Cạnh tranh là cơ chế vận hành chủ yếu của kinh tế thị trường, là động lực 
thúc đ ẩy phát triển kinh tế. Đối với mỗi chủ thể kinh doanh, cạnh tranh tạo sức 
ép hoặc kích ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong sản xuất, cải tiến 
công nghệ, thiết bị sản xuất và phương thức quản lý nhằm nâng cao chất lượng 
sản phẩm, hạ giá thành và giá bán hàng hoá. Cạnh tranh với các tín hiệu giá cả 
và lợi nhuận sẽ hướng người kinh doanh chuyển nguồn lực từ nơi sử dụng có 
hiệu quả thấp hơn sang nơi sử dụng cóhiệu quả cao hơn. Đối với xã hội, cạnh 
tranh là động lực quan trọng nhất để huy động nguồn lực của xã hội vào sản 
xuất kinhdoanh hàng hoá, dịch vụ còn thiếu. Qua đó nâng cao năng lực sản 
xuất của toàn xã hội. Do đó, việc nâng cao khả năng cạnh tranh trong mỗi 
doanh nghiệp là rất cần thiết, nó giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong quá 
trình hoạt động của sản xuất kinh doanh. 
Với đề tài: “Nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp xây 
dựng", kết hợp với quá trình thực tập tại Công ty xây dựng CTGT 892 thuộc 
Tổng công ty xây dựng công trình 892, em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp 
của mình. 
Kết cấu luận văn 
Phần I-Những vấn đề chung về cạnh tranh 
Chương I: Tổng quan về cạnh tranh 
Chương II: Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh 
nghiệp. 
Phần III: Một số giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của Công ty xây dựng 
CTGT 892 
Chương I: Giới thiệu khái quát về doanh nghiệp. 
Chương II: Vận dụng các chỉ tiêu đánh giá khả năng cạnh tranh vào thực 
trạng Công ty XDCTGT 892. 
Chương III:Một số giải pháp chủ yếu nâng cao khả năng cạnh tranh của 
Công ty xây dựng công trình giao thông 892.
                
              
                                            
                                
            
 
            
                
88 trang | 
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 2223 | Lượt tải: 1
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Một số giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của Công ty xây dựng công trình giao thông 892, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
II 
Luận văn 
Một số giải pháp nâng 
cao khả năng cạnh tranh 
của Công ty xây dựng 
CTGT 892 
 1 
LỜI MỞ ĐẦU 
 Cạnh tranh là cơ chế vận hành chủ yếu của kinh tế thị trường, là động lực 
thúc đẩy phát triển kinh tế. Đối với mỗi chủ thể kinh doanh, cạnh tranh tạo sức 
ép hoặc kích ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong sản xuất, cải tiến 
công nghệ, thiết bị sản xuất và phương thức quản lý nhằm nâng cao chất lượng 
sản phẩm, hạ giá thành và giá bán hàng hoá. Cạnh tranh với các tín hiệu giá cả 
và lợi nhuận sẽ hướng người kinh doanh chuyển nguồn lực từ nơi sử dụng có 
hiệu quả thấp hơn sang nơi sử dụng có hiệu quả cao hơn. Đối với xã hội, cạnh 
tranh là động lực quan trọng nhất để huy động nguồn lực của xã hội vào sản 
xuất kinhdoanh hàng hoá, dịch vụ còn thiếu. Qua đó nâng cao năng lực sản 
xuất của toàn xã hội. Do đó, việc nâng cao khả năng cạnh tranh trong mỗi 
doanh nghiệp là rất cần thiết, nó giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong quá 
trình hoạt động của sản xuất kinh doanh. 
 Với đề tài: “Nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp xây 
dựng", kết hợp với quá trình thực tập tại Công ty xây dựng CTGT 892 thuộc 
Tổng công ty xây dựng công trình 892, em đã hoàn thành luận văn tốt nghiệp 
của mình. 
Kết cấu luận văn 
Phần I- Những vấn đề chung về cạnh tranh 
 Chương I: Tổng quan về cạnh tranh 
 Chương II: Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh 
nghiệp. 
Phần III: Một số giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của Công ty xây dựng 
CTGT 892 
 Chương I: Giới thiệu khái quát về doanh nghiệp. 
 Chương II: Vận dụng các chỉ tiêu đánh giá khả năng cạnh tranh vào thực 
trạng Công ty XDCTGT 892. 
 Chương III: Một số giải pháp chủ yếu nâng cao khả năng cạnh tranh của 
Công ty xây dựng công trình giao thông 892. 
 2 
 Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo Nghiêm 
Xuân Phượng và các cán bộ của Công ty xây dựng công trình giao thông 892 
đã giúp đỡ em hoàn thành luận văn. 
 Hà Nội, tháng 5 năm 2004 
 3 
Phần I: Những vấn đề chung về cạnh tranh 
Chương I: Tổng quan về cạnh tranh 
 1.1- Khái niệm về cạnh tranh 
 Thuật ngữ “Cạnh tranh” có nguồn gốc từ tiếng La Tinh với nghĩa chủ 
yếu là sự đấu tranh, ganh đua, thi đua giữa các đối tượng cùng phẩm chất, cùng 
loại, đồng giá trị nhằm đạt được những ưu thế, lợi thế, mục tiêu xác định. 
Trong hình thái cạnh tranh thị trường, quan hệ ganh đua xảy ra giữa hai chủ thể 
cùng (nhóm người bán), cũng như chủ thể cầu (Nhóm người mua), cả hai nhóm 
này tiến tới cạnh tranh với nhau và được liên kết với nhau bằng giá cả thị 
trường. 
 Theo Samuelson: Cạnh tranh là sự kình địch giữa các doanh nghiệp cạnh 
tranh với nhau để giành khách hàng. 
 Theo Kac-Marx: Cạnh tranh là sự ganh đua, sự đấu tranh gay gắt giữa 
các nhà tư bản để giành giật những điều kiện thuận lợi trong sản xuất và tiêu 
thụ hàng hoá đẻe thu được lợi nhuận siêu ngạch. 
 Theo kinh tế Amô thì một thị trường cạnh tranh hoàn hảo có rất nhiều 
người mua, người bán để cho không có một người mua hoặc một người bán 
duy nhất nào có ảnh hưởng, có ý nghĩa đối với giá cả. 
 Theo cuốn “Các vấn đề pháp lý và thể chế về chính sách cạnh tranh và 
kiểm soát độc quyền kinh doanh” thì cạnh tranh là một trong những đặc trưng 
cơ bản của kinh tế thị trường, là năng lực phát triển của kinh tế thị trường. 
Cạnh tranh là sự sống còn của mỗi doanh nghiệp, đó là sự ganh đua giữa các 
nhà doanh nghiệp trong việc giành một nhân tố sản xuất hoặc khách hàng nhằm 
nâng cao lợi thế của mình trên thị trường để đạt được một mục tiêu kinh doanh 
cụ thể như lợi nhuận, doanh số hoặc thị phần. 
 Đối với xã hội, cạnh tranh là động lực quan trọng nhất để huy động 
nguồn lực của xã hội vào sản xuất kinh doanh hàng hoá, dịch vụ còn thiếu. Qua 
đó nâng cao năng lực sản xuất của toàn xã hội. Trong cạnh tranh, các doanh 
 4 
nghieưẹp yếu kém bị đào thải, doanh nghiệp mới xuất hiện. Doanh nghiệp làm 
ăn có hiệu quả sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển, nhờ đó nguồn lực xã hội được sử 
dụng hợp lý, là cơ sở, tiền đề cho sự thành công trong việc tăng trưởng nền 
kinh tế ở mỗi quốc gia. 
1.2- Các loại hình cạnh tranh 
 1.2.1- Căn cứ vào đối tượng cạnh tranh: 2 loại 
 1.2.1.1- Cạnh tranh giữa những người bán với nhau 
 Là cuộc cạnh tranh chính và khốc liệt nhất trong nền kinh tế thị trường. 
Nó có ý nghĩa sống còn đối với các chủ doanh nghiệp. Cạnh tranh giữa những 
người bán điều chỉnh cung cầu hàng hoá trên thị trường. Khi cung một hàng 
hoá nào đó lớn hơn cầu thì cạnh tranh giữa những người bán làm cho giá cả 
hàng hoá đó giảm xuống, chỉ những doanh nghiệp nào đủ khả năng cải tiến 
công nghệ, trang bị kỹ thuật, phương thức quản lý và hạ được giá bán sản phẩm 
mới có thể tồn tại. Kết quả để đánh giá doanh nghiệp nào chiến thắng trong 
cuộc cạnh tranh này là tăng lợi nhuận, tăng doanh số và thị phần. Trong nền 
kinh tế thị trường, việc cạnh tranh là hiện tượng tất yếu không thể tránh khỏi 
đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. 
 Thực tết cho thấy cạnh tranh giữa những người bán với nhau sẽ đem lại 
lợi ích cho người mua và trong quá trình ấy những doanh nghiệp nào không có 
chiến lược cạnh tranh thích hợp thì sẽ bị gạt ra khỏi thị trường và đi đến phá 
sản. Nhưng mặt khác sẽ có những doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh nhờ nắm 
chắc “Vũ khí” cạnh tranh thị trường và dám chấp nhận “luật chơi” phát triển. 
 1.2.1.2- Cạnh tranh giữa những người mua 
 Là cuộc cạnh tranh trên cơ sở quy luật cung cầu, khi một loại hàng hoá, 
dịch vụ nào đó mà mức cung nhỏ hơn mức cầu thì cuộc cạnh tranh càng trở nên 
quyết liệt và giá hàng hoá, dịch vụ đó sẽ càng tăng. Kết quả cuối cùng là người 
bán thu được lợi nhuận cao, còn người mua phải mất thêm một số tiền. Khi đó 
người kinh doanh sẽ đầu tư vốn xây dựng thêm cơ sở sản xuất mới hoặc nâng 
cao năng lực sản xuất của những cơ sở sản xuất sẵn có. Đó là động lực quan 
trọng nhất làm tăng thêm lượng vốn đầu tư cho sản xuất, kinh doanh, nâng cao 
 5 
năng lực sản xuất trong toàn xã hội. Điều quan trọng là động lực đó hoàn toàn 
tự nhiên, không theo và không cần bất kỳ một mệnh lệnh hành chính nào của 
các cơ quan quản lý Nhà nước. 
 1.2.2- Căn cứ vào mức độ cạnh tranh trên thị trường: 3 loại 
 1.2.2.1- Cạnh tranh hoàn hảo 
 Là hình thức cạnh tranh mà trên thị trường có rất nhiều người bán, họ 
đều quá nhỏ lẻ nên không ảnh hưởng đến giá cả thị trường. Điều đó có nghĩa là 
không cần biết sản xuất được bao nhiêu, họ đều có thể bán tất cả sản phẩm của 
mình tại mức giá thị trường hiện hành. Vì vậy mặt hàng trong thị trường cạnh 
tranh hoàn hảo không có lý do gì để bán rẻ hơn mức giá thị trường. Đồng thời 
hàng năm cũng không tăng giá của mình lên cao hơn giá thị trường vì nếu tăng 
giá thì hãng sẽ không bán được hàng, do người tiêu dùng sẽ đi mua hàng với 
mức giá hợp lý từ các đối thủ cạnh tranh của hãng . Do đó các hãng sản xuất sẽ 
luôn tìm các biện pháp để giảm chi phí sản xuất đến mức tối đa, nhờ đó để có 
thể tăng lợi nhuận. 
 Đối với thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ không có những hiện tượng 
cung cầu giả tạo, không bị hạn chế bởi các biện pháp hành chính Nhà nước, vì 
vậy trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo giá cả thị trường sẽ dần tới chi phí sản 
xuất. 
 1.2.2.2 - Cạnh tranh không hoàn hảo 
 Nếu một hàng có thể tác động đáng kể đến giá cả thị trường đối với đầu 
ra của hãng ấy thì hãng ấy được liệt vào “hàng cạnh tranh không hoản hảo”. 
Như vậy, cạnh tranh không hoàn hảo là cạnh tranh trên thị trường không đồng 
nhất với nhau. Mỗi loại sản phẩm có thể có nhiều nhãn hiệu khác nhau mặc dù 
sự khác biệt giữa các sản phẩm là không đáng kể. Mỗi loại sản phẩm lại có uy 
tín, hình ảnh khác nhau, các điều kiện mua bán hàng cũng rất khác nhau. Người 
bán có thể có uy tín độc đáo khác nhau đối với người mua do nhiều lý do khác 
nhau như: Khách hàng quen, gây được lòng tin từ trước... Người bán là kéo 
khách về phía mình bằng nhiều cách: quảng cáo, khuyến mại, phương thức bán 
 6 
hàng và cung cấp dịch vụ, tín dụng, chiết khấu giá... Loại hình cạnh tranh 
không hoàn hảo hiện nay rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường. 
 1.2.2.3- Cạnh tranh độc quyền 
 Là cạnh tranh trên thị trường mà ở đó có một số người bán một số sản 
phẩm thuần nhất hoặc nhiều người bán một loại sản phẩm không đồng nhất. 
Họ có thể kiểm soát gần như toàn bộ số lượng sản phẩm hay hàng hoá bán ra 
trên thị trường. Thị trường này có pha trộn giữa độc quyền và cạnh tranh, được 
gọi là thị trường cạnh tranh độc quyền. ở đây xảy ra cạnh tranh giữa các nhà 
độc quyền. Điều kiện ra nhập hoặc rút lui khỏi thị trường cạnh tranh độc quyền 
có nhiều trở ngại do vốn đầu tư lớn hoặc do độc quyền về bí quyết công nghệ. 
Thị trường này không có cạnh tranh về giá cả, mà một số người bán toàn quyền 
quyết định giá cả. 
 Họ có thể định giá cao hơn, điều này tuỳ thuộc vào đặc điểm tiêu dùng 
của từng sản phẩm, mục đích cuối cùng là họ thu được lợi nhuận tối đa. Những 
doanh nghiệp nhỏ tham gia thị trường này thường phải chấp nhận bán hàng 
theo giá cả của Nhà độc quyền. 
 Trong thực tế có thể có tình trạng độc quyền xảy ra nếu không có sản 
phẩm nào thay thế sản phẩm độc quyền hoặc khi các nhà độc quyền liên kết với 
nhau. Độc quyền gây trở ngại cho sự phát triển và làm thiệt hại đến người tiêu 
dùng. Vì vậy, hiện nay ở một số nước đã có luật chống độc quyền nhằm chống 
lại sự liên minh độc quyền giữa các nhà kinh doanh. 
 1.2.3- Căn cứ vào phạm vi ngành kinh tế: 2 loại 
 1.2.3.1- Cạnh tranh trong nội bộ ngành 
 Là sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp cùng sản xuất và tiêu thụ một 
loại hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó. Trong cuộc cạnh tranh này các chủ doanh 
nghiệp thôntính nhau. Những doanh nghiệp chiến thắng sẽ mở rộng phạm vi 
hoạt động của mình trên thị trường. Những doanh nghiệp thu cuộc sẽ phải thu 
hẹp kinh doanh, thậm chí bị phá sản. 
 1.2.3.2- Cạnh tranh giữa các ngành 
 7 
 Là sự cạnh tranh giữa các chủ doanh nghiệp trong các ngành kinh tế khác 
nhau nhằm giành lấy lợi nhuận lớn nhất. Trong quá trình cạnh tranh này, các 
chủ doanh nghiệp luôn say mê với những ngành đầu tư có lợi nhuận nên đã 
chuyển vốn kinh doanh từ những ngành ít thu được lợi nhuận sang những 
ngành có lợi nhuận cao hơn. Sự điều chỉnh này sau một thời gian nhất định sẽ 
hình thành nên sự phân phối vốn hợp lý giữa các ngành sản xuất. Kết quả cuối 
cùng là các chủ doanh nghiệp đầu tư ở các ngành khác nhau với số vốn bằng 
nhau và chỉ thu được lợi nhuận như nhau. Tức là hình thành tỷ suất lợi nhuận 
bình quân cho tất cả các ngành. 
1.3- Các chỉ tiêu đánh giá khả năng cạnh tranh: 
 1.3.1- Các chỉ tiêu chung 
 - Hệ số vay nợ: 
 Tài sản nợ 
 Hệ số vay nợ = 
 Tổng tài sản 
 Hệ số này càng cao, khả năng tự chủ về mặt tài chính của doanh nghiệp 
càng giảm. 
 - Hệ số thanh toán lãi vay 
 LN trước thuế + Lãi tiền vay 
 Hệ số thanh toán lãi vay = 
 Lãi tiền vay 
 Chỉ tiêu này cho biết khả năng thanh toán lãi vay của doanh nghiệp. Nếu 
tỷ lệ này quá thấp sẽ làm giảm khả năng trả lãi, đồng thời lợi nhuận của doanh 
nghiệp cũng không thể cao. Đây là một trong các căn cứ để Ngân hàng quyết 
định có cung cấp các khoản cho vay tiếp theo hay không. 
- Hệ số thanh toán hiện hành: 
 Tài sản lưu động 
 Hệ số thanh toán hiện hành = 
 Nợ ngắn hạn 
- Hệ số thanh toán nhanh: 
 8 
 Tài sản lưu động – hàng tồn kho 
 Hệ số thanh toán nhanh = 
 Nợ ngắn hạn 
- Hệ số thanh toán tức thời: 
 Tiền mặt 
 Hệ số thanh toán tức thòi = 
 Nợ ngắn hạn 
- Hệ số doanh lợi: 
 Lợi nhuận trước thuế 
 + Tỷ lệ lợi nhuận trên doanh thu = 
 Doanh thu 
 Lợi nhuận trước thuế 
 + Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn SXKD = 
 Vốn sản xuất kinh doanh 
 Hai hệ số trên phản ánh tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. 
Nếu hệ số này càng cao thì hiệu quả SXKD của doanh nghiệp càng lớn. 
1.3.2- Những chỉ tiêu riêng đánh giá khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp 
 1.3.2.1- Giá trị trúng thầu và số lượng các công trình thắng thầu 
 Chỉ tiêu này cho biết một cách khái quát tình hình kết quả dự thầu của 
doanh nghiệp. Qua đó có thể đánh giá được chất lượng, hiệu quả của côngtác 
dự thầu trong năm và biết quy mô của các công trình mà doanh nghiệp đã trúng 
thầu. Từ đó ta thấy được khả năng, tiềm lực của doanh nghiệp. 
 - Xác xuất trúng thầu. 
 + Tính theo số hợp đồng 
 Ltt 
 K1 = . 100% 
 Ldt 
Trong đó: - K1 xác suất trúng thầu theo số hợp đồng (%) 
 - Ltt: Tổng số lần thắng thầu 
 - Ldt: Tổng số lần tham gia dự thầu 
 9 
 + Tính theo giá trị hợp đồng 
 Gtt 
 K2 = . 100% 
  Gdt 
Trong đó: - K2: Xác suất trúng thầu theo giá trị hợp đồng (%) 
 - Gtt: Tổng giá trị hợp đồng thắng thầu 
 - Gdt: Tổng giá trị hợp đồng tham gia dự thầu 
 1.3.2.2.2- Thị phần và uy tín của doanh nghiệp 
 Đây là chỉ tiêu đánh giá một cách khái quát khả năng cạnh tranh của 
doanh nghiệp. Trong đó thị phần biểu hiện thành hai mặt: Thịphần tuyệt đối và 
thị phần tương đối. 
 Z giá trị xây lắp của doanh nghiệp 
 Phần thị trường tuyệt đối = 
 Z giá trị xây lắp toàn ngành 
Z GTXL của doanh nghiệp 
 Hoặc: = 
 Z doanh thu xây lắp toàn ngành 
 Thị phần tương đối: Được xác định trên cơ sở sự so sánh phân thị trường 
tuyệt đối của doanh nghiệp với phần thị trường tuyệt đối của một số đối thủ 
cạnh tranh nhất. 
 Uy tín của doanh nghiệp: Chỉ tiêu này liên quan đến tất cả các chỉ tiêu 
trên và các yếu tố khác như: Chất lượng công trình, tổ chức doanh nghiệp, tổ 
chức các dự án thi công, markesting... 
Chương II: Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp 
2.1- Môi trường kinh doanh của doanh nghiệp 
 2.1.1- Các loại môi trường kinh doanh 
 Một doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xây dựng giao thông nói 
riêng khôpng thể ở thế khép kín, mà có phải có một môi trường tồn tại nhất 
định. Nhất là trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp luôn luôn phải trao đổi 
 10 
thường xuyên với những đốitượng có liên quan đến sự tồn tại và phát triển của 
doanh nghiêpj như: khách hàng, bạn hàng, đối thủ cạnh tranh, cơ quan quản lý 
Nhà nước... Như vậy, môi trường kinh doanh là toàn bộ các nhân tố ảnh hưởng 
đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 
 Môi trường hoạt động của một doanh nghiệp có thể chia thành 3 mức độ: 
 2.1.1.1- Môi trường vĩ mô 
 Gồm các yếu tố nằm bên ngoài doanh nghiệp, định hình và có ảnh hưởng 
đến các môi trường tác nghiệp và môi trường nội bộ, tạo ra các cơ hội và nguy 
cơ đối với doanh nghiệp. Nó ảnh hưởng đến tất cả các ngành kinh doanh, 
nhưng không nhất thiết phải theo. 
 2.1.1.2 - Môi trường tác nghiệp 
 Bao hàm các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp, định hướng sự cạnh tranh 
trong ngành, được xác định đối với một ngành cụ thể. Tất cả các doanh nghiệp 
trong ngành đều chịu ảnh hưởng của môi trường này. Nhiều khi môi trường vĩ 
mô và môi trường tác nghiệp kết hợp với nhau được gọi là môi trường bên 
ngoài, nghĩa là nằm ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp. 
 2.1.1.3- Hoàn cảnh nội bộ (hay các yếu tố bên trong của doanh nghiệp) 
 Bao gồm các yếu tố nội tại trong doanh nghiệp, đôi khi hoàn cảnh nội bộ 
được gọi là môi trường nội bộ hoặc môi trường kiểm soát được. 
 2.1.2- Phân tích môi trường và dự báo diễn biến môi trường kinh doanh 
 Phân tích môi trường và dự báo diễn biến môi trường kinh doanh nhằm 
khai thác triệt để những mặt mạnh và hạn chế tối đa những yếu điểm của doanh 
nghiệp nhằm thực hiện tốt nhất mục tiêu đã đề ra, đồng thời nắm bắt các cơ hội 
và giảm thiểu các nguy cơ do môi trường tạo nên, đặcbiệt là trong nền kinh tế 
thị trường đầy biến động hiện nay. 
 Để có thể có được những quyết định đúng và kịp thời, các nhà quản trị 
doanh nghiệp cần có hệ thống thông tin thích hợp và đúng lúc. Nội dung chính 
của hệ thống này gồm các bước: 
 - Thiết lập nhu cầu thông tin. 
 - Thiết lập hệ thống thu nhập thông tin. 
 11 
 - Dự báo diễn biến môi trường kinh doanh. 
 2.1.2.1- Thiết lập nhu cầu thông tin 
Bảng 2.1 - Mô hình hệ thống thông tin quản lý 
Xác định nhu cầu thông tin 
Xác định các nguồn thông tin tổng quát 
Xác định các nguồn thông tin cụ thể 
Thiết lập hệ thống thông tin 
Vận hành hệ thống thu nhập thông tin để dự báo MTKD 
Dự báo diễn biến môi trường kinh doanh 
Lập bảng tổng hợp môi trường kinh doanh 
Phân tích mặt mạnh, yếu, cơ hội, nguy cơ 
Đề ra phản ứng chiến lược 
Theo dõi và cập nhật hệ thống thông tin quản lý 
 12 
 a- Xác định nhu cầu thông tin 
 Doanh nghiệp cần phải xác định số lượng và loại thông tin nào cần thu 
thập, thời gian và giới thiệu kinh phí nhằm thoả mãn tốt nhất các nhu cầu cụ 
thể, khi soạn thảo quyết định. 
 Cần thu thập các thông tin, dữ liệu sau: 
 - Bảng tổng hợp điều kiện môi trường vĩ mô 
 - Bảng tổng hợp môi trường tác nghiệp. 
 - Hoàn cảnh nội bộ 
 - Bảng thông tin về đối thủ cạnh tranh. 
 - Bảng tổng hợp thông tin về khách hàng. 
 - Bảng tổng hợp thông tin về người cung cấp hàng. 
 Việc xác định nhu cầu thông tin là cơ sở cho việc tìm kiếm thông tin sau 
này, nó giúp giảm nhẹ tình trạng thiếu thông tin hay thông tin không thích hợp 
cho việc ra quyết định. 
 b- Xác định nguồn thông tin tổng quát: 
 Thông tin tổng quát gồm 4 nguồn: 
 - Nguồn thông tin thứ cập nội bộ. 
 - Nguồn thông tin thứ cấp bên ngoài. 
 - Nguồn thông tin sơ cấp nội bộ. 
 - Nguồn thông tin sơ cấp bên ngoài. 
 Thông tin thứ cấp là các thông tin được thu thập theo một mục đích nào 
đó. Thông tin sơ cấp thu được từ các nghiên cứu, khảo sát ban đầu. Các nguồn 
thông tin thứ cấp nội bộ cần được thông tin quản lý. Sau đó lần lượt tham khảo 
các thông tin thứ cấp bên ngoài, thông tin sơ cấp nội bộ và cuối cùng là các 
thông tin sơ cấp bên ngoài vì lý do thời gian và chi phí. 
 c- Xác định rõ các nguồn thông tin cụ thể: 
 Nguồn thông tin thứ cấp nội bộ là các chứng từ thu tiền, biên lai bán 
hàng, các loại báo cáo, các kết quả khảo sát trước đây, đánh giá về nhân sự... 
 13 
 Nguồn thông tin thứ cấp bên ngoài là các tài liệu được công bố của 
Chính phủ Trung ương và địa phương, các báo, tạp chí, văn bản, tài liệu của 
các tổ chức phát hành. 
 Nguồn thông tin sơ cấp nội bộ chính là khai thác từ nội bộ, trọng tâm là 
nhân sự của doanh nghiệp trong mối quan hệ tương tác với các yếu tố của mioi 
trường vĩ mô cũng như môi trường tác nghiệp. 
 2.1.2.2- Thiết lập hệ thống thu thập thông tin 
 a- Xây dựng hệ thống thu thập thông tin: 
 Thu thập thông tin môi trường là quá trình tìm kiếm thông tin về các điều 
kiện môi trường liên quan. Nội dung của côn việc này là đề ra trách nhiệm, xây 
dựng một cơ chế hữu hiẹu cho công tác thu thập thông tin và thông qua quyết 
định để phổ biến thông tin trong toàn doanh nghiệp. 
 *Thông tin về cạnh tranh 
 Doanh nghiệp có thể có cái nhìn thấu suất bằng cách theo dõi các tín hiệu 
thị trường của đối thủ cạnh tranh. Tín hiệu thị trường là bất kỳ hành động nào 
của đối thủ cạnh tranh, trực tiếp hoặc gián tiếp cho thấy ý định, động cơ, mục 
đích hoặc tìnhhình nội bộ của họ. Có mấy loại tín hiệu thị trường chủ yếu của 
đối thủ cạnh tranh: 
 - Thông báo trước 
 - Công bố sau 
 -Thảo luận hoặc nhận xét công khai. 
 - Tổ chức hội nghị 
 - Điều chỉnh căn bản do chệch hướng. 
 - Để lộ chiến thuật dự bị 
 - Đối phó chéo 
 - Đối diễn võ dương oai 
 - Kiện tụng 
 * Thông tin về nguồn nhân lực 
 14 
 Thông tin về nguồn nhân lực cung cấp cho nhà quản trị về quy mô, đặc 
điểm của thị trường hiện có, đánh giá năng lực và chi phí nhân công đối với các 
phương án chiến lược khác nhau của doanh nghiệp. 
 * Thông tin sản xuất 
 Bộ phận sản xuất chịu trách nhiệm cung cấp nhiều thông tin cho lãnh đạo 
doanh nghiệp, trước hết là các dữ liệu liên quan đến giá thành sản xuất baogồm: 
Đánh giá triển vọng giá thành dựa trên dự báo về điều kiện môi trường liên 
quan, dự báo về chi phí căn cứ vào thay đổi nội bộ đã được đề xuất và các chi 
phí liên quan căn cứ vào nguyên liệu, nhân sự và thiết bị tương tự được sử 
dụng để sản xuất nhiều loại sản phẩm. 
 * Thông tin về nghiên cứu phát triển 
 Thông tin do bộ phận nghiên cứu phát triển cung cấp, chủ yếu là về sản 
phẩm hoặc quy trình sản xuấ