Luận văn Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost

Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 1 - CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong xu thế phát triển kinh tế - Xã hội, đô thị hóa - Công nghiệp hóa đang diễn ra hết sức mạnh mẽ tại tỉnh Đồng Tháp nói chung và thành phố Cao Lãnh nói riêng, nhiều vấn đề môi trường bức xúc đã nảy sinh liên quan đến các hoạt động dân sinh, công nghiệp…và các ảnh hưởng đến phát triển bền vững trong đó chất thải rắn đô thị là một trong những vấn đề quan trọng. Tại Phường 2, TP Cao Lãnh. Với dân số 14.432 người, hàng ngày thải ra một lượng chất thải rắn, khoảng 16 tấn/ngày. Cho đến nay, toàn bộ lượng chất thải rắn này, sau khi được thu gom từ nhiều nguồn thải khác nhau ( hộ dân, chợ, khu thương mại, văn phòng, trường học, cơ sở y tế…) đều được vận chuyển và đổ về bãi rác Quãng Khánh, TP Cao Lãnh. Với hiện trạng quản lý chất thải rắn của thành phố Cao Lãnh hiện nay cần phải cải thiện công tác thu gom và nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường. Từ những cơ sở trên cho thấy việc thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn là một yêu cầu thực tiễn và mang tính hợp lý cao. Phân loại chất thải rắn tại nguồn không chỉ làm giảm diện tích bãi chôn lấp, giảm chi phí xử lý mà còn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc tái chế tái sử dụng. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia thực hiện phân loại rác tại nguồn cũng giúp nâng cao nhận thức cộng đồng đối với công tác bảo vệ môi trường. Xuất phát từ những vấn đề trên, thực hiện Đề tài “Phân loại rác tại nguồn và xử lý rác hữu cơ thành phân compost trên địa bàn Phường 2, Thành phố Cao Lãnh, Tỉnh Đồng Tháp” là rất cần thiết đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường hiện nay đồng thời xử lý tận thu nguồn năng lượng lâu dài. Thực hiện thí điểm tại Phường 2 vì đây là khu vực trung tâm phát triển kinh tế và làm cơ sở để nhân rộng trên toàn địa bàn TP Cao Lãnh. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 2 - 1.2. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI Nhằm nâng cao ý thức của người dân trong công tác vệ sinh đô thị và bảo vệ môi trường, thúc đẩy quá trình xã hội hóa công tác quản lý chất thải rắn đô thị, nâng cao hiệu quả tái chế lượng CTR có khả năng phân hủy sinh học để chế biến thành phân compost và tận dụng triệt để các loại CTR có khả năng tái chế, tái sử dụng, góp phần làm giảm khối lượng rác đưa đến bãi chôn lấp. 1.3. MỤC ĐÍCH ĐỀ TÀI Mục tiêu chính của đề tài là phân loại rác tại nguồn, xây dựng và triển khai thử nghiệm mô hình công nghệ xử lý rác thải hữu cơ thành phân compost trong điều kiện Việt Nam. 1.4. NỘI DUNG ĐỀ TÀI - Nghiên cứu và triển khai thực hiện phân loại rác, tổ chức thu gom rác phân loại tại hộ gia đình và xử lý của “ Dự án thí điểm phân loại rác tại nguồn” trên địa bàn Phường 2, TP Cao Lãnh. Đồng Tháp. - Ứng dụng công nghệ xử lý CTR bằng biện pháp yếm khí tuỳ nghi – A.B.T (Anoxy Bio Technology) và quá trình ủ hiếu khí (cấp khí tự nhiên) để xử lý CTR hữu cơ dễ phân hủy sinh học trong nguồn CTRSH từ khu dân cư. Theo dõi các thông số thực nghiệm và điều khiển để quá trình phân hủy diễn ra tốt. Ghi nhận tỷ lệ thu hồi compost/CTR ủ. So sánh kết quả của biện pháp ủ yếm khí tuỳ nghi – A.B.T và quá trình ủ hiếu khí ( cấp khí tự nhiên ). 1.5. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI 1.5.1. Địa điểm: Phường 2, TP Cao Lãnh, Đồng Tháp. 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu của luận văn là quy trình phân loại rác tại nguồn, đặc biệt quan tâm chủ yếu đến thành phần dễ phân hủy sinh học và mô hình ủ chất thải theo từng mẻ. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 3 - 1.6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN 1.6.1. Ý nghĩa khoa học Dùng các vi sinh vật để phân hủy chất hữu cơ thành phân compost. Đây là phương pháp xử lý rác đơn giản nhưng đạt hiệu quả cao. 1.6.2. Ý nghĩa thực tiễn - Giảm lượng lớn rác thải chôn lấp tại bãi rác. - Giảm được việc sử dụng phân bón hoá học, tiết kiệm chi phí, thân thiện với môi trường. - Tính kinh tế (bán phân bón, giảm chi phí vận chuyển và chi phí cho các bãi chôn lấp). Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 4 - CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN DỰ ÁN PHÂN LOẠI RÁC TẠI NGUỒN VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT CÁC PHƯƠNG PHÁP Ủ PHÂN COMPOST 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ KHU VỰC DỰ ÁN Thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp thuộc miền Tây Nam Bộ - Đồng bằng sông cửu Long là một khu vực trung tâm phát triển kinh tế của Tỉnh nhưng điều kiện cơ sở hạ tầng, mức sống cũng như nhận thức của người dân không ngang nhau. Có nhiều hẽm nhỏ, tuyến đường chưa được đầu tư nên không chỉ ảnh hưởng đến giao thông đi lại mà còn ảnh hưởng đến công tác thu gom rác. Để phục vụ cho công tác quản lý chất thải rắn trên địa bàn Phường 2, TP Cao Lãnh. Dự án đã thực hiện thí điểm đầu tư xây dựng hệ thống xử lý rác thải hữu cơ thành phân compost với công suất 1 tấn/ ngày. Đối với rác sinh hoạt sau khi đã phân loại thì một phần rác hữu cơ ( khoảng 1 tấn/ ngày) được đưa vào xưởng xử lý thành phân compost, phần còn lại ủ luống tự nhiên. Phần rác vô cơ đưa vào xử lý chung với bãi rác hiện hữu. Được sự hỗ trợ của Liên minh Châu Âu và Chương trình quy hoạch môi trường đô thị Việt Nam và 10% vốn đối ứng của UBND TP.Cao Lãnh. BLH dự án TP.Cao Lãnh thực hiện Dự án thí điểm “Phân loại rác tại nguồn và xử lý rác hữu cơ thành phân compost” tại Phường 2, thành phố Cao Lãnh với mục tiêu tổng thể của dự án là góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao sức khoẻ người dân trên địa bàn thành phố Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Và 02 mục tiêu cụ thể đặt ra trong dự án là: 1) Nhận thức người dân về bảo vệ môi trường được nâng lên. 2) Rác được phân loại tại hộ gia đình, được thu gom và xử lý. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 5 - 2.2. CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA DỰ ÁN 2.2.1. Hoạt động 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, hoạt động BVMT - Khảo sát nhận thức cộng đồng và hiện trạng môi trường nơi thực hiện dự án - Thiết kế tài liệu tuyên truyền, tập huấn và tổ chức tập huấn. - Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, hoạt động bảo vệ môi trường. 2.2.2. Hoạt động 2: Tổ chức PLR tại hộ gia đình, tổ chức thu gom và xử lý - Tổ chức lấy ý kiến người dân và hội thảo chuyên đề về mô hình thu gom, vận chuyển và xử lý rác phân loại. - Điều tra thái độ chấp nhận của người dân đối với dự án, thành phần, khối lượng rác tại địa bàn dự án. - Thiết kế tài liệu tuyên truyền, hướng dẫn phân loại và tổ chức tập huấn, - Ký cam kết thực hiện phân loại rác cả địa bàn và thí điểm PLR tại trường học, cụm dân cư. - Trang bị, hỗ trợ dụng cụ chứa và vận chuyển rác phân loại. - Triển khai thực hiện phân loại rác, tổ chức thu gom rác phân loại tại hộ gia đình và xử lý. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 6 - 2.3. HIỆN TRẠNG CHẤT THẢI RẮN TẠI KHU VỰC DỰ ÁN 2.3.1. Hiện trạng hệ thống quản lý chất thải rắn đô thị tại Phường 2, Thành Phố Cao Lãnh Phường 2 có diện tích 0,53 ha, trong đó có 01 khu vực chợ trung tâm. Với dân số 14.432 người/2.200 hộ dân, hàng ngày thải ra một lượng chất thải rắn khoảng 16 tấn/ngày. a. Hệ thống lưu giữ chất thải rắn Hiện tại, các gia đình thường sử dụng thùng chứa rác thải bằng nhựa, một số gia đình sử dụng thùng chứa bằng kim loại hoặc các giỏ tre, nứa… Phổ biến nhất hiện nay, người dân sử dụng các túi xốp, nilon để chứa chất thải rắn. Ở nhiều nơi các hộ sử dụng chung một thùng chứa hoặc chứa trong các loại túi rồi đổ thành đống tại một điểm nhất định. Tuy nhiên hầu hết các loại chất thải rắn đều chưa được phân loại. Các loại chất thải không có giá trị hoặc có giá trị thấp được tập trung lưu giữ trong thùng chứa hoặc trong các túi nilon. Khi đến thời gian thu gom rác, thông thường các hộ đem thùng chứa hoặc túi nilon để trước cửa. Đối với những hộ không ở nhà vào thời gian thu gom rác, thường bỏ rác vào các bọc nilon buộc chặt để trước cửa, chính hành động này đã tạo điều kiện cho những người nhặt ve chai có thể bươi, móc gây ô nhiễm, làm mất mỹ quan đô thị. Đối với các loại rác có thể bán được, người dân phân loại ra để bán phế liệu. Một số gia đình khá giả thường không lưu giữ những loại phế liệu này, họ thường bỏ chung vào rác sinh hoạt hàng ngày. Tại chợ, do diện tích kinh doanh hạn chế nên đa số các tiểu thương buôn bán đều tận dụng khoảng trống làm nơi chứa hàng, rất ít nơi có thùng tiếp nhận rác, hầu hết rác phát sinh đều được thải bỏ ngay tại các lối đi trong chợ. Sau khi tan chợ, công nhân quét rác tại các quầy sạp, hốt rác vào thùng, hoặc cần xé trên xe đẩy nhỏ (những đường hẹp, nhỏ, khó đi) rồi đổ vào thùng lớn đưa ra xe ép rác để vận chuyển đến bãi rác xử lý. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 7 - Đối với trường học, công sở, nhà hàng, khách sạn, rác được lưu giữ trong các thùng chứa nhỏ được trang bị ngay trong đơn vị. Sau đó hầu hết rác đều được chuyển ra đổ vào các thùng 240L. Rác bệnh viện và các cơ sở y tế được lưu giữ trong các thùng nhựa màu vàng (rác y tế) và màu xanh (rác sinh hoạt) với các thùng có dung tích khác nhau. b. Hệ thống thu gom và xử lý rác đô thị Hiện nay, việc thu gom rác thải trên địa bàn phường 2 do 02 đơn vị phụ trách, đó là Chi nhánh 2 Công ty TNHH một thành viên cấp nước và môi trường đô thị Đồng Tháp (thu gom rác phố, hộ gia đình, cơ sở sản xuất - kinh doanh) và Công ty TNHH Hoàng Anh (thu gom rác chợ - theo chủ trương xã hội hóa). Từ khâu thu gom, vận chuyển rác từ các chợ, hộ gia đình, đường phố, cơ sở sản xuất - kinh doanh, ... để được thực hiện chung và chuyển đến điểm cuối cùng để xử lý là bãi rác Quảng Khánh (diện tích 04 ha), cách trung tâm thành phố 02 km. Biện pháp xử lý rác hiện nay là rác sau khi đưa về bãi sẽ có một đội thu nhặt phế liệu để thu gom những vật liệu có thể tái chế, tái sử dụng, phần còn lại sẽ được phun xịt thuốc Tocazeo (TC-Z) để khử mùi hôi và hạn chế ruồi, phân những loại có thể đốt thì cho đốt và phần còn lại là chôn. Thực hiện với tổng số phương tiện như sau: 6 xe ép rác, 21 xe ba gác đẩy tay. Thời gian thu gom được chia làm 2 đợt: - Đợt 1: (Thu gom rác chợ): 9h – 14h - Đợt 2: (Thu gom rác phố): 17h – 24h. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 8 - 2.3.2. Quy trình thu gom rác hiện tại trên địa bàn Phường 2 a. Quy trình thu gom rác chợ Thuyết minh quy trình: Công nhân quét rác tại các quầy sạp, hốt rác vào thùng, hoặc cần xé trên xe đẩy nhỏ (những đường hẹp, nhỏ, khó đi) rồi đổ vào thùng lớn đưa ra xe ép rác để vận chuyển đến bãi rác xử lý. Rác tại các quầy sạp Thùng/cần xé trên xe đẩy nhỏ Thùng rác công cộng ( 660 lít ) XE ÉP RÁC BÃI RÁC Chôn lấp, tiêu hủy đổ vào Vận chuyển Xử lý Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 9 - b. Quy trình thu gom rác phố Thuyết minh quy trình: Công nhân dùng xe ba gác đẩy tay vào các hẻm nhỏ thu gom rác tại nhà dân, rồi tập trung rác ở đầu đường lớn để đổ vào thùng rác 660l. Tại các đường lớn người dân đổ rác trực tiếp lên xe ép rác, hoặc đổ vào thùng rác 660l để cặp vĩa hè. Rác vĩa hè được công nhân quét đổ vào xe ba gác đẩy tay. Rác sau khi được thu gom vào các thùng 660l, xe ép rác đến lấy và vận chuyển về bãi rác xử lý bằng phương pháp chôn lấp, tiêu hủy. Nhà dân Các hẻm nhỏ Đường lớn XE BA GÁC Thùng rác công cộng ( 660 lít ) XE ÉP RÁC BÃI RÁC Thu gom Đổ trực tiếp Đổ vào Đổ trực tiếp Đổ trực tiếp Vận chuyển Chôn lấp, tiêu hủy Xử lý Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 10 -
Hệ thống tổ chức quản lý dự án Cơ chế thực hiện, điều hành dự án
Để dự án mang tính bền vững phải có sự tham gia của cộng đồng như sau:  Cộng đồng tham gia đóng góp vào dự án trong công tác BVMT - Các Ban ngành, đoàn thể và cộng đồng dân cư tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường chung ở địa bàn dự án. - Tích cực đóng góp ý kiến về cách thu gom và xử lý rác thải được phân loại, cũng như việc sắp xếp bố trí các thùng rác công cộng. BAN LIÊN HIỆP TỔ PHỤ TRÁCH CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN TỔ PHỤ TRÁCH PHÂN LOẠI RÁC UEPP-VIỆT NAM NHÓM TNV, CTV CỘNG ĐỒNG NHÓM TNV, CTV NHÓM TNV, CTV NHÓM TNV, CTV TỔ PHỤ TRÁCH QUỸ TÍN DỤNG VỆ SINH VĂN PHÒNG DỰ ÁN Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 11 - - Tham gia góp ý kiến dự thảo các tài liệu tuyên truyền của dự án, để dự án biết được mức độ tiếp thu và cách thức để dự án có thể cận với cộng đồng, đồng thời nhận được sự ủng hộ, nhiệt tình tham gia của cộng đồng. - Các Ban ngành, đoàn thể xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch tuyên truyền, vận động người dân thường xuyên dọn dẹp vệ sinh xung quanh nhà ở và những nơi công cộng; tổ chức vận động san lắp những nơi ao tù, nước đọng và phát hoang cây xanh, bụi rậm. - Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động mọi người dân tích cực tham gia thực hiện thí điểm phân loại rác tại Hộ gia đình và bỏ rác đúng nơi quy định. - Công ty TNHH Một Thành viên cấp nước- MTĐT Đồng Tháp là một đối tác để phối hợp triển khai thi công xây dựng xưởng ủ phân vi sinh.  Tính bền vững của dự án Các hoạt động đề xuất trong dự án đều rất cần thiết cho công tác bảo vệ môi trường hiện tại và trong tương lai. Như hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng nhằm mục đích làm cho người dân hiểu biết nhiều hơn nữa về tầm quan trọng của môi trường đối với cuộc sống và công tác bảo vệ môi trường không phải là trách nhiệm của một tổ chức hay cá nhân nào mà là trách nhiệm và quyền lợi của cả cộng đồng. Thực hiện phân loại rác, tất cả mọi người đều biết sinh hoạt hàng ngày của con người đã sản sinh ra rác và nơi nào có diễn ra hoạt động sống của con người là nơi đó có rác. Đi đôi với sự phát triển thì dân số ngày càng tăng nhưng diện tích đất và nguồn tài nguyên để sản xuất các nguyên vật liệu thì không tăng. Khi thực hiện phân loại rác sẽ làm cho chúng ta thấy được những giá trị tiềm ẩn trong rác như những nguồn nguyên liệu có thể tái chế, tái sử dụng, nguồn nguyên liệu để ủ phân vi sinh để làm phân bón cho cây trồng, cải tạo đất và chúng ta không phải tốn nhiều diện tích đất cho việc chôn lấp rác, ...Vì vậy việc phân loại rác là một cách để thể hiện trách nhiệm của cộng đồng đối với môi trường. Trong khuôn khổ dự án, thì chỉ Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 12 - thực hiện phân loại rác tại hộ gia đình và thực hiện thu gom. Nhưng để dự án mang tính bền vững và nhận được sự ủng hộ cao của người dân về mục đích dự án, về phía UBND Thành phố sẽ có thêm công đoạn theo sau dự án đó là dùng rác hữu cơ phân loại để ủ phân vi sinh. Các loại rác thải hữu cơ nói chung và rác thải sinh hoạt nói riêng muốn được tận dụng theo hướng chế biến thành phân hữu cơ thì phải được phân loại và trải qua một quá trình ủ bằng kỹ thuật đặc biệt gọi là công nghệ composting Công nghệ này được thực hiện nhiều phương pháp cổ truyền và hiện đại khác nhau nhưng đều phải tuân theo một nguyên lý rác hữu cơ được chế biến thành phân hữu cơ nhờ nhiệt độ, hệ sinh vật phân giải và tổng hợp chất hữu cơ, đó là một quá trình chuyển hóa các chất hữu cơ của tàn tích/ xác hữu cơ thành chất hữu cơ mới gọi là hữu cơ mùn chứa đựng các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng và cung cấp cho cây trồng một cách từ từ khi bón chất mùn này vào đất.  Tính bền vững của các hoạt động thực hiện trong dự án Do thói quen lâu đời của người dân là chỉ thu gom rác, dọn dẹp sạch sẽ khuôn viên sinh hoạt của gia đình mà ý thức giữ gìn vệ sinh chung cho cộng đồng còn hạn chế, chưa biết thực hiện phân loại rác theo khoa học, hướng dẫn. Vì vậy, thay đổi nhận thức của cộng đồng là một vấn đề quan trọng để đem lại thành công của dự án và đảm bảo cho dự án được bền vững. Đội ngũ cộng tác viên, tuyên truyền viên phải là những người nhiệt tình với công tác bảo vệ môi trường, ý thức được tầm quan trọng của môi trường đối với cuộc sống và kiên trì nhẫn nại, khôn khéo trong công tác tuyên truyền vận động. Các tổ công tác phải đưa ra được những hoạt động, cách thức hướng dẫn hết sức cụ thể, gần gũi, dễ hiểu, dễ nhớ để cho người dân dù ở trình độ nào cũng có thể dễ dàng tiếp thu và thực hiện. Ban Liên Hiệp dự án xây dựng kế hoạch, thiết kế những tài liệu tuyên truyền cho cộng đồng dân cư, thiết kế những tài liệu tập huấn, sổ tay hướng dẫn thực hiện Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 13 - phân loại rác, quy trình vận hành xưởng ủ phân vi sinh cho đội ngũ CTV- TTV, cán bộ các Ban ngành; đoàn thể chính quyền địa phương để tổ chức thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động cộng đồng tham gia góp phần bảo đảm sự bền vững dự án đến khi kết thúc và chuyển giao dự án để tiếp tục nhân rộng. Bên cạnh đó, vai trò của chính quyền địa phương cũng tích cực hổ trợ các ngành chức năng: Công ty TNHH Một Thành Viên Cấp Nước Môi Trường Đô Thị Đồng Tháp, Tổ tín dụng vệ sinh, Tổ phân loại rác để quản lý, giám sát việc thực hiện phân loại rác tại Hộ gia đình, hoạt động vận hành xưởng ủ phân vi sinh là rất quan trọng nhằm góp phần cho dự án được bền vững hơn.  Vấn đề giới được đưa vào việc hoạch định, thực hiện, và quản lý dự án Công tác giáo dục, tuyên truyền vận động cộng đồng trong việc thu gom, phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn phải được đặt lên hàng đầu nhằm tạo ý thức và thói quen cho người dân. Chương trình giáo dục cần đưa vào các trường phổ thông và đại học để giảng dạy cho thanh thiếu niên như tuyên truyền dân chúng cần phải được xây dựng, thiết kế theo nguyên tắc: Rõ, gọn, hấp dẫn để thu hút sự chấp nhận và khơi dậy ý thức vì lợi ích cộng đồng, vì lợi ích bản thân mình, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em. Bởi do phụ nữ là người trực tiếp làm công việc nội trợ nhiều hơn như nấu ăn, quét dọn vệ sinh...Trẻ em thì cần phải giáo dục ý thức từ nhỏ, các chương trình giáo dục được xây dựng theo tuổi học: ở bậc mẫu giáo, cấp I thì chương trình giáo dục gồm nhiều hình vẽ, câu chuyện đơn giản, bài hát, vở kịch vui khiến trẻ em dễ nhớ và dễ thực hành ở gia đình và nơi công cộng, ở bậc trung học - đại học thì chương trình giáo dục mang tính đạo đức, nhân văn và pháp lý để các thanh niên trở thành những công dân có ý thức và nghĩa vụ thực hiện việc thu gom và phân loại rác, đồng thời tham gia công tác tuyên truyền, cổ động dân chúng quanh mình. Chính vì vậy khi các em lớn, ra đời, việc giữ gìn vệ sinh vứt rác đúng chỗ, đúng thùng phân loại không chỉ là ý thức mà còn là thói quen hàng ngày. Đây là 1 chương trình giáo dục tuyên truyền hiệu quả nhất, bền vững nhất và không thể thiếu được trong các trường học phổ thông. Đề tài Phân loại rác tại nguồn & xử lý rác hữu cơ thành phân compost GVHD : Th.S Nguyễn Chí Hiếu SVTH : Lê Thị Hồng Hảo - 14 - Trong xã hội cần xem xét sự cân bằng giới tính, giữa nam giới và phụ nữ nên đóng vai trò ngang nhau trong sự phát triển của xã hội. Điều quan trọng không những phụ nữ phải được thông tin và tham vấn, mà còn tham gia một cách bình đẳng vào các quyết định theo then chốt dự án. Nếu không có sự tham gia của phụ nữ vào mọi cấp độ của dự án thì