Luận văn Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy sữa Cần Thơ

Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH ----- Z œ Y ----- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH NGUỒN CUNG CẤP NGUYÊN LIỆU SỮA TƯƠI TẠI NHÀ MÁY SỮA CẦN THƠ Sinh viên thực hiện:Giáo viên hướng dẫn: NGUYỄN THÀNH BÍCH TRANH NGUYỄN THỊ HỒNG LIỄU Mã số SV: 4031094 Lớp: Kế Toán 1 K29 Cần Thơ – 2007 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -i- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ LỜI CẢM TẠ Trong quá trình tham gia học tập tại trường , em đã được sự tận tình hướng dẫn và truyền đạt kiến thức của quý thầy cô. Từ đó, đã tích luỹ trong em một khối lượng kiến thức nhất định và những kiến thức này chắc chắn sẽ có ích lợi rất lớn cho công việc của em sau này. Tuy nhiên phần lớn những kiến thức ấy vẫn còn mang nặng tính lý thuyết, trên sách vở chưa mang nhiều những nét “ riêng” từ sinh viên. Vì vậy, việc thực hiện luận văn tốt nghiệp này sẽ là cơ hội cho sinh viên chúng em củng cố kiến thức, đồng thời phát huy khả năng tìm kiếm xử lý thông tin và làm việc độc lập. Nhưng để luận văn được hoàn thiện, một yếu tố không thể thiếu đó là sự hướng dẫn, giúp đỡ của quý thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cô trường Đại Học Cần Thơ, đã truyền đạt kiến thức cho em trong những năm qua và đặc biệt cảm ơn chân thành đến cô Nguyễn Thị Hồng Liễu, người đã trực tiếp hướng dẫn em hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã cố gắng trong quá trình thực hiện, nhưng chắc chắn rằng đề tài không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn đọc giả . Xin chân thành cảm ơn ! Ngày ……….tháng………năm …….. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thành Bích Tranh GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -ii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất cứ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày ……….tháng………năm ……….. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thành Bích Tranh GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -iii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Thủ trưởng đơn vị GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -iv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Giáo viên hướng dẫn GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -v- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN …….. ........................................................................................................................ .................................................................................................................................. Ngày ……….tháng………năm ……… Giáo viên phản biện GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -vi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................... 1 1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu .................................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 1 1.2.1 Mục tiêu chung.......................................................................................... 1 1.2.2 Mục tiêu cụ thể .......................................................................................... 2 1.3 Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu ................................... 2 1.3.1 Giả thuyết cần kiểm định ......................................................................... 2 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu ................................................................................... 2 1.4 Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3 1.4.1 Không gian.................................................................................................. 3 1.4.2 Thời gian ..................................................................................................... 3 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU4 2.1 Phương pháp luận ........................................................................................... 4 2.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua và hiệu quả cung ứng ........................ 4 2.1.2. Một số khái niệm và chỉ tiêu kinh tế liên quan đến quá trình thu mua.......................................................................................................................... 7 2.1.3 Mô hình hàm sản lượng thu mua và lỳ thuyết kiểm định ................. 8 2.1.4 Các nhân tố tác động đến sản lượng thu mua sữa nguyên liệu của nhà máy........................................................................................................................... 9 2.2 Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 11 2.2.1 Phương pháp chọn vùng nghiên cứu....................................................... 11 2.2.2 Phương pháp thu thập số liệu .............................................................. 11 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 12 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -vii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG THU MUA SỮA TƯƠI TẠI NHÀ MÁY SỮA CẦN THƠ TRONG NHỮNG NĂM QUA ........................................................ 13 3.1 Sơ lược về công ty .......................................................................................... 13 3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển.............................................................. 13 3.1.2. Mục tiêu tổng quát của nhà máy ............................................................ 14 3.1.3. Mục tiêu cụ thể của nhà máy ................................................................. 14 3.1.4 Cơ cấu tổ chức......................................................................................... 15 3.1.5 Chức năng các phòng ban ....................................................................... 17 3.1.6 Kết quả hoạt động sản xuất của Nhà máy sữa Cần Thơ trong những năm qua (2004-2006)........................................................................ 19 3.2 Thuận lợi và khó khăn của Nhà máy sữa Cần Thơ.................................... 21 3.2.1 Thuận lợi ................................................................................................... 21 3.2.2 Khó khăn................................................................................................... 22 3.3 Phương hướng hoạt động của Nhà Máy..................................................... 22 3.4. Thực trạng thu mua nguyên liệu sữa tươi của nhà máy .......................... 22 3.4.1 Qui trình thu mua sữa tươi từ những hộ chăn nuôi bò sữa tại Cần Thơ và các vùng lân cận................................................................................................ 23 3.4.2 Qui trình thu mua sữa tươi từ Thành Phố Hồ Chí Minh........................... 31 3.4.3 So sánh hiệu quả thu mua từ hai khu vực ................................................. 33 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SẢN LƯỢNG NGUYÊN LIỆU THU MUA TỪ NÔNG HỘ ................................................... 39 4.1 Sơ lược về nông hộ ......................................................................................... 39 4.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thu mua................................................... 40 CHƯƠNG 5:GIẢI PHÁP NHẰM TỐI THIỂU GIÁ NGUYÊN LIỆU ĐẦU VÀO...................................................................................................................... 44 5.1 Những thuận lợi và tồn tại của việc phát triển nguồn nhiên liệu gần nhà máy ........................................................................................................................ 44 5.1.1. Thuận lợi ................................................................................................ 44 5.1.2 Tồn tại ..................................................................................................... 45 5.2 Giải pháp nhằm tăng sản lượng sữa thu mua tại khu vực gần nhà máy . 46 5.2.1 Giải pháp nhằm tăng sản lượng và số lượng đàn bò ............................... 47 5.2.2 Giải pháp về quãng đường vận chuyển từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ 48 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -viii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 5.2.3 Giải pháp về giá thu mua nguyên liệu..................................................... 48 5.2.4 Lợi ích mang lại từ giải pháp đề xuất...................................................... 49 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................... 51 6.1 Kết luận........................................................................................................... 51 6.2 Kiến nghị......................................................................................................... 52 6.2.1 Đối với Nhà Nước ................................................................................... 52 6.2.2 Đối với công ty........................................................................................ 53 6.2.3 Đối với những hộ nuôi bò ....................................................................... 54 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -ix- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Một số thông tin liên quan đến nhà máy .................................................. 14 Bảng 2: Kết quả sản xuất qua các năm.................................................................. 20 Bảng 3: Sản lượng sữa thu mua tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận .......................... 26 Bảng 4: Chi phí thu mua sữa tươi tại Cần Thơ ...................................................... 30 Bảng 5: Sản lượng và chi phí thu mua sữa từ thành phố Hồ Chí Minh ................ 32 Bảng 6: Sản lượng thu mua từ hai khu vực qua 3 năm.......................................... 34 Bảng 7: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2004 ..... 35 Bảng 8: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2005 ..... 35 Bảng 9: So sánh chi phí mua sữa tính trên 1000 kg từ hai khu vực năm 2006 ..... 36 Bảng 10: Số lượng bò tại các nhà cung cấp năm 2006.......................................... 40 Bảng 11: Kết quả mô hình hàm sản lượng sữa thu mua........................................ 41 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -x- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức các phòng ban của Nhà máy sữa Cần Thơ............. 16 Hình 2: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ nông hộ gần khu vực nhà máy ....................... 24 Hình 3: Biểu đồ thể hiện sự biến động sản lượng nguyên liệu sữa thu mua từ các nguồn cung cấp khu vực gần nhà máy........................................... 26 Hình 4: Biểu đồ so sánh sự chênh lệch về sản lượng nguyên liệu sữa thu mua của An Giang và Đồng Tháp ...................................................... 28 Hình 5: Sơ đồ thu mua sữa tươi từ thành phố Hồ Chí Minh ................................. 31 Hình 6: Biểu đồ sản lượng thu mua từ hai khu vực qua 3 năm ............................. 34 GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xi- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu Với tốc độ phát triển vượt bậc của nền kinh tế thế giới, quá trình hội nhập đang là vấn đề chung của toàn cầu. Việt Nam đang từng bước chuyển mình để có thể hòa vào xu thế chung ấy. Đứng trước sự cạnh tranh khốc liệt với các doanh nghiệp ngoài nước, Việt Nam phải xây dựng một nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần đi đôi với sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để có được sự thành công trong công cuộc hội nhập kinh tế thế giới và có tiếng nói “riêng” trên trường Quốc tế, điều này thật không đơn giản, đòi hỏi ở nền kinh tế nước nhà phải thật sự hùng mạnh và sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước phải không ngừng được nâng cao. Vinamilk- Công ty Cổ Phần Sữa Việt Nam là doanh nghiệp hàng đầu trong ngành công nghiệp chế biến sữa, chiếm 75% thị phần sữa ở Việt Nam. Công ty đã không ngừng mở rộng quy mô và đa dạng hóa sản phẩm- Nhà máy sữa Cần Thơ là một trong những đơn vị trực thuộc Công ty Cổ Phần Sữa Việt Nam. Tuy còn non trẻ nhưng nhà máy đã đóng góp một phần không nhỏ vào sự thành công chung của công ty. Đa dạng hoá sản phẩm là điều doanh nghiệp đang hướng đến; tuy nhiên, vấn đề cần đặc biệt quan tâm là yếu tố nguyên liệu đầu vào bởi vì nó trực tiếp cấu thành nên thực thể của sản phẩm. Nguồn nguyên liệu chủ yếu của nhà máy là sữa bò tươi. Nhận biết được sự thiết yếu của nhân tố này nên việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ” là điều tất yếu. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung So sánh và đánh giá hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi của Nhà máy sữa Cần Thơ, phân tích tình hình cung ứng nguyên liệu sữa tươi của những hộ nông dân cho nhà máy trong những năm qua. Từ đó, đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 1.2.2 Mục tiêu cụ thể (1) Phân tích thực trạng thu mua sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ trong những năm qua. Trên cơ sở đó, so sánh hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi tại nhà máy và nguồn nguyên liệu vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về. (2) Đánh giá hiệu quả khi mua sữa từ những hộ nông dân tại Cần Thơ các vùng lân cận và vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh về. (3) Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến sản lượng sữa thu mua từ các hộ nông dân chăn nuôi. (4) Đề xuất giải pháp nhằm tối thiểu hoá chi phí thu mua sữa tươi nguyên liệu và phương hướng phát triển nguồn nguyên liệu tại chỗ. 1.3 Các giả thuyết cần kiểm định và câu hỏi nghiên cứu 1.3.1 Giả thuyết cần kiểm định Giả thuyết 1: Chi phí thu mua nguyên liệu sữa tươi từ hai khu vực là như nhau, tức là không có sự khác biệt nào khi mua tại Cần Thơ và vận chuyển từ thành phố. Mục đích của kiểm định là nhằm bác bỏ giả thuyết nêu trên. Giả thuyết 2: Sản lượng sữa nguyên liệu thu mua của nhà máy từ nông hộ chăn nuôi bò sữa (biến phụ thuộc) không phụ thuộc vào các nhân tố như số lượng bò sữa chăn nuôi, năng suất, giá bán, sản lượng sữa của nông hộ cho các cơ sở kinh doanh khác, quãng đường vận chuyển (các biến độc lập)… Mục tiêu kiểm định là để bác bỏ giả thuyết nêu trên, tức là phải có ít nhất một nhân tố tác động đến sản lượng sữa thu mua của nhà máy từ nông hộ. 1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu + Có sự khác biệt nào khi thu mua từ hai nguồn cung cấp sữa (tại Cần Thơ và các tỉnh lân cận với vận chuyển từ thành phố Hồ Chí Minh) không? Bảng câu hỏi phỏng vấn nông hộ chăn nuôi bò sữa tập trung khai thác một số thông tin và số liệu về: + Tình hình chung về nông hộ như tên, tuổi, trình độ học vấn, nơi cư trú..... + Thực trạng chăn nuôi bò sữa như: Số lượng bò sữa, hình thức và cách thức chăn nuôi, năng suất sữa bình quân.... + Tìm hiểu và khai thác thông tin thị trường như giá bán và sản lượng sữa của nông hộ bán cho các cơ sở thu mua và sản xuất khác, mức độ thuận tiện khi GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xiii- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ 1.4 Phạm vi nghiên cứu 1.4.1 Không gian Luận văn được thực hiện tại Nhà máy sữa Cần Thơ. 1.4.2 Thời gian Thông tin số liệu được sử dụng cho luận văn là từ năm 2004, năm 2005 và năm 2006. 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu chính của đề tài này là hiệu quả thu mua nguyên liệu sữa tươi của Nhà máy sữa Cần Thơ từ hai nguồn cung cấp: nguồn cung cấp thứ nhất là từ thành phố Hồ Chí Minh vận chuyển về và nguồn cung cấp thứ hai là từ các nông hộ chăn nuôi bò sữa trong khu vực gần nhà máy và các vùng lân cận. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xiv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1 Phương pháp luận 2.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua và hiệu quả cung ứng 2.1.1.1 Lý thuyết về hiệu quả thu mua Trong kinh tế học tân cổ điển, “hiệu quả” ngụ ý sử dụng tối ưu kinh tế, tập hợp các nguồn lực để đạt được mức phúc lợi vật chất cao nhất cho người tiêu dùng của xã hội nói chung theo một tập hợp giá nguồn lực và giá thị trường đầu ra nhất định. Nhà sản xuất kinh doanh thường phải đối mặt với các giới hạn trong việc sử dụng nguồn lực sản xuất (vốn, lao động, nhân lực…). Do đó, họ cần phải xem xét và lựa chọn thứ tự ưu tiên các hoạt động cần thực hiện dựa vào các nguồn lực đó sao cho đạt kết quả cao nhất. Để có hiệu quả thì nhà sản xuất cần chú trọng đến 3 yếu tố đó là : (1) Không sử dụng nguồn lực lãng phí. (2) Sản xuất với chi phí thấp nhất. (3) Sản xuất để đáp ứng nhu cầu con người. Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, một trong những nhân tố quan trọng góp phần tăng lợi nhuận và kết quả kinh doanh của công ty đó là quá trình thu mua nguyên vật liệu đầu vào phục vụ cho quá trình sản xuất. Kết quả của quá trình này được phản ánh thông qua chỉ tiêu hiệu quả thu mua. Khi xem xét ở khía cạnh nhà quản trị, thu mua là một trong những chức năng cơ bản, không thể thiếu của mọi doanh nghiệp, là hoạt động thiết yếu của tổ chức và là sự phát triển, mở rộng của chức năng mua hàng. Tuy nhiên khi xem xét ở phương diện sản xuất kinh doanh, thu mua là quy trình hoặc những hoạt động liên quan đến quy trình mua nguyên vật liệu, máy móc, trang thiết bị và các dịch vụ đầu vào để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể thu mua bao gồm các hoạt động sau: + Tham gia vào việc phát triển các nhu cầu nguyên vật liệu, dịch vụ, các chi tiết kỹ thuật. + Thực hiện các nghiên cứu về nguyên vật liệu và quản lý các hoạt động phân tích có giá trị. GVHD: Nguyễn Thị Hồng Liễu SVTH: Nguyễn Thành Bích Tranh -xv- Phân tích nguồn cung cấp nguyên liệu sữa tươi tại Nhà máy sữa Cần Thơ + Thực hiện những nghiên cứu chuyên sâu về thị trường nguyên vật liệu. + Thực hiện các hoạt động thu mua. + Quản trị chất lượng các nhà cung cấp. + Quản lý quá trình vận chuyển + Quản trị các hoạt động mang tính đầu tư như: tận dụng, sử dụng các loại nguyên liệu. Vậy hiệu quả thu mua phản ánh quá trình tìm kiếm, tiếp cận v