giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn, bộ môn, khoa cũng như những cán bộ công nhân viên tại cơ quan thực tập để sinh viên có thể xây dựng nên một đề tài có thể áp dụng vào thực tế. Trước tiên em xin cảm ơn sự giúp đỡ của giáo viên hướng dẫn – Thạc sĩ Nguyễn Thị Hoa – cô đã giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập cũng như viết chuyên đề thực tập này. Em cám ơn cô đã hướng dẫn em cách viết, giúp em xác định được những vấn đề quan trọng cần nghiên cứu và định hướng cho em cách giải quyết để từ đó em có thể hoàn thành chuyên đề đúng với yêu cầu của của khoa Em xin cảm ơn các thầy cô giáo dạy bộ môn cũng như các thầy cô giáo của khoa kế hoạch đã trang bị cho em những kiến thức cần thiết cũng như tạo điều kiện cho em trong suốt quá trình nghiên cứu chuyên đề này Sau cùng cháu xin cảm ơn Chuyên viên chính chú Đàm Hiếu Thắng cũng như các cô chú, anh chị tại vụ kế hoạch & tài chính – Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giúp cháu hiểu rõ hơn về công việc của vụ cũng như cho cháu các tài liệu cần thiết để giúp cháu hoàn thành chuyên đề này Sinh viên Nguyễn Đức Việt Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 Chương I: Sự cần thiết phải hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 I. Lý do phải hoàn thiện đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 1. Vai trò của đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 với phát triển ngành giáo dục Đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 đã được xây dựng cách đây hơn 2 năm. Đây là một đề án lớn, có vai trò rất quan trọng trong việc định hướng phát triển hệ thống giáo dục đại học nước ta. Vai trò đó được thể hiện ở các mặt như: - Giúp sinh viên có thể sử dụng tối đa lợi thế của từng trường - Nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo đại học - Tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật trang bị cho các trường - Bảo đảm sự thích ứng giữa các cơ sở đào tạo với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương và của cả nước - Thể hiện được những yêu cầu phát triển bên trong của bản thân hệ thống giáo dục đại học - Nâng cao quyền tự chủ và tăng cường tính tự chịu trách nhiệm trước xã hội của mỗi trường - Đáp ứng yêu cầu về phân cấp trong lĩnh vực quản lý đại học 2. Hạn chế của đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 là một đề án lớn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc định hình hệ thống giáo dục đại học ở nước ta. Tuy nhiên do những khó khăn về thông tin, Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 sự hạn chế về các nguồn lực cũng như sự hỗ trợ, góp ý của các chuyên gia về giáo dục vì thế đề án đã có những hạn chế lớn cần phải khắc phục: - Đề án chưa cho chúng ta một cái nhìn đầy đủ về hệ thống giáo dục đại học cả về những mặt được, chưa được và nguyên nhân tạo nên hiện trạng đó - Nội dung quy hoạch của đề án đã đưa ra cái nhìn cụ thể nhưng một vài tiêu chí không hợp lý, chỉ tiêu không khả thi, nặng về mặt số lượng mà chưa chú trọng đến chất lượng đầu ra - Các giải pháp thực hiện còn chung chung, chưa hỗ trợ hiệu quả cho các cấp thực thi giảm tính ứng dụng của đề án 3. Kết luận Từ vai trò quan trọng của đề án này cũng như những hạn chế mà đề án mắc phải đòi hỏi cần có sự hoàn thiện lại đề án này. II. Tổng quan về đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Trước hết tôi xin đưa ra cái nhìn tổng quan khái quát lại nội dung mà Đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 đã nêu ra. Nội dung chính của đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 gồm: Phần thứ nhất: Thực trạng mạng lưới và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng – khái quát lại tình hình giáo dục đại học và cao đẳng của nước ta cũng như những kết quả của việc quy hoạch mạng lưới các trường đại học cao đẳng trong giai đoạn 2001 – 2005 Phần thứ hai: Qui hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 - đây là nội dung chính của đề án xây dựng nên quy hoạch phát triển hệ thống giáo dục đại học, cao đẳng trong giai đoạn tiếp Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 theo 2006 – 2020 phù hợp với tình hình kinh tế xã hội và nhu cầu phát triển đất nước Phần thứ ba: Điều kiện, giải pháp và bước đi thực hiện qui hoạch mạng lưới trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 – xác định các điều kiện cần thiết cũng như xây dựng các giải pháp đề định hướng các cấp trong quá trình thực hiện đề án Ngoài ra, đề án còn bao gồm phần mở đầu và phần phụ lục. Trong đó phần mở đầu bao gồm a. Lý do lập đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 Ngày 4-4-2001 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 47/2001/QĐ-TTg phê duyệt “Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2001 – 2010” Sau 5 năm triển khai quy hoạch, đặc biệt sau khi Thủ tướng Chính phủ ký các quyết định số 145, 146, 148/2004/QĐ-TTg thành lập 3 vùng kinh tế trọng điểm và tình hình kinh tế xã hội trong nước và trên thế giới có nhiều biến động đòi hỏi phải có sự điều chỉnh trong bản quy hoạch trước đây Theo nghị định số 92/2006/NĐ-CP, quyết định số 47/2001/QĐ-TTg và kết quả triển khai quy hoạch 5 năm (2001 – 2005), nghị quyết số 14/2005/NQ- CP, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiến hành lập đề án Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 b. Căn cứ lập Quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng giai đoạn 2006 – 2020 b1. Căn cứ về luật - Luật giáo dục năm 2005 b2. Các văn bản dưới luật Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 - Các nghị quyết của Bộ Chính trị về “Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh thời kỳ 2001-2010” - Các văn kiện, nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ IV, VI, IX và X - Các nghị quyết, nghị định của Chính phủ, quyết định của Thủ tướng Chính phủ về giáo dục b3. Các văn bản khác - Các thông báo của văn phòng Chính phủ - Các văn bản chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Các công văn của các Bộ liên quan - Một số quy hoạch phát triển các bộ, ngành và địa phương có liên quan đến đào tạo nguồn nhân lực - Các tài liệu hướng dẫn về nội dung, phương pháp nghiên cứu lập quy hoạch - Số liệu thống kê trong Niêm giám thống kê xuất bản hàng năm - Một vài tài liệu tham khảo trong và ngoài nước Phần phụ lục của đề án đã nêu ra thêm các thông tin về quy mô, cơ cấu… của hệ thống giáo dục đại học ở nước ta cũng như một số thông tin có tính chất tham khảo về hệ thống giáo dục đại học ở một số quốc gia có nền giáo dục phát triển 1. Thực trạng mạng lưới và quy hoạch mạng lưới các trường đại học, cao đẳng Thực trạng mạng lưới các trường đại học và cao đẳng đã đề cập đến quy mô hệ thống giáo dục đại học, hình thức sở hữu, cơ quan quản lý. cơ cấu khối ngành… cùng các số liệu cơ bản Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 1.1. Mạng lưới các trường đại học và cao đẳng hiện nay Thực trạng: thực trạng đưa ra ở đây đã đề cập đến quy mô hệ thống giáo dục đại học, hình thức sở hữu, cơ quan quản lý Cơ cấu khối ngành các trường đại học, cao đẳng 12 79 83 16229 135 28 42 69 Khoa học tự nhiên Khoa học xã hội và nhân văn Sư phạm Kỹ thuật - Công nghệ Nông - Lâm - Ngư nghiệp Kinh tế và Luật Y - Dược Văn hóa - Nghệ thuật và TDTT Ngoại ngữ Nguồn: Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Giáo dục – Đào tạo Tính đến tháng 9 năm 2006 cả nước có 311 cơ sơ giáo dục đại học (bao gồm các đại học, trường đại học, học viện và trường cao đẳng) trong đó có 123 trường đại học và 163 trường cao đẳng. Các cơ quan quản lý các trường đại học, cao đẳng 9 92 4637 27 100 Hai đại học quốc gia Bộ Giáo dục và Đào tạo Các bộ, ngành công nghiệp và kinh tế Các bộ, ngành văn hóa - xã hội Các bộ, ngành còn lại Các địa phương Nguồn: Vụ Kế hoạch – Tài chính, Bộ Giáo dục – Đào tạo 1.2. Đánh giá chung: Website: Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368 1.2.1.