Luận văn Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh cần thơ

CẦN THƠ - 2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH -----  ----- LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH CẦN THƠ Giáo viên hướng dẫn Sinh viên thực hiện MAI LÊ TRÚC LIÊN TRẦN THỊ KIM Mã số SV: 4054139 Lớp: Kinh tế nông nghiệp 1, K31 Mã số Lớp: KT0523A1 Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimi LỜI CẢM TẠ Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy cô của Khoa Kinh tế - Quản trị Kinh doanh cũng như Quý Thầy cô của Trường Đại Học Cần Thơ đã tận tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức lẫn phương pháp cho tôi trong suốt bốn năm học qua. Đây là niềm tin và là cơ sở vững chắc nhất để tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp này. Đặc biệt, tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Cô Mai Lê Trúc Liên, giáo viên hướng dẫn luận văn của tôi, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. Tôi xin kính lời cảm ơn đến Ban Giám Đốc, các Cô, Chú, Anh, Chị ở các phòng ban Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, chi nhánh Cần Thơ. Xin chân thành cảm ơn Chị Lê Yến Oanh, Trưởng phòng Vốn, Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh Cần Thơ, cùng các Anh, Chị trong phòng Vốn đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện tốt nhất cho tôi trong quá trình thực tập tại Ngân hàng. Tôi cũng kính lời biết ơn đến gia đình và bạn bè đã giúp đỡ tôi cũng như động viên suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Quý Thầy Cô, Ban Giám đốc cùng toàn thể cán bộ công nhân viên trong Ngân hàng Vietcombank Cần Thơ và các bạn sinh viên nhằm góp phần nâng cao giá trị của đề tài luận văn này hơn. Xin chân thành cảm ơn, Trần Thị Kim Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimii LỜI CAM ĐOAN  Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. Ngày …. tháng………năm …….. Sinh viên thực hiện Trần Thị Kim Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimiii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP  ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Ngày …. tháng ……năm…….. Thủ trưởng đơn vị Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimiv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  Họ và tên Giáo viên Hướng dẫn: MAI LÊ TRÚC LIÊN Học vị: Cử nhân Chuyên ngành: Tài chính – ngân hàng Cơ quan công tác: Trường Đại Học Cần Thơ. MSSV: 4054139 Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp. Tên đề tài: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, chi nhánh Cần Thơ. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 2. Hình thức: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn, tính cấp thiết của đề tài: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 4. Độ tin cậy của số liệu, tính hiện đại của luận văn: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 5. Nội dung và kết quả đạt được: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 6. Các nhận xét khác: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… 7. Kết luận: …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Cần Thơ, ngày …. tháng ….. năm….. Giáo viên hướng dẫn Mai Lê Trúc Liên Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN  …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… Ngày …. tháng….. năm…… Giáo viên phản biện Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimvi MỤC LỤC ---- TRANG CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ............................................................................. 1 1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI.................................................................. 1 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................ 2 1.2.1. Mục tiêu chung ................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể.................................................................................... 2 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ..................................................................... 3 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU........................................................................... 3 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ............................................................................ 3 1.6. KẾT CẤU LUẬN VĂN .............................................................................. 4 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................................................. 6 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ............................................................................. 6 2.1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại (NHTM) ......................................... 6 2.1.2. Chức năng của NHTM ........................................................................ 7 2.1.3. Vai trò của NHTM .............................................................................. 8 2.1.4. Các nguồn vốn của NHTM.................................................................. 9 2.1.5. Những nguyên tắc trong việc quản lý tiền gửi của khách hàng .......... 14 2.1.6. Lãi suất huy động vốn ....................................................................... 15 2.1.7. Những rủi ro thường gặp trong huy động vốn.................................... 15 2.1.8. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả huy động vốn..................................... 16 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU............................................................. 20 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ............................................................ 20 2.2.2. Phương pháp phân tích số liệu........................................................... 20 CHƯƠNG 3: KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH CẦN THƠ ........................................................ 22 3.1. GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM, CHI NHÁNH CẦN THƠ ............................................................................... 22 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ........................................................ 22 Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimvii 3.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Vietcombank Cần Thơ .......................... 23 3.1.3. Cơ cấu tổ chức nhân sự và nhiệm vụ chính của các bộ phận .............. 24 3.1.3.1. Tình hình nhân sự ..................................................................... 24 3.1.3.2. Cơ cấu tổ chức .......................................................................... 25 3.1.3.3. Chức năng và nhiệm vụ các phòng ban ..................................... 27 3.2. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA VIETCOMBANK CẦN THƠ QUA 3 NĂM 2006 – 2008 ..................................................................... 30 3.2.1. Về thu nhập ....................................................................................... 31 3.2.2. Về chi phí.......................................................................................... 32 3.2.3. Về lợi nhuận..................................................................................... 33 3.3. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA VCB CẦN THƠ.............. 34 3.3.1. Thuận lợi........................................................................................... 34 3.3.2. Khó khăn........................................................................................... 35 3.4. ĐỊNH HƯỚNG CỦA VCB CẦN THƠ TRONG NĂM 2009 .................... 35 CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG TMCP VIỆT NAM, CHI NHÁNH CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ............................................................................. 37 4.1. PHÂN TÍCH CƠ CẤU VỐN CỦA VCB CẦN THƠ................................ 37 4.1.1. Phân tích kết cấu nguồn vốn của VCB Cần Thơ ................................ 37 4.1.2. Kết quả huy động vốn của VCB Cần Thơ trong 3 năm 2006 – 2008 ................................................................................................ 39 4.1.2.1. Vốn huy động từ thị trường liên ngân hàng ............................... 41 4.1.2.2. Vốn huy động từ khách hàng..................................................... 42 4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN CỦA VCB CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ......................................................................................... 43 4.2.1. Tiền gửi không kỳ hạn....................................................................... 43 4.2.1.1. Tiền gửi thanh toán ................................................................... 43 4.2.1.2. Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn................................................ 45 4.2.1.3. Tiền gửi chuyên dùng ............................................................... 46 4.2.2. Tiền gửi có kỳ hạn............................................................................. 46 4.2.2.1. Tiền gửi kỳ hạn dưới 12 tháng .................................................. 47 4.2.2.2. Tiền gửi kỳ hạn trên 12 tháng.................................................... 47 P. KTNB Tổ Chức Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimviii 4.2.3. Tình hình phát hành giấy tờ có giá .................................................... 48 4.2.4. Phân tích vốn huy động theo ngoại tệ và nội tệ.................................. 49 4.3. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢHUY ĐỘNG VỐN CỦA VCB CẦN THƠ ......... 50 4.3.1. Tỷ trọng từng phương thức huy động vốn trên tổng vốn huy động .... 50 4.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá về vốn huy động vốn của VCB Cần Thơ ......... 52 4.3.2.1. Vốn huy động / tổng nguồn vốn ................................................ 52 4.3.2.2. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả huy động vốn của VCB Cần Thơ ................................................................................................................. 52 4.3.2.3. So sánh tỷ trọng vốn huy động của VCB Cần Thơ trên tổng vốn huy động của các Ngân hàng trên địa bàn......................................................... 56 4.3.2.4. Tổng dư nợ trên tổng vốn huy động .......................................... 57 4.4. PHÂN TÍCH VẤN ĐỀ CẠNH TRANH LÃI SUẤT ................................. 58 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM, CHI NHÁNH CẦN THƠ ....................................................................................................... 61 5.1. NHỮNG ĐIỂM MẠNH CỦA VCB CẦN THƠ ........................................ 61 5.1.1. Tình hình nhân sự.............................................................................. 61 5.1.2. Sản phẩm dịch vụ .............................................................................. 61 5.1.3. Hoạt động Marketing ........................................................................ 62 5.2. MỘT SỐ TỒN TẠI VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN ............................................................................................................... 62 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................. 69 6.1. KẾT LUẬN............................................................................................... 69 6.2. KIẾN NGHỊ .............................................................................................. 69 6.2.1. Đối với ngân hàng Nhà nước............................................................. 70 6.2.2. Đối với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam .......................... 70 6.2.3. Đối với Chính quyền Thành phố Cần Thơ ......................................... 71 6.2.4. Đối với bản thân Vietcombank Cần Thơ ........................................... 71 TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................. 72 DANH MỤC BẢNG Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimix ---- TRANG Bảng 01: TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA VCB GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ......................................................................................... 30 Bảng 02: CƠ CẤU VỐN CỦA VCB CẦN THƠ QUA CÁC NĂM ............ 37 Bảng 03: TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN CỦA VCB CẦN THƠ.............. 40 Bảng 04: TÌNH HÌNH TIỀN GỬI KHÔNG KỲ HẠN QUA 3 NĂM.......... 43 Bảng 05: TÌNH HÌNH PHÁT HÀNH THẺ TÍN DỤNG ............................. 44 Bảng 06: TÌNH HÌNH TIỀN GỬI CÓ KỲ HẠN QUA 3 NĂM .................. 47 Bảng 07: TÌNH HÌNH PHÁT HÀNH GIẤY TỜ CÓ GIÁ QUA 3 NĂM– 2008 ................................................................................................................. 48 Bảng 08: VỐN HUY ĐỘNG PHÂN THEO NGOẠI TỆ, NỘI TỆ .............. 49 Bảng 09: TỶ TRỌNG CỦA TỪNG PHƯƠNG THỨC HUY ĐỘNG TRÊN TỔNG VỐN HUY ĐỘNG ............................................................................... 51 Bảng 10: TỶ TRỌNG VỐN HUY ĐỘNG TRÊN TỔNG NGUỒN VỐN ... 52 Bảng 11: TỔNG HỢP CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN .................................................................................................. 53 Bảng 12: VỐN HUY ĐỘNG CỦA VCB CẦN THƠ TRÊN TỔNG VỐN HUY ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN.............................. 56 Bảng 13: TỔNG DƯ NỢ TRÊN TỔNG VỐN HUY ĐỘNG QUA 3 NĂM 2006 – 2008 ..................................................................................................... 57 Bảng 14: LÃI SUẤT HUY ĐỘNG TIỀN GỬI TIẾT KIỆM BẰNG VNĐ CỦA CÁC NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN NGÀY 26/12/2008..................... 59 Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimx DANH MỤC HÌNH ---- TRANG Hình 01: CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.................................................................................................. 5 Hình 02: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC VCB CẦN THƠ ............................................ 26 Hình 03: SO SÁNH TÌNH HÌNH THU NHẬP CỦA VCB CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ......................................................................................... 31 Hình 04: SỰ BIẾN ĐỘNG KHOẢN MỤC CHI PHÍ CỦA VCB CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ................................................................................ 32 Hình 05: SỰ BIẾN ĐỘNG VỀ LỢI NHUẬN CỦA VCB CẦN THƠ TRONG GIAI ĐOẠN 2006 – 2008 ................................................................................ 33 Hình 06: CƠ CẤU VỐN CỦA VCB CẦN THƠ QUA 3 NĂM 2006 -2008................................................................................................. 38 Hình 07: TÌNH HÌNH HUY ĐỘNG VỐN TỪ TTLNH CỦA VCB CẦN THƠ ................................................................................................................. 41 Hình 08: TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN VỀ SỐ LƯỢNG THẺ TÍN DỤNG CỦA VCB CẦN THƠ............................................................................................... 44 Hình 09: BIẾN ĐỘNG TIỀN GỬI TIẾT KIỆM KHÔNG KỲ HẠN TẠI VCB CẦN THƠ........................................................................................................ 45 Hình 10: VỐN HUY ĐỘNG CỦA VCB CẦN THƠ TRONG TỔNG VỐN HUY ĐỘNG TRÊN ĐỊA BÀN ........................................................................ 57 Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimxi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ---- ANZ (Autralia and Newzealand Banking Group): Tập đoàn Ngân hàng hữu hạng Autralia và Newzealand. ABC: Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu ABBank: Ngân hàng thương mại cổ phần An Bình Agribank: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam ATM (Automatic Teller Machine): Máy rút tiền tự động ĐVT: Đơn vị tính Eximbank: Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam HĐQT: Hội đồng quản trị HSBC: Ngân hàng toàn cầu am hiểu địa phương Incombank: Ngân hàng Công Thương Việt Nam L/C (Letter of Credit): Thư tín dụng NHNN: Ngân hàng Nhà nước NHTM: Ngân hàng thương mại NHTW: Ngân hàng Trung ương PDG: Phòng giao dịch TMCP: Thương mại cổ phần TCTD: Tổ chức tín dụng TTLNH: Thị trường liên Ngân hàng VCB (Vietcombank): Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam VNĐ: Việt Nam đồng WTO (World Trade Organization): Tổ chức thương mại Thế giới Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại VCB Cần Thơ GVHD: Mai Lê Trúc Liên Trang SVTH: Trần Thị Kimxii TÓM TẮT ---- Nguồn vốn kinh doanh của các Ngân hàng chủ yếu từ vốn huy động, song trong nền kinh tế hội nhập hiện nay công tác huy động vốn càng trở nên khó khăn hơn do sự cạnh tranh gay gắt giữa các Ngân hàng và đặt biệt là có sự tham gia của các Ngân hàng nước ngoài. Chính vì thế, việc phân tích thực trạng huy động vốn tại VCB Cần Thơ trong 3 năm 2006 – 2008 nhằm kịp thời đưa giải pháp cho công tác huy động vốn hiệu quả hơn với những mục tiêu cụ thể: (1) Phân tích và đánh giá hiệu quả trong công tác huy động vốn. (2) Phân tích điểm mạnh, điểm yếu của VCB Cần Thơ trong huy động vốn. (3) Đề ra giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn. Trước hết, có thể khẳng định rằng kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng trong 3 năm qua khá tốt tuy có sự biến động, cụ thể năm 2007 tăng 71,88% so với năm 2006 và năm 2008 giảm 65,45% so với năm 2007. Lợi nhuận giảm trong năm 2008 là do chi phí hoạt động tăng quá lớn so với tốc độ tăng thu nhập. Về tổng nguồn vốn huy động của Ngân hàng tăng liên tục trong 3 năm với tỷ lệ tăng năm sau so với năm trước trên 16%. Kết quả này cho thấy Ngân hàng đã giảm sự phụ thuộc vào nguồn vốn vay từ Ngân hàng Trung ương. Đánh giá về việc huy động vốn của VBC Cần Thơ được xem là khá hiệu quả. Bởi vì Ngân thu nhập từ một đồng vốn huy động của Ngân hàng trong năm 2008 chỉ còn 0,0108 đồng lợi nhuận. Thêm vào đó chi phí huy động tăng quá nhanh do lãi