Luận văn Thực trạng và biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên ở trường TCKT Hải quân

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LÊ DUY SINH THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT HẢI QUÂN LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LÊ DUY SINH THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT HẢI QUÂN Chuyên ngành : Quản lý giáo dục Mã số : 60 14 05 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HỒ VĂN LIÊN Thành phố Hồ Chí Minh – 2011 LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Quý Thầy Cô, Lãnh đạo trường ĐHSP TP Hồ Chí Minh, Phòng SĐH, Khoa Tâm lí - Giáo dục, Các Phó giáo sư, Tiến sĩ đã tham gia giảng dạy và tạo điều kiện để tôi hoàn thành lớp cao học QLGD khoá 19. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến Tiến sĩ Hồ Văn Liên, người đã tận tâm giúp đỡ và hướng dẫn tôi thực hiện hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến QCHQ, BGH trường TCKT Hải quân, các cơ quan, khoa giáo viên, đơn vị quản lý học viên và giáo viên, học viên trường TCKT Hải quân, nơi tác giả chọn nghiên cứu, các bạn đồng nghiệp và người thân tất cả đã ủng hộ, quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện hỗ trợ về tinh thần, vật chất và các điều kiện để tôi có thể hoàn thành khoá học và thực hiện thành công đề tài của mình. Mặc dù trong thời gian thực hiện luận văn, tôi đã có rất nhiều cố gắng nhưng chắc chắn luận văn này vẫn còn có những chỗ hạn chế, thiếu sót. Tôi kính mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý quý báu của Quý Thầy Cô để luận văn hoàn thiện hơn và được ứng dụng thiết thực vào trong quá trình công tác quản lý của bản thân cũng như các đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn ! Tác giả LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này là của chính bản thân tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS Hồ Văn Liên. Kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn của tôi hoàn toàn trung thực và chưa có ai công bố trong bất ký công trình nào khác. Tác giả MỤC LỤC 0TLỜI CẢM ƠN0T ...................................................................................................................... 3 0TLỜI CAM ĐOAN0T ................................................................................................................. 4 0TMỤC LỤC0T ............................................................................................................................ 5 0TCÁC TỪ VIẾT TẮT0T ............................................................................................................ 8 0TMỞ ĐẦU0T ............................................................................................................................. 9 0T1. Lý do chọn đề tài0T .................................................................................................................................. 9 0T2. Mục đích nghiên cứu0T .......................................................................................................................... 10 0T3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu0T .................................................................................................... 10 0T4. Giả thuyết nghiên cứu0T ........................................................................................................................ 11 0T5. Nhiệm vụ nghiên cứu0T ......................................................................................................................... 11 0T6. Phạm vi nghiên cứu0T ............................................................................................................................ 11 0T7. Phương pháp nghiên cứu0T .................................................................................................................... 11 0TChương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN0T ........................................................................................... 13 0T1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề0T ............................................................................................................... 13 0T1.2. Một số khái niệm cơ bản0T ................................................................................................................. 15 0T1.2.1. Giáo viên, đội ngũ giáo viên0T..................................................................................................... 15 0T1.2.2. Quản lý, quản lý trường học0T ..................................................................................................... 17 0T1.3. Trường TCKT Hải quân0T .................................................................................................................. 20 0T1.3.1.Vị trí, vai trò, chức năng của trường TCKT HQ0T ....................................................................... 20 0T1.3.2.Công tác đào tạo0T ....................................................................................................................... 21 0T1.3.3.Các công tác khác0T ..................................................................................................................... 22 0T1.3.4. Đội ngũ giáo viên trường TCKT Hải quân0T ............................................................................... 22 0T1.4. Quản lý trường TCKT Hải quân0T ...................................................................................................... 22 0T1.4.1. Cơ sở pháp lý của công tác quản lý0T .......................................................................................... 22 0T1.4.2. Mục tiêu quản lý trường TCKT Hải quân0T ................................................................................. 23 0T1.4.3. Nội dung quản lý nhà nước về giáo dục0T .................................................................................... 23 0T1.4.4. Các chức năng quản lý0T ............................................................................................................. 24 0T1.4.5. Nội dung quản lý đội ngũ giáo viên Trường trung cấp kỹ thuật Hải quân0T ................................. 27 0T1.4.5.1. Công tác tuyển dụng0T ......................................................................................................... 27 0T1.4.5.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng0T ............................................................................................. 28 0T1.4.5.3. Sử dụng đội ngũ giáo viên0T ............................................................................................... 29 0T1.4.5.4 .Đánh giá giáo viên0T ............................................................................................................ 30 0TChương 2: THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT HẢI QUÂN0T .......................................... 32 0T2.1.Khái quát tình hình phát triển của Trường TCKT Hải quân0T.............................................................. 32 0T2.1.1.Cơ cấu tổ chức của trường TCKT Hải quân0T.............................................................................. 33 0T2.1.2 . Đội ngũ cán bộ quản lý của trường TCKT Hải quân0T ................................................................ 34 0T2.2.Thực trạng đội ngũ giáo viên của trường TCKT Hải quân0T ................................................................ 35 0T2.2.1.Về cơ cấu0T .................................................................................................................................. 35 0T2.2.2.Về công tác giảng dạy và nghiên cứu khoa học0T ......................................................................... 38 0T2.2.3.Về Chính trị - Tư tưởng0T ........................................................................................................... 39 0T2.3.Thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên của trường TCKT Hải quân0T ...................................... 41 0T2.3.1. Công tác tuyển dụng0T ................................................................................................................ 41 0T2.3.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng0T ..................................................................................................... 43 0T2.3.3.Phân công công tác và quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên0T............................................. 48 0T2.4. Đánh giá thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên0T ................................................................... 52 0T2.4.1. Ưu điểm0T ................................................................................................................................... 52 0T2.4.2. Hạn chế0T .................................................................................................................................... 53 0T2.4.3.Nguyên nhân0T ............................................................................................................................. 54 0T2.4.3.1 . Nguyên nhân ưu điểm0T ...................................................................................................... 54 0T2.4.3.2.Nguyên nhân hạn chế0T ........................................................................................................ 55 0TChương 3: CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT HẢI QUÂN0T ........................................................................... 56 0T3.1.Những cơ sở xác lập biện pháp0T ......................................................................................................... 56 0T3.1.1.. Quan điểm phát triển giáo dục- đào tạo nói chung và giáo dục- đào tạo quân sự nói riêng0T ....... 56 0T3.1.2. Dự báo đội ngũ giáo viên trường TCKT Hải quân0T ................................................................... 58 0T3.1.3..Chiến lược phát triển giáo dục- đạo tạo Trường TCKT Hải quân0T .............................................. 60 0T3.1.4 Cơ sở lý luận, thực trạng đội ngũ giáo viên và công tác quản lý đội ngũ giáo viên của trường TCKT Hải quân0T ................................................................................................................................. 62 0T3.20T 0T. Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên0T ..................................................................................... 64 0T3.2.1. Nhóm biện pháp về quy hoạch đội ngũ giáo viên0T ..................................................................... 64 0T3.2.2. Nhóm biện pháp về tuyển dụng đội ngũ giáo viên0T .................................................................... 71 0T3.2.3. Nhóm biện pháp về đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên0T ..................................................... 75 0T3.2.4. Nhóm biện pháp về sử dụng đội ngũ giáo viên0T ......................................................................... 81 0T3.2.5. Nhóm biện pháp về sự quan tâm, đãi ngộ đội ngũ giáo viên0T ..................................................... 84 0T3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp0T ............................................................................................... 88 0T3.3. Trưng cầu ý kiến về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp0T ................................................ 89 0TKẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ0T .................................................................................... 92 0T1. Kết luận0T ............................................................................................................................................. 92 0T2. Khuyến nghị0T ....................................................................................................................................... 93 0T ÀI LIỆU THAM KHẢO0T ................................................................................................. 95 0TPHỤ LỤC0T ........................................................................................................................... 98 0TPhụ lục 10T ................................................................................................................................................ 98 0TPhụ lục 20T .............................................................................................................................................. 103 CÁC TỪ VIẾT TẮT BGH : Ban giám hiệu BQP : Bộ Quốc phòng CĐKTHQ : Cao đẳng kỹ thuật Hải quân CBQL : Cán bộ quản lý CNVQP : Công nhân viên quốc phòng CMKT : Chuyên môn kỹ thuật CNH-HĐH : Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa DHTT : Dài hạn tập trung ĐUQSTW : Đảng ủy quân sự Trung ương ĐU : Đảng ủy ĐNGV : Đội ngũ giáo viên GD & ĐT : Giáo dục và Đào tạo GV : Giáo viên HV : Học viên HVHQ : Học viện Hải quân HSQ : Hạ sỹ quan KHCN : Khoa học-công nghệ NHTT : Ngắn hạn tập trung NVCMKT : Nhân viên chuyên môn kỹ thuật NCS : Nghiên cứu sinh PP : Phương pháp QĐND : Quân đội nhân dân QLGD : Quản lý giáo dục QCHQ : Quân chủng Hải quân SĐH : Sau đại học TCKTHQ : Trung cấp kỹ thuật Hải quân TTMT : Tổng Tham mưu trưởng TTBKT : Trang thiết bị kỹ thuật TCCN : Trung cấp chuyên nghiệp TCQS : Trung cấp quân sự XHCN : Xã hội chủ nghĩa MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thực hiện chiến lược “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, đây là đường lối nhất quán mà các kỳ đại hội lần thứ X, XI của đảng ta đều xác định, tiến hành cải cách giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chuẩn bị ngày càng tốt hơn cho con người tham gia vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội là xu thế của phát triển giáo dục hiện đại. Cải cách, đổi mới giáo dục là nhằm nâng cao chất lượng toàn diện. Đổi mới về nội dung, chương trình, phương pháp, phương tiện dạy và học, hệ thống trường lớp, hệ thống quản lý giáo dục. Nghiên cứu đánh giá chất lượng giáo dục đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân nói chung, giáo dục đào tạo trong Quân đội nói riêng, thời gian qua tồn tại một số yếu kém, khuyết điểm trong công tác quản lý giáo dục, xây dựng đội ngũ nhà giáo, còn thiếu về số lượng, tỷ lệ đạt chuẩn về chất lượng còn thấp, nhà giáo đầu ngành ít, lực lượng kế cận còn mỏng.Nhiều nhà giáo chưa qua chức vụ thực tế theo đào tạo, kết quả tự học, tự nghiên cứu của một số nhà giáo còn hạn chế, chế độ chính sách có nội dung chưa phù hợp với lao động sư phạm quân sự. Vì vậy chưa thật sự thu hút được người giỏi vào các trường quân đội, chưa khuyến khích năng động chủ quan của các nhà giáo. Các trường quân sự nói chung và trường TCKT Hải quân nói riêng đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển Quân đội. Việc nâng cao chất lượng đào tạo, tạo thế phát triển bền vững, lâu dài của từng trường là việc làm hết sức cấp bách và cần thiết. Thực hiện chỉ thị 40/CP-BQP ngày 22.04.2003 của Bộ trưởng Bộ quốc phòng về một số nhiệm vụ cấp bách kiện toàn và phát triển đội ngũ nhà giáo Quân đội đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020 và nghị quyết 86-ĐUQSTW của Đảng ủy Quân sự Trung ương ngày 29.03.2003 về công tác giáo dục đào tạo trong tình hình mới. Đề cập đến nội dung xây dựng và triển khai thực hiện tốt đề án kiện toàn và phát triển đội ngũ nhà giáo Quân đội, đảm bảo về số lượng và cơ cấu, trong đó chú trọng về nâng cao trình độ học vấn, năng lực sư phạm, kinh nghiệm thực tiễn, phấn đấu đến năm 2010 đủ số lượng nhà giáo theo biên chế mới, có dự trữ khoảng 10-20%, trong đó có trên 90% đạt tiêu chuẩn quốc gia về học vấn, 70% đạt tiêu chuẩn của Bộ quốc phòng về giữ chức vụ. Đổi mới chế độ luân phiên đi thực tế theo yêu cầu giảng dạy và phát triển của nhà giáo. Đồng thời tăng cường quản lý đội ngũ nhà giáo, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tinh thần trách nhiệm và đạo đức, tác phong của nhà giáo. Phân công phân cấp quản lý giữa các cấp các ngành về quyền hạn trách nhiệm quản lý đội ngũ nhà giáo. Sắp xếp bố trí nhà giáo, cán bộ đủ phẩm chất năng lực làm công tác giảng dạy và quản lý giáo dục đào tạo. Thực hiện tốt quá trình kế hoạch tuyển chọn đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo theo tiêu chuẩn chức danh. Hơn 30 năm xây dựng và phát triển, Trường TCKT Hải quân là trung tâm đào tạo NVCMKT có uy tín, chất lượng. Đội ngũ NVCMKT có trình độ trung cấp sau khi ra trường đã trở thành lực lượng nòng cốt trên các tàu, thuyền, góp phần to lớn vào sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển đảo, thềm lục địa và kinh tế biển Việt nam. Nhận rõ vai trò, trách nhiệm đối với Đảng, Nhà nước, Nhân dân và Quân đội, Nhà trường đã xác định sứ mạng của mình là: “Trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về NVCMKT làm việc trên các tàu, thuyền, đặc biệt là tàu quân sự. Để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của mình, Đảng ủy, BGH và toàn thể cán bộ, công nhân viên nhà trường xác định còn rất nhiều việc phải làm, trong đó, quan trọng nhất là xây dựng đội ngũ và đội ngũ giáo viên được ưu tiên hàng đầu. Trong những năm qua, nhà trường đã có nhiều chính sách như :Xin học viên giỏi ở các trường đại học, học viện, tiếp nhận cán bộ có trình độ, chuyên môn giỏi, có kinh nghiệm, đạo đức, tác phong chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu công tác từ các đơn vị về trường. Trong giai đoạn phát triển mới, Trường TCKT Hải quân giữ một vai trò hết sức quan trọng, là một trong hai trường Hải quân của Quân đội và là trường duy nhất đào tạo NVCMKT Hải quân. Việc phát triển đội ngũ giáo viên của nhà trường là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi những người làm công tác tổ chức phải nghiên cứu nghiêm túc các vấn đề về tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng. Vì những lý do trên, tác giả đã lựa chọn vấn đề nghiên cứu : “Thực trạng và biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên ở trường TCKT Hải quân” Làm đề tài luận văn tốt nghiệp Cao học chuyên ngành Quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Từ cơ sở lý luận và thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên, đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên Trường TCKT HQ . 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Công tác quản lý đội ngũ giáo viên ở Trường TCKT Hải quân 3.2. Đối tượng nghiên cứu Thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên ở Trường TCKT Hải quân 4. Giả thuyết nghiên cứu Công tác quản lý giáo viên ở Trường TCKT Hải quân có chú trọng đến việc tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng, nhưng vẫn còn những bất cập như chất lượng không đồng đều, cơ cấu chưa hợp lý chưa đáp ứng được yêu cầu của nhà trường. Nếu khảo sát được thực trạng công tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng thì có thể tìm ra các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1 . Hệ thống hóa cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu 5.2 .Khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên và quản lý đội ngũ giáo viên trường TCKT Hải quân 5.3 .Đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên Trường TCKT Hải quân 6. Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý đội ngũ giáo viên ở Trường TCKT Hải quân trong giai đoạn hiện nay trên các mặt: tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1 . Phương pháp luận - Tiếp cận Hệ thống – Cấu trúc: xem xét đối tượng nghiên cứu như một bộ phận của hệ thống toàn vẹn, vận động và phát triển thông qua việc giải quyết mâu thuẫn nội tại. Đội ngũ giáo viên và công tác quản lý đội ngũ giáo viên luôn có mối quan hệ biện chứng với các yếu tố khác trong sự phát triển của trường TCKT Hải quân.Thông qua việc nghiên cứu, sẽ phát hiện ra những yếu tố mang tính bản chất, tính quy luật của sự vận động và phát triển đội ngũ giáo viên trường TCKT Hải quân. - Tiếp cận Lịch sử – Logic: Quan điểm này giúp người nghiên cứu xác định phạm vi không gian, thời gian và điều kiện hoàn cảnh cụ thể, để điều tra thu thập số liệu chính xác, từ đó phát hiện ra những mối liên hệ đặc trưng về quá khứ - hiện tại - tương lai của đối tượng nghiên cứu và trình bày công trình nghiên cứu theo một trình tự logic phù hợp. Đội ngũ giáo viên trường TCKT Hải quân xuất phát từ trường công nhân kỹ thuật Ba son; do đó có nh