Luận văn Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng, phát triển và một số biện pháp kỹ thuật trồng hoa lily tại ba bể - Bắc kạn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGUYỄN VĂN TẤP NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH TRƢỞNG, PHÁT TRIỂN VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TRỒNG HOA LILY TẠI BA BỂ-BẮC KẠN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN, NĂM 2008 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGƢỜI THỰC HIỆN KS. NGUYỄN VĂN TẤP NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH TRƢỞNG, PHÁT TRIỂN VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỸ THUẬT TRỒNG HOA LILY TẠI BA BỂ-BẮC KẠN CHUYÊN NGÀNH TRỒNG TRỌT MÃ SỐ: 60.62.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC 1. TS. Đỗ Tuấn Khiêm 2. PGS.TS. Đào Thanh Vân THÁI NGUYÊN, NĂM 2008 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa hề sử dụng cho bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc hoàn thành luận văn đều đã được cảm ơn. Các thông tin, tài liệu trình bày trong luận văn này đã được ghi rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, ngày 10 tháng 11 năm 2008 TÁC GIẢ Nguyễn Văn Tấp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn tới TS. Đỗ Tuấn Khiêm-Phó Giám đốc phụ trách Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn, PSG. TS. Đào Thanh Vân- Phó Trưởng Khoa nông học Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong quá trình triển khai thực hiện đề tài. Chân thành cảm ơn tới các cán bộ thuộc Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Bắc Kạn: KS. Nguyễn Văn Tuấn, KS. Hoàng Thị Bình, ....đã giúp đỡ tôi trong quá trình theo dõi thí nghiệm; hộ gia đình bà Bùi Thị Nam đã tham gia mô hình trồng hoa LiLy tại Ba Bể. Đồng thời tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới UBND tỉnh Bắc Kạn, Ban lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Kạn, các đồng nghiệp Phòng quản lý khoa học và công nghệ đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi được học tập, nghiên cứu và hoàn thành khoá học cũng như thực hiện đề tài. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô giáo Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, đặc biệt là các thầy cô giáo Khoa sau Đại học đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập tại trường. Một lần nữa tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới tất cả những giúp đỡ quý báu đó. TÁC GIẢ Nguyễn Văn Tấp Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên MỤC LỤC Mục lục Trang Danh mục các bảng Danh mục các đồ thị Danh mục chữ viết tắt MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Sự cần thiết phải tiến hành nghiên cứu ......................................................... 1 2. Mục đích ........................................................................................................ 2 3. Yêu cầu .......................................................................................................... 2 PHẦN 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ VỀ HOA ...................................... 3 1.1. Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu phát triển hoa Lily ở Bắc Kạn ......... 3 1.1.1.Cơ sở khoa học của việc nghiên cứu giống ............................................. 3 1.1.2.Cơ sở của việc nghiên cứu thời vụ ........................................................... 3 1.1.3. Cơ sở của việc nghiên cứu mật độ trồng ................................................. 3 1.1.4. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................ 4 1.2. Nguồn gốc và phân loại hoa Lily ............................................................... 5 1.2.1. Nguồn gốc ............................................................................................... 5 1.2.2. Phân loại hoa Lily ................................................................................... 6 1.3. Đặc điểm thực vật học và yêu cầu sinh thái của hoa Lily........................ 10 1.3.1. Đặc điểm thực vật học của hoa Lily ..................................................... 10 1.3.2.Yêu cầu điều kiện sinh thái của hoa Lily ............................................... 14 1.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa trên thế giới....................................... 16 1.4.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa cắt trên thế giới .............................. 16 1.4.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa Lily trên thế giới ............................ 19 1.5. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa ở việt nam .................................. 23 1.5.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ hoa ở Việt Nam .................................... 23 1.5.2. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa Lily ở Việt Nam ....................... 25 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1.6. Nghiên cứu về kỹ thuật sản xuất hoa lily ................................................. 29 1.6.1. Đất trồng ................................................................................................ 29 1.6.2. Thời vụ .................................................................................................. 30 1.6.3. Mật độ, khoảng cách trồng .................................................................... 30 1.6.4. Cách trồng ............................................................................................. 31 1.6.5. Chăm sóc sau khi trồng ......................................................................... 31 1.6.6. Nghiên cứu về sâu bệnh hại .................................................................. 32 1.6.7. Thu hoạch và bảo quản hoa Lily ........................................................... 33 1.7. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội vùng Đồn Đèn-Ba Bể ....................... 34 1.7.1. Địa hình ................................................................................................. 34 1.7.2. Khí hậu .................................................................................................. 34 1.7.3. Đất đai ................................................................................................... 36 1.7.4. Kinh tế-xã hội ........................................................................................ 37 PHẦN 2. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................................................................................... 38 2.1.Vật liệu, địa điểm, thời gian nghiên cứu ................................................... 38 2.1.1. Vật liệu nghiên cứu ............................................................................... 38 2.1.2. Địa điểm nghiên cứu ............................................................................. 38 2.1.3.Thời gian nghiên cứu ............................................................................. 38 2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 38 2.2.1. Nghiên cứu tình hình sinh trưởng, phát triển và chất lượng hoa của một số giống Lily nhập nội từ Hà Lan. .................................................................. 38 2.2.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng tới sinh trưởng, phát triển và khả năng cho năng suất, chất lượng của giống Sorbonne tại Ba Bể-tỉnh Bắc Kạn. ................................................................................................................. 38 2.2.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ đối với sinh trưởng và phát triển của giống Lily Sorbonne. ....................................................................................... 38 2.2.4. Xây dựng mô hình sản xuất hoa Lily tại tỉnh Bắc Kạn. ........................ 38 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2.3. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 39 2.3.1. Nghiên cứu tình hình sinh trưởng, phát triển và chất lượng hoa của một số giống Lily tại Ba Bể- Bắc Kạn ................................................................... 39 2.3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ trồng tới sinh trưởng, phát triển và chất lượng hoa của giống Sorbonne tại Ba Bể-tỉnh Bắc Kạn ......................... 39 2.3.3. Nghiên cứu ảnh hưởng mật độ trồng tới sự sinh trưởng và phát triển của giống hoa Lily Sorbonne tại Ba Bể Bắc Kạn .......................................... 40 2.3.4. Xây dựng mô hình trồng hoa lily tại tỉnh Bắc Kạn ............................... 41 2.3.5. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi ................................................... 41 2.3.6. Phương pháp xử lý số liệu ..................................................................... 44 2.3.7. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ................................................................ 44 PHẦN 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ...................................................... 45 3.1. Đặc điểm sinh trưởng, phát triển và chất lượng hoa của một số giống Lily tại Ba Bể-Bắc Kạn ........................................................................................... 45 3.1.1. Tình hình sinh trưởng và phát triển của các giống Lily ........................ 45 3.1.2. Một số đặc điểm hình thái ..................................................................... 49 3.1.3. Thời gian sinh trưởng của các giống Lily ............................................. 52 3.1.4. Chất lượng của 3 giống Lily ................................................................. 54 3.1.5. Tình hình sâu bệnh hại chính của các giống Lily ................................. 56 3.1.6. Hiệu quả kinh tế .................................................................................... 57 3.2. Ảnh hưởng của thời vụ trồng tới sinh trưởng, phát triển và chất lượng hoa của giống Sorbonne tại Ba Bể-tỉnh Bắc Kạn .................................................. 59 3.2.1. Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của giống Sorbonne qua các thời vụ khác nhau ......................................................................................................... 59 3.2.2. Các giai đoạn sinh trưởng phát triển của giống Sorbonne qua các thời vụ ..................................................................................................................... 63 3.2.3. Đặc điểm hình thái và chất lượng của giống Sorbonne ở các thời vụ .. 66 3.2.4. Tình hình sâu bệnh hại .......................................................................... 68 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3.2.5. Hiệu quả kinh tế .................................................................................... 70 3.3. Ảnh hưởng của mật độ trồng tới sự sinh trưởng và phát triển của giống hoa lily Sorbonne tại Ba Bể-Bắc Kạn ............................................................. 72 3.3.1. Đặc điểm hình thái và sinh trưởng của giống Sorbonne ở các mật độ trồng khác nhau ............................................................................................... 73 3.3.2. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của giống lily Sorbonne .................................................................................. 76 3.3.3. Đặc điểm hình thái và chất lượng hoa ở các mật độ trồng khác nhau .. 78 3.3.4. Tình hình sâu bệnh hại .......................................................................... 80 3.3.5. Hiệu quả kinh tế .................................................................................... 81 3.4. Kết quả xây dựng mô hình trồng hoa tại Đồn Đèn Ba Bể ....................... 82 3.4.1. Kết quả triển khai mô hình .................................................................... 83 3.4.2. Hiệu quả kinh tế của mô hình ............................................................... 84 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 86 1. Kết luận ....................................................................................................... 86 2. Kiến nghị ..................................................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 1 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng Tên bảng Trang Bảng 3. 1. Tỉ lệ mọc mầm của các giống Lily ................................................ 46 Bảng 3. 2. Số lá và động thái ra lá của các giống Lily .................................... 46 Bảng 3. 3. Chiều cao và động thái tăng trưởng chiều cao cây của các giống Lily .......................................................................................................... 48 Bảng 3. 4. Một số đặc điểm hình thái của các giống Lily .............................. 50 Bảng 3. 5. Một số đặc điểm hình thái của các giống Lily .............................. 51 Bảng 3. 6. Thời gian sinh trưởng của các giống Lily (ngày) .......................... 52 Bảng 3. 7. Các giai đoạn phát triển của các giống hoa Lily ........................... 53 Bảng 3. 8. Đặc điểm hình thái và chất lượng hoa của các giống Lily ............ 54 Bảng 3. 9. Độ bền hoa cắt và độ bền tự nhiên của các giống Lily (ngày) ...... 55 Bảng 3. 10. Mức độ nhiễm một số sâu bệnh hại chính ................................... 56 Bảng 3. 11. Hiệu quả kinh tế của các giống Lily (10,8m2/giống) ................. 58 Bảng 3. 12. Ảnh hưởng của thời vụ đến tỉ lệ nẩy mầm của giống Sorbonne 59 Bảng 3. 13. Ảnh hưởng của thời vụ đến động thái ra lá của giống Sorbonne 60 Bảng 3. 14. Ảnh hưởng của thời vụ đến động thái tăng trưởng chiều cao cây của giống Lily Sorbonne ......................................................................... 62 Bảng 3. 15. Ảnh hưởng của thời vụ đến các giai đoạn sinh trưởng của giống Sorbonne (ngày) ...................................................................................... 63 Bảng 3. 16. Ảnh hưởng của thời vụ đến các giai đoạn phát triển của giống Lily Sorbonne .......................................................................................... 65 Bảng 3. 17. Ảnh hưởng của thời vụ đến đặc điểm hình thái và chất lượng hoa của giống Sorbonne ............................................................................... 66 Bảng 3. 18. Độ bền hoa cắt và độ bền tự nhiên qua các thời vụ trồng của giống Sorbonne ....................................................................................... 68 Bảng 3. 19. Mức độ nhiễm một số sâu bệnh hại chính ................................... 68 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3. 20. Hiệu quả kinh tế trồng Sorbonne ở các thời vụ (10,8m2/vụ) ....... 70 Bảng 3. 21. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến đặc điểm hình thái và động thái ra lá của giống Sorbonne ......................................................................... 73 Bảng 3. 22. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến động thái tăng trưởng chiều cao cây của giống Sorbonne .......................................................................... 75 Bảng 3. 23. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến thời gian sinh trưởng của giống Sorbonne (ngày) ...................................................................................... 76 Bảng 3. 24. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến các giai đoạn phát triển của giống Sorbonne ....................................................................................... 77 Bảng 3. 25. Đặc điểm hình thái và chất lượng hoa của giống Sorbonne ở các mật độ trồng khác nhau ........................................................................... 78 Bảng 3. 26. Ảnh hưởng của mật độ trồng đến độ bền của hoa lily Sorbonne 79 Bảng 3. 27. Mức độ nhiễm một số sâu bệnh hại chính ................................... 80 Bảng 3. 28. Hiệu quả kinh tế ở các mật độ trồng (10,8m2)............................. 81 Bảng 3. 29. Đặc điểm hình thái và sinh trưởng của giống Sorbonne trong mô hình .......................................................................................................... 83 Bảng 3. 30. Đặc điểm hình thái và chất lượng hoa của mô hình .................... 84 Bảng 3. 31. Hiệu quả kinh tế của mô hình ...................................................... 85 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ Đồ thị Tên Đồ thị Trang Đồ thị 3. 1. Động thái ra lá của các giống Lily ............................................... 47 Đồ thị 3. 2. Động thái tăng trưởng chiều cao cây các giống Lily ................... 49 Đồ thị 3. 3. Động thái ra lá của giống Sorbonne ở các thời vụ ....................... 61 Đồ thị 3. 4. Động thái tăng trưởng chiều cao cây của giống Sorbonne ở các thời vụ ...................................................................................................... 63 Đồ thị 3. 5. Động thái ra lá của giống Sorbonne ở các mật độ trồng ............. 74 Đồ thị 3. 6. Động thái tăng trưởng chiều cao cây ở các mật độ trồng ............ 76 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên DANH MỤC CHỮ VIỆT TẮT CS: Cộng sự DNU: Đường kính nụ DTHAN: Đường kính thân cuối cùng (cách gốc 10 cm) Euro: Đồng tiền châu Âu GA3: Gibberellin HCAY: Chiều cao cây HNU: Chiều cao nụ MS: Môi trường dinh dưỡng cơ bản OT: Oriantal x trumpet. ppm: Phần triệu (parts per million) SOHOA: Số hoa nở Sorbo: Sorbonne Star: Starfighter STS: Silver thiosunfate TGST: Thời gian sinh trưởng. TLA: Tổng số lá TNU: Tổng số nụ USD: Đô la Mỹ VU 1. Công thức 1 trồng ngày 8/11/2006, dự kiến hoa nở dịp 8/3/2007 VU 2. Công thức 2 trồng ngày 8/9/2007, dự kiến hoa nở dịp 20/11/2007 VU 3. Công thức 3 trồng ngày 8/10/2007, dự kiến hoa nở dịp tết âm lịch năm 2007 sang năm 2008 Yell: Yelloween Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1 MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết phải tiến hành nghiên cứu Hoa là một trong các loại cây trồng có vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Ở nước ta, nghề trồng hoa đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều địa phương, góp phần không nhỏ trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Đối với Bắc Kạn, nghề trồng hoa mặc dù chưa phát triển nhưng đã có những góp đáng kể, là nguồn thu nhập chính của một số hộ nông dân ở phường Sông Cầu-thị xã Bắc Kạn. Do quá trình đô thị hoá, diện tích trồng hoa ở thị xã Bắc Kạn gần như không còn nữa; trong khi đó nhu cầu về hoa của người dân không ngừng tăng cao, vì thế nghề trồng hoa ở Bắc Kạn vẫn có điều kiện phát triển. Nghề trồng hoa có thể tạo công ăn việc làm cho nhiều người lao động, đồng thời tạo nguồn thu nhập không nhỏ cho các hộ gia đình trồng hoa ở Bắc Kạn. Nhưng trong thời gian qua, Bắc Kạn chưa có sự quan tâm thoả đáng để nghề trồng hoa phát triển. Đặc biệt là công tác nghiên cứu thử nghiệm và xây dựng mô hình sản xuất hoa có giá trị kinh tế cao ở các vùng có điều kiện sinh thái thuận lợi. Người dân muốn trồng hoa nhưng thiếu giống tốt, thiếu kỹ thuật, thiếu định hướng từ các cơ quan quản lý và các nhà chuyên môn vì vậy mà không dám đầu tư vào lĩnh vực mới mẻ này. Xuất phát từ những lý do trên, trong hai năm 2005-2006 tỉnh Bắc Kạn đã tiến hành thử nghiệm trồng một số loài hoa tại vùng Đồn Đèn-huyện Ba Bể và vùng Đèo Gió-huyện Ngân Sơn. Kết quả thấy rằng, các giống hoa cơ bản phù hợp với điều kiện sinh thái của địa phương, đặc biệt là hoa Lily, có hoa to, màu sắc đẹp, mùi thơm giữ được lâu và mang lại hiệu quả kinh tế khá cao. Do đó tỉnh có kế hoạch mở rộng diện tích trồng hoa Lily ở những vùng có điều kiện sinh thái phù hợp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2 Tuy nhiên, Lily là giống cây trồng mới, các biện pháp kỹ thuật trồng, chăm sóc, nhất là thời vụ trồng, mật độ trồng phù hợp.