Luận văn Tiềm năng, thực trạng và định hướng khai thác tài nguyên du lịch tỉnh long an theo hướng phát triển bền vững

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH ------------------------- NGUYỄN VĂN THỨC TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DU LỊCH TỈNH LONG AN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÝ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011 NGUYỄN VĂN THỨC TIỀM NĂNG, THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DU LỊCH TỈNH LONG AN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Chuyên ngành: Địa lí học (trừ Địa lí tự nhiên) Mã số: 60 31 95 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÝ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN VĂN THÔNG Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH ------------------------- LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp Hồ Chí Minh, ngày04.tháng10.năm 2011 Tác giả luận văn Nguyễn Văn Thức LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn thạc sỹ, đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến: Ban giám hiệu nhà trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, quý thầy cô trong khoa Địa lý đã tạo cho em một môi trường học tập tốt nhất, với sự dạy dỗ tận tình của quý thầy cô đã bổ sung cho em nguồn kiến thức quý báo và cần thiết nhất cho tương lai của em sau này. Đặc biệt, em xin kính lời cảm ơn và biết ơn sâu sắc đến TS. Trần Văn Thông đã tận tình chỉ dạy cho em, sửa chữa những sai sót, động viên và cho em những lời khuyên quý báu. Trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp em đã gặp nhiều khó khăn trong việc thu thập tư liệu, thông tin thực tế. Qua đây em xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám đốc Sở Văn hóa – Thể Thao – Du Lịch tỉnh Long An, các chú và anh, chị trong phòng Quản lý du lịch đã tận tình giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi và cung cấp một số tài liệu cần thiết cho luận văn của em. Ngoài ra, em xin gửi lời cảm ơn đến cô, chú, anh, chị thuộc các ban ngành tỉnh Long An đã giúp đỡ và cung cấp cho em các tài liệu cần thiết để thực hiện luận văn một cách tốt nhất. Xin nhận nơi đây lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất! Tp Hồ Chí Minh, ngày04.tháng10.năm 2011 Học viên thực hiện Nguyễn Văn Thức MỤC LỤC 1TLỜI CAM ĐOAN1T ......................................................................................................... 3 1TLỜI CẢM ƠN1T............................................................................................................... 4 1TMỤC LỤC1T .................................................................................................................... 1 1TDANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT1T ............................................................................ 6 1TPHẦN MỞ ĐẦU1T ........................................................................................................... 7 1T . Tính cấp thiết đề tài1T ..................................................................................................................... 7 1T2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài1T ...................................................................................................... 8 1T3. Phạm vi nghiên cứu1T ..................................................................................................................... 8 1T4. Lịch sử nghiên cứu1T ...................................................................................................................... 8 1T5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu1T ............................................................................ 8 1T6. Cấu trúc của đề tài1T ..................................................................................................................... 11 1TCấu trúc luận văn bao gồm 3 phần: phần mở đầu, phần nội dung và phần kết luận. Phần nội dung của luận văn gồm có 3 chương:1T ................................................................................... 11 1TChương 1: Cơ sở lí luận.1T ...................................................................................................... 11 1TChương 2: Tiềm năng, hiện trạng khai thác tài nguyên du lịch tỉnh Long An.1T ....................... 11 1TChương 3: Định hướng và giải pháp khai thác tài nguyên du lịch tỉnh Long An theo hướng phát triển bền vững.1T............................................................................................................. 11 1TCHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN1T ................................................................................. 12 1T .1. Khái niệm về du lịch1T .............................................................................................................. 12 1T .2. Khái niệm về tài nguyên du lịch1T ............................................................................................. 12 1T .2.1 Tài nguyên du lịch tự nhiên (TNDLTN)1T ........................................................................... 13 1T .2.1.1 Khái niệm1T ................................................................................................................. 13 1T .2.1.2. Các loại tài nguyên du lịch tự nhiên1T ......................................................................... 13 1T .2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn1T ........................................................................................... 14 1T .2.2.1 Khái niệm1T ................................................................................................................. 14 1T .2.2.2. Các loại tài nguyên du lịch nhân văn1T ........................................................................ 14 1T .3. Phương pháp đánh giá tài nguyên du lịch1T................................................................................ 15 1T .3.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên1T ............................................................................................. 15 1T .3.1.1. Phương pháp đánh giá1T ............................................................................................. 15 1T .3.1.2. Các chỉ tiêu đánh giá1T ............................................................................................... 16 1T .3.2. Tài nguyên du lịch nhân văn1T ........................................................................................... 17 1T .3.2.1.Các chỉ tiêu đánh giá mức độ tập trung di tích theo lãnh thổ:1T .................................... 17 1T .3.2.2. Các chỉ tiêu thể hiện chất lượng di tích:1T ................................................................... 17 1T .4. Các loại hình du lịch1T ............................................................................................................... 18 1T .4.1. Du lịch sinh thái (Ecotourism)1T......................................................................................... 18 1T .4.1.1. Khái niệm về tài nguyên du lịch sinh thái1T ................................................................ 18 1T .4.1.3. Các đặc trưng du lịch sinh thái1T ................................................................................. 20 1T .4.1.4. Các nguyên tắc phát triển du lịch sinh thái1T ............................................................... 22 1T .4.2. Du lịch văn hóa1T ............................................................................................................... 23 1T .4.3. Du lịch MICE ( du lịch công vụ )1T .................................................................................... 23 1T .5. Sản phẩm du lịch1T .................................................................................................................... 24 1T .5.1. Khái niệm sản phẩm du lịch1T ............................................................................................ 24 1T .5.2. Cơ cấu sản phẩm du lịch1T ................................................................................................. 25 1T .5.2.1. Những thành phần tạo lực hút 1T .................................................................................. 25 1T .5.2.2. Cơ sở du lịch1T ........................................................................................................... 25 1T .5.2.3. Dịch vụ du lịch1T ........................................................................................................ 25 1T .5.2.4. Đặc tính của sản phẩm du lịch1T ................................................................................. 25 1T .6. Các nguyên tắc quy hoạch điểm và tuyến du lịch1T .................................................................... 27 1T .6.1. Các nguyên tắc quy hoạch điểm du lịch.1T .......................................................................... 27 1T .6.1.1. Nguyên tắc thị trường1T .............................................................................................. 27 1T .6.1.2. Nguyên tắc hiêu quả và lợi ích1T ................................................................................. 27 1T .6.1.3. Nguyên tắc sắc thái đặc biệt 1T ..................................................................................... 27 1T .6.1.4. Nguyên tắc bảo vệ1T ................................................................................................... 27 1T .6.2. Các nguyên tắc quy hoạch tuyến du lịch1T .......................................................................... 27 1T .6.2.1. Cân đối giữa thời gian di chuyển và thời gian tham quan1T ......................................... 27 1T .6.2.2. Nội dung của tuyến du lịch phải phong phú, đa dạng và mang tính đặc thù1T .............. 28 1T .6.2.3. Giá cả của tour du lịch phải phù hợp với chất lượng dịch vụ du lịch1T......................... 28 1T .6.2.4. Đảm bảo cho du khách có thời gian phục hồi sức khỏe1T ............................................ 28 1T .6.2.5. Tuyến tham quan du lịch phải kết hợp với mua sắm1T ................................................. 28 1T .7. Phát triển du lịch bền vững1T ..................................................................................................... 28 1T .7.1. Khái niệm phát triển du lịch bền vững1T ............................................................................. 28 1T .7.2. Các nguyên tắc phát triển du lịch bền vững1T ..................................................................... 28 1T .7.3. Các tiêu chuẩn phát triển bền vững1T.................................................................................. 31 1T .7.3.1. Quản lý hiệu quả và bền vững1T .................................................................................. 31 1T .7.3.2. Gia tăng lợi ích kinh tế xã hội và giảm thiểu tác động tiêu cực đến cộng đồng địa phương1T................................................................................................................................. 31 1T .7.3.3. Gia tăng lợi ích đối với các di sản văn hóa và giảm nhẹ các tác động tiêu cực1T .......... 32 1T .7.3.4. Gia tăng lợi ích môi trường và giảm nhẹ tác động tiêu cực1T ....................................... 32 1TCHƯƠNG 2: TIỀM NĂNG, HIỆN TRẠNG KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DU LỊCH TỈNH LONG AN1T ............................................................................................. 35 1T2.1. Tổng quan về tỉnh Long An1T .................................................................................................... 35 1T2.1.1. Vị trí địa lý1T ..................................................................................................................... 35 1T2.1.2. Lịch sử hình thành1T .......................................................................................................... 35 1T2.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội1T ................................................................................................ 37 1T2.1.3.1. Dân số 1T ..................................................................................................................... 37 1T2.1.3.2. Lao động1T ................................................................................................................. 39 1T2.1.3.3. Cơ cấu GDP của tỉnh1T ............................................................................................... 40 1T2.1.3.4. Thu nhập bình quân trên đầu người1T.......................................................................... 40 1T2.2. Đánh giá tiềm năng du lịch tỉnh Long An1T ............................................................................... 41 1T2.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên1T ............................................................................................. 41 1T2.2.1.1. Địa hình1T................................................................................................................... 41 1T2.2.1.2. Khí hậu1T .................................................................................................................... 42 1T2.2.1.3. Tài nguyên nước1T ...................................................................................................... 43 1T2.2.1.4. Tài nguyên thực, động vật 1T ....................................................................................... 44 1T2.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn1T ........................................................................................... 45 1T2.2.2.1. Di tích lịch sử văn hóa1T ............................................................................................. 45 1T2.2.2.2. Lễ hội1T ...................................................................................................................... 50 1T2.2.2.3. Dân tộc, bản sắc văn hóa, các làng nghề truyền thống, văn hóa ẩm thực1T .................. 51 1T2.2.2.4. Hệ thống các bảo tàng1T.............................................................................................. 53 1T2.2.3. Xếp hạng các điểm tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn1T ............................................ 53 1T2.2.3.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên1T ..................................................................................... 53 1T2.2.3.2. Tài nguyên du lịch nhân văn1T .................................................................................... 55 1T2.2.4. Các loại hình du lịch đa dạng khác1T .................................................................................. 57 1T2.2.5. Các điểm du lịch, tuyến du lịch1T ....................................................................................... 60 1T2.2.5.1. Hệ thống các điểm tham quan du lịch1T ...................................................................... 60 1T2.2.5.2. Hệ thống các tuyến du lịch1T....................................................................................... 62 1T2.2.6. Thực trạng về công tác bảo tồn tài nguyên du lịch1T ........................................................... 63 1T2.3. Đánh giá các nguồn lực phát triển du lịch1T ............................................................................... 64 1T2.3.1. Cơ sở hạ tầng1T .................................................................................................................. 64 1T2.3.1.1 Hệ thống giao thông vận tải1T ...................................................................................... 64 1T2.3.1.2. Hệ thống thông tin liên lạc - viễn thông quốc tế1T ....................................................... 64 1T2.3.1.3. Hệ thống điện1T .......................................................................................................... 65 1T2.3.1.4. Hệ thống nước1T ......................................................................................................... 65 1T2.3.2. Cơ sở vật chất - kĩ thuật1T .................................................................................................. 67 1T2.3.3. Lao động du lịch1T ............................................................................................................. 68 1T2.3.2.1. Số lượng lao động du lịch1T ........................................................................................ 68 1T2.3.2.2. Chất lượng lao động du lịch1T ..................................................................................... 69 1T2.3.4. Đầu tư du lịch1T ................................................................................................................. 70 1T2.3.4.1. Tổng dự án1T .............................................................................................................. 70 1T2.3.4.2. Tổng vốn đầu tư1T ...................................................................................................... 71 1T2.4. Tình hình kinh doanh du lịch1T .................................................................................................. 71 1T2.4.1. Thị trường khách du lịch quốc tế và nội địa1T ..................................................................... 71 1T2.4.2. Doanh thu du lịch1T ............................................................................................................ 72 1T2.4.3. Thu nhập bình quân lao động du lịch tỉnh.1T ....................................................................... 73 1T2.5. Đánh giá về sự phát triển bền vững du lịch tỉnh1T ...................................................................... 73 1T2.5.1. Quản lý1T ........................................................................................................................... 73 1T2.5.2. Kinh tế1T ............................................................................................................................ 74 1T2.5.3. Di sản1T ............................................................................................................................. 74 1T2.5.4. Môi trường1T ...................................................................................................................... 75 1T2.6. Đánh giá chung về tiềm năng thực trạng du lịch tỉnh Long An1T ................................................ 75 1T2.6.1. Thuận lợi:1T ....................................................................................................................... 75 1T2.6.2. Hạn chế :1T......................................................................................................................... 76 1TCHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DU L ỊCH TỈNH LONG AN THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG1T ..................... 78 1T3.1. Các định hướng phát triển du lịch tỉnh Long An1T ..................................................................... 78 1T3.1.1. Cơ sở khoa học để xây dựng định hướng1T ......................................................................... 78 1T3.1.2. Định hướng phát triển của du lịch tỉnh Long An 2010 - 20201T .......................................... 78 1T3.1.2.1. Định hướng bảo tồn và phát triển tài nguyên và môi trường du lịch1T ......................... 78 1T3.1.2.2. Định hướng về phát triển các sản phẩm du lịch1T ........................................................ 79 1T3.1.2.3. Định hướng về đào tạo nguồn nhân lực1T .................................................................... 79 1T3.1.2.4. Định hướng về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kĩ thuật 1T .................. 81 1T3.1.2.5. Định hướng về công tác quảng bá và xúc tiến du lịch1T............................................... 82 1T3.1.2.6. Định hướng về công tác quản lí du lịch1T .................................................................... 83 1T3.2. Các chỉ tiêu dự báo 1T ................................................................................................................. 84 1T3.2.1. Dự báo về số lượng khách đến Long An 2010 – 20201T ..................................................... 84 1T3.2.2. Dự báo về doanh thu du lịch1T................................................................................