Luận văn Phân tích tình hình kinh doanh thẻ đa năng tại ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ

Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh i TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH -------o0o------- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH KINH DOANH THẺ ĐA NĂNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH CẦN THƠ Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện: ThS LÊ LONG HẬU TRẦN KIM HẠNH MSSV: 4043424 LỚP: Tài chính - Tín Dụng 02 KHÓA: 30 Cần Thơ - 2008 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh ii MỤC LỤC CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU.................................................................................... 1 1.1. Đặt vấn đề nghiên cứu ................................................................................. 1 1.2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung ................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................... 2 1.3. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 2 1.4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2 1.3.1. Không gian ........................................................................................... 2 1.3.2. Thời gian .............................................................................................. 3 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 3 1.5. Lược khảo tài liệu ....................................................................................... 3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 4 2.1. Phương pháp luận ........................................................................................ 4 2.1.1. Những vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh doanh và hoạch định chiến lược kinh doanh ...................................................................................... 4 2.1.2. Những vấn đề chung về thẻ Ngân hàng ................................................ 5 2.1.3. Một số thuật ngữ cần biết .................................................................... 9 2.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 11 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................. 11 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................... 11 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG THẺ ĐA NĂNG TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH CẦN THƠ ........................................................ 12 3.1. Giới thiệu tổng quát về Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ ................. 12 3.1.1. Lịch sử hình thành ............................................................................. 12 3.1.2. Cơ cấu tổ chức ................................................................................... 13 3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh ............................................................ 15 3.1.4. Thuận lợi, khó khăn và định hướng phát triển .................................... 16 3.2. Giới thiệu về thẻ Đa năng Đông Á ............................................................. 18 3.2.1. Giới thiệu quá trình phát triển thẻ Đa Năng Đông Á .......................... 18 3.2.2. Các loại thẻ Đa năng Đông Á và tiện ích ........................................... 19 3.2.3. Giới thiệu một số dịch vụ sử dụng thẻ Đa năng Đông Á ..................... 21 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh iii 3.3. Phân tích tình hình kinh doanh thẻ Đa năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ ....................................................................................................... 24 3.3.1. Tình hình phát triển thẻ đa năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ ................................................................................................. 24 3.3.2. Doanh số phát sinh trên tài khoản thẻ ................................................ 32 3.3.3. Tình hình thanh toán lương qua thẻ ................................................... 34 3.4. Quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ ........................................... 36 3.4.1. Những rủi ro phát sinh trong hoạt động thẻ ....................................... 36 3.4.2. Hoạt động quản lý rủi ro của Ngân hàng ........................................... 38 3.5. Đánh giá về hoạt động kinh doanh thẻ của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ ................................................................................................. 39 3.5.1. Đánh giá về các chức năng, tiện ích của thẻ ...................................... 39 3.5.2. Đánh giá về hoạt động kinh doanh thẻ................................................ 40 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HOẠT ĐỘNG THẺ ĐA NĂNG CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG Á CHI NHÁNH CẦN THƠ ............................................................................................................. 42 4.1. Môi trường bên trong ................................................................................. 42 4.1.1. Tài chính kế toán ............................................................................... 42 4.1.2. Phát triển công nghệ .......................................................................... 42 4.1.3. Quản trị nguồn nhân lực .................................................................... 43 4.1.4. Dịch vụ khách hàng ........................................................................... 44 4.1.5. Văn hóa Ngân hàng ............................................................................ 45 4.2. Môi trường bên ngoài ................................................................................. 45 4.2.1. Môi trường pháp lý ............................................................................ 45 4.2.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội ở địa phượng ................................ 47 4.2.3. Hướng phát triển chung của hệ thống Ngân hàng thương mại ............. 48 4.2.4. Các đối thủ cạnh tranh ....................................................................... 49 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH THẺ ĐA NĂNG ĐÔNG Á ................................................................................... 55 5.1. Phân tích SWOT ........................................................................................ 55 5.2. Các giải pháp phát triển hoạt động kinh doanh thẻ đa năng Đông Á ........... 57 5.2.1. Giải pháp về tài chính ....................................................................... 57 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh iv 5.2.2. Giải pháp giúp Ngân hàng thâm nhập và phát triển thị trường thẻ .... 58 5.2.3. Giải pháp về phát triển sản phẩm, dịch vụ thẻ mới ........................... 61 5.2.4. Giải pháp nâng cao năng lực quản lý và phát triển nguồn nhân lực .. 63 5.2.5. Giải pháp tăng cường hoạt động phòng ngừa rủi ro ......................... 65 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................... 67 6.1. Kết luận ..................................................................................................... 67 6.2. Kiến nghị ................................................................................................... 67 6.2.1. Đối với Ngân Hàng Nhà Nước......................................................... 68 6.2.2. Đối với Hiệp Hội Ngân Hàng .......................................................... 68 6.2.3. Đối với Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ .............................. 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 70 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh v DANH MỤC BIỂU BẢNG Bảng 1: Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................. 15 Bảng 2: Kết quả hoạt động kinh doanh thẻ Đa Năng của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 - 2007 ................................................................ 24 Bảng 3: Số lượng thẻ Đa năng được phát hành tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................. 26 Bảng 4: Số lượng máy ATM của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................................. 28 Bảng 5: Số lượng điểm POS của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................................. 30 Bảng 6: Thực trạng doanh số phát sinh trên tài khoản thẻ Đông Á 2005 – 2007 ........................................................................................................... 32 Bảng 7: Thực trạng thanh toán lương qua thẻ tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................. 34 Bảng 8: Giới thiệu sơ lược về các thương hiệu thẻ nội địa Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV ........................................................... 51 Bảng 9: Điểm mạnh, điểm yếu của các thương hiệu thẻ nội địa Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV ........................................................... 52 Bảng 10: Các tính năng của các thương hiệu thẻ DongA Bank, Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV ........................................................... 53 Bảng 11: Ma trận SWOT về hoạt động kinh doanh thẻ Đa Năng của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ ............................................................ 55 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh vi DANH MỤC HÌNH Hình 1: Quy trình phát hành thẻ Đa Năng ..................................................... 7 Hình 2: Quy trình thanh toán bằng thẻ Đa Năng ............................................ 8 Hình 3: Sơ đồ tổ chức Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ .................... 13 Hình 4: Kết quả hoạt động kinh doanh Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................................. 15 Hình 5: Kết quả hoạt động kinh doanh thẻ Đa Năng Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 - 2007.............................................................................. 24 Hình 6: Số lượng thẻ Đa năng phát hành tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ 2005 – 2007 ............................................................................. 27 Hình 7: Số máy ATM của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ năm 2005 – 2007 ................................................................................................... 28 Hình 8: Số lượng điểm POS của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ năm 2005 – 2007 .................................................................................................... 30 Hình 9: Doanh số thẻ Đa năng của Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ năm 2005 - 2007 ...................................................................................... 32 Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh vii DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Việt BP: Bộ phận CN: Chi nhánh CSCNT: Cơ sở chấp nhận thẻ NH: Ngân hàng NHNN: Ngân hàng nhà nước KH: Khách hàng PGD: Phòng giao dịch TK Tài khoản TT: Thanh toán VNBC: Việt Nam Bank Card Tiếng Anh ATM: Automatic Teller BIDV: Bank for Investment and Development of Vietnam VCB: Vietcombank Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh 1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Thanh toán điện tử là bước nhảy vọt thứ ba trên thế giới về thanh toán tiếp theo tiền mặt và các lệnh thanh toán bằng giấy. Ngày nay các dịch vụ thanh toán điện tử đã trở thành loại hình dịch vụ điển hình và phổ biến của các ngân hàng cung cấp cho khách hàng. Các dịch vụ này giúp các ngân hàng hoạt động hiệu quả hơn, giảm bớt các thủ tục hành chính và vận hành, mang lại cho các ngân hàng năng suất cao và sự tự động hóa. Chính vì những lợi ích đó mà các ngân hàng hiện nay đang tập trung đầu tư vào lĩnh vực này, đặc biệt là đầu tư vào thẻ ngân hàng, một phương tiện thanh toán hiệu quả và tiện lợi. Có thể nói, thị trường thẻ đang ngày càng đa dạng và tiện ích hơn cho người sử dụng thông qua việc hiện đại hoá công nghệ của các ngân hàng trong và ngoài nước. Bởi theo họ, thẻ chính là công cụ đắc lực giúp người tiêu dùng tiếp cận dịch vụ ngân hàng nhanh nhất. Thực tế, khi cuộc sống của người dân ngày càng được nâng cao, thì việc sử dụng thẻ và các dịch vụ thanh toán nhiều hơn, thay vì chỉ dùng thẻ để rút tiền mặt như trước. Nắm bắt được xu hướng này, Ngân hàng Đông Á là ngân hàng đi tiên phong trong việc phát hành loại thẻ ngân hàng có đầy đủ các chức năng và tiện ích. Ra đời vào ngày 08/07/2002, Thẻ Đa năng Đông Á với tính năng ưu việt là có thể gửi tiền trực tiếp tại máy ATM, cùng với những tính năng khác đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu đối với khách hàng có nhu cầu sử dụng thẻ thanh toán. Qua hơn 6 năm tồn tại và phát triển, thẻ đa năng Đông Á đã đem lại sự hài lòng cho hàng triệu triệu người sử dụng. Tuy nhiên, lựa chọn đầu tư vào một loại thẻ nhiều tính năng như vậy, đòi hỏi phải tốn nhiều chi phí cho công nghệ, máy móc và cả nhân lực phục vụ cho công tác phát triển thẻ. Do đó, để kinh doanh thẻ cho có hiệu quả không phải là một việc dễ dàng. Chính vì vậy, Ngân hàng phải phân tích hoạt động kinh doanh của mình, nhận diện được những rủi ro đang tồn tại, các đối thủ cạnh tranh để tìm ra giải pháp hoạt động kinh doanh hiệu quả. Chính vì những lý do trên mà em Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh 2 chọn đề tài: “Phân tích tình hình kinh doanh thẻ Đa năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ” 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu chung: Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh thẻ Đa Năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ trong giai đoạn 2005 – 2007, từ đó đề ra những giải pháp để phát triển hoạt động kinh doanh thẻ. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: - Phân tích tình hình triển khai hoạt động thẻ Đa Năng Đông Á từ 2005 – 2007 - Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh thẻ - Phân tích SWOT hoạt động thẻ tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ - Đề xuất các giải pháp phát triển hoạt động kinh doanh thẻ 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Để có thể hiểu rõ hơn về tình hình kinh doanh thẻ Đa Năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ trong giai đoạn 2005 - 2007 và đưa ra các giải pháp thích hợp để phát triển hoạt động kinh doanh thẻ. Trong quá trình nghiên cứu, những câu hỏi được đặt ra là: - Tình hình kinh doanh thẻ Đa Năng Ngân hàng Đông Á trong giai đoạn 2005 - 2007: kết quả kinh doanh, số lượng thẻ, số điểm POS, ATM,...? - Những yếu tố nào ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh thẻ của Ngân hàng ? - Các điểm mạnh, điểm yếu nội tại của Ngân hàng trong kinh doanh thẻ và các cơ hội cũng như thách thức đối với hoạt động kinh doanh thẻ của Ngân hàng? - Ngân hàng cần thực hiện những giải pháp gì để phát triển hoạt động kinh doanh thẻ? 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.3.1. Không gian: Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh 3 1.3.2. Thời gian: Số liệu được sử dụng để phân tích là số liệu 3 năm 2005, 2006, 2007. 1.3.3. Đối tượng nghiên cứu: Các số liệu về hoạt động kinh doanh thẻ Đa Năng tại Ngân hàng Đông Á chi nhánh Cần Thơ. 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU: - Luận văn với đề tài: “ Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động dịch vụ thẻ ATM tại Ngân hàng Ngoại thương Cần Thơ". Sinh viên thực hiện: Nguyễn Huỳnh Tú Trinh. Lớp Tài chính K29. Đề tài này đã nhấn mạnh nghiên cứu tâm lý khách hàng khi sử dụng thẻ là hoạt động quan trọng nhất để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh thẻ. - Luận văn với đề tài: " Hoạch định chiến lược Marketing cho dịch vụ thẻ ATM ở chi nhánh Ngân hàng Ngoại Thương Cần Thơ”. Sinh viên thực hiện: Nguyễn Châu Hoàng Uyên. Lớp Ngoại thương K26. Tác giả cho rằng chỉ có hoạt động marketing là biện pháp hữu hiệu trong việc xúc tiến bán hàng của ngân hàng giúp cho dịch vụ này được biết đến ở người tiêu dùng nhanh chóng. - Thị trường Tài chính tiền tệ: Số 1 + 2 (01/01/2006): Góp phần phát triển bền vững thị trường thẻ và Định hướng thị trường thẻ Việt Nam trong thời gian tới. Tài liệu này cho rằng để góp phần phát triển bền vững thị trường thẻ thì phải thành lập một liên minh thẻ giữa các ngân hàng, đồng thời chuyển các loại thẻ của các ngân hàng từ thẻ từ sang thẻ chip điện tử để giảm rủi ro gian lận thẻ. Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh 4 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN 2.1.1. Những vấn đề chung về phân tích hoạt động kinh doanh 2.1.1.1. Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh: Phân tích hoạt động kinh doanh hiểu theo nghĩa chung nhất là quá trình nghiên cứu tất cả các sự vật, hiện tượng có liên quan trực tiếp và gián tiếp tới hoạt động sản xuất kinh doanh của con người. Quá trình phân tích được tiến hành từ bước khảo sát thực tế đến tư duy trừu tượng, tức là việc quan sát thực tế, thu thập thông tin số liệu, xử lý phân tích các thông tin số liệu, đến việc đề ra các định hướng hoạt động tiếp theo. 2.1.1.2. Ý nghĩa của việc phân tích hoạt động kinh doanh: - Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua những chỉ tiêu kinh tế mà mình đề ra. - Phát hiện khả năng tiềm tàng của đơn vị. - Giúp đơn vị nhìn nhận đúng khả năng, sức mạnh và hạn chế của mình. - Là công cụ quan trọng cung cấp thông tin để điều hành hoạt động kinh doanh cho các nhà Quản trị một cách hiệu quả. - Nhận diện, phòng ngừa và xử lý rủi ro. 2.1.1.3. Nội dung phân tích hoạt động kinh doanh: - Đánh giá quá trình hướng đến kết quả kinh doanh, kết quả kinh doanh có thể là kết quả kinh doanh đã đạt được hoặc kết quả của các mục tiêu trong tương lai cần phải đạt được với sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng và được biểu hiện qua các chỉ tiêu kinh tế. - Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động của kết quả kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu xem xét các nhân tố ảnh hưởng, tác động đến sự biến động của chỉ tiêu. Luận văn tốt nghiệp GVHD: Lê Long Hậu SVTH: Trần Kim Hạnh 5 2.1.1.4. Các bước tiến hành phân tích hoạt động kinh doanh: - Thu thập tài liệu và xử lý số liệu. - Xác định các biểu bảng, các chỉ tiêu kinh tế phản ánh tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến thực trạng hoạt động của doanh nghiệp. - Tổng hợp kết quả phân tích, đưa ra các kết luận đánh giá thực trạng kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Xác định định hướng và đưa ra các giải pháp cụ thể. 2.1.2. Những vấn đề chung về thẻ ngân hàng: 2.1.2.1. Giới thiệu các loại thẻ ngân hàng và tiện ích: Các loại thẻ ngân hàng: - Thẻ tín dụng (credit): chủ thẻ được ngân hàng cấp một hạn mức (số tiền được sử dụng tối đa). Hằng tháng (hoặc định kỳ) ngân hàng sẽ gửi bản liệt kê những khoản tiền đã sử dụng và yêu cầu chủ thẻ thanh toán lại cho Ngân hàng. - Thẻ thanh toán (thẻ ghi nợ - debit): chủ thẻ nạp tiền vào tài khoản thẻ và sử dụng trong phạm vi số tiền mình có. - Thẻ ATM: là thẻ chỉ dùng để rút tiền trên máy ATM. - Thẻ đa năng: được phát triển bởi Ngân hàng Đông Á và hệ thống Viet Nam Bank Card, được tích hợp và mở rộng tất cả các tính chất của các loại thẻ trên; có thể nạp tiền vào tài khoản, rút tiền mặt tại quầy giao dịch ngân hàng hoặc