Luận văn Phân tích rủi ro tín dụng tại ngân hàng Việt Á Cần Thơ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 1 TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG VIỆT Á CẦN THƠ Giáo Viên Hướng Dẫn: Sinh Viên Thực Hiện: TRẦN QUẾ ANH LƯU MINH HIỂN Mssv: 4053735 Lớp: Tài chính doanh nghiệp LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 2 LỜI CẢM TẠ
 Sau bốn năm học tập tại trường ðại học Cần Thơ ñược sự chỉ dạy ân tình của quý Thầy cô. Trong quá trình thực tập tại Ngân hàng Việt Á chi nhánh Cần Thơ, em ñã thực hiện ñề tài này. ðề tài ñược hoàn thành với sự giúp ñỡ nhiệt tình của các anh chị tại cơ quan thực tập và những ý kiến hướng dẫn quý báu của các thầy cô khoa Kinh tế-Quản trị kinh doanh trường ðại học Cần Thơ, ñặc biệt là Cô: Trần Quế Anh. Em xin chân thành cảm ơn: Quý Thầy cô trường ðại học Cần Thơ nói chung cũng như quý Thầy cô Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh nói riêng ñã tận tình giảng dạy và truyền ñạt những kiến thức quý báu cho em trong suốt 4 năm qua. ðặc biệt, em xin chân thành cảm ơn Cô Trần Quế Anh ñã tận tình hướng dẫn em hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Kính chúc quý thầy cô dồi dào sức khỏe ñể tiếp tục thực hiện trọng trách vinh quang của một nhà khoa học, một nhà giáo góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục nước nhà . Ban lãnh ñạo chi nhánh Ngân hàng Việt Á Cần Thơ, các anh, chị phòng tín dụng, quản lý rủi ro ñã nhiệt tình hướng dẫn, giúp ñỡ và tạo ñiều kiện thuận lợi cho em hoàn thành tốt ñề tài của mình. Chúc ban lãnh ñạo, các anh chị trong ngân hàng dồi dào sức khỏe và công tác tốt. Sau cùng em xin gởi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất ñến quý Thầy cô trường ðại học Cần Thơ cũng như các cô chú và anh chị trong Ngân hàng. Ngày……tháng……năm 2009 Sinh viên thực hiện Lưu Minh Hiển LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 3 LỜI CAM ðOAN Tôi cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất kỳ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. Cần Thơ, ngày……tháng……năm 2009 Sinh viên thực hiện Lưu Minh Hiển LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 4 NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP ..………….......................................................................................................... …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Cần Thơ, ngày … tháng … năm 2009 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 5 BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ðẠI HỌC Họ và tên người hướng dẫn: ………………………………………………. Học vị: …………………………………………………………………….. Chuyên ngành: …………………………………………………………….. Cơ quan công tác: …………………………………………………………. Tên sinh viên: Lưu Minh Hiển Mã số sinh viên: 4053735 Chuyên ngành: Tài chính doanh nghiệp Tên ñề tài: “Phân tích rủi ro trong tín dụng tại ngân hàng TMCP Việt Á Cần Thơ”. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của ñề tài với chuyên ngành ñào tạo: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 2. Về hình thức: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của ñề tài: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 4. ðộ tin cậy của số liệu và tính hiện ñại của luận văn: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 5. Nội dung và kết quả ñạt ñược (theo mục tiêu nghiên cứu, …) ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 6. Các nhận xét khác: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... 7. Kết luận ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày …… tháng …… năm 2009 NGƯỜI NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 6 MỤC LỤC CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ................................................................................... 1 1.1. Lý do chọn ñề tài ................................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung.............................................................................................. 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................. 2 1.3. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 2 1.3.1. Không gian nghiên cứu................................................................................. 2 1.3.2. Thời gian nghiên cứu.................................................................................... 2 1.3.3. ðối tượng nghiên cứu ................................................................................... 2 1.4. Lược khảo tài liệu............................................................................................. 2 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................................................................... 4 2.1. Phương pháp luận ................................................................................................ 4 2.1.1 Tín dụng Ngân hàng ...................................................................................... 4 2.1.2. Rủi ro tín dụng.............................................................................................. 6 2.1.3. Những nguyên nhân ñẫn ñến rủi ro tín dụng ............................................... 10 2.1.4. Một số chỉ tiêu ñánh giá hoạt ñộng tín dụng trong ngân hàng ..................... 15 2.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................. 20 2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu....................................................................... 20 2.2.2. Phương pháp phân tích............................................................................... 20 CHƯƠNG 3:KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CẦN THƠ ...... 22 3.1. Giới thiệu về ngân hàng Việt Á chi nhánh Cần Thơ .......................................... ..22 3.1.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển.................................................. ..22 3.1.2 Cơ cấu tổ chức, chức năng phòng ban........................................................ ..24 3.2 Kết quả hoạt ñộng kinh doanh 2006-2008............................................................ 27 3.3. Phương hướng hoạt ñộng từ năm 2006- 2010.................................................... ..30 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 7 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÍN DỤNG VÀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NH TMCP VIỆT Á CẦN THƠ........................................................... 31 4.1. Phân tích thực trạng tín dụng của Ngân hàng (2006 – 2008) ........................ ..31 4.1.1 Phân tích tình hình huy ñộng vốn của Ngân hàng ........................................ 31 4.1.2 Thực trạng tín dung tại NH TMCP Việt Á Cần Thơ .................................... 32 4.1.2.1 Phân tích doanh số cho vay từ năm 2006-2008 .................................. ..34 4.1.2.2 Phân tích doanh số thu nợ năm 2006- 2008........................................ ..41 4.1.2.3 Phân tích doanh số dư nợ năm 2006- 2008......................................... ..46 4.1.3 Tình hình nợ quá hạn................................................................................... 52 4.1.4 ðánh giá hoạt ñộng tín dụng của ngân hàng................................................. 56 4.1.4.1 Chỉ số dư nợ trên vốn huy ñộng........................................................ ..56 4.1.4.2 Hệ số thu nợ .................................................................................... ..57 4.1.4.3 Chỉ số rủi ro tín dụng....................................................................... ..57 4.1.4.4 Chỉ số vòng quay vốn tín dụng ........................................................ ..59 4.2. Phân tích rủi ro tín dụng của NH giai ñoạn 2006-2008................................... .60 4.2.1 Phân tích rủi ro tín dụng qua nợ xấu. .......................................................... 60 4.2.1.1 Tình hình nợ xấu theo thời hạn......................................................... ..61 4.2.1.2 Tình hình nợ xấu theo ngành kinh tế .................................................. 62 4.2.1.3 Tình hình nợ xấu theo thành phần kinh tế ........................................... 69 4.2.2 Nguyên nhân dẫn ñến rủi ro tín dụng qua thực tế phân tích........................ ..71 4.2.2.1 Nguyên nhân khách quan ................................................................ ..71 4.2.2.2 Nguyên nhân chủ quan .................................................................... ..72 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HOẠT ðỘNG TÍN DỤNG TẠI NH TMCP VIỆT Á CẦN THƠ........................................................... 73 5.1. Những thuận lợi và thách thức của NH trong giai ñoạn hiện nay ...................... ..73 5.1.1 Thuận lợi ..................................................................................................... 73 5.1.2 Khó khăn..................................................................................................... 75 5.2 Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tín dụng. ................................................. 77 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 8 5.2.1. Giải pháp về huy ñộng vốn ...................................................................... ..77 5.2.2. Giải pháp về sử dụng vốn ......................................................................... ..79 5.2.3 Một số giải pháp về doanh số thu nợ.......................................................... ..80 5.2.4 Một số giải pháp về doanh số dư nợ........................................................... ..81 5.2.5 Một số giải pháp về nợ quá hạn ................................................................ ..81 5.3 Một số biện pháp hạn chế rủi ro..................................................................... ..82 5.3.1 ðánh giá khách hàng ................................................................................. ..82 5.3.2 Phân tán rủi ro ........................................................................................... ..83 5.3.3 Công tác theo dõi, giám sát trong khi cho vay............................................ ..84 5.3.4 Nâng cao chất lượng trình ñộ cán bộ tín dụng............................................ ..85 5.3.5 Một số giải pháp phòng ngừa rủi ro khác................................................... ..86 CHƯƠNG 6:KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................... 87 6.1. Kết luận ............................................................................................................ ..87 6.2.Kiến nghị ............................................................................................................. 88 6.2.1. ðối với hội sở chính ................................................................................... 88 6.2.2. ðối với Ngân hàng ...................................................................................... 89 Tài liệu tham khảo ...........................................................................................................90 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 9 DANH MỤC BIỂU BẢNG Trang Bảng 1: Kết quả hoạt ñộng kinh doanh ....................................................... ..28 Bảng 2: Tình hình huy ñộng vốn qua 3 năm (2006-2008) ........................... ..31 Bảng 3: Hoạt ñộng tín dụng của NH qua 3 năm (2006-2008)...................... ..33 Bảng 4: Doanh số cho vay theo thời hạn..................................................... ..35 Bảng 5: Doanh số cho vay theo ngành kinh tế ............................................ ..37 Bảng 6: Doanh số thu nợ theo thời hạn tín dụng (2006-2008)..................... ..41 Bảng 7: Doanh số cho thu nợ theo ngành kinh tế ........................................ ..43 Bảng 8: Doanh số dư nợ của ngân hàng Việt Á .......................................... ..46 Bảng 9: Doanh số dư nợ theo ngành kinh tế ............................................... ..49 Bảng 10: Tình hình phân loại nợ 2006-2008............................................... ..53 Bảng 11: Chỉ số dư nợ trên vốn huy ñộng................................................... ..56 Bảng 12: Hệ số thu nợ ................................................................................ ..57 Bảng 13: Chỉ số rủi ro tín dụng................................................................... ..58 Bảng 14: Chỉ số vòng quay vốn tín dụng .................................................... ..59 Bảng 15: Tình hình nợ xấu theo thời hạn.................................................... ..61 Bảng 16: Tình hình nợ xấu theo ngành của ngân hàng................................ ..63 Bảng 17: Tình hình nợ xấu ngành nông nghiệp........................................... ..65 Bảng 18: Tình hình nợ xấu ngành thủy sản................................................. ..66 Bảng 19: Tình hình nợ xấu ngành công nghiệp........................................... ..66 Bảng 20: Tình hình nợ xấu ngành TN&DV ................................................ ..68 Bảng 21: Tình hình nợ xấu ngành khác....................................................... ..68 Bảng 22: Nợ xấu theo thành phần kinh tế ................................................... ..69 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 10 DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Bộ máy tổ chức và quản lý của NH Việt Á Cần Thơ...................... ..24 Hình 2: Hoạt ñộng tín dụng của NH Việt Á Cần Thơ ................................. ..34 Hình 3: Doanh số cho vay theo ngành kinh tế............................................. ..38 Hình 4: Doanh số thu nợ của NH Việt Á Cần Thơ ...................................... ..41 Hình 5: Doanh số thu nợ theo ngành kinh tế ............................................... ..44 Hình 6: Doanh số dư nợ của NH Việt Á Cần Thơ....................................... ..47 Hình 7: Doanh số dư nợ theo ngành kinh tế ................................................ ..50 Hình 8: Rủi ro tín dụng tại chi nhánh.......................................................... ..58 Hình 9: Tình hình nợ xấu theo thời hạn ...................................................... ..61 Hình 10: Tình hình nợ xấu theo ngành........................................................ ..64 Hình 11: Quy trình theo dõi các khoản vay có vấn ñề ................................. ..84 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 11 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT NHTM: ngân hàng thương mại NH: ngân hàng TMCP: thương mại cổ phần NN&PTNN: nông nghiệp và phát triển nông thôn NHTW: ngân hàng trung ương VN: Việt Nam NHNN: ngân hàng nhà nước CIC: trung tâm thông tin tín dụng VAB: Việt Á Bank CT: Cần Thơ TCKT: tổ chức kinh tế KBNN: kho bạc nhà nước TCTD: tổ chức tín dụng DSCV: doanh số cho vay SXKD: sản xuất kinh doanh TN&DV: thương nghiệp và dịch vụ ðBSCL: ñồng bằng sông Cửu Long WTO: tổ chức thương mại thế giới DNTN: doanh nghiệp tư nhân CTCP: công ty cổ phần TNHH: trách nhiệm hữu hạn LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 12 CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. LÝ DO CHỌN ðỀ TÀI Xã hội ngày càng phát triển, công nghệ càng hiện ñại góp phần thúc ñẩy kinh tế tăng trưởng vượt bậc, dẫn ñến ñời sống của người dân ñược nâng cao. Bên cạnh ñó là sự ra ñời hàng loạt của các doanh nghiệp, nhà máy, khu chế xuất, khu công nghiệp… kéo theo nhu cầu về vốn gia tăng mạnh mẽ. Song trên thị truờng không phải lúc nào cũng có sẵn nguồn tiền ñể ñáp ứng cho nhu cầu ñó, dẫn ñến hoạt ñộng sản xuất kinh doanh của một số ñơn vị bị ngưng trệ hoặc phá sản trong khi một số ñơn vị khác làm ăn rất thành công nhưng lại không biết phát huy tối ña hiệu quả sử dụng số tiền dôi ra ñó. Với chức năng trung gian tài chính, các NHTM nói chung ñã làm tốt vai trò của mình – là cầu nối gắn kết các chủ thể trong xã hội, góp phần phân bố hợp lý các nguồn lực giữa các vùng trong quốc gia, tạo ñiều kiện phát triển cân ñối nền kinh tế – nhằm ñảm bảo cho các ñơn vị sản xuất kinh doanh ñược hoạt ñộng liên tục. Và một trong những NH thực hiện ñầy ñủ các mặt nghiệp vụ của NH phục vụ các thành phần kinh tế, có quan hệ hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp, tổng công ty, góp phần ñiều tiết lượng tiền ngoài lưu thông, ñó là ngân hàng Việt Á. Sở dĩ, NHTM Việt Á có ñược cơ sở vững chắc với những thành quả nổi bật như vậy là nhờ vào sự hoạt ñộng hữu hiệu của tất cả các chi nhánh, cụ thể là quá trình phấn ñấu không ngừng của tập thể cán bộ lãnh ñạo, công nhân viên trong toàn ngành cả về chuyên môn lẫn ñạo ñức nghề nghiệp, trong ñó có chi nhánh thành phố Cần Thơ. Tuy nhiên trong quá trình hoạt ñộng của ngân hàng Việt Á nói riêng và của ngành ngân hàng nói chung luôn chứa ñựng nhiều tiềm ẩn rủi ro mà chúng ta khó có thể lường trước ñược. Những rủi ro ñó bao gồm rủi ro tín dụng, rủi ro thanh toán, rủi ro lãi suất và rủi ro hối ñoái. Trong ñó ñáng quan tâm nhiều nhất chính là rủi ro tín dụng, bởi tín dụng là nghiệp vụ quan trọng nhất của Ngân hàng thương mại, nó luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số ñầu tư của Ngân hàng và chiếm từ 70 – 90% tổng thu nhập của Ngân hàng. ðây là loại rủi ro lớn nhất, thường xuyên xảy ra và thường gây hậu quả nặng nề nhất, nó có thể ảnh hưởng ñến uy tín cũng như chất lượng LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD: TRẦN QUẾ ANH SVTH: LƯU MINH HIỂN 13 hoạt ñộng của Ngân hàng, làm cho các ngân hàng thiệt hại và thua lỗ thậm chí có thể phá sản. Do ñó, nhận dạng rủi ro và ñề ra những biện pháp phòng chống hữu hiệu ñể hạn chế thấp nhất rủi ro luôn là vấn ñề cấp