Hơn nửa thế kỷ qua, nền giáo dục nước ta đã đạt được những thành tựu đáng tự
hào, góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân
tài. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, nền giáo dục chúng ta còn có
nhiều khiếm khuyết, yếu kém cần phải khắc phục. Để phát huy những thành tựu đã đạt
được, cũng như khắc phục có hiệu quả những yếu kém, để đưa sự nghiệp GD-ĐT phát
triển, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Đại hội X
của Đảng đã đưa ra định hướng lớn nhằm tiếp tục đổi mới toàn diện chất lượng giáo dục
đào tạo như sau : Nâng cao chất lượng toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý,
nội dung, phương pháp dạy và học; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động
giáo dục. Như vậy muốn đổi mới chất lượng giáo dục đào tạo tất yếu phải đổi mới quản lý
giáo dục, đặc biệt là đổi mới thanh tra giáo dục
122 trang |
Chia sẻ: duongneo | Lượt xem: 1485 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Thực trạng công tác thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên trung học phổ thông tỉnh Cà Mau, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
THÁI KHẮC SƠN
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA
HOẠT ĐỘNG SƯ PHẠM CỦA GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH CÀ MAU
Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số : 60 14 05
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN XUÂN ĐÀM
Thành phố Hồ Chí Minh – 2009
LỜI CẢM ƠN
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn:
Ban Lãnh đạo trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, các phòng ban
chức năng, đặc biệt là Phòng Khoa học Công nghệ - Sau đại học và Khoa Tâm lý – Giáo
dục học của trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong suốt quá trình chúng
tôi theo học Cao học Quản lý Giáo dục khóa 16;
Các Giáo sư, Phó giáo sư, Tiến sĩ và các thầy cô giáo đã tận tình dạy dỗ, truyền đạt
kiến thức cho chúng tôi;
Ủy ban Nhân dân tỉnh Cà Mau, Sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Cà Mau và bạn bè
đồng nghiệp đã giúp đỡ, hỗ trợ tích cực cho chúng tôi trong suốt quá trình chúng tôi
học tập và thực hiện luận văn.
Chúng tôi có lời cảm ơn đặc biệt đến Tiến sĩ Nguyễn Xuân Đàm đã dành nhiều
công sức chỉ bảo, hướng dẫn chúng tôi hoàn thành luận văn này
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5 năm 2009
Thái Khắc Sơn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BTTHPT Bổ túc Trung học phổ thông
CBTT Cán bộ thanh tra
CHXHCNVN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
CN Công nghệ
CNTT Công nghệ thông tin
CSVCKT Cơ sở vật chất kỹ thuật
CTVTT Cộng tác viên thanh tra
ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long
ĐG Đánh giá
GDCD Giáo dục công dân
GDCN-ĐTBD Giáo dục chuyên nghiệp- Đào tạo bồi dưỡng
GD-ĐT Giáo dục Đào tạo
GV Giáo viên
HĐSP Hoạt động sư phạm
HN Hướng nghiệp
HS Học sinh
KT&KĐCLGD Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục
KT-XH Kinh tế xã hội
NN Ngoại ngữ
QLGD Quản lý Giáo dục
SL Số lượng
TD Thể dục
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông
TTV Thanh tra viên
TTGDTX. Trung tâm Giáo dục thường xuyên
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hơn nửa thế kỷ qua, nền giáo dục nước ta đã đạt được những thành tựu đáng tự
hào, góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân
tài. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, nền giáo dục chúng ta còn có
nhiều khiếm khuyết, yếu kém cần phải khắc phục. Để phát huy những thành tựu đã đạt
được, cũng như khắc phục có hiệu quả những yếu kém, để đưa sự nghiệp GD-ĐT phát
triển, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Đại hội X
của Đảng đã đưa ra định hướng lớn nhằm tiếp tục đổi mới toàn diện chất lượng giáo dục
đào tạo như sau : Nâng cao chất lượng toàn diện; đổi mới cơ cấu tổ chức, cơ chế quản lý,
nội dung, phương pháp dạy và học; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các hoạt động
giáo dục. Như vậy muốn đổi mới chất lượng giáo dục đào tạo tất yếu phải đổi mới quản lý
giáo dục, đặc biệt là đổi mới thanh tra giáo dục.
Để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo chúng ta phải nâng cao chất lượng nhà
trường, thông qua nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên (GV), bởi vì GV là nhân tố quyết
định sự thành bại của giáo dục. Chúng ta có rất nhiều cách để nâng cao chất lượng đội
ngũ GV, trong đó bao gồm cả công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV.
Kể từ năm học 2006-2007, ngành giáo dục tiến hành thực hiện Nghị quyết Đại hội
X: đổi mới mạnh mẽ giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông - kết hợp việc tổ chức phân
ban với tự chọn ở trung học phổ thông, trên cơ sở làm tốt công tác hướng nghiệp và phân
luồng từ trung học cơ sở. Như vậy yêu cầu nâng cao chất lượng đối với GV trung học phổ
thông là một vấn đề cấp bách, cần thiết. Có thể nói rằng chất lượng cấp trung học phổ
thông (THPT) là phản ánh toàn bộ quá trình giáo dục đào tạo của nhà trường phổ thông,
là sự chuẩn bị cho HS chuyển sang một giai đoạn đào tạo mới – giai đoạn học lên đại học,
cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hay trung cấp nghề. Từ thực tế trên, chúng tôi cho
rằng công tác quản lý nhà trường THPT, trong đó có công tác thanh tra, kiểm tra là khâu hết
sức quan trọng.
Thanh tra Sở GD-ĐT Cà Mau, nhiều năm qua tiến hành công tác thanh tra toàn
diện nhà trường THPT nói chung, cũng như thanh tra hoạt động sư phạm của giáo viên
(HĐSP của GV) THPT nói riêng, đã đạt được một số kết quả đáng kể, song trong hoạt
động của mình vẫn còn có nhiều hạn chế, khó khăn, đặc biệt là công tác thanh tra hoạt
động sư phạm của GV THPT. Vì vậy, yêu cầu bức xúc hiện nay là phải nghiên cứu thực
trạng công tác thanh tra HĐSP của GV THPT tỉnh Cà Mau, từ đó đề xuất một số biện
pháp nhằm nâng cao chất lượng của công tác thanh tra HĐSP của GV, để qua thanh tra
đánh giá, tư vấn thúc đẩy, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ GV THPT, cũng như
giúp các cấp quản lý giáo dục quản lí, sử dụng, bồi dưỡng và đãi ngộ họ một cách thoả
đáng, hợp lí hơn.
Từ những nguyên do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu “Thực trạng công tác
thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT tỉnh Cà Mau”, hầu mong góp phần nâng cao
chất lượng các trường THPT tỉnh Cà Mau trong giai đoạn mới.
2. Mục đích nghiên cứu
Khi nghiên cứu đề tài này, chúng tôi hướng đến những mục đích sau:
Một là: Nghiên cứu thực trạng công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT
tỉnh Cà Mau.
Hai là: Từ thực trạng công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT tỉnh Cà
Mau, luận văn đề xuất một số biện pháp từ đó nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động
của công tác này ở địa phương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu của đề tài là Công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV
THPT tỉnh Cà Mau.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Thực trạng công tác thanh tra hoạt động sư
phạm của GV THPT tỉnh Cà Mau;
4. Giả thuyết nghiên cứu
Phải chăng công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT tỉnh Cà Mau
trong thời gian qua đã góp một phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục–
đào tạo của tỉnh nhà như : giúp GV THPT có biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sư
phạm; xác định một trong những căn cứ quan trọng, giúp cho các cấp QLGD trong việc
bố trí sử dụng, đào tạo bồi dưỡng và đãi ngộ GV ...
Có thể, hiệu quả của công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT ở Cà
Mau còn nhiều tồn tại về các mặt: cách thức tiến hành thanh tra; trình độ nghiệp vụ của
cán bộ thanh tra, sự quan tâm đến HĐSP của cán bộ QLGD các cấp ... Phải chăng, khi
chúng ta đưa ra được các biện pháp về tổ chức và hoạt động của: Thanh tra Sở; Hiệu
trưởng các trường THPT; GV THPT ... thì chúng ta có thể khắc phục được những tồn tại
trên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Chúng tôi xác định nhiệm vụ nghiên cứu đề tài bao gồm:
Một là: Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến đề tài.
Hai là: Khảo sát, phân tích, đánh giá về thực trạng công tác thanh tra hoạt động sư
phạm của GV THPT tỉnh Cà Mau.
Ba là: Đề xuất một số biện pháp công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV
THPT tỉnh Cà Mau.
6. Phương pháp nghiên cứu
Tuỳ theo từng chương, từng phần, luận văn được sử dụng một hay một số các
phương pháp nghiên cứu sau:
6.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Bao gồm các phương pháp phân tích tổng hợp tư liệu
6.2 . Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Bao gồm các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu trưng cầu ý kiến;
- Phương pháp quan sát, trò chuyện;
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm để đánh giá chất lượng.
6.3. Các phương pháp hỗ trợ khác.
Phương pháp chuyên gia, phương pháp thống kê.
7. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu Công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV THPT tỉnh Cà
Mau tại 13 trường đã được thanh tra HĐSP của GV và đại diện cho các loại hình trường
THPT ở tỉnh Cà Mau bao gồm: THPT Tắc Vân, THPT Nguyễn Việt Khái, THPT Hồ Thị
Kỷ, THPT Cà Mau, THPT Trần Văn Thời, THPT Huỳnh Phi Hùng, THPT Thới Bình,
THPT Nguyễn Văn Nguyễn, THPT U Minh, THPT Cái Nước, THPT Đầm Dơi, THPT
Phan Ngọc Hiển, THPT Nguyễn Thị Minh Khai
8. Kết cấu luận văn
Ngoài các phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn
này được tổ chức thành ba chương:
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Sơ lược một số nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.2. Cơ sở lý luận và pháp lý liên quan đến công tác thanh tra hoạt động sư phạm của
GV
Kết luận chương 1
Chương 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THANH TRA HOẠT ĐỘNG SƯ PHẠM CỦA
GIÁO VIÊN THPT TỈNH CÀ MAU
2.1. Đặc điểm tự nhiên xã hội, kinh tế và chất lượng GD&ĐT của tỉnh Cà Mau.
2.2. Thực trạng công tác thanh tra HĐSP của GV THPT tỉnh Cà Mau
2.3. Thành tựu và khó khăn hạn chế
2.4. Nguyên nhân của các hạn chế, tồn tại
Kết luận chương 2
Chương 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC THANH
TRA HĐSP CỦA GV THPT TỈNH CÀ MAU.
3.1. Cơ sở đề xuất
3.2. Đề xuất biện pháp
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Sơ lược một số nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
Thanh tra hoạt động sư phạm (HĐSP) cúa GV là một vấn đề không còn mới. Quá
trình được tiến hành duy trì liên tục gắn liền với sự nghiệp giáo dục (GD) nói chung và
hoạt động dạy học nói riêng. Tuy nhiên các công trình nghiên cứu, tài liệu về hoạt động
này còn ít và chưa được chú trọng so với vai trò, vị trí và tầm quan trọng của nó. Qua quá
trình tìm hiểu, nghiên cứu, chúng tôi đã rút ra được các mảng nghiên cứu về đề tài như
sau :
+ Thứ nhất là các văn bản pháp quy của nhà nước từ thời kỳ đổi mới đến nay đã
được thể hiện qua các Thông tư hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về thực hiện HĐSP của GV
như:
- Thông tư số 12/GD-ĐT ngày 4 tháng 8 năm 1997 về việc hướng dẫn hoạt động
thanh tra.
- Thông tư số 07/2004/TT-BGD&ĐT, Hướng dẫn thanh tra toàn diện trường Phổ
thông và thanh tra HĐSP của GV ngày 30/03/2004.
- Thông tư số 43/2006/TT-BG ĐT- Hướng dẫn thanh tra toàn diện nhà trường, cơ
sở giáo dục (GD) khác và thanh tra hoạt động của nhà nhà giáo ngày 20/10/2006,.
+ Thứ hai là các bài báo trên các tạp chí viết về công tác thanh tra HĐSP của GV:
- Bài Đổi mới công tác thanh tra giáo dục của ông Trần Bá Giáo Phó Chánh Thanh
tra Bộ GD&ĐT (Tạp chí GD tháng 6/2005).
- Bài Tư vấn và thúc đẩy trong thanh tra toàn diện trường phổ thông của Tiến sỹ Hà
Thế Truyền, Trường CBQL GD và ĐT (đăng trên Tạp chí GD số 108 tháng 03 năm 2005).
- Bài Cơ sở đánh giá chất lượng HĐSP trong trường THPT của Thạc sỹ Trần Thị
Tuyết Mai - Trường CBQL GD và ĐT (Tạp chí GD số 180 Quý IV-2007).
- Bài viết về Thanh tra HĐSP của GV của ông Lê Quang Hưởng, Phó Chánh thanh
tra Bộ GD&ĐT tại Hội nghị tập huấn thanh tra Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông
tại thành phố Vũng Tàu từ ngày 23 đến ngày 28 tháng 09 năm 2007.
- Bài viết Vai trò của Thanh tra trong việc nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục phổ
thông của ông Nguyễn Văn Nam Chánh Thanh tra Sở GD&ĐT thành phố Hồ Chí Minh,
tại Hội thảo giáo dục năm 2006 tại Thành phố Hồ Chí Minh .
+ Thứ ba là các giáo trình giảng dạy, các luận văn Thạc sỹ tại các trường đại học
như :
- Giáo trình Thanh tra, kiểm tra và đánh giá trong quản lý giáo dục (QLGD). của Nhà
giáo ưu tú, tiến sỹ Nguyễn Xuân Đàm, Đại học sư phạm Tp. HCM năm 2005.
- Giáo trình Tổ chức và Quản lý. của tiến sỹ Hồ Văn Liên, Đại học sư phạm Tp.
HCM năm 2007.
- Hai cuốn sách Nghiệp vụ thanh tra GD Việt Nam về văn bản quy phạm và công cụ
đào tạo trong dự án Đào tạo cán bộ thanh tra và quản lý giáo dục Việt Nam-FICEV do Bộ
GD&ĐT phát hành.
- Cuốn sách Những điều cần biết về thanh tra, kiểm tra GD, Nhà xuất bản chính trị
Quốc gia do Quỳnh Anh – Hà Đăng biên soạn.
- Cuốn sách Một số vấn đề về Tâm lý học thanh tra học đường, do Trần Hậu Kiểm –
Nguyễn Đình Xuân, Học viện chính trị quốc gia, 1995.
- Luận văn Thạc sỹ Thực trạng và một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác
thanh tra GV ở các trường THPT tỉnh An Giang, của Nguyễn Thị Thu - Cao Duy Bình
(hướng dẫn), Trường ĐHSP Tp. HCM, 2003.
- Luận văn Thạc sỹ Đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra GD trên địa bàn huyện
Thuận An, tỉnh Bình Dương, của Võ Anh Tuấn-Trương Văn Sinh (hướng dẫn), Trường
ĐHSP Tp. HCM, 2006.
Tại tỉnh Cà Mau, ngoài các Thông tư hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, ngoài các tài liệu
nghiệp vụ chuyên ngành được cụ thể hóa thành các kế hoạch thanh tra hằng năm và được
báo cáo tổng kết khi kết thúc năm học thì chưa có nhiều tài liệu về thanh tra HĐSP của
GV, để lực lượng cán bộ thanh tra tham khảo, học tập. Đây là một trong những nguyên
nhân để chúng tôi chọn đề tài này nghiên cứu.
1.2. Cơ sở lý luận và pháp lý liên quan đến công tác thanh tra hoạt động sư phạm của GV
1.2.1. Hoạt động sư phạm của GV THPT
1.2.1.1. Một số khái niệm về GV, nhiệm vụ GV THPT
Giáo viên: Là người đang dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương [27]
Giáo viên Trung học phổ thông (GV THPT): là người làm nhiệm vụ trong nhà
trường THPT gồm : Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, GV bộ môn, GV làm công tác Đoàn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh [1]
Nhiệm vụ của GV: Người GV cần phải thực hiện các nhiệm vụ sau đây:
- Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý chương trinh GD.
- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và Điều lệ nhà
trường.
- Giữ gìn phẩm chất, danh dự của nhà giáo, tôn trọng nhân cách người học, đối xử
công bằng với người học, bảo vệ các quyền lợi chính đáng của người học.
- Không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo dức, trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ sư phạm, nêu gương tốt cho người học.
- Thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.[22]
1.2.1.2. Hoạt động sư phạm của GV
Căn cứ vào nhiệm vụ người GV, chúng tôi đưa ra định nghĩa hoạt động sư phạm
của người giáo viên như sau:
Hoạt động sư phạm của GV là hoạt động của người thầy giáo thực hiện nhiệm vụ của
mình tức là thực hiện các nhiệm vụ dạy học, giáo dục, bồi dưỡng đạo đức phẩm chất nhân
cách, trình độ chuyên môn và các nhiệm vụ khác được giao.
1.2.2. Các khái niệm về kiểm tra, đánh giá, thanh tra, kiểm dịnh CLGD
1.2.2.1. Kiểm tra
Hiện nay tồn tại nhiều cách định nghĩa về kiểm tra như :
- Kiểm tra là xem xét tình hình thực tế để đánh giá, nhận xét, uốn nắn. Trong quản
lý, kiểm tra là chức năng của nhà quản lý nhằm nắm thông tin ngược việc thực hiện
quyết định quản lý, [27].
- Kiểm tra là công việc đo lường và điều chỉnh các hoạt động của cá nhân và các
biện pháp phối hợp để tìn cậy và xác định được rằng công việc và các hoạt động tiến hành
có phù hợp với kế hoạch và mục tiêu đề ra hay không, chỉ ra những lệch lạc, đưa ra
những tác động để điều chỉnh, uốn nắn giúp đỡ đảm bảo hoàn thành các kế hoạch. [ 25].
- Kiểm tra nhằm theo dõi, giám sát thành quả hoạt động từ đó tiến hành sửa chữa
uốn nắn, điều chỉnh cho phù hợp [09].
- Kiểm tra. kiểm soát là tìm kiếm, phát hiện và lượng định những sai sót cùng
những quy luật các sai sót hiện hữu đang nảy sinh hoặc có thể nảy sinh trong các hoạt
động và kết quả hoạt động của con người trong các hệ thống làm việc của con người.[16]
Tuy nhiên trong lĩnh vực kiểm tra thuộc chuyên ngành giáo dục ta có thể sử dụng
khái niệm sau:
Kiểm tra là xem xét sự tuân thủ các quy định, so sánh đối tượng kiểm tra với chuẩn,
độ lệch giữa đối tượng kiểm tra với chuẩn tham chiếu. (chuẩn tham chiếu có thể là một định
mức, một mô hình, một khuôn mẫu, nó có trước thao tác kiểm tra)
Các ví dụ về kiểm tra như: kiểm tra chứng minh thư, kiểm tra sự có mặt, kiểm tra
vé hay kiểm tra sự đúng giờ, kiểm tra hồ sơ của một GV [6]
Trong công tác thanh tra HĐSP của GV thì:
KIỂM TRA là xem xét cụ thể việc thực hiện các nhiệm vụ và kêt quả thực hiện của
GV, đối chiếu với những yêu cầu, tiêu chuẩn, những quy định để xem GV đạt hay chưa
đạt, làm tốt hay chưa tốt các nhiệm vụ được giao. Kết quả kiểm tra là cơ sở chủ yếu cho
việc đánh giá, tư vấn và thúc đẩy. [5]
1.2.2.2. Đánh giá
Có nhiều cách định nghĩa về đánh giá. Thường gặp nhất là các định nghĩa sau :
- Đánh giá là quá trình thu thập xử lý thông tin để lượng định tình hình và kết quả
công việc, giúp quá trình lập kế hoạch, quyết định và hành động có hiệu quả. Đánh giá là
quá trình mà qua đó ta quy cho đối tượng một giá trị nào đó. Đánh giá là một hoạt động
nhằm nhận định, xác nhận giá trị thực trạng về mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chất lượng
hiệu quả công việc, trình độ, sự phát triển những kinh nghiệm được hình thành ở thời
điểm hiện tại đang xét so với mục tiêu hay những chuẩn mực đã được xác lập. Trên cơ sở
đó, nêu ra những biện pháp uốn nắn, điều chỉnh và giúp đỡ đối tượng hoàn thành nhiệm
vụ.[24]
- Đánh giá là định giá, quy ra giá trị, hình thức nhận xét mang dấu ấn cá nhân của
người đánh giá (chuẩn tham chiếu do từng người đánh giá xác định nên tiêu chuẩn tham
chiếu riêng biệt gắn với bối cảnh). Ta có thể nêu các ví dụ về đánh giá như : Đánh giá một
giáo án, một chương trình, đánh giá chất lượng sư phạm, đánh giá một phương pháp sư
phạm, [5].
Trong HĐSP khái niệm đánh giá được cụ thể hóa : Căn cứ vào kết quả kiểm tra đánh
giá chất lượng các hoạt động sư phạm của GV bằng cách đối chiếu với các văn bản pháp
quy, có tính đến đối tượng GV, đối tượng HS và bối cảnh cụ thể. Đánh giá và xếp loại trình
độ nghề nghiệp, việc thực hiện các công tác giáo dục khác và hiệu quả giáo dục của GV. [5].
1.2.2.3. Thanh tra
Thanh tra:
Khái niệm thanh tra được định nghĩa nhiều cách như sau :
- Thanh tra là sự kiểm tra, đánh giá và xử lý chính thức có tính chất nhà nước của
cấp có thẩm quyền, được thực hiện qua tổ chức thanh tra đối với tổ chức và cá nhân trong
việc thực hiện chính sách, pháp luật và quy định của Nhà nước. [27].
- Thanh tra là chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý cấp trên đối với cơ quan, tổ
chức và cá nhân cấp dưới do tổ chức thanh tra thực hiện, có trách nhiệm thanh tra việc
thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước của cơ quan, tổ chức, cá
nhân nhằm phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa, xử lý các vi phạm, góp phần tích cực
vào việc hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thành cơ chế quản lý, tăng cường pháp chế xã hội
chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, các quyền và lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ
chức và cá nhân. [25]
Thanh tra giáo dục:
Thanh tra giáo dục là kiểm tra có tính chất nhà nước của cơ quan quản lý giáo dục
cấp trên đối với cơ quan, tổ chức và cá nhân cấp dưới do một tổ chức chuyên biệt (tổ chức
thanh tra) tiến hành với các chức năng: đánh giá, phát hiện, điều chỉnh và giúp đỡ đối
tượng được thanh tra nhằm đảm bảo pháp chế, giữ vững kỷ cương, tăng cường kỷ luật và
góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục và đào tạo.
Thanh tra giáo dục là thanh tra chuyên ngành, thực hiện quyền thanh tra nhà nước
về giáo dục và đào tạo, vừa bộc lộ quyền lực nhà nước, vừa đảm bảo dân chủ, kỷ cương
trong hoạt động giáo dục-đào tạo.
Vì vậy thanh tra giáo dục có tính chất: hành chính – pháp chế - nhà nước. Tổ chức
thanh tra giáo dục do pháp luật quy định, cấp trên bổ nhiệm và hoạt động theo luật
định.[25]
Thanh tra giáo dục là thanh tra chuyên ngành về GD.
Thanh tra GD thực hiện quyền thanh tra trong phạm vi quản lý Nhà nước về GD,
nhằm bảo đảm việc thi hành pháp luật, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa và xử lý vi
phạm bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong
lĩnh vực GD [5].
Tóm lại: Thanh tra là quản lý, thanh tra xây dựng để đạt mục tiêu là quản lý tốt,
giảm áp lực tâm lý về sự kiểm tra từ bên ngoài, đánh giá của cấp trên, là tiền đề chuyển
hoá từ kiểm tra, thanh tra bên ngoài thành tự kiểm tra, tự phê bình. Từ áp lực về kỷ luật,
về tổ chức nâng lên mức độ tự giác, tự điều chỉnh công việc cho phù hợp với khả năng,
năng lực của mình, phát huy nội lực của bản thân mỗi người.
Đánh giá dẫn đến hành vi điều chỉnh, tự điều chỉnh, nhà quản lý phải hết sức công
tâm, dân chủ, nhân ái, khoan dung, có như vậy thì kiểm tra, thanh tra, đánh giá con
người sẽ trở thành động lực của quản lý bền vững.[16]
Ý nghĩa của công tác thanh tra, kiểm tra trong gi