Luận văn Nghiên cứu xác định vi lượng pb, cd trong muối ăn bằng phổ hấp thu nguyên tử ngọn lửa Thử đánh giá sức khỏe quy trình theo quy hoạch yếu tố

4 Chương 1: ĐẠI CƯƠNG VỀ Pb VÀ Cd 1.1. Sơ lược về Pb và Cd Bảng 1: Một vài đặc tính của Pb và Cd [1] Chì (Pb) Cadmi(Cd) Số hiệu nguyên tử 82 48 Khối lượng nguyên tử 207.2 112.411 Cấu hình electron [Xe]4f145d106s26p2 [Kr] 5s2 4d10 Ứng dụng -Là thành phần chủ yếu trong pin chì-acid -Nguyên tố màu trong men gốm -Được sử dụng trong nhựa PVC (lớp bọc dây điện)… -3/4 Cd được sử dụng trong pin nikel-cadmium -Sử dụng dưới dạng các pigment Cd -Sử dụng trong nữ trang. -Sử dụng trong mạ, chất ổn định trong nhựa Tác hại - Làm rối loạn tổng hợp hồng cầu máu, ảnh hưởng hình thái tế bào… -Làm suy giảm trí thông minh ở trẻ em -Chì hủy hoại thần kinh, thận, não và gây tử vong -Có thể gây suy gan, suy thận. -Có khả năng gây ung thư vú -Có thể giải phóng canxi ra khỏi xương… Nguồn nhiễm -Từ môi trường, không khí. -Từ thực phẩm, nước uống, ấm nấu bằng chì, hệ thống ống dẫn nước… -Từ môi trường, không khí. -Từ thực phẩm, nước uống, nữ trang… 5 Muối là thực phẩm vô cùng quí giá, vì nó chiếm vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự sống của con người. Toàn bộ cơ thể chỗ nào cũng có muối để hằng định nội môi. Hàng ngày qua hoạt động, cơ thể mất muối (qua mồ hôi, nước tiểu, nước mắt…) nên cần phải ăn muối để bù đắp số đã mất đi. Để giữ lượng muối trong cơ thể hàng ngày ổn định chỉ cần 5g/người lớn/ngày. Theo khuyến cáo mới nhất của Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ, người khoẻ mạnh chỉ nên giới hạn 2,3g/ngày, người Mỹ gốc Phi, người trung niên, người già và bệnh nhân cao huyết áp không nên dùng quá 1,5g/ngày. Ở Việt Nam, theo công bố của Viện Dinh Dưỡng hiện nay, mức sử dụng muối trung bình của người Việt Nam lên đến 18-22g muối/người/ngày. Do đó, hằng ngày mọi người đều tiêu thụ một lượng muối rất lớn, và một lượng kim loại độc hại có trong muối cũng theo đó mà đi vào cơ thể nên những kim loại này phải được kiểm soát hết sức chặt chẽ, trong đó đặc biệt phải kể đến kim loại độc hại là chì và cadmi.[2] Chì và Cadmi là những nguyên tố không có ích cho cơ thể. Nguyên tố này và các dung dịch các hợp chất của nó là những chất cực độc thậm chí chỉ với nồng độ thấp. Chì có thể đi vào cơ thể qua đường ăn uống, hô hấp hoặc hấp phụ qua da, liên kết lỏng lẻo với hồng cầu và chỉ một phần nhỏ được thải ra trong nước tiểu, chì chủ yếu tích lũy ở xương. Cadmi tích lũy sinh học trong cơ thể, can thiệp vào các phản ứng của các enzym chứa kẽm. Hít thở phải bụi có chứa cadmi nhanh chóng dẫn đến các vấn đề đối với hệ hô hấp và thận, có thể dẫn đến tử vong (thông thường là do hỏng thận). Nuốt phải một lượng nhỏ cadmi có thể phát sinh ngộ độc tức thì vì tổn thương gan và thận. Các hợp chất chứa cadmi cũng là chất gây ung thư. Việc xác định kim loại nặng trong mẫu muối rất phức tạp do nồng độ kim loại này thấp và nồng độ muối cao, nên bị ảnh hưởng rất lớn của nền hơn nữa khi phun trực tiếp nước muối sẽ xảy ra hiện tượng đóng muối trên đầu đốt do hàm lượng muối cao, đòi hỏi phải sử dụng phương pháp rất nhạy hoặc tách khỏi nền trước khi xác định. Dithizone là tác nhân tạo phức mạnh, tạo phức màu đỏ hoặc cam với rất nhiều ion kim loại. Chloroform hoặc cacbon tetracloride thường được sử dụng như dung 6 môi cho sự chiết của dithizone, tuy nhiên dung môi có chứa clo này không phù hợp trong phổ hấp thu nguyên tử do nó cháy không hoàn toàn trong ngọn lửa và sản phẩm phân hủy độc như phosgene. Đề tài này, xác định Pb và Cd trong nền muối bằng phương pháp phổ hấp thu nguyên tử sau khi tạo phức với dithizone và chiết bằng MIBK. 1.2. Cấu trúc vạch phổ của Pb và Cd.[5],[11],[12] Mỗi electron riêng lẻ trong hệ nguyên tử đa electron được đặc trưng bởi 4 số lượng tử n, l, ml, ms  Pb (z=82): [Xe] 4f145d106s26p2 Trạng thái nền Bước chuyển (nm) f Aij(108cm-1) [Xe] 4f145d106s26p2 6p26p7s 283.31 0.21 (D) 0.58 368.35 0.10 (D) 1.5 363.96 0.34 405.78 0.13 (D) 0.89 6p26p6d 217.00 1.5  Cd (z=48): [Kr] 5s2 4d10 Trạng thái nền Mức chuyển dời (nm) f Aij(108cm-1) [Kr] 5s2 4d10 5s25s5p 228.80 1.4(C ) 5.3  Cường độ vạch phổ của Pb và Cd: Ta có biểu thức giữa xác xuất chuyển dời và lực dao động tử: ij i j ij Ag g Af )(104492.1 0216  (1) Nguyên tố Vạch phổ(nm) Bước chuyển Aij(108cm-1) Pb 283.306 6p26p7s 0.58 217.00 6p26p6d 1.5 Cd 228.802 5s25s5p 5.3