Luận văn Nâng cao hiệu quả hoạt động giao nhận hàng rời tại SOWATCO

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG GIAO NHẬN HÀNG RỜI TẠI SOWATCO GVHD : ThS. CAO MINH TRÍ SVTH : NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV : 106401272 LỚP : 06DQN KHOÁ : 2006 – 2010 TP. HCM, THÁNG 09 NĂM 2010 i ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH -----›----- Đề tài: NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG GIAO NHẬN HÀNG RỜI TẠI SOWATCO Chuyên đề tốt nghiệp Đại học Ngành: Quản trị Ngoại thương GVHD : ThS. CAO MINH TRÍ SVTH : NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV : 106401272 LỚP : 06DQN KHÓA : 2006 -2010 TP.HCM, 2010 ii LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận này được thực hiện tại Tổng công ty đường sông Miền Nam (SOWATCO), không sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. Tp.Hồ Chí Minh, ngày…. tháng …. năm 2010 Tác giả Nguyễn Thị Anh Thư iii LỜI CẢM ƠN Không có sự thành công nào mà không có sự giúp đỡ của mọi người đặc biệt là trong con đường học vấn. Kiến thức của một cá nhân có được vừa là sự nổ lực học hỏi không ngừng của bản thân vừa là sự chỉ dạy tận tình của tất cả các thầy cô, và tất cả những người xung quanh mình. Vì vậy có được kiến thức của ngày hôm nay, xem xin chân thành cảm ơn các thầy các cô ở trường Đại học Kỹ thuật công nghệ Tp.Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy cho em trong suốt những năm học qua. Xin cảm ơn thầy Cao Minh Trí đã tận tình hướng dẫn em trong suốt thời gian thực tập. Xin cảm ơn ông Trương Quốc Hưng – Tổng giám đốc Tổng công ty đường sông Miền Nam(SOWATCO) Xin cảm ơn ông Tô Hữu Hùng – Phó Tổng giám đốc Tổng công ty đường sông Miền Nam. Cảm ơn ông Nguyễn Văn Thành – đội phó đội trực ban giao nhận. Và em xin chân thành cảm ơn tất cả các cô, chú, anh, chị trong Tổng công ty đường sông Miền Nam đã nhiệt tình giúp đỡ, chỉ dẫn em trong quá trình công tác tại Tổng công ty cũng như trong thời gian thực tập và giúp đỡ em hoàn thành tốt khóa luận tại công ty. Lời cuối xin cảm ơn ba mẹ, gia đình và tất cả các bạn hữu đã góp ý kiến giúp tôi hoàn thành báo cáo này. Chân thành cảm ơn. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Anh Thư. iv NHẬN XÉT ĐƠN VỊ THỰC TẬP Họ và tên sinh viên :Nguyễn Thị Anh Thư MSSV : 106401272 Khóa : 2006-2010 ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Đơn vị thực tập v NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... vi MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................ i CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN ............................................................................................................... 3 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIAO NHẬN ......................................................... 3 1.1.1 Định nghĩa về giao nhận và người giao nhận (freight forwarding and freight forwarder): ................................................................................................... 3 1.1.1.1 Định nghĩa về giao nhận .......................................................................... 3 1.1.1.2 Định nghĩa về người giao nhận ............................................................... 3 1.1.2 Quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giao nhận. ........................... 4 1.1.2.1 Quyền hạn và nghĩa vụ của người giao nhận .......................................... 4 1.1.2.2 Trách nhiệm của người giao nhận ........................................................... 4 1.1.3 Nội dung cơ bản của nghiệp vụ giao nhận ..................................................... 6 1.1.3.1 Nghiệp vụ giao nhận truyền thống ........................................................... 6 1.1.3.2 Nghiệp vụ giao nhận quốc tế ................................................................... 7 1.1.3.3 Một số yêu cầu đối với giao nhận hàng hóa XNK ................................... 7 1.1.4 Lợi ích của giao nhận hàng XNK ................................................................... 8 1.1.4.1 Đối với người XK ..................................................................................... 8 1.1.4.2 Đối với người NK ..................................................................................... 8 1.1.5 Phạm vi hoạt động của dịch vụ giao nhận ...................................................... 9 1.1.5.1 Thay mặt người gửi hàng (người xuất khẩu) (consignor/ exporter) ....... 9 1.1.5.2 Thay mặt người nhận hàng hay người nhập khẩu (on behalf of the consignee or importer) ....................................................................................... 10 1.1.5.3 Các dịch vụ khác .................................................................................... 10 1.1.5.4 Các loại hàng đặc biệt ........................................................................... 11 1.2 GIAO NHẬN HÀNG HÓA XNK TẠI CẢNG BIỂN ..................................... 11 1.2.1 Cơ sở pháp lý, nguyên tắc giao nhận hàng hóa XNK tại cảng ..................... 11 1.2.1.1 Cơ sở pháp lý ......................................................................................... 11 1.2.1.2 Nguyên tắc giao nhận hàng hóa XNK tại cảng...................................... 12 1.2.2 Nhiệm vụ các bên tham gia quá trình giao nhận hàng hóa XNK ................. 12 1.2.2.1 Nhiệm vụ cảng ........................................................................................ 12 1.2.2.2 Nhiệm vụ của chủ hàng .......................................................................... 13 1.2.2.3 Nhiệm vụ hải quan ................................................................................. 14 1.2.3 Quy trình giao nhận hàng hóa XNK tại cảng biển ....................................... 14 1.2.3.1 Đối với hàng XK..................................................................................... 14 vii 1.2.3.2 Đối với hàng NK .................................................................................... 16 1.3 CÁC CHỨNG TỪ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀNG HÓA XNK ................................................................................................... 19 1.3.1 Chứng từ dùng trong giao nhận hàng XK .................................................... 19 1.3.1.1 Chứng từ hải quan ................................................................................. 19 1.3.1.2 Chứng từ với cảng và tàu ....................................................................... 20 1.3.1.3 Các chứng từ khác ................................................................................. 22 1.3.2 Chứng từ dùng trong giao hàng XK ............................................................. 23 1.3.2.1 Biên bản kết toán nhận hàng với tàu ..................................................... 23 1.3.2.2 Biên bản kê khai hàng thừa thiếu .......................................................... 23 1.3.2.3 Biên bản hư hỏng đổ vỡ ......................................................................... 24 1.3.2.4 Biên bản giám định phẩm chất .............................................................. 24 1.3.2.5 Biên bản giám định số lượng/ trọng lượng ............................................ 24 1.3.2.6 Biên bản giám định của công ty bảo hiểm ............................................. 24 1.3.2.7 Thư khiếu nại ......................................................................................... 24 1.3.2.8 Thư dự kháng ......................................................................................... 24 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỔ CHỨC GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU TẠI SOWATCO ......................................................... 25 2.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY .................................................. 25 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................... 25 2.1.2 Phạm vi hoạt động ........................................................................................ 28 2.1.3 Cơ cấu tổ chức công ty ................................................................................. 29 2.1.3.1 Sơ đồ tổ chức .......................................................................................... 29 2.1.3.2 Chức năng nhiệm vụ các phòng ban ...................................................... 29 2.1.4 Những khách hàng chủ yếu .......................................................................... 30 2.1.5 Đối thủ cạnh tranh ........................................................................................ 30 2.2 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TRONG 3 NĂM GẦN ĐÂY (2007-2009) ....... 31 2.2.1 Khái quát tình hình hoạt động của công ty ................................................... 31 2.2.2 Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty .................................. 33 2.2.2.1 Đánh giá khả năng quản lý chi phí và lợi nhuận của công ty ............... 33 2.2.2.2 Đánh giá khả năng quản lý tài sản và lợi nhuận của công ty ............... 35 2.2.3 Tầm quan trọng hoạt động giao nhận hàng trong 3 năm gần đây ................ 36 2.3 QUY TRÌNH THỰC HIỆN NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN HÀNG HÓA XNK .......................................................................................................................... 40 2.3.1 Giao hàng rời XK ......................................................................................... 40 2.3.1.1 Giới thiệu chung ..................................................................................... 40 viii 2.3.1.2 Sơ đồ quy trình giao nhận ...................................................................... 40 2.3.1.3 Chi tiết các bước trong quy trình ........................................................... 40 2.3.2 Nhận hàng rời NK ......................................................................................... 47 2.3.2.1 Giới thiệu chung ..................................................................................... 47 2.3.2.2 Sơ đồ quy trình giao nhận ...................................................................... 48 2.3.2.3 Chi tiết các bước trong quy trình ........................................................... 48 2.3.3 Phân tích SWOT ........................................................................................... 51 2.3.3.1 Điểm mạnh ............................................................................................. 51 2.3.3.2 Điểm yếu ................................................................................................ 52 2.3.3.3 Cơ hội ..................................................................................................... 53 2.3.3.4 Thách thức .............................................................................................. 54 CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI SOWATCO .......................................................................................................... 56 3.1 ĐỊNH HƯỚNG VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA CÔNG TY ................................... 56 3.1.1 Định hướng: .................................................................................................. 56 3.1.2 Chiến lược ..................................................................................................... 56 3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ........................................... 57 3.3 KIẾN NGHỊ ....................................................................................................... 61 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 64 PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 65 ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BL : Bill of lading : vận đơn COR : Cargo outturn report : biên bản đỗ vỡ, hư hỏng CY : Container yard: bãi chứa container D/O : Delivery order : lệnh giao hàng DN : Doanh nghiệp ETA : Expected time of arrival: thông báo dự kiến ngày đến FCL : Full container load : hàng nguyên FIATA : Fédération internationale des associations de transitaires et d’assimiles: hiệp hội các tổ chức giao nhận quốc tế. HĐ : Hợp đồng KH : Khách hàng LC :Letter of credit LCL : Less than container load: hàng lẻ LOR : Letter of reservation:t dự kháng MR : Mate’s receipt NK : Nhập khẩu NOR : Notice of readiness: thông báo tàu đã sẵn sáng NV : Nhân viên ROROC : Report on receipt of cargo: biên bản kế toán nhận hàng với tàu SOWATCO : Tổng công ty đường sông Miền Nam XK : Xuất khẩu XNK : Xuất nhập khẩu x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2. 1 Bảng tổng hợp kết quả kinh doanh của công ty từ năm 2007 – 2009 .......... 31 Bảng 2. 2 Bảng tính TSCP và TSLN của công ty ........................................................ 34 Bảng 2. 3 Bảng tính tỷ suất lợi nhuận/ tài sản lưu động ............................................... 35 Bảng 2. 4 Bảng tính tỷ suất lợi nhuận/ tài sản cố định.................................................. 35 Bảng 2. 5 Thị phần về vận tải thủy nội địa ở khu vực ĐBSCL năm 2007 ................... 36 Bảng 2. 6 Tổng doanh thu nhóm sản phẩm dịch vụ của Công ty SOWATCO ............ 37 Bảng 2. 7 Bảng doanh thu giao nhận hàng rời từ tàu biển 3 năm 2007 – 2009 ............ 38 Bảng 2. 8 Bảng mức độ tăng trưởng qua từng năm đối với từng mặt hàng ................. 39 xi DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Hình 2. 1 Sơ đồ bộ máy tổ chức công ty .....