Luận văn Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN – HÀ NỘI Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: NGUYỄN HỒNG DIỄM ĐỖ THỊ KIM TUYẾN Mã số SV: 4053675 Lớp: Kế toán-kiểm toán khoá 31 Cần Thơ - 2009 iMỤC LỤC  Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ................................ ................................ ............1 1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI................................ ................................ ... 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................ ................................ ........ 2 1.2.1. Mục tiêu chung ................................ ................................ ...................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................ ................................ ...................... 2 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................ ................................ ........... 2 1.3.1. không gian ................................ ................................ ............................. 2 1.3.2. Thời gian ................................ ................................ ............................... 2 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ................................ ................................ ............ 2 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LU ẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................ ................................ ................................ .................. 3 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ................................ ................................ ............. 3 2.1.1. Một số vấn đề về phân tích hoạt động kinh doanh ................................ .. 3 2.1.1.1. Khái niệm ................................ ................................ ..................... 3 2.1.1.2. Ý nghĩa ................................ ................................ ......................... 3 2.1.1.3. Nội dung ................................ ................................ ...................... 4 2.1.1.4. Nhiệm vụ ................................ ................................ ...................... 4 2.1.2. Tổng quan về Ngân hàng thương mại ................................ .................... 5 2.1.2.1. Khái niệm về Ngân hàng thương mại ................................ ............. 5 2.1.3. Hoạt động huy động vốn ................................ ................................ ........ 5 2.1.4. Hoạt động cho vay ................................ ................................ ................. 6 2.1.5. Hoạt động dịch vụ và các hoạt động khác ................................ .............. 7 2.1.6. Hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân h àng thương mại ................. 8 2.1.6.1. Thu nhập................................ ................................ ..................... 8 2.1.6.2. Chi phí ................................ ................................ ........................ 9 2.1.6.3. Lợi nhuận................................ ................................ .................... 9 2.1.6.4. Chỉ tiêu đánh giá lợi nhuận ................................ ....................... 10 2.1.6.5. Chỉ tiêu đánh giá rủi ro................................. ............................. 11 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C ỨU................................ .............................. 12 ii 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ................................ ......................... 12 2.2.2. Phương pháp phân tích đánh giá ................................ ........................ 12 CHƯƠNG 3 : GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NGÂN H ÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI ................................ ................................ .............................. 13 3.1. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ XÃ HỘI THÀNH PHỐ CẦN THƠ ....................... 13 3.1.1. Đặc điểm tự nhiên ................................ ................................ ............. 13 3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội ................................ ................................ .... 13 3.2. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ NỘI ................. 14 3.2.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................................ ........................ 14 3.2.2. Tầm nhìn và chiến lược ................................ ................................ ..... 16 3.2.3. Cơ cấu tổ chức và chức năng các phòng ban................................ ...... 16 3.2.3.1. Cơ cấu tổ chức ................................ ................................ .......... 16 3.2.3.2. Chức năng các phòng ban ................................ ......................... 17 3.2.3.3. Các nghiệp vụ kinh doanh chủ yếu của ngân h àng .................... 19 3.3. ĐÁNH GIÁ KHÁI QUÁT V Ề HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SHB.19 3.4. PHƯƠNG HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN H ÀNG ......................... 20 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SHB ................................ ................................ ................................ ................. 21 4.1. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HO ẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN .................. 21 4.1.1. Cơ cấu nguồn vốn ................................ ................................ ............. 21 4.1.2. Tình hình huy động vốn ................................ ................................ ... 23 4.1.3. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả huy động vốn ................................ ........... 26 4.2. PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY ................................ ................... 27 4.2.1. Doanh số cho vay ................................ ................................ .............. 29 4.2.2. Doanh số thu nợ ................................ ................................ ................ 29 4.2.3. Dư nợ ................................ ................................ ................................ 31 4.2.4. Nợ quá hạn ................................ ................................ ........................ 32 4.2.5. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng ................................ ................... 34 4.2.5.1. Tỷ lệ tổng dư nợ trên tổng nguồn vốn ................................ ....... 34 4.5.2.2. Tỷ lệ tổng dư nợ trên tổng nguồn vốn ................................ ....... 35 4.5.2.3. Vòng quay vốn tín dụng ................................ ............................ 35 4.5.2.4. Hệ số thu nợ ................................ ................................ .............. 36 iii 4.5.2.5. Tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ................................ ............... 36 4.4. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ........................ 37 4.4.1. Thu nhập ................................ ................................ ........................... 37 4.4.1.1. Thu nhập từ lãi cho vay................................ ............................. 39 4.4.1.2. Thu từ phí dịch vụ ................................ ................................ ..... 41 4.4.2.3. Thu nhập hoạt động khác ................................ .......................... 42 4.4.2. Chi phí ................................ ................................ .............................. 43 4.4.2.1. Chi phí trả lãi vốn huy động ................................ ...................... 45 4.4.2.2. Chi phí dịch vụ................................ ................................ .......... 47 4.4.2.3. Chi hoạt động khác ................................ ................................ ... 47 4.4.3. Lợi nhuận ................................ ................................ .......................... 48 4.4.4. Các chỉ tiêu đánh giá lợi nhuận ................................ ......................... 50 4.4.4.1. Hệ số lãi ròng................................ ................................ ............ 50 4.4.4.2. Suất sinh lời của tài sản (ROA) ................................ ................. 51 4.4.4.3. Thu nhập lãi trên chi phí lãi ................................ ...................... 51 4.4.4.4. Suất sinh lời của vốn chủ sở hữu (ROE) ................................ .... 53 4.4.5. Các chỉ tiêu đánh giá rủi ro................................ ................................ 52 4.4.5.1. Rủi ro tín dụng ................................ ................................ .......... 52 4.4.5.2. Rủi ro lãi suất................................ ................................ ............ 52 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SHB ................................ ................................ 54 5.1. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA NGÂN HÀNG ................ 54 5.1.1. Những thuận lợi ................................ ................................ ................ 54 5.1.2. Những khó khăn ................................ ................................ ................ 55 5.2. CÁC GIẢI PHÁP ................................ ................................ .................... 55 5.2.1. Giải pháp làm tăng thu nhập ................................ .............................. 55 5.2.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng ................................ ........ 56 5.2.2.2. Giải pháp thu hồi nợ quá hạn ................................ .................... 57 5.2.2. Giải pháp làm giảm chi phí. ................................ .............................. 58 5.2.3. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn .............................. 58 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................ ................. 60 6.1. KẾT LUẬN ................................ ................................ ............................... 60 iv 6.2. KIẾN NGHỊ ................................ ................................ .............................. 61 6.2.1. Đối với chính quyền địa phương ................................ ....................... 61 6.2.2. Đối với hội sở chính ................................ ................................ .......... 61 6.2.3. Đối với các chi nhánh của SHB................................ ......................... 62 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................ ................................ .............. 63 vDANH MỤC HÌNH  Trang Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức SHB chi nhánh CầnThơ ................................ ...17 Hình 2: Tình hình tổng nguồn vốn năm 2006 – 2008................................ ......22 Hình 3: Tình hình huy động vốn tại SHB Cần Thơ 2006 -2008 .....................24 Hình 4: Tình hình cho vay theo th ời hạn 2006 – 2008 ................................ ....28 Hình 5 : Tình hình thu nợ tại SHB 2006-2008 ................................ ................30 Hình 6 : Tình hình dư nợ tai SHB 2006 – 2008 ................................ ..............31 Hình 7: Tình hình nợ quá hạn tại SHB 2006-2008................................ ..........33 Hình 8: Tình hình tổng thu nhập SHB 2006-2008 ................................ ..........39 Hình 9: Tình hình tổng chi phí của SHB 2006 -2008 ................................ .......45 vi DANH MỤC BIỂU BẢNG  Trang Bảng 1: KHÁI QUÁT KẾT QUẢ KINH DOANH SHB QUA 3 NĂM ............ 19 Bảng 2 : TÌNH HÌNH NGUỒN VỐN CỦA NH NĂM 2006-2008 ................... 21 Bảng 3 : TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN TẠI SHB QUA 3 NĂM ................. 24 Bảng 4: CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN ..................... 26 Bảng 5 : PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY ................................ ............ 26 Bảng 6 : TÌNH HÌNH CHO VAY THEO TH ỜI HẠN CỦA SHB.................... 27 Bảng 7 : TÌNH HÌNH THU NỢ THEO THỜI HẠN ................................ ........ 29 Bảng 8 : TÌNH HÌNH DƯ NỢ THEO THỜI HẠN ................................ ........... 31 Bảng 9 : TÌNH HÌNH NỢ QUÁ HẠN THEO THỜI HẠN ............................... 32 Bảng 10 : CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ..... 34 Bảng 11 : PHÂN TÍCH THU NHẬP CỦA NH NĂM 2006-2008 .................... 38 Bảng 12 : PHÂN TÍCH CHI PHÍ CỦA NGÂN HÀNG QUA BA NĂM .......... 44 Bảng 13 : LỢI NHUẬN VÀ TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG LỢI NHUẬN .......... 49 Bảng 14 :CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HĐKD................................ ...... 50 Bảng 15: TÀI SẢN VÀ NGUỒN VỐN NHẠY CẢM LÃI SUẤT ................... 53 Bảng 16 : HỆ SỐ NHẠY CẢM L ÃI SUẤT ................................ ..................... 53 vii DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT  NH: ngân hàng NHTM: ngân hàng thương mại TMCP: thương mại cổ phần SHB: ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội NHNN: ngân hàng Nhà nước HĐV: huy động vốn VHĐ: vốn huy động DSCV: doanh số cho vay HĐKD: hoạt động kinh doanh ĐVT: đơn vị tính TSNC: tài sản nhạy cảm NVNC: nguồn vốn nhạy cảm TCTD: tổ chức tín dụng Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội Luận văn tốt nghiệp 1 SVTH: Đỗ Thị Kim Tuyến CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI: Có thể nói năm 2008 là một năm đặc biệt, không chỉ với nền kinh tế n ước ta mà cả nền kinh tế toàn cầu, với những biến động phức tạp, khó l ường, thậm chí vận động trái chiều do đó rất khó để có thể dự đoán một cách chính xác về nền kinh tế trong tương lai. Vấn đề nổi bật nhất mà chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy đó chính là cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vào tháng 9 năm 2008. Cuộc khủng hoảng này ảnh hưởng không nhỏ đến t ình hình nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành tài chính ngân hàng nói riêng. Triển vọng kinh tế năm 2009 còn khó khăn hơn năm 2008, đó là nhận xét của các chuyên gia kinh tế. Theo nhận định của phái đoàn IMF, những căng thẳng trong hệ thống ngân h àng Việt Nam đã tăng lên trong năm 2008 và có thể sẽ tăng hơn nữa trong những năm tới, do hoạt động kinh tế chậm lại . Năm vừa qua, thị trường ngân hàng trong nước đã trải qua những biến động chưa từng có về lãi suất, tỷ giá... Đây cũng là một năm đáng nhớ trong hoạt động của các ngân h àng, khi phải trải qua những khó khăn không nhỏ. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Cùng nằm trong hệ thống ngân hàng thương mại do đó ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều từ các diễn biến của nền kinh tế thế giới và nền kinh tế Việt Nam. Trong vài năm tới, nền kinh tế sẽ còn nhiều biến động và khó khăn hơn vì vậy việc đưa ra những phương hướng, nhiệm vụ trong tương lai hay là để nhận thấy được những thuận lợi khó khăn của ngân hàng trong thời gian tới tất cả đều phải dựa vào việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng để có thể đưa ra những ý kiến đánh giá chính xác nhất. Từ đó, có thể đề ra những biện pháp để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, tìm ra những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình hoạt động hay là các biện pháp khắc phục, phát hiện và khai thác những khả năng tiềm tàng, đồng thời cũng đề ra những biện pháp kinh doanh thích hợp nhằm giúp ngân hàng phát triển bền vững và tăng cường khả năng cạnh trạnh với các đối t hủ trong tình hình khó khăn Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội Luận văn tốt nghiệp 2 SVTH: Đỗ Thị Kim Tuyến của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt như của Việt Nam hiện nay. Chính vì những lí do trên nên tôi quyết định chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân h àng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu cho mình. 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU: 1.2.1. Mục tiêu chung Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân h àng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội từ những kết quả hoạt động của ba năm tr ước. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Nghiên cứu tình hình hoạt động của ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội. - Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân h àng trong ba năm 2006, 2007, 2008. - Phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng. - Đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 1.3.1. Không gian Số liệu được thu thập từ hoạt động của ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà nội. 1.3.2. Thời gian Nghiên cứu tình hình hoạt động của ngân hàng qua các năm 2006 , 2007, 2008. 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh v à bảng cân đối kế toán. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội Luận văn tốt nghiệp 3 SVTH: Đỗ Thị Kim Tuyến CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Một số vấn đề về phân tích hoạt động kinh doanh 2.1.1.1. Khái niệm Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu, để đánh giá toàn bộ quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp, nhằm l àm rõ chất lượng hoạt động kinh doanh và các nguồn tìm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp. Trước đây trong điều kiện sản xuất kinh doanh đ ơn giản với quy mô nhỏ, yêu cầu thông tin cho nhà quản trị chưa nhiều và chưa phức tạp, công việc phân tích cũng được tiến hành giản đơn, có thể thấy ngay trong công tác hoạch toán. Khi sản xuất kinh doanh c àng phát triển thì nhu cầu đòi hỏi thông tin cho nhà quản trị càng nhiều, đa dạng và phức tạp. Phân tích hoạt động kinh doanh hình thành và phát triển như một môn khoa học độc lập để đáp ứng nhu cầu thông tin cho các nhà quản trị. Như vậy phân tích hoạt động kinh doanh l à quá trình nhận thức và cải tạo hoạt động kinh doanh, một cách tự giác v à có ý thức, phù hợp với điều kiện cụ thể và với yêu cầu của các quy luật kinh tế khác quan, nhằm đem lại hiệu quả kinh doanh cao hơn. 2.1.1.2. Ý nghĩa - Là công cụ để phát hiện những khả năng tiềm t àng trong hoạt động kinh doanh, mà còn là công cụ cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh. - Cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của m ình. Chính trên cơ sở này các doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng các chiến lược kinh doanh có hiệu quả. - Là cơ sở quan trọng để ra các quyết định kinh doanh. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội Luận văn tốt nghiệp 4 SVTH: Đỗ Thị Kim Tuyến - Là công cụ quan trọng trong những chức năng quản trị có hiệu quả ở doanh nghiệp. - Là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro. 2.1.1.3. Nội dung Nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh là đánh giá quá trình hướng đến kết quả hoạt động kinh doanh, với sự tác động của các yếu tố ảnh h ưởng và được biểu hiện thông qua các chỉ ti êu kinh tế. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động của kết quả kinh doanh thông qua các chỉ ti êu kinh tế mà còn đi sâu xem xét các nhân tố ảnh hưởng tác động đến sự biến động của các chỉ ti êu. Quá trình phân tích hoạt động kinh doanh cần định l ượng tất cả các chỉ tiêu là biểu hiện kết quả hoạt động kinh doanh (đối t ượng của phân tích) và các nhân tố ở những trị số xác định cùng với độ biến động xác định. Vậy muốn phân tích hoạt động kinh doanh trước hết phải xây dựng hệ thống các chỉ ti êu kinh tế, cùng với việc xác định mối quan hệ phụ thuộc của các nhân tố tác độn g đến chỉ tiêu. Xây dựng mối liên hệ giữa các chỉ tiêu khác nhau để phản ánh được tính phức tạp đa dạng của nội dung phân tích. 2.1.1.4. Nhiệm vụ Để trở thành một công cụ quan trọng trong quá tr ình nhận thức, hoạt động kinh doanh ở doanh nghiệp và là cơ sở cho việc ra quyết định kinh doanh đúng đắn, phân tích hoạt động kinh doanh có những nhiệm vụ như sau: + Nhiệm vụ kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế đã xây dựng. + Nhiệm vụ trước tiên của phân tích là đánh giá và kiểm tra khái quát giữa kết quả đạt được so với các mục tiêu kế hoạch, dự toán, định mức,… đ ã đặt ra để khẳng định tính đúng đắn và khao học của chỉ tiêu xây dựng, trên một số mặt chủ yếu của quá trình hoạt động kinh doanh. Ngoài quá trình đánh giá trên phân tích cần xem xét đánh giá t ình hình chấp hành các quy định thể lệ thanh toán, trên cơ sở tôn trọng pháp luật của Nhà nước ban hành và luật trong kinh doanh quốc tế. - Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân gây nên