Luận văn Thực trạng và một số giải pháp tạo vốn cho phát triển phương tiện vận tải và cơ khí đóng mới ngành đường sắt

1. Tính cấp thiết của đề tài Lý luận cũng nhưthực tiễn đã chỉ ra rằng, bất cứ chương trình, dự án sản xuất nào đều cần phải có vốn. Với mỗi loại hình sản xuất lại có một hình thức huy động vàsử dụng vốn khác nhau. Nguồn vốn dành cho đầu tưphát triển có đặc điểm riêng biệt so với các hình thức sử dụng vốn khác, nhưng đều phải cân đối giữa lượng vốn đầu tư, thời gian hoàn vốn, lãi suất vàhiệu quả sử dụng vốn. ởTổng công ty Đường sắt trong nhiều năm qua, do thu không đủ chi nên không trích đủ khấu hao theo qui định của nhànước. Vì vậy, cơ sở vật chất kỹ thuật của khối vận tải chưa được đầu tưđủ, đầu máy ư toa xe xuống cấp, cải tạo chắp vá, lạc hậu. Mặt khác, nếu trích đủ khấu hao cũng không có khả năng mua đầu máy mới (200 tỷ/ năm), khấu hao chỉ đủ để đóng mới một phần toa xe khách vàtập trung cải tạo giữ vững chất lượng cơ sở vật chất. Trong những năm gần đây ngành Đường sắt đã được Chính phủ vàcác cơ quan Nhànước quan tâm tạo điều kiện về đầu tưphát triển. Để phù hợp với cơ chế thị trường, năm 1994 Chính phủ đã có Thông báo 46/ CP cho phép kết cấu hạ tầng đường sắt tách ra khỏi vận tải, kinh phí quản lý vàsửa chữa kết cấu hạ tầng đường sắt do Nhànước cấp vốn. Đây làđiều kiện thuận lợi mang tính quyết định cho kinh doanh vận tải tiến đến cân bằng thu chi vàcó lãi. Tuy nhiên, các nguồn vốn đều thấp so với nhu cầu sử dụng của ngành, nhất làvốn chi đầu tưcho phương tiện vận tải. Nguồn chủ yếu cho lĩnh vực này lànguồn khấu hao tài sản cố định, màtài sản cố định ngành đường sắt phần lớn đầu tư20ư 30 năm nên giá trị còn lại rất tháp. Đầu tưban đầu cho phương tiện vận tải đường sắt lại lớn, vì vậy vốn làvấn đề rất phải quan tâm. Vận tải đường sắt làngành vừa kinh doanh vừa mang tính phục vụ và trong một thời gian dài chịu ảnh hưởng của chiến tranh, thiên tai vàcơ chế bao cấp nên cơ sở vật chấtcủa khối vận tải lạc hậu vàxuống cấp nghiêm trọng: hầu hết các đầu máy với kỹ thuật lạc hậu vàcông suất nhỏ, toa xe chất lượng kém vàphần lớn đã sử dụng trên 30 năm. Những khó khăn này đã làm giảm tính cạnh tranh của vận tải đường sắt so với các phương thức vận tải khác vì giá cước vận chuyển cao vàcác điều kiện phục vụ khách hàng chưa đáp ứng kịp nhu cầu của nền kinh tế thị trường. Trước yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá vàhiện đaị hoá đất nước, cũng nhưyêu cầu hội nhập quốc tế, việc tạo vốn để đầu tưphát triển của khối vận tải đường sắt, việc hiện đại hoá vànâng cao tính cạnh tranh của ngành sản xuất vật chất đặc biệt này làvô cùng cần thiết. Nếu có đầu tưvượt hẳn lên để đổi mới thì sẽ tăng được lượng trích khấu hao vàđồng thời tăng được sản lượng, doanh thu vận tải, từđó lại có nguồn để đầu tưtiếp vàcứ quay vòng nhưvậy thì ngành đường sắt mới phát triển được. Vì vậy, vấn đề rất bức xúc hiện nay làlàm thế nào để tạo vốn đầu tư cho ngành đường sắt màtrước hết để phát triển phương tiện vận tải vàcơ khí đóng mới. Đó cũng làlý do màhọc viên chọn đề tài nghiên cứu: "Thực trạng vàgiải pháp tạo vốn cho phát triển phương tiện vận tải vàcơ khí đóng mới ngành đường sắt". 2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích của luận văn là trên cơ sở làm rõ những lý luận vànghiên cứu thực trạng về phương tiện vận tải, mạng cơ khí, tình hình vốn cho phát triển phương tiện vận tải của đường sắt vàchế độ chính sách liên quan đến phát triển cơ khí của Nhànước, từ đó tìm ra những giải pháp huy động vốn cho phát triển phương tiện vận tải vàcơ khí đóng mới đường sắt được sử dụng nguồn tín dụng ưu đãi của Quỹ hỗ trợ phát triển vàđược hưởng một số chính sách ưu đãi khác của Nhànước. Để đáp ứng được mục đích trên, nhiệm vụ đặt ra là: • Làm rõ cơ sở lý luận về vốn nói chung, vốn cho phương tiện vận tải đường sắt nói riêng. • Làm rõ thực trạng vốn cho phương tiện vận tải đường sắt trong thời gian qua. • Đề xuất các giải pháp tạo vốn cho phát triển phương tiện vận tải vàcơ khí đường sắt được sử dụng nguồn tín dụng ưu đãi của Quỹ hỗ trợ phát triển vàđược hưởng một số chính sách ưu đãi khác của Nhànước. 3. Đối tuợng vàphạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu làcác giải pháp tạo vốn nói chung, giải pháp tạo vốn cho phương tiện vận tải vàcơ khí đường sắt nói riêng. Đây làvấn đề rất quan trọng, đồng thời cũng hết sức khó khăn vàphức tạp. Trong khuôn khổ chuyên đề tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị không cho phép nghiên cứu một cách toàn diện, sâu sắc tất cả các vấn đề của đề tài nêu lên, màchỉ đề cập ở một mức độ cần thiết về cơ sở lý luận vàcơ sở thực tiễn của những nội dung vàgiải pháp tạo vốn cho phát triển phương tiện vận tải vàcơ khí đường sắt được sử dụng nguồn tín dụng ưu đãi của Quỹ hỗ trợ phát triển vàđược hưởng một số chính sách ưu đãi khác của Nhànước. 4. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, đề tài luôn quán triệt phương pháp luận phổ biến, cơ bản làChủ nghĩa duy vật biện chứng vàduy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mácư Lênin, đường lối phát triển kinh tế của Đảng ta, thông qua việc sử dụng tổng hợp các phương pháp thống kê, phân tích số liệu, so sánh trên cơ sở gắn chặt lý luận với thực tiễn, tôn trọng các quy luật kinh tế khách quan để giải quyết những vấn đề bức xúc của thực tiễn đặt ra. Chuyên đề cũng có sự tiếp thu sáng tạo vàcập nhật những thông tin gần đây nhất của ngành đường sắt. 5. Kết cấu của luận văn Luận văn gồm 51 trang. Ngoài phần mở đầu vàkết luận, phần nội dung chính được kết cấu thành 3 chương, 7 mục.