Luận văn Quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ

Cần Thơ 2009 TRƯỜNG ðẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH ______
 ______ LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP QUẢN TRỊ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: VÕ THÀNH DANH NGUYỄN XUÂN HÒA MSSV: 4053742 Lớp: Tài Chính Ngân hàng –K31 LỜI CẢM TẠ  Sau thời gian thực tập tại ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ, em ñã ñược sự hướng dẫn tận tình của các cô chú, anh chị trong ngân hàng, ñã tạo ñiều kiện cho em tiếp xúc thực tế. Quá trình này ñã giúp cho em rất nhiều những ñiều bổ ích, bổ sung những kiến thức mà thầy cô ñã truyền ñạt cho em tại trường. Em xin chân thành cảm ơn Ban Giám ðốc ñã nhận em vào chi nhánh thực tập, cảm ơn tất cả các cô chú, anh chị trong ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ ñã tạo những ñiều kiện thuận lợi cho em tiếp xúc, làm quen với những kiến thức thực tế, và giúp em trong việc nghiên cứu, tìm hiểu ñề tài. Em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong Khoa Kinh tế - QTKD Trường ðại học Cần Thơ ñã truyền ñạt cho em những kiến thức vô cùng quý giá, làm nền tảng vững chắc cả về nhận thức và hoạt ñộng thực tiễn ñể em có thể hoàn thành tốt công việc và phát triển nghiệp vụ chuyên môn sau này. ðặc biệt em xin chân thành cảm ơn thầy Võ Thành Danh ñã tận tình hướng dẫn cho em hoàn thành tốt ñề tài này. Sau cùng em xin chúc quý thầy cô ñược dồi dào sức khỏe, luôn ñóng góp tích cực cho sự nghiệp giáo dục và ñào tạo. Kính chúc toàn thể cán bộ công nhân viên trong ngân hàng TMCP Việt Á - Chi nhánh Cần Thơ lời chúc tốt ñẹp nhất. Trân trọng kính chào! Ngày.…tháng….năm…2009 Sinh viên thực hiện NGUYỄN XUÂN HÒA LỜI CAM ðOAN  Tôi xin cam ñoan rằng ñề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong ñề tài là trung thực, ñề tài không trùng với bất cứ ñề tài nghiên cứu khoa học nào. NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP  .............................................................................................. .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... .......................................................................................................... ........................................................................................................ Ngày …. tháng …. năm … Thủ trưởng ñơn vị BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ðẠI HỌC • Họ và tên người hướng dẫn: .................................................................................. • Học vị: .................................................................................................................. • Chuyên ngành: ...................................................................................................... • Cơ quan công tác: .................................................................................................. • Tên học viên: ........................................................................................................ • Mã số sinh viên: .................................................................................................... • Chuyên ngành: ...................................................................................................... • Tên ñề tài: ............................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của ñề tài với chuyên ngành ñào tạo: .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 2. Về hình thức: .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của ñề tài .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 4. ðộ tin cậy của số liệu và tính hiện ñại của luận văn .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 5. Nội dung và các kết quả ñạt ñược (theo mục tiêu nghiên cứu,…) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 6. Các nhận xét khác .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 7. Kết luận (Cần ghi rõ mức ñộ ñồng ý hay không ñồng ý nội dung ñề tài và các yêu cầu chỉnh sửa,…) .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. Cần Thơ, ngày……. tháng ……năm 2009 NGƯỜI NHẬN XÉT MỤC LỤC  Chưong 1: GIỚI THIỆU ..................................................................................1 1.1. ðặt vấn ñề nghiên cứu ................................................................................ 1 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu của ñề tài .................................................... 1 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn2 1.2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................. 4 1.2.1 Mục tiêu chung ................................................................................. 4 1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................ 4 1.3. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 5 1.3.1. Không gian ...................................................................................... 5 1.3.2. Thời gian ......................................................................................... 5 1.3.3. ðối tượng nghiên cứu ..................................................................... 5 1.4 Lược khảo tài liệu có liên quan ñến ñề tài nghiên cứu .................................. 5 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 7 2.1. Phương pháp luận ....................................................................................... 7 2.1.1. Khái niệm rủi ro lãi suất .................................................................. 7 2.1.2. Tính chất rủi ro lãi suất.................................................................... 7 2.1.2.1. Ngân hàng ở vị thế tài trợ ........................................................ 7 2.1.2.2. Ngân hàng ở vị thế tái ñầu tư .................................................. 7 2.1.3. Các trường hợp xảy ra rủi ro lãi suất ............................................... 8 2.1.3.1. Rủi ro thay ñổi lãi suất biến ñổi ............................................... 8 2.1.3.2. Rủi ro thay ñổi lãi suất cố ñịnh ............................................... 9 2.1.4. Mô hình ñịnh giá lại trong ño lường rủi ro lãi suất......................... 10 2.1.5. Một số chỉ tiêu ñánh giá rủi ro lãi suất ........................................... 11 2.1.5.1. Hệ số rủi ro lãi suất................................................................ 11 2.1.5.2. Hệ số chênh lệch lãi thuần ..................................................... 12 2.2. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 12 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu .......................................................... 12 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu ........................................................ 13 Chương 3: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ........................................................................................ 15 3.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................. 15 3.1.1. Ngân hàng TMCP Việt Á ................................................................ 15 3.1.2. Ngân hàng TMCP Việt Ấ chi nhánh Cần Thơ ................................. 16 3.2. Bộ máy quản lí của Ngân Hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ ............ 18 3.2.1. Tình hình nhân sự ........................................................................... 18 3.2.2. Chức năng các phòng ban ............................................................... 19 3.2.3. Phân ñoạn thị trường mục tiêu ........................................................ 21 3.2.4. Các sản phẩm dịch vụ của chi nhánh............................................... 22 3.3. ðánh giá chung về hoạt ñộng kinh doanh................................................... 22 3.3.1. Thu nhập......................................................................................... 23 3.3.2. Chi phí ............................................................................................ 24 3.3.3. Lợi nhuận........................................................................................ 24 3.4. Những thuận lợi và khó khăn của ngân hàng.............................................. 26 3.4.1. Thuận lợi ........................................................................................ 26 3.4.2. Khó khăn ........................................................................................ 27 3.5. ðịnh hướng phát triển của ngân hàng Việt Á Cần Thơ năm 2009 .............. 28 Chương 4 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT LÃI SUẤT TRONG HOẠT ðỘNG KINH DOANH TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ........................................................................................ 29 4.1. Khái quát về cơ cấu tài sản và nguồn vốn của ngân hàng qua ba năm 2006 – 2008 ................................................................................................................. 29 4.1.1. Phân tích cơ cấu nguồn vốn của ngân hàng ..................................... 29 4.1.2. Phân tích cơ cấu tài sản của ngân hàng............................................ 33 4.2. Phân tích tình hình biến ñộng của tài sản và nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất...... 35 4.2.1. Phân tích tình hình biến ñộng của tài sản nhạy cảm với lãi suất ...... 35 4.2.2. Phân tích tình hình biến ñộng của nguồn vốn nhạy cảm với lãi suất ....... 41 4.3. Phân tích sự biến ñộng của thu nhập từ lãi và chi phí trả lãi của ngân hàng........ 50 4.3.1. Phân tích sự biến ñộng của chi phí trả lãi tại Ngân hàng ............... . 50 4.3.2. Phân tích tình hình biến ñộng thu nhập lãi của Ngân hàng .............. 53 4.4. Phân tích ảnh hưởng của thay ñổi lãi suất ñến tình hình hoạt ñộng kinh doanh của ngân hàng theo mô hình ñịnh giá lại................................................. 54 4.5. Phân tích tác ñộng của việc thay ñổi lãi suất ñến thu nhập của Ngân hàng . 59 4.5.1. Tình hình thay ñổi lãi suất trong thời gian qua tại Ngân hàng ............ 59 4.5.2. Biến ñộng thu nhập lãi thuần của Ngân hàng trong thời gian qua....... 63 Chương 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỦI RO LÃI SUẤT TẠI NGÂN HÀNG TMCP VIỆT Á CHI NHÁNH CẦN THƠ ............................ 66 5.1. Nhận xét những mặt làm ñược và những mặt tồn tại trong công tác quản lý rủi ro lãi suất..................................................................................................... 66 5.2. Một số giải pháp góp phần nâng cao quản trị rủi ro lãi suất tại ngân hàng .......... 67 5.3. Một số biện pháp chủ yếu nhằm hạn chế rủi ro lãi suất tại ngân hàng......... 69 Chương 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...................................................... 74 6.1. Kết luận ..................................................................................................... 74 6.2. Kiến nghị ................................................................................................... 75 6.2.1. ðối với ngân hàng TMCP Việt Á chi nhánh Cần Thơ ............................. 75 6.2.2. ðối với ngân hàng Nhà Nước Việt Nam ......................................... 76 6.2.3. ðối với Nhà Nước và chính quyền ñịa phương ............................... 77 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 81 DANH MỤC BẢNG Trang Bảng 1 : Phân tích thu nhập của VAB qua ba năm 2006,2007,2008 ..................23 Bảng 2: Phân tích chi phí của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .................................................................................................25 Bảng 3:Kết quả hoạt ñộng kinh doanh của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................25 Bảng 4: Cơ cấu nguồn vốn NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .................................................................................................30 Bảng 5:Tổng kết tài sản của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................34 Bảng 6: Tình hình tài sản nhạy cảm của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................36 Bảng 7: Doanh số cho vay ngắn hạn theo thành phần kinh tế qua ba năm 2006,2007,2008 ............................................................................................. 37 Bảng 8: Tình hình huy ñộng vốn của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................42 Bảng 9: Tình hình nguồn vốn nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ....................................................48 Bảng 10: Chi phí trả lãi của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .................................................................................................51 Bảng 11: Thu nhập từ lãi của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơqua ba năm 2006,2007,2008 ............................................................................................. 53 Bảng 12: Tổng hợp trạng thái nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................................55 Bảng 13: Biến ñộng lãi suất huy ñộng tại NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................59 Bảng 14: Biến ñộng lãi suất cho vay tại NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................................................................60 Bảng 15: Thu nhập lãi thuần của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .........................................................................................63 DANH MỤC HÌNH Trang Hình 1: Sơ ñồ cơ cấu tổ chức của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ..........18 Hình 2: Biểu ñồ khái quát cơ cấu nguồn vốn của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................................31 Hình 3: Khái quát về vốn huy ñộng của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .............................................................................43 Hình 4: Tình hình biến ñộng nguồn vốn nhạy cảm lãi suất của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008................................................49 Hình 5: Chênh lệch giữa tài sản nhạy cảm và nguồn vốn nhạy cảm của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 ..............................57 Hình 6: Biến ñộng lãi suât huy ñộng và cho vay của NHTM CP Việt Á chi nhánh Cần Thơ qua ba năm 2006,2007,2008 .....................................................61 DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT Tiếng Việt Cty CP Công ty cổ phần. Cty TNHH Công ty trách nhiệm hữu hạn. DNTN Doanh nghiệp tư nhân. GAP Khe hở nhạy cảm lãi suất. LSCð Lãi suất cố ñịnh. NCLS Nhạy cảm lãi suất. NCNV Nhạy cảm nguồn vốn NHNN Ngân hàng Nhà nước. NHTM Ngân hàng thương mại. NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần. NVNC Nguồn vốn nhạy cảm. TCTD Tổ chức tín dụng. TCKT Tổ chức kinh tế. TH Trường hợp. TN Thu nhập. TP Thành phố. TSC Tài sản có. TSCð Tà