Luận văn Phân tích lợi ích và chi phí Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè

-i- LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số liệu sử dụng trong luận văn đều được dẫn nguồn có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi. Luận văn này không nhất thiết phải phản ánh quan điểm của Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh hay Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright. TP.Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 04 năm 2012 Học viên Huỳnh Kim Thanh Phong -ii- LỜI CẢM ƠN Trước hết tôi chân thành gửi lời cảm ơn đến thầy cô Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright - Đại học Kinh tế TP.Hồ Chí Minh, đã tận tình truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt khóa học vừa qua. Tôi chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Xuân Thành đã khuyên bảo và định hướng cho tôi thực hiện luận văn. Đặc biệt, tôi chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc đến thầy Cao Hào Thi đã tận tình hướng dẫn và phản biện giúp tôi hoàn thành tốt luận văn. Tôi cũng trân trọng cảm ơn Sở Giao thông vận tải TP.HCM, Công ty quản lý cầu phà TP.HCM, và Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Bách Khoa đã nhiệt tình cung cấp số liệu mới nhất, cấp phép dự buổi báo cáo giữa kỳ Dự án Dự án Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè, những thông tin thiết yếu và những lời nhận xét, góp ý quý giá trong quá trình tôi thực hiện luận văn. Sau cùng, tôi cũng thân gửi lời cảm ơn đến các bạn học viên Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright luôn đồng hành với tôi trong suốt khóa học và đã góp ý, nhận xét cho tôi nhiều vấn đề liên quan trong luận văn. Chân thành cảm ơn. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 04 năm 2012 Huỳnh Kim Thanh Phong -iii- TÓM TẮT Dự án Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè được Nhà nước chủ trương xây dựng từ năm 2000, và được C.ty GS E&C ký với UBND TP.HCM bản ghi nhớ ngày 6/12/2007, nhưng 2/2009 đã rút lui. Đầu năm 2011, UBND đã giao BETON 6 nghiên cứu phương án đầu tư. Qua hơn 10 năm mà Dự án vẫn chưa được xây dựng, dưới vị trí là người trong ngành xây dựng, tác giả nghiên cứu đề tài với mục tiêu đánh giá tính khả thi Dự án nhằm kiến nghị chính sách đến chính quyền TP.HCM. Đề tài nghiên cứu dựa vào phân tích tài chính trên quan điểm tổng đầu tư (TĐT), chủ đầu tư (CĐT), đồng thời phân tích tính hiệu quả kinh tế và xã hội. Trong mô hình cơ sở, Dự án được đầu tư theo hình thức BOT với tổng mức đầu tư danh nghĩa là 18.201,41 tỉ VNĐ, trong đó ngân sách chi 17,41% cho đền bù giải tỏa; BETON 6 đầu tư 9,39% cho QLDA và chi phí khác; 73,20% còn lại dự kiến vay vốn ODA từ tổ chức JICA. Dự án không khả thi tài chính khi NPVf TĐT , NPVf CĐT lần lượt là -15.233,20 và -2.699,31 tỉ VNĐ. Hơn nữa, phân tích Monte Carlo chỉ rõ Dự án hoàn toàn không khả thi khi các biến quan trọng thay đổi theo hướng có lợi. Do đó, đề tài thiết kế 3 kịch bản để phân tích, so với mô hình cơ sở, Kịch bản 1 có phần vốn đối ứng từ nguồn ODA của Nhà nước, kịch bản 2 thực hiện theo hình thức BTO với nguồn vốn ODA của Nhà nước, Kịch bản 3 theo hình thức BOT kết hợp BT. Kết quả phân tích xác định chỉ có Kịch bản 2 với hình thức BTO là hiệu quả khi NPVf CĐT dương với xác suất 92,18% khi các biến quan trọng thay đổi theo hướng bất lợi. Mặt khác, Dự án khả thi kinh tế ở mô hình cơ sở vì NPVe = 9.164,07 tỉ VNĐ và EIRR = 10,49%, với tiết kiệm chi phí vận hành và thời gian là hai yếu tố tạo ra lợi ích kinh tế. Dự án cũng tạo ra ngoại tác 21.349,63 tỉ VNĐ, phân phối 25.462,44 tỉ VNĐ cho người tham gia lưu thông, BETON 6 thiệt 30,22 tỉ VNĐ và người dân diện đền bù giải tỏa thiệt 4.082,59 tỉ VNĐ. Qua đó, đề tài có kiến nghị đến chính quyền TP.HCM: Sớm triển khai Dự án theo hình thức BTO không hỗ trợ thuế và áp dụng mức phí giao thông 10.000 VNĐ/PCU/lượt; điều chỉnh giá đền bù giải tỏa bằng trung bình của Nhà nước và thị trường; thu xếp ngân sách cho việc đền bù giải tỏa, kiến nghị Nhà nước hỗ trợ huy động vốn vay ODA cho phần vốn đối ứng của Dự án; điều chỉnh giờ lưu thông xe tải nội ô TP.HCM trên các tuyến đường hướng đến Dự án. Tuy nhiên, đề tài còn một số hạn chế: chưa tính được lợi ích kinh tế của đối tượng chỉ lưu thông trên Tuyến đường hiện hữu; chưa định được vị trí, quy mô khu đất được giao và lợi ích của CĐT từ lô đất; lạm phát VNĐ, USD từ năm 2017- 2046 chưa chính xác mà chỉ ở giả định; chưa đánh giá được suất đầu tư Dự án vì chưa tìm được thông tin dự án tương tự ở nước ngoài. -iv- MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................................... ii TÓM TẮT ............................................................................................................................iii MỤC LỤC ........................................................................................................................... iv DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ........................................................................................ ix DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ............................................................................... x GIỚI THIỆU ...................................................................................................... 1 Chƣơng 1 1.1. Đặt vấn đề ................................................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu của đề tài ..................................................................................................... 3 1.3. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................... 3 1.4. Phạm vi của đề tài ...................................................................................................... 4 1.5. Bố cục luận văn ......................................................................................................... 4 TỔNG QUAN VÀ PHƢƠNG PHÁP LUẬN ..................................................... 6 Chƣơng 2 2.1. Chu trình phát triển của một dự án ............................................................................. 6 2.1.1. Chuẩn bị đầu tư .......................................................................................................... 6 2.1.2. Đầu tư xây dựng ........................................................................................................ 6 2.1.3. Vận hành dự án .......................................................................................................... 6 2.2. Các quan điểm phân tích dự án .................................................................................. 7 2.3. Các nội dung phân tích dự án ..................................................................................... 8 2.3.1. Phân tích tài chính ...................................................................................................... 8 2.3.2. Phân tích kinh tế ........................................................................................................ 8 2.3.3. Phân tích rủi ro .......................................................................................................... 8 2.3.4. Phân tích xã hội ......................................................................................................... 8 2.4. Các phương pháp sử dụng trong phân tích tài chính ................................................... 9 2.5. Các phương pháp sử dụng trong phân tích kinh tế và xã hội ..................................... 11 MÔ TẢ DỰ ÁN ................................................................................................ 14 Chƣơng 3 3.1. Giới thiệu Dự án ...................................................................................................... 14 3.1.1. Vị trí xây dựng và quy mô Dự án ............................................................................. 14 3.1.2. Mục đích của Dự án ................................................................................................. 15 3.2. Các bên liên quan đến Dự án.................................................................................... 17 -v- 3.2.1. Công ty Cổ phần BETON 6 (BETON 6) .................................................................. 17 3.2.2. Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Bách Khoa (BKC) ............................................ 18 3.3. Các số liệu liên quan đến các nội dung phân tích Dự án ........................................... 18 3.3.1. Phí giao thông và dự báo lưu lượng xe của Dự án .................................................... 18 3.3.1.1. Phí giao thông .......................................................................................................... 18 3.3.1.2. Lượng xe lưu thông dự báo trên Dự án ..................................................................... 19 3.3.2. Chi phí vốn CĐT ..................................................................................................... 19 3.3.3. Chi phí vốn Dự án (WACC) ..................................................................................... 19 PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH CỦA DỰ ÁN ........................................................ 20 Chƣơng 4 4.1. Lập biểu đồ dòng tiền tệ ........................................................................................... 20 4.1.1. Đơn vị tiền tệ và lạm phát ........................................................................................ 20 4.1.1.1. Lạm phát USD ......................................................................................................... 20 4.1.1.2. Lạm phát VNĐ ........................................................................................................ 20 4.1.1.3. Tỉ giá hối đoái VNĐ/USD........................................................................................ 21 4.1.2. Các cơ sở xác định chi phí đầu tư Dự án .................................................................. 21 4.1.2.1. Chi phí đầu tư Dự án ................................................................................................ 21 4.1.2.2. Chi phí vận hành Dự án hàng năm ........................................................................... 22 4.1.2.3. Thuế và ưu đãi ......................................................................................................... 23 4.1.3. Cơ cấu vốn đầu tư Dự án .......................................................................................... 23 4.1.4. Kế hoạch vay vốn và trả lãi ...................................................................................... 23 4.1.5. Khấu hao tài sản....................................................................................................... 24 4.1.5.1. Giá trị tài sản để tính khấu hao ................................................................................. 24 4.1.5.2. Phương pháp khấu hao ............................................................................................. 25 4.1.6. Xác định doanh thu .................................................................................................. 25 4.1.7. Vốn lưu động ........................................................................................................... 25 4.1.8. Ngân lưu và các kết quả ........................................................................................... 26 4.2. Kết quả phân tích tài chính ....................................................................................... 29 4.2.1. Theo quan điểm tổng đầu tư ..................................................................................... 29 4.2.2. Theo quan điểm CĐT ............................................................................................... 29 4.3. Kết luận ................................................................................................................... 29 PHÂN TÍCH RỦI RO ...................................................................................... 31 Chƣơng 5 5.1. Phân tích độ nhạy .................................................................................................... 31 5.1.1. Phân tích độ nhạy một chiều .................................................................................... 31 5.1.2. Phân tích độ nhạy hai chiều ...................................................................................... 36 -vi- 5.2. Phân tích kịch bản .................................................................................................... 38 5.2.1. Xác định các kịch bản .............................................................................................. 38 5.2.2. Kết quả kịch bản ...................................................................................................... 39 5.3. Phân tích mô phỏng Monte Carlo ............................................................................. 40 5.3.1. Xác định biến đầu vào và phân phối xác suất ........................................................... 40 5.3.2. Kết quả phân tích ..................................................................................................... 41 PHÂN TÍCH KINH TẾ - XÃ HỘI .................................................................. 44 Chƣơng 6 6.1. Phân tích kinh tế ...................................................................................................... 44 6.1.1. Phân tích ngoại tác ................................................................................................... 44 6.1.2. Phân tích mô hình cơ sở ........................................................................................... 45 6.1.3. Xác định hệ số chuyển đổi kinh tế (CF) .................................................................... 47 6.1.4. Ngân lưu và các kết quả ........................................................................................... 48 6.1.5. Phân tích độ nhạy kinh tế ......................................................................................... 49 6.2. Phân tích phân phối.................................................................................................. 50 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 52 Chƣơng 7 7.1. Kết luận ................................................................................................................... 52 7.2. Kiến nghị ................................................................................................................. 53 7.3. Những hạn chế và hướng phát triển của đề tài .......................................................... 55 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................................. 56 PHỤ LỤC ........................................................................................................................... 60 Phụ lục 1. Lượng xe lưu thông dự báo ở Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè ........... 60 Phụ lục 1.1. Lưu lượng xe dự báo với giá vé 10.000 VNĐ/PCU/lượt (xe/ngày) ................ 60 Phụ lục 1.2. Lưu lượng xe dự báo với giá vé 15.000 VNĐ/PCU/lượt (xe/ngày) ................ 61 Phụ lục 1.3. Lưu lượng xe dự báo với giá vé 20.000 VNĐ/PCU/lượt (xe/ngày) ................ 62 Phụ lục 2. Chi phí đầu tư Dự án Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè (tỉ VNĐ) ......... 63 Phụ lục 3. Kế hoạch phân bổ vốn đầu tư theo giá thực và giá danh nghĩa (tỉ VNĐ) ........................................................................................................ 64 Phụ lục 4. Các thông số chính mô hình cơ sở của Dự án................................................ 65 Phụ lục 5. Lịch khấu hao (tỉ VNĐ) ................................................................................ 66 Phụ lục 6. Bảng chỉ số lạm phát VNĐ, USD và tỉ giá VNĐ/USD .................................. 67 Phụ lục 7. Lịch trả nợ USD (triệu USD) ........................................................................ 68 Phụ lục 8. Lịch trả nợ quy đổi ra VNĐ (tỉ VNĐ) ........................................................... 69 Phụ lục 9. Xác định chi phí vốn Dự án WACC.............................................................. 70 -vii- Phụ lục 10. Doanh thu tài chính không kể VAT .............................................................. 71 Phụ lục 11. Bảng tính thay đổi khoản phải trả (ΔAP) và thay đổi tiền mặt (ΔCB) của Dự án (tỉ VNĐ) ...................................................................................... 72 Phụ lục 12. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tài chính Dự án (tỉ VNĐ) .................. 73 Phụ lục 13. Báo cáo ngân lưu tài chính Dự án (tỉ VNĐ) .................................................. 74 Phụ lục 14. Xác định hệ số chuyển đổi kinh tế (CF) ........................................................ 75 Phụ lục 14.1. Chi phí xây dựng (tỉ VNĐ) ........................................................................... 75 Phụ lục 14.2. Chi phí đền bù giải tỏa (giá năm 2008) ......................................................... 76 Phụ lục 15. Lợi ích kinh tế của Dự án ............................................................................. 77 Phụ lục 15.1. Lợi ích tiết kiệm chi phí vận hành phương tiện ............................................. 77 Phụ lục 15.1.1. Chi phí vận hành xe theo tốc độ chạy, giá năm 2004 (VNĐ/xe/km) .............. 77 Phụ lục 15.1.2. Chi phí vận hành phương tiện, giá năm 2004 (VNĐ/xe/km) ......................... 78 Phụ lục 15.1.3. Bảng tính chi phí vận hành xe theo tốc độ năm 2012 (VNĐ/xe/km) .............. 79 Phụ lục 15.2. Lợi ích tiết kiệm thời gian ............................................................................ 80 Phụ lục 15.2.1. Giá trị thời gian, giá năm 2008 ..................................................................... 80 Phụ lục 15.2.2. Bảng tính giá trị thời gian năm 2012 (VNĐ/giờ/xe) ...................................... 80 Phụ lục 16. Báo cáo ngân lưu kinh tế Dự án (tỉ VNĐ) ..................................................... 81 Phụ lục 17. Phân phối xác suất các biến trong mô hình cơ sở .......................................... 82 Phụ lục 18. Phân phối xác suất các biến trong Kịch bản 2 ............................................... 84 Phụ lục 19. Hình thức đầu tư Dự án của BETON 6 ......................................................... 85 Phụ lục 20. Địa điểm xây dựng Dự án Đường trên cao Nhiêu Lộc - Thị Nghè ................. 86 Phụ lục 20.1. Điểm đầu Dự án tại Vòng xoay Lăng Cha Cả ............................................... 86 Phụ lục 20.2. Điểm dọc Dự án trên Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè ........................................ 87 Phụ lục 20.3. Điểm cuối Dự án tại khu vực Cầu Thị Nghè 2 .............................................. 88 -viii- DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT AP: Accounts Payable (Khoản phải trả) BETON 6: BKC: BOT: BT: BTO: Công ty Cổ phần BETON 6 Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Bách Khoa Built - Operationg - Tranfer (Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao) Built - Tranfer (Xây dựng - Chuyển giao) Built - Tranfer - Operationg (Xây dựng - Chuyển giao - Vận hành) CB: CĐT: Cash Balance (Cân đối tiền mặt) Chủ đầu tư CP: Cổ phần DA: DSCR: EIRR: Dự án Debt Service Coverage Ratio (Hệ số an toàn trả nợ) Economic Internal Rate of Return (Suất sinh lợi kinh tế nội tại) EOCK: Economic Opportunity Cost of capital (Chi phí vốn kinh tế) GS E&C: Tổng công ty xây dựng GS Engineering and Construction GTVT: IRR: JICA: Giao thông vận tải Internal Rate of Return (Suất sinh lợi nội tại) The Japan International Cooperation Agency (Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) NPV: Net Present Value (Giá trị hiện tại ròng) NPVe: Economic Net Present Value (Giá trị hiện tại kin