Luận văn Nâng cao hiệu quả công tác quản lý giáo dục đào tạo của trường cao đẳng văn hóa nghệ thuật thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH    HUỲNH LÊ TUÂN NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO CỦA TRƯỜNG CAO ĐẲNG VĂN HÓA NGHỆ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH    LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 5.07.03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRƯƠNG VĂN SINH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2004 Lời cảm ơn Xin được trân trọng bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến: Quý thầy, cô trong Ban giám hiệu, quý thầy, cô và các cán bộ, công chức ở các phòng, ban, khoa của Trường Đại Học Sư Phạm TP. Hồ Chí Minh Quý thầy, cô đã trực tiếp giảng dạy lớp cao học quản lý giáo dục khóa 11 của Trường Đại Học Sư Phạm TP. Hồ Chí Minh Các anh chị và các bạn cùng khóa. Ban giám hiệu, cùng tất cả các anh, chị và các bạn đồng nghiệp ở Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP.Hồ Chí Minh. Cha, mẹ và tất cả các thành viên trong gia đình. Và đặc biệt chân thành cảm ơn Tiến sĩ Trương Văn Sinh, người thầy hết sức nhiệt tình, tận tâm hướng dẫn chúng tôi trong suốt quá trình học và thực hiện luận văn này. Tháng 6/2004 Huỳnh Lê Tuân MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1.1. Một trong những vấn đề đang được Đảng, Nhà nước và nhân dân ta rất quan tâm là làm gì và làm như thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, làm cho giáo dục - đào tạo thực sự trở thành động lực, mục tiêu thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. 1.2. Thành phố Hồ Chí Minh là một trong hai trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội lớn nhất toàn quốc, lại là một thành phố có mối quan hệ giao lưu kinh tế, văn hóa sâu rộng với nhiều nước trên thế giới. Là một trường đào tạo chuyên ngành cho một thành phố lớn, đông dân như thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời góp phần đào tạo đội ngũ làm công tác văn hóa - nghệ thuật - thông tin cho nhiều tỉnh phía Nam nên nhiệm vụ của Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh hết sức nặng nề. Từ khi được thành lập và đi vào hoạt động đến nay, trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh đã có nhiều đóng góp trong việc đào tạo đội ngũ làm công tác văn hóa - nghệ thuật - thông tin cho thành phố và một số tỉnh phía Nam. Nhưng cũng như nhiều trường đại học và cao đẳng trong cả nước, chất lượng đào tạo của Trường chưa thật cao, chưa ngang tầm với đòi hỏi của xã hội, nhất là trong giai đoạn hiện nay, khi thành phố Hồ Chí Minh cùng cả nước đang đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và đẩy mạnh việc triển khai thực hiện nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 của Ban chấp hành trung ương Đảng - Khóa VIII, với mục tiêu xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh đang phải đi tìm những giải pháp mới nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu về một đội ngũ làm công tác văn hóa nghệ thuật cho thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay. Với luận văn "Nâng cao hiệu quả công tác quản lý giáo dục đào tạo của Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh", chúng tôi mong muốn góp phần nhỏ bé giải đáp một số vấn đề cấp thiết của trường. 2. SƠ LƯỢC TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 2.1. Đã có khá nhiều công trình đề cập đến công tác quản lý giáo dục - đào tạo. Song, hình như phần lớn các nhà quản lý giáo dục, các chuyên gia giáo dục tập trung phần nhiều vào việc nghiên cứu các chiến lược phát triển giáo dục, xây dựng các loại hình đào tạo, tổ chức lại mạng lưới đào tạo trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, hoặc xây dựng các chương trình, các dự án phát triển giáo dục, v.v... ví dụ : Chương trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, chương trình chuẩn hóa, hiện đại hóa giáo dục, chương trình xóa nạn mù chữ, phổ cập tiểu học, phổ cập trung học cơ sở, v.v... Những công trình đi sâu vào việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý giáo dục của các đơn vị, cơ quan giáo dục, nhất là của các trường cao đẳng, đại học không nhiều; phần lớn là những báo cáo kinh nghiệm đúc rút được từ thực tiễn hoạt động của các đơn vị, các trường. 2.2. Vấn đề nâng cao hiệu quả công tác quản lý giáo dục - đào tạo của các trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, chuyên ngành như các trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học, ngành văn hóa nghệ thuật chẳng hạn, càng ít được quan tâm. Hiện nay, ngoài các trường nghiệp vụ văn hóa thông tin và trung học chuyên nghiệp văn hóa nghệ thuật ở các tỉnh, thành, cả nước có 4 trường cao đẳng văn hóa nghệ thuật, đó là: - Trường Cao Đẳng Nghệ Thuật Hà Nội - Trường Cao Đẳng Văn Hóa TP. Hồ Chí Minh - Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật Quân đội - Trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh Có nhiều vấn đề đã và đang đặt ra cho các trường nêu trên, như: Nên tổ chức theo mô hình nào? Làm gì và làm như thế nào để nâng cao chất lượng công tác đào tạo cũng như nâng cao hiệu quả quản lý công tác đào tạo? Từ năm 1998 đến nay đã có 3 cuộc hội thảo nhằm định hướng phát triển và bàn về những vấn đề liên quan đến hoạt động của các trường văn hóa nghệ thuật. Hội thảo lần thứ nhất được tổ chức tại trường Cao Đẳng Nghệ Thuật Hà Nội (tháng 8/1998). Hội thảo lần thứ hai được tổ chức tại trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh (tháng 11/2000). Hội thảo lần thứ ba được tổ chức tại trường Trung Học Văn Hóa Nghệ Thuật Thừa Thiên - Huế (tháng 3/2002). Tại các cuộc hội thảo này, đã có nhiều tác giả đề cập đến việc tổ chức lại, đổi mới và hoàn thiện công tác quản lý của các trường cao đẳng văn hóa nghệ thuật. Đáng tiếc, do nhiều nguyên nhân, các tác giả chỉ đi vào từng mảng riêng lẻ của hoạt động quản lý công tác đào tạo. Ví dụ như thạc sĩ Hoàng Lân (Hiệu trưởng Trường cao đẳng nghệ thuật Hà Nội) trong tham luận mang tiêu đề "Một số giải pháp về tổ chức - quản lý đào tạo ở Trường cao đẳng nghệ thuật Hà Nội trong những năm đổi mới" cũng chỉ đề cập một cách khái quát đến những vấn đề mang tính cụ thể từ thực tiễn của trường Cao Đẳng Nghệ Thuật Hà Nội. Tác giả đã đưa ra một số giải pháp về công tác quản lý, song chỉ dừng lại ở những gợi ý chung về: (1) - Quản lý mục tiêu, nội dung và phương pháp đào tạo - Quản lý người dạy, người học (Giáo viên - HSSV) - Quản lý cơ sở vật chất, tài chính, ngân sách. - Quản lý các chế độ chính sách, quy chế, quy định, đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi giáo viên, học sinh. - Chú ý đến tâm lý người làm nghệ thuật, người học nghệ thuật. - Chú ý nghiên cứu tính chất lao động đặc thù của mỗi loại hình nghệ thuật và giá trị sản phẩm nghệ thuật để đánh giá chất lượng đúng với giá trị. 3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Ở luận văn này, chúng tôi đi sâu vào 3 nội dung : 3.1. Tầm quan trọng của công tác quản lý đào tạo và những nội dung liên quan đến việc nâng cao hiệu quả của công tác quản lý đào tạo. 3.2. Nghiên cứu thực trạng công tác quản lý đào tạo của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP.Hồ Chí Minh. 3.3. Đề xuất một số biện pháp đổi mới công tác quản lý hoạt động đào tạo của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP.Hồ Chí Minh để đáp ứng kịp thời những yêu cầu mới trong hoạt động của nhà trường trong thời gian tới. 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 4.1. Phương pháp luận Xuất phát từ lý luận Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò của văn hóa, giáo dục đối với công cuộc xây dựng đất nước nói chung, đối với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng, và xuất phát từ nhiệm vụ chính trị của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh, luận văn hướng tới mục đích đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo nhằm góp phần đào tạo một đội ngũ làm công tác văn hóa nghệ thuật có chất lượng cao, phục vụ ngày càng tốt hơn việc phát triển kinh tế, xã hội nói chung và nhu cầu thưởng thức văn hóa nghệ thuật nói riêng, của nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, một trong những trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội lớn nhất của cả nước. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Ở luận văn này, chúng tôi sử dụng một số phương pháp sau: 4.2.1. Phương pháp miêu tả - phân tích thực trạng công tác quản lý đào tạo của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP.Hồ Chí Minh. 4.2.2. Phương pháp phỏng vấn, lấy ý kiến các chuyên gia, lấy ý kiến của lãnh đạo một số trường tiêu biểu về quan điểm và phương pháp thực hiện công tác quản lý đào tạo (1) Kỷ yếu hội thảo về định hướng và phát triển các trường văn hóa nghệ thuật Hà Nội, Thừa Thiên - Huế, TP. Hồ Chí Minh - Huế - 4.2.3. Phương pháp thống kê - lập biểu đồ - đối chiếu - so sánh Tùy từng chương, từng phần, một hoặc một số phương pháp nêu trên được sử dụng. 5. ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN Trong luận văn này, chúng tôi cố gắng :  Một là : Chỉ ra những thành tựu và những tồn tại trong hoạt động đào tạo nói chung và trong công tác quản lý đào tạo nói riêng của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh thời gian vừa qua. Từ đó nêu lên một số vấn đề đang đặt ra đối với công tác quản lý đào tạo của trường trong giai đoạn tới.  Hai là : Đề xuất một số biện pháp có tính khả thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ làm công tác văn hóa nghệ thuật - một trong những chức năng và nhiệm vụ chính trị chủ yếu của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh trong những năm sắp đến. 6. KẾT CẤU LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận và phần tài liệu tham khảo, luận văn được kết cấu thành ba chương:  Chương I: Một số vấn đề chung về hoạt động quản lý giáo dục đào tạo.  Chương II: Tình hình công tác quản lý đào tạo của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh thời gian vừa qua.  Chương III: Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý đào tạo của trường Cao Đẳng Văn Hóa Nghệ Thuật TP. Hồ Chí Minh trong thời gian tới.    Tháng 5-2002 - Trang 21. CHƯƠNG 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài 1.1.1. Quản lý : 1.1.1.1. Khái niệm : Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công hợp tác lao động. Chính sự phân công, hợp tác lao động nhằm đến hiệu quả nhiều hơn, năng suất cao hơn trong công việc, đòi hỏi phải có sự chỉ huy phối hợp, điều hành, kiểm tra, chỉnh lý..., phải có người đứng đầu. Đây là hoạt động giúp người thủ trưởng phối hợp nỗ lực của các thành viên trong nhóm, trong cộng đồng, trong tổ chức đạt được mục tiêu đề ra. Nói đến hoạt động này, người ta thường nhắc đến ý tưởng sâu sắc của Các - Mác : "Một nghệ sĩ vĩ cầm thì tự điều khiển mình, còn dàn nhạc thì cần nhạc trưởng". Thuật ngữ "Quản lý" lột tả được bản chất hoạt động này trong thực tiễn. Nó gồm hai quá trình tích hợp vào nhau : quá trình "Quản" gồm sự coi sóc, giữ gìn, duy trì hệ ở trạng thái ổn định; quá trình "Lý" gồm sự sửa sang, sắp xếp, đổi mới, đưa hệ vào thế "phát triển". Nếu người đứng đầu tổ chức chỉ lo việc "Quản", tức là chỉ lo việc coi sóc, giữ gìn, thì tổ chức dễ trì trệ. Ngược lại, nếu chỉ quan tâm đến việc "Lý", tức là chỉ lo việc sắp xếp tổ chức, đổi mới mà không đặt trên nền tảng của sự ổn định, thì sự phát triển của tổ chức không bền vững. Trong "quản" phải có "lý", trong 'lý" phải có "quản" để động thái của hệ ở thế cân bằng động: Hệ vận động phù hợp, thích ứng và có hiệu quả trong mối tương tác giữa các nhân tố bên trong (nội lực) với các nhân tố bên ngoài (ngoại lực).(1) Có nhiều quan niện khác nhau về "Quản lý". Tuy nhiên, tựu trung lại có những hướng chủ yếu sau: a. Nếu nhìn từ hướng "vận hành", "hoạt động", thì quản lý được hiểu là sự tác động, là hoạt động phối hợp của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý, hướng khách thể phát triển theo quy luật khách quan hoặc theo mục đích, chủ định của chủ thể quản lý. Theo hướng này, có thể kể đến các loại ý kiến sau: - Quản lý là hoạt động có sự tác động qua lại giữa hệ thống và môi trường, do đó, quản lý được hiểu là bảo đảm hoạt động của hệ thống trong điều kiện có sự biến đổi liên tục của hệ thống và môi trường, là chuyển hệ thống đến trạng thái mới thích ứng với những hoàn cảnh mới. (1). "Khoa học tổ chức và quản lý - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn" - NXB Thống kê - Hà Nội - 1999 - Trang 14 - Quản lý là tác động có mục đích đến tập thể những con người để tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình lao động. - Quản lý là nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người, sao cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành thành tựu của xã hội. - Quản lý là sự tác động có định hướng, có mục đích, có kế hoạch, và có hệ thống thông tin từ chủ thể đến khách thể của nó. b. Nếu nhìn từ hướng tổng thể trong tổ chức của "Quản lý", thì "Quản lý" là một hệ thống bao gồm nhiều yếu tố cấu thành, các yếu tố có sự tác động lẫn nhau, vận hành theo quy luật và theo chủ định của chủ thể quản lý. Xin nêu một vài ý kiến thuộc loại này (1): - Quản lý là chức năng của những hệ thống có tổ chức với những bản chất khác nhau (kỹ thuật, sinh vật, xã hội...) nó bảo toàn cấu trúc xác định của chúng, duy trì chế độ hoạt động, thực hiện những chương trình, mục đích hoạt động. - Quản lý một hệ thống xã hội là tác động có mục đích đến tập thể người - thành viên của hệ, nhằm làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt tới mục đích dự kiến. Dù đi theo hướng nào đi nữa, thì : - Quản lý là hoạt động tác động, chỉ huy, điều khiển của chủ thể quản lý đối với khách thể quản lý. - Khách thể quản lý luôn tồn tại trong mối quan hệ tương tác với nhau và cả với chủ thể quản lý, tạo thành một cơ cấu có tính hệ thống. Do đó, có thể chấp nhận định nghĩa như sau : - Quản lý là sự hoạt động của chủ thể quản lý (thông qua các hình thức và công cụ quản lý) nhằm điều khiển, tổ chức cho khách thể quản lý thực hiện công việc để đạt được mục đích quản lý. Quản lý, từ cách hiểu trên đây, được tổ chức bởi 5 yếu tố, có thể hình dung qua lược đồ : 1.1.1.2. Các loại quản lý (1) PGS. Nguyễn Sinh Huy, PGS.PTS. Nguyễn Văn Lê - Giáo dục học đại cương - NXB Giáo dục - 1997 - Trang 33 -> 37 Hình thức quản lý Mục đích quản lý Khách thể quản lý Chủ thể quản lý Công cụ quản lý Thông thường, có 3 loại quản lý: Quản lý sinh học; Quản lý kỹ thuật; Quản lý xã hội. Quản lý giáo dục - đào tạo thuộc loại quản lý xã hội 1.1.2. Giáo dục - Đào tạo: 1.1.2.1. Giáo dục Theo nghĩa rộng, giáo dục là quá trình trang bị và nâng cao kiến thức hiểu biết về thế giới khách quan, khoa học, kỹ thuật, kỹ năng về hoạt động nghề nghiệp... cho tất cả mọi người, được thực hiện ở bất cứ không gian và thời gian nào thích hợp với từng loại đối tượng, bằng các phương tiện dạy học khác nhau, kể cả các phương tiện truyền thông đại chúng (như phát thanh, truyền hình, báo chí, phim ảnh...) với các kiểu học tập rất đa dạng, linh hoạt, trong đó người học đóng vai trò "trung tâm". Giáo dục là một trong 3 yếu tố góp phần hình thành nhân cách con người (Di truyền - Giáo dục - Môi trường). Giáo dục là quá trình diễn ra liên tục trong mọi môi trường hoạt động của con người. Trong đó, học đường là môi trường đào tạo có vai trò rất quan trọng. Theo nghĩa hẹp, giáo dục bao gồm quá trình hoạt động nhằm tạo ra cơ sở khoa học của thế giới quan, lý tưởng đạo đức, thái độ thẩm mỹ đối với hiện thực của con người, kể cả việc phát triển nâng cao thể lực. Quá trình này được xem là một bộ phận của quá trình giáo dục tổng thể, kết quả không chỉ được xem xét về mặt nhận thức mà còn căn cứ trên các hành vi, thói quen, biểu hiện trình độ phát triển (cao hay thấp) của trình độ "có giáo dục" của mỗi con người. 1.1.2.2. Dạy học: Là khái niệm dùng để chỉ các hoạt động của người dạy nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo cho người học. Hoạt động dạy (của thầy) và hoạt động học (của trò) là 2 hoạt động gắn bó hữu cơ với nhau trong một quá trình giáo dục tổng thể, trong đó :  Vai trò của nhà sư phạm là định hướng tổ chức, thực hiện việc truyền thụ tri thức, kỹ năng, kỹ xảo đến người học một cách hợp lý, khoa học - do đó luôn có vai trò và tác dụng chủ đạo.  Người học nhận thức, tổ chức quá trình tiếp thu một cách độc lập, sáng tạo các hệ thống kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, hình thành năng lực và thái độ đúng đắn, tạo ra động lực cho việc tự học với tư cách là chủ thể sáng tạo, hình thành nhân cách của bản thân. Theo quan điểm tiếp cận hệ thống thì vai trò chủ đạo của người dạy (thể hiện qua việc định hướng, tổ chức, điều khiển các hoạt động) và trực tiếp (khi hoạt động trên lớp) luôn luôn có ý nghĩa đặc biệt với việc đảm bảo chất lượng của quá trình đào tạo. "Vai trò chủ động, tích cực, năng động của học sinh trong quá trình học tập có ý nghĩa quyết định đối với việc phát triển trí tuệ, lĩnh hội kiến thức và hoàn thiện nhân cách của bản thân - với ý nghĩa là chủ thể sáng tạo, không thể thay thế. Dạy và học vì thế cần hiểu đúng là hai mặt của một quá trình bổ sung cho nhau, cái này chế ước và đồng thời là tác động quan trọng của cái kia, kích thích động lực bên trong của mỗi chủ thể phát triển."(1) "Kết quả trực tiếp của quá trình dạy học là học vấn (học thức) bao gồm cả phương pháp (nhận thức và hành động) và năng lực chuyên biệt của người học.(1) 1.1.2.3. Đào tạo: Là một quá trình dạy và học mang tính chuyên biệt nhằm trang bị, rèn luyện cho người học các kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo theo yêu cầu nghề nghiệp chuyên môn, chuyên sâu. Quá trình đào tạo nhằm chuẩn bị cho con người có khả năng lao động để góp phần vào việc duy trì và phát triển cuộc sống trong cộng đồng xã hội. 1.1.3. Quản lý giáo dục - đào tạo: Theo nghĩa rộng, giáo dục - đào tạo là một quá trình hoạt động của toàn xã hội, mang tính đặc thù của loài người, nó tạo ra điều kiện cần thiết giúp cho sự phát triển và hoàn thiện nhân cách, năng lực của mỗi cá nhân, để cho cá nhân có thể hòa nhập với cộng đồng. Vì vậy, quản lý giáo dục - đào tạo là quản lý nhà nước theo lĩnh vực, có tính thống nhất từ trung ương đến địa phương và giữa các cấp giáo dục. Theo nghĩa hẹp, quản lý giáo dục - đào tạo là quản lý quá trình dạy và học trong nhà trường. Có thể nói theo cách khác là: Quản lý giáo dục - đào tạo là một hoạt động chỉ huy, phối hợp, điều hành, kiểm tra, chỉnh lý..., nhằm giúp cho hoạt động dạy và học đạt được hiệu quả mong muốn. 1.2. Quản lý giáo dục - đào tạo ở lĩnh vực văn hóa nghệ thuật: 1.2.1. Quan niệm: Theo nghĩa rộng, giáo dục - đào tạo văn hóa nghệ thuật là quá trình trang bị và nâng cao kiến thức hiểu biết về văn hóa, nghệ thuật, kỹ năng trong hoạt động nghề nghiệp của lĩnh vực văn hóa nghệ thuật... cho tất cả mọi người, được thực hiện ở bất cứ không gian và thời gian nào thích hợp với từng loại đối tượng, bằng các phương tiện dạy học khác nhau, kể cả các phương tiện truyền thông đại chúng (như phát thanh, truyền hình, báo chí, phim ảnh...) với các kiểu học tập rất đa dạng, linh hoạt, trong đó chủ thể người học đóng vai trò "trung tâm"; thực hiện theo phương thức đa dạng hóa, năng động, thích ứng với mọi biến đổi; là trách nhiệm của toàn xã hội chứ không phải chỉ riêng của ngành Văn hóa; Giáo dục văn hóa nghệ thuật góp phần hình thành nhân cách con người, hướng con người phát triển đến cái Chân - Thiện - Mỹ. Giáo dục đào tạo văn hóa nghệ thuật là một bộ phận của quá trình giáo dục tổng thể, nó cũng là quá trình diễn ra liên tục trong mọi môi trường hoạt động của con người. Trong đó, môi trường học đường, đào tạo có vai trò rất quan trọng. Theo nghĩa hẹp, giáo dục - đào tạo văn hóa nghệ thuật (1) PGS. Nguyễn Sinh Huy, PGS.PTS. Nguyễn Văn Lê - Giáo dục học đại cương - NXB Giáo dục - 1997 - Trang 33 -> 37 là quá trình hoạt động dạy và học trong trường văn hóa nghệ thuật. Tuy cũng là hoạt động dạy và học, nhưng người học của các trường văn hóa nghệ thuật có những đặc thù riêng: họ phải hội đủ những điều kiện cần thiết cho việc tuyển chọn năng khiếu văn hóa nghệ thuật trước khi tiến hành quá trình đào tạo. 1.2.2. Vai trò và nội dung của công tác quản lý đào tạo ở lĩnh vực văn hóa nghệ t