Luận văn Hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây

4 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, công cuộc đổi mới của đất nước trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên nhiều mặt về kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội, đời sống của nhân dân ngày càng nâng cao, đất nước ta ngày càng vững bước đi trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Cùng với những thành tựu đã đạt được, nhiều vấn đề tiêu cực trong xã hội cũng nảy sinh, trong đó tình hình tội phạm nói chung, tội phạm cố ý gây thương tích nói riêng cũng nhiều diễn biến phức tạp và có hướng gia tăng. Trong bối cảnh chung đó, tình hình tội phạm cố ý gây thương tích xảy ra trên địa bàn tỉnh Hà Tây cũng có nhiều diễn biến phức tạp. Số vụ cố ý gây thương tích xảy ra ở hầu hết các địa phương trên địa bàn tỉnh, các vụ đánh nhau đông người tham gia và gây thương tích cho nhiều người có xu hướng gia tăng với tính chất ngày càng nghiêm trọng. Trước tình hình trên, các cơ quan pháp luật tỉnh Hà Tây đã tập trung thực hiện tốt công tác đấu tranh và phòng ngừa, nên tình hình tội phạm này đã từng bước được ổn định. Do đặc điểm của loại tội phạm cố ý gây thương tích mang tính bạo lực, xâm phạm trực tiếp đến khách thể quan trọng là quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân. Hậu quả của tội phạm này gây ra không chỉ là thương tích, làm tổn hại sức khỏe của người khác, mà còn làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự ở địa phương, gây bất bình trong nhân dân. Bên cạnh đó, hung thủ thực hiện tội phạm cố ý gây thương tích thường có mối quan hệ quen biết từ trước với nạn nhân, nhân chứng và những người liên quan nên họ sợ bị trả thù hoặc ngại cung cấp thông tin. Đây là nguyên nhân làm cho việc điều tra thu thập tài liệu, chứng cứ của các cơ quan tiến hành tố tụng nói chung, hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) trong giai đoạn điều tra đối với loại án này gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động điều tra và xử lý của các cơ quan tiến hành tố tụng đối với 5 loại tội phạm cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây là rất cần thiết. Theo quy định Hiến pháp và Điều 3 Luật tổ chức VKSND hiện hành thì VKSND thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình bằng hoạt động thực hành quyền công tố (THQCT) và kiểm sát hoạt động tư pháp, trong đó có hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp luật trong việc điều tra các vụ án hình sự của các cơ quan điều tra (CQĐT) và các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra nhằm góp phần đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất, giữ vững được nền pháp chế xã hội chủ nghĩa (XHCN) ở nước ta. Trong những năm qua, hoạt động THQCT và kiểm sát điều tra (KSĐT) các vụ án hình sự cố ý gây thương tích của VKSND tỉnh Hà Tây đã có sự tiến bộ rõ rệt, góp phần đảm bảo cho hoạt động phân loại xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, hoạt động điều tra thu thập chứng cứ và lập hồ sơ đề nghị truy tố của Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) được tuân thủ theo quy định của pháp luật; đồng thời, thông qua hoạt động này, VKSND tỉnh Hà Tây đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa loại tội phạm cố ý gây thương tích ở địa phương. Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án hình sự nói chung, các vụ án cố ý gây thương tích nói riêng còn bộc lộ nhiều hạn chế, thiếu sót như: Chưa thực hiện tốt công tác kiểm sát việc phân loại xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, chất lượng công tác THQCT chưa cao, việc phê chuẩn các quyết định của CQĐT đôi lúc còn chưa kịp thời; hoạt động kiểm sát điều tra từ đầu, kiểm sát việc lập hồ sơ vụ án còn chưa thật chủ động, chưa đầy đủ, toàn diện, việc phát hiện những vi phạm trong hoạt động điều tra của CQĐT chưa được thường xuyên, kiên quyết, còn hiện tượng nể nang. Các yêu cầu điều tra chưa đầy đủ, cụ thể nên việc định hướng hoạt động điều tra còn hạn chế... Do vậy, đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng của công tác điều tra. Những hạn chế, tồn tại, thiếu sót trên do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó, nguyên nhân cơ bản là nhận thức về công tác THQCT - KSĐT 6 của VKSND còn thiếu đầy đủ và chưa thống nhất. Lý luận về hoạt động kiểm sát trong giai đoạn điều tra các vụ án hình sự chưa được xem xét, nghiên cứu có tính hệ thống, đầy đủ và toàn diện. Thực tiễn hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án hình sự nói chung và các vụ án cố ý gây thương tích nói riêng chưa được quan tâm nghiên cứu, tổng kết thường xuyên. Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác điều tra và xử lý các loại tội phạm hình sự nói chung, tội phạm cố ý gây thương tích nói riêng. Đồng thời, góp phần tổng kết kinh nghiệm thực tiễn hoạt động THQCT - KSĐT tội phạm này trên địa bàn tỉnh Hà Tây, làm nền tảng để xây dựng cơ sở lý luận cho việc nhận thức và nâng cao chất lượng công tác THQCT - KSĐT các vụ án hình sự, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu: "Hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây" làm luận văn Thạc sĩ Luật học là rất cần thiết, nhằm đáp ứng cả về phương diện lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Đến nay chưa có một công trình khoa học nghiên cứu về hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án hình sự trên địa bàn tỉnh Hà Tây. Chỉ có một số một số bài báo khoa học đề cập tới một số khía cạnh và ở những mức độ khác nhau về hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra tội phạm hoặc có một số công trình khoa học nghiên cứu về hoạt động của VKSND. Trong đó, có sự đóng góp đáng kể của một số đề tài khoa học sau: Đề tài: "Nghiên cứu giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy trên địa bàn tỉnh Hà Tây" do VKSND tỉnh Hà Tây thực hiện năm 2002; Đề tài: "Nghiên cứu giải pháp đấu tranh, phòng ngừa tội phạm cớp tài sản trên địa bàn tỉnh Hà Tây" do VKSND tỉnh Hà Tây thực hiện năm 2003; Chuyên đề: "Kinh nghiệm giải quyết những điểm phức tạp liên quan đến lĩnh vực quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Hà Tây" do VKSND tỉnh Hà Tây thực hiện năm 2005 hoặc Luận văn thạc sĩ Luật học: "Hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân trong giai 7 đoạn điều tra các vụ án ma túy - Lý luận, thực tiễn và các giải pháp nâng cao" của tác giả Nguyễn Mạnh Hiền, năm 2005; Luận văn thạc sĩ Luật học: "Hoạt động của Cơ quan Cảnh sát điều tra trong điều tra tội phạm gây thương tích trên địa bàn thành phố Hà Nội" của tác giả Phạm Văn Các, năm 2005; hoặc chuyên đề: "Vị trí, vai trò của Viện kiểm sát nhân dân trong công tác phòng ngừa tội phạm" của tác giả Nguyễn Hồng Vinh và tập thể cán bộ Trường Cao đẳng Kiểm sát năm 2003;... 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu đề tài khoa học - Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề lý luận về hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích. Đánh giá một cách khách quan thực trạng hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra tội phạm này trên địa bàn tỉnh Hà Tây từ năm 2000 đến 6/2005. Từ đó, chỉ ra những mặt tích cực, hạn chế, nguyên nhân tồn tại và những vướng mắc đề xuất một số giải pháp chủ yếu để hoàn thiện lý luận và góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động điều tra các vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây. - Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài Để đạt được mục đích nêu trên, quá trình nghiên cứu, tác giả tập trung giải quyết các nhiệm vụ cụ thể như sau: + Phân tích làm rõ khái niệm, dấu hiệu pháp lý và đặc điểm hình sự của tội phạm cố ý gây thương tích. + Nghiên cứu làm sáng tỏ mặt lý luận về hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích. + Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây từ năm 2000 đến 6/2005. Chỉ ra những mặt tích cực, hạn chế, nguyên nhân tồn tại và những vướng mắc trong hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra đối với loại án này. 8 + Đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác THQCT và KSĐT của VKSND đối với hoạt động điều tra vụ án hình sự cố ý gây thương tích trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây. Trong đó, nội dung cơ bản là hoạt động THQCT và hoạt động kiểm sát việc tuân theo pháp luật đối với Cơ quan CSĐT trong quá trình thực hiện việc thu thập, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm; khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can; việc áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp ngăn chặn; kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động điều tra. Kiểm sát việc khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài sản, vật chứng; việc tiến hành thu thập lời khai người làm chứng, người bị hại, hỏi cung bị can và những người có liên quan; hoạt động đối chất và nhận dạng, thực nghiệm điều tra và trưng cầu giám định; việc chấp hành thời hạn điều tra; phục hồi điều tra, điều tra bổ sung; việc phát hiện và khắc phục nguyên nhân, điều kiện tội phạm; việc ra các quyết định tạm đình chỉ điều tra, đình chỉ điều tra, phục hồi điều tra và kết thúc điều tra. Nghiên cứu các quyết định của VKSND sau khi vụ án được kết thúc điều tra. - Phạm vi nghiên cứu của đề tài: Hoạt động THQCT và kiểm sát hoạt động tư pháp của VKSND rất rộng. Nhưng trong đề tài này, tác giả chỉ tập trung nghiên cứu công tác THQCT - KSĐT của VKSND đối với các vụ án hình sự cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 104 Bộ luật hình sự (BLHS) xảy ra trên địa bàn tỉnh Hà Tây từ năm 2000 đến 6/2005 của Cơ quan CSĐT - Công an các huyện, thị xã và Cơ quan CSĐT tỉnh Hà Tây. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài Đề tài được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng và Nhà nước về công tác điều tra, xử lý tội phạm nói 9 chung, công tác điều tra, xử lý các vụ án cố ý gây thương tích nói riêng. Để thực hiện các nội dung nghiên cứu, tác giả sử dụng các phương pháp cụ thể như: Phân tích, tổng hợp, so sánh, điều tra xã hội học, thảo luận, tọa đàm và phương pháp chuyên gia, trực tiếp khảo sát …. 6. Những đóng góp mới của đề tài - Lần đầu tiên có một đề tài nghiên cứu về lý luận đầy đủ toàn diện, rõ ràng về công tác THQCT, KSĐT của VKSND trong giai đoạn điều các vụ án cố ý gây thương tích. - Trên cơ sở khảo sát thực tế đề tài đã đánh giá, phân tích thực trạng hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây trong thời gian từ năm 2000 đến 6/2005, những ưu, khuyết điểm và nguyên nhân làm cơ sở khoa học cho các kiến nghị, đề xuất. - Những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của VKSND trong giai đoạn điều tra vụ án cố ý gây thương tích là tài liệu phục vụ cho cán bộ của Viện kiểm sát (VKS) trong hoạt động thực tiễn và đây cũng là tài liệu tham khảo học tập cho học viên các trường Kiểm sát và trường Cảnh sát nhân dân - Bộ Công an. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Nhận thức chung về hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích. Chương 2: Thực trạng hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây từ năm 2000 đến tháng 6/2005. Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong giai đoạn điều tra các vụ án cố ý gây thương 10 tích trên địa bàn tỉnh Hà Tây. 11 Ch−¬ng 1 nhËn thøc chung vÒ ho¹t ®éng cña viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n trong giai ®o¹n ®iÒu tra c¸c vô ¸n cè ý g©y th−¬ng tÝch 1.1. NhËn thøc chung vÒ téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch 1.1.1. Kh¸i niÖm téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch Bé luËt h×nh sù n−íc Céng hßa XHCN ViÖt Nam n¨m 1985 quy ®Þnh téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch, víi téi danh "Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i cho søc kháe cña ng−êi kh¸c" ®−îc qui ®Þnh t¹i §iÒu 109. §Õn n¨m 1999, nh»m môc ®Ých c¸ thÓ hãa tr¸ch nhiÖm h×nh sù vµ c¸ thÓ hãa téi ph¹m, Quèc héi ®· ban hµnh BLHS n¨m 1999 (cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/7/2000) quy ®Þnh téi ph¹m nµy thµnh ba ®iÒu luËt: Kho¶n 1, kho¶n 2, kho¶n 3 §iÒu 109 BLHS n¨m 1985 chuyÓn thµnh §iÒu 104 BLHS n¨m 1999 (téi cè ý g©y th−¬ng tÝch); kho¶n 4, §iÒu 109 BLHS n¨m 1985 chuyÓn thµnh c¸c §iÒu 105 BLHS n¨m 1999 (téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i cho søc kháe cña ng−êi kh¸c trong tr¹ng th¸i tinh thÇn bÞ kÝch ®éng m¹nh) vµ §iÒu 106 BLHS n¨m 1999 (téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i cho søc kháe cña ng−êi kh¸c do vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng). Téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch thuéc nhãm c¸c téi x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n phÈm, danh dù cña con ng−êi ®−îc qui ®Þnh trong Ch−¬ng 12 BLHS. §iÒu 8 BLHS n¨m 1999 ®a ra kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m nh− sau: Téi ph¹m lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®−îc qui ®Þnh trong BLHS, do ng−êi cã n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m ph¹m ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toµn vÑn l·nh thæ tæ quèc, x©m ph¹m chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, nÒn v¨n hãa, quèc phßng, an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña tæ chøc, x©m ph¹m tÝnh m¹ng, 12 søc kháe, danh dù, nh©n phÈm, tù do, tµi s¶n, c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, x©m ph¹m nh÷ng lÜnh vùc kh¸c cña trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa. Nh− vËy, néi hµm cña kh¸i niÖm téi ph¹m cã c¸c dÊu hiÖu c¬ b¶n lµ: TÝnh nguy hiÓm cho x· héi, tÝnh cã lçi, tÝnh tr¸i ph¸p luËt vµ tÝnh ph¶i chÞu h×nh ph¹t. Trong ®ã, tÝnh nguy hiÓm cho x· héi lµ dÊu hiÖu c¬ b¶n nhÊt, quyÕt ®Þnh nh÷ng dÊu hiÖu kh¸c cña téi ph¹m. §èi víi téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch ngoµi nh÷ng dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc tr−ng chung nh− trªn th× cßn cã dÊu hiÖu ph¸p lý riªng ®ã lµ: TÝnh nguy hiÓm cho x· héi cña téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch ®−îc biÓu hiÖn tËp trung nhÊt ë hµnh vi dïng søc m¹nh vËt chÊt t¸c ®éng trùc tiÕp lªn c¬ thÓ cña ng−êi kh¸c, lµm tæn th−¬ng mét bé phËn hay toµn bé c¬ thÓ, lµm tæn h¹i, lµm mÊt h¼n hay lµm mÊt mét chøc n¨ng cña mét c¬ quan nµo ®ã trªn c¬ thÓ con ng−êi (nh lµm g·y tay, ch©n, côt tay, côt ch©n, mï m¾t...). TÝnh cã lçi thÓ hiÖn th¸i ®é t©m lý cña mét ng−êi ®èi víi téi ph¹m mµ ng−êi ®ã g©y ra. ViÖc x¸c ®Þnh lçi lµ rÊt cÇn thiÕt bëi lçi lµ ®Æc ®iÓm quan träng cña téi ph¹m nãi chung vµ téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch nãi riªng. VÒ mÆt h×nh sù, lçi cña ng−êi ph¹m téi ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së lµm râ ng−êi ph¹m téi cã nhËn thøc vÒ hµnh vi ph¹m téi hay kh«ng, cã ý thøc thÕ nµo ®èi víi hËu qu¶ cña hµnh vi. Téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch cã hai lo¹i lçi lµ lçi cè ý hoÆc lçi v« ý (BLHS quy ®Þnh râ téi cè ý g©y th−¬ng tÝch, téi v« ý g©y th−¬ng tÝch cho ng−êi kh¸c). Ng−êi ph¹m téi do lçi cè ý nguy hiÓm h¬n ng−êi ph¹m téi do lçi v« ý. TÝnh tr¸i ph¸p luËt cña téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch còng nh− téi ph¹m nãi chung theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 2 BLHS lµ: "ChØ ng−êi nµo ph¹m mét téi ®· ®−îc Bé luËt h×nh sù quy ®Þnh míi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù". TÝnh ph¶i chÞu h×nh ph¹t: BLHS quy ®Þnh tÝnh chÞu h×nh ph¹t lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña téi ph¹m, tÝnh chÞu h×nh ph¹t lµ thuéc tÝnh bªn ngoµi cña téi ph¹m nã thÓ hiÖn ®· cã téi th× ph¶i chÞu h×nh ph¹t, kh«ng ¸p dông h×nh ph¹t ®èi víi ng−êi v« téi hoÆc ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c. Tuy nhiªn, 13 trªn thùc tiÔn cã nhiÒu tr−êng hîp ng−êi ph¹m téi ®−îc miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù, miÔn h×nh ph¹t theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 25, §iÒu 57 BLHS. Tõ viÖc nghiªn cøu lý luËn trªn chóng ta cã thÓ kh¸i niÖm: Téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch lµ lo¹i téi ph¹m do ng−êi ph¹m téi ®· cè ý hoÆc v« ý thùc hiÖn hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi (søc m¹nh b¹o lùc) g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i søc kháe cho ng−êi kh¸c, mét c¸ch tr¸i quy ®Þnh cña ph¸p luËt h×nh sù vµ ®Õn møc ®¸ng ph¶i xö lý b»ng h×nh ph¹t. Hµnh vi g©y th−¬ng tÝch ®−îc thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p hµnh ®éng nh− dïng ch©n tay, hung khÝ t¸c ®éng lªn c¬ thÓ ng−êi kh¸c lµm hä bÞ th−¬ng tÝch hoÆc bÞ tæn h¹i søc kháe, hoÆc cã thÓ thùc hiÖn b»ng ph−¬ng ph¸p kh«ng hµnh ®éng nh− buéc n¹n nh©n ph¶i g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i søc kháe cho m×nh hoÆc gióp søc cho ®ång ph¹m thùc hiÖn ph¹m téi hµnh vi g©y th−¬ng tÝch… Téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch cã nh÷ng dÊu hiÖu ®Æc tr−ng cña téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch ®ã lµ: Ng−êi ph¹m téi còng thùc hiÖn søc m¹nh vËt chÊt t¸c ®éng trùc tiÕp lªn c¬ thÓ ng−êi kh¸c b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau lµm cho hä bÞ th−¬ng tÝch hoÆc bÞ tæn h¹i søc kháe vµ tÝnh nguy hiÓm cña sù tæn h¹i th−¬ng tÝch hoÆc søc kháe ®ã ®Õn møc bÞ coi lµ téi ph¹m. Nh−ng cã ®Æc ®iÓm riªng lµ hµnh vi ph¹m téi g©y th−¬ng tÝch ®ã ph¶i thùc hiÖn do lçi cè ý vµ kh«ng ph¶i trong tr¹ng th¸i tinh thÇn bÞ kÝch ®éng m¹nh. 1.1.2. C¸c dÊu hiÖu ph¸p lý cña téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 104 Bé luËt h×nh sù VÒ mÆt lý luËn téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch còng cã ®Çy ®ñ c¸c dÊu hiÖu ph¸p lý vÒ cÊu thµnh téi ph¹m nh− téi ph¹m nãi chung ®ã lµ: YÕu tè kh¸ch thÓ cña téi ph¹m, mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m, yÕu tè chñ thÓ cña téi ph¹m, mÆt chñ quan cña téi ph¹m. Cô thÓ lµ: - Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m: Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch x©m h¹i ®Õn quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ, quyÒn ®−îc b¶o hé vÒ tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n phÈm, danh dù ®−îc qui ®Þnh râ t¹i §iÒu 71 HiÕn ph¸p n−íc Céng hßa 14 XHCN ViÖt Nam. Trong BLHS, c¸c ch−¬ng téi x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc kháe, nh©n phÈm, danh dù ®−îc qui ®Þnh ngay sau ch−¬ng c¸c téi x©m ph¹m an ninh quèc gia. Kh¸ch thÓ trùc tiÕp cña téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch kh«ng ph¶i lµ con ng−êi nãi chung mµ lµ søc kháe cña ng−êi kh¸c, lµ quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ th©n thÓ cña c«ng d©n ®· ®−îc HiÕn ph¸p quy ®Þnh. Nh÷ng tr−êng hîp tù g©y th−¬ng tÝch hoÆc tæn h¹i søc kháe cho b¶n th©n m×nh th× kh«ng cÊu thµnh téi danh qui ®Þnh c¸c ®iÒu luËt nµy. - MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m: Gièng nh− c¸c lo¹i téi ph¹m kh¸c, mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch lµ nh÷ng biÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña téi ph¹m. §ã lµ hµnh vi dïng søc m¹nh vËt chÊt (dïng tay, ch©n... ®Êm, ®¸ hoÆc dïng c¸c lo¹i c«ng cô ph−¬ng tiÖn, sóng, lùu ®¹n hoÆc c¸c lo¹i hung khÝ kh¸c nh− dao, c«n, gËy...) t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn th©n thÓ ng−êi kh¸c, lµm cho ng−êi ®ã bÞ th−¬ng tÝch hoÆc tæn h¹i ®Õn søc kháe; hoÆc cã thÓ do ng−êi ph¹m téi b¾t n¹n nh©n tù g©y th−¬ng tÝch cho m×nh... §Ó x¸c ®Þnh hµnh vi cña téi ph¹m g©y th−¬ng tÝch cã ®ñ yÕu tè mÆt kh¸ch quan hay kh«ng ngoµi viÖc quy ®Þnh yÕu tè b¾t buéc vÒ quan hÖ nh©n qu¶ do hµnh vi g©y th−¬ng tÝch g©y ra hËu qu¶ mµ n¹n nh©n ph¶i g¸nh chÞu th× BLHS cßn quy ®Þnh hËu qu¶ téi ph¹m nµy lµ møc ®é tæn h¹i th−¬ng tÝch hoÆc søc kháe cña n¹n nh©n ë mét tû lÖ nhÊt ®Þnh, cô thÓ lµ: + §èi víi téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch (§iÒu 104), tØ lÖ th−¬ng tËt cña n¹n nh©n ph¶i tõ 11% trë lªn. NÕu tû lÖ th−¬ng tËt ch−a ®Õn 11% th× ph¶i thuéc mét trong c¸c tr−êng hîp quy ®Þnh tõ ®iÓm a ®Õn ®iÓm k, kho¶n 1 §iÒu 104 míi cÊu thµnh téi g©y th−¬ng tÝch, cô thÓ lµ: • Dïng hung khÝ nguy hiÓm hoÆc dïng thñ ®o¹n g©y nguy h¹i cho nhiÒu ng−êi. • G©y cè tËt nhÑ cho n¹n nh©n. • Ph¹m téi nhiÒu lÇn ®èi víi cïng mét ng−êi hoÆc ®èi víi nhiÒu ng−êi. • §èi víi trÎ em, phô n÷ ®ang cã thai, ng−êi giµ yÕu, èm ®au hoÆc ng−êi kh¸c kh«ng cã kh¶ n¨ng tù vÖ. 15 • §èi víi «ng, bµ, cha, mÑ, ng−êi nu«i d−ìng, thÇy gi¸o, c« gi¸o cña m×nh. • Cã tæ chøc. • Trong thêi gian ®ang bÞ t¹m gi÷, t¹m giam hoÆc ®ang bÞ ¸p dông biÖn ph¸p ®a vµo c¬ së gi¸o dôc. • Thuª g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y th−¬ng tÝch thuª. • Cã tÝnh chÊt c«n ®å hoÆc t¸i ph¹m nguy hiÓm. • §Ó c¶n trë ng−êi thi hµnh c«ng vô hoÆc v× lý do c«ng vô cña n¹n nh©n. + §èi víi téi ph¹m cè ý g©y th