Phương pháp seminar là một hình thức tự học kết hợp với thảo luận khoa
học, thường được sử dụng ở trường Đại học, Cao đẳng. Seminar được xem như một
loại bài tập tự học bắt buộc, khi giảng viên sử dụng phương pháp seminar thì sinh
viên buộc phải đọc tài liệu, tìm kiếm thông tin để hoàn tất nhiệm vụ học tập. Qua
các buổi seminar, sinh viên được rèn luyện kỹ năng tự học, biết cách giải quyết vấn
đề, mở rộng và đào sâu trí thức
Môn Hóa Đại cương có một số nội dung thích hợp để giảng viên sử dụng
phương pháp seminar, tổ chức cho sinh viên báo cáo theo từng chủ đề cụ thể. Thêm
vào đó, ở trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, môn Hóa Đại cương được tổ chức
cho sinh viên năm nhất học vào học kì I, khi đó kiến thức hóa học phổ thông khá
đầy đủ, sinh viên có khả năng thực hiện tốt các báo cáo seminar.
Từ những lí do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài : TỔ CHỨC SEMINAR
TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA ĐẠI CƯƠNG Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ
THUẬT CAO THẮNG TP HỒ CHÍ MINH với mong muốn góp phần vào việc đổi
mới phương pháp, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên, nâng
cao hiệu quả dạy học.
136 trang |
Chia sẻ: duongneo | Lượt xem: 2175 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Tổ chức seminar trong dạy học môn hóa đại cương ở trường cao đẳng kỹ thuật Cao Thắng tp Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM
Ö Ö
Vũ Thị Ngọc Mai
TỔ CHỨC SEMINAR TRONG DẠY HỌC
MÔN HÓA ĐẠI CƯƠNG Ở TRƯỜNG
CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CAO THẮNG
TP HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh – 2011
2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM
Ö Ö
Vũ Thị Ngọc Mai
TỔ CHỨC SEMINAR TRONG DẠY
HỌC MÔN HÓA ĐẠI CƯƠNG Ở
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT CAO
THẮNG TP HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành : Lí luận và phương pháp dạy học môn Hóa học
Mã số : 60 14 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC :
PGS. TS. TRẦN LÊ QUAN
Thành phố Hồ Chí Minh – 2011
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi
còn được sự giúp đỡ quý báu của các thầy cô, bạn bè, các anh chị em
đồng nghiệp, các em sinh viên và những người thân trong gia đình. Tôi
xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến :
Thầy Trần Lê Quan, trưởng khoa Hóa học trường Đại học KHTN
TPHCM và Thầy Trịnh Văn Biều, nguyên trưởng khoa Hóa học trường
ĐHSP TPHCM đã tận tình hướng dẫn, động viên, chỉnh sửa, giúp đỡ
em hoàn thành luận văn này.
Các thầy cô giáo khoa Hóa trường ĐHSP TPHCM và ĐHSP Hà
Nội đã trực tiếp giảng dạy cho em trong suốt khóa học.
Các anh chị em đồng nghiệp, các bạn học viên K17, K18, K19
trường ĐHSP TPHCM, các em sinh viên trường Cao đẳng Kỹ thuật
Cao Thắng đã giúp đỡ tôi trong quá trình điều tra thực trạng và thực
nghiệm sư phạm.
Phòng Sau đại học trường ĐHSP TPHCM.
Ban Giám hiệu trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng.
Một lần nữa, xin gởi đến tất cả mọi người lòng biết ơn chân thành
và sâu sắc nhất.
Tác giả
Vũ Thị Ngọc Mai
4
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BT : Bài tập
CĐ : Cao đẳng
CTCT : Công thức cấu tạo
ĐC : Đối chứng
ĐH : Đại học
ĐHSP : Đại học Sư phạm
GDĐH : Giáo dục đại học
GV : Giảng viên
HĐC : Hóa Đại cương
HS : Học sinh
NXB : Nhà xuất bản
PP : Phương pháp
SV : Sinh viên
TN : Thực nghiệm
5
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Quan niệm của GV về seminar..................................................................... 26
Bảng 1.2. Ý kiến của GV về tác dụng của seminar ...................................................... 26
Bảng 1.3. Mức độ phù hợp của “Việc tổ chức seminar trong dạy học môn HĐC”...... 27
Bảng 1.4. Mức độ sử dụng seminar trong dạy học môn HĐC...................................... 27
Bảng 1.5. Loại seminar thường được GV sử dụng ....................................................... 27
Bảng 1.6. Mức độ GV kiểm tra sự chuẩn bị bài của SV............................................... 27
Bảng 1.7. Mức độ thực hiện việc tổ chức cho SV cùng tham gia đánh giá.................. 28
Bảng 1.8. Ý kiến của GV về các nội dung seminar ...................................................... 28
Bảng 1.9. Những khó khăn khi tổ chức seminar........................................................... 29
Bảng 1.10. Những biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức seminar báo cáo..................... 29
Bảng 1.11. Tỉ lệ sinh viên đạt yêu cầu môn Hóa đại cương (≥5 điểm) ........................ 30
Bảng 3.1. Các lớp TN – ĐC........................................................................................... 89
Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả bài kiểm tra ....................................................................... 93
Bảng 3.3. Phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích của lớp TN1 – ĐC1 ............. 94
Bảng 3.4. Phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích của lớp TN2 – ĐC2 ............. 95
Bảng 3.5. Phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích của lớp TN3 – ĐC3 ............. 96
Bảng 3.6. Phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích của lớp TN4 – ĐC4 ............. 97
Bảng 3.7. Phân phối tần số, tần suất và tần suất lũy tích các lớp TN – ĐC.................. 98
Bảng 3.8. Tổng hợp kết quả học tập các lớp TN –ĐC................................................... 99
Bảng 3.9. Tổng hợp các tham số đặc trưng ............................................................................. 100
Bảng 3.10. Các tham số thống kê ............................................................................................. 100
Bảng 3.11. Cảm nghĩ của SV sau khi học các bài theo phương pháp seminar............. 101
Bảng 3.12. Tác dụng của việc tổ chức seminar trong dạy học môn Hóa đại cương................. 101
Bảng 3.13. Biểu hiện của SV khi tham gia seminar ................................................................. 102
Bảng 3.14. Kết quả SV thu được qua các buổi seminar ........................................................... 102
6
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1.1. Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng ................................................. 18
Hình 3.1. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN1 – ĐC1............................................ 94
Hình 3.2. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN2 – ĐC2............................................ 95
Hình 3.3. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN3 – ĐC3............................................ 96
Hình 3.4. Đồ thị đường lũy tích của lớp TN4 – ĐC4............................................ 97
Hình 3.5. Đồ thị đường lũy tích các lớp TN – ĐC ................................................ 98
Hình 3.6. Biểu đồ tổng hợp kết quả học tập các lớp TN – ĐC...............................99
1
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Nghị quyết số 14/2005/NQ-CP ngày 21/5/2005 của Chính phủ về đổi mới cơ
bản và toàn diện GDĐH Việt Nam giai đoạn 2006 – 2020 đã chỉ rõ : “ Triển khai
đổi mới phương pháp đào tạo theo 3 tiêu chí : trang bị cách học; phát huy tính chủ
động của người học; sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong hoạt động
dạy và học. Khai thác các nguồn tư liệu giáo dục mở và nguồn tư liệu trên mạng
Internet.” Công cuộc đổi mới phương pháp dạy học ở nước ta nói chung và giáo dục
CĐ, ĐH nói riêng đã và đang diễn ra mạnh mẽ theo định hướng trên. Để thực hiện
việc đổi mới phương pháp dạy học, người dạy phải luôn luôn hướng đến người học,
tạo điều kiện buộc người học làm việc, sử dụng các phương pháp dạy học phù hợp
với đặc trưng của cấp học, môn học, nội dung bài học.
Phương pháp seminar là một hình thức tự học kết hợp với thảo luận khoa
học, thường được sử dụng ở trường Đại học, Cao đẳng. Seminar được xem như một
loại bài tập tự học bắt buộc, khi giảng viên sử dụng phương pháp seminar thì sinh
viên buộc phải đọc tài liệu, tìm kiếm thông tin để hoàn tất nhiệm vụ học tập. Qua
các buổi seminar, sinh viên được rèn luyện kỹ năng tự học, biết cách giải quyết vấn
đề, mở rộng và đào sâu trí thức
Môn Hóa Đại cương có một số nội dung thích hợp để giảng viên sử dụng
phương pháp seminar, tổ chức cho sinh viên báo cáo theo từng chủ đề cụ thể. Thêm
vào đó, ở trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, môn Hóa Đại cương được tổ chức
cho sinh viên năm nhất học vào học kì I, khi đó kiến thức hóa học phổ thông khá
đầy đủ, sinh viên có khả năng thực hiện tốt các báo cáo seminar.
Từ những lí do trên đã thôi thúc tôi chọn đề tài : TỔ CHỨC SEMINAR
TRONG DẠY HỌC MÔN HÓA ĐẠI CƯƠNG Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ
THUẬT CAO THẮNG TP HỒ CHÍ MINH với mong muốn góp phần vào việc đổi
mới phương pháp, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của sinh viên, nâng
cao hiệu quả dạy học.
2
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Sử dụng phương pháp seminar trong dạy học môn Hóa Đại cương ở trường Cao
đẳng Kỹ thuật Cao Thắng nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
• Đối tượng nghiên cứu:
Việc tổ chức seminar trong dạy học môn Hóa Đại cương ở trường Cao đẳng Kỹ
thuật Cao Thắng.
• Khách thể nghiên cứu:
Quá trình dạy học hóa học ở trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng.
4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài.
- Tìm hiểu thực trạng việc sử dụng phương pháp seminar trong dạy học môn
Hóa Đại cương ở một số trường đại học, cao đẳng.
- Xây dựng các nguyên tắc lựa chọn nội dung để tổ chức seminar báo cáo;
những chuẩn bị cho một buổi học seminar; qui trình tổ chức một buổi học seminar.
- Thiết kế giáo án, tổ chức seminar báo cáo trong quá trình dạy học môn Hóa
Đại cương trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng.
- Thực nghiệm sư phạm để đánh giá kết quả của đề tài, rút ra bài học kinh
nghiệm.
5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Nội dung nghiên cứu : Chương trình Hóa Đại cương trường Cao đẳng Kỹ
thuật Cao Thắng.
- Phạm vi nghiên cứu : trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng.
- Thời gian nghiên cứu : tháng 7/2010 – tháng 11/2011.
6. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC
Nếu tổ chức tốt hoạt động seminar thì hiệu quả dạy học môn Hóa Đại cương sẽ
tăng lên. Qua việc chuẩn bị các báo cáo được giao và tiến hành seminar, sinh viên
được làm quen với cách đọc tài liệu, tìm kiếm thông tin, viết báo cáo Sinh viên
bước đầu được nghiên cứu khoa học, hình thành kỹ năng tự học, năng động, sáng
3
tạo, yêu thích môn học tạo tiền đề cho việc học tập và nghiên cứu các học phần còn
lại của khóa học.
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận
- Đọc và nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp.
- Phương pháp xây dựng giả thuyết.
- Phương pháp lịch sử.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra thu thập thông tin.
- Phương pháp trò chuyện, phỏng vấn.
- Phương pháp chuyên gia.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn.
7.3. Phương pháp toán học : sử dụng toán thống kê và logic toán học.
8. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
• Làm rõ hơn cơ sở lý luận về phương pháp seminar.
• Thiết kế các bài lên lớp có tổ chức seminar.
• Rút ra những bài học kinh nghiệm để seminar có hiệu quả cao.
4
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Luật Giáo dục, điều 40.2, đã ghi “ Phương pháp đào tạo trình độ cao đẳng, trình
độ đại học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tự
học, tự nghiên cứu, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo
điều kiện cho người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng”. Để đạt được
yêu cầu trên thì cần phải đổi mới phương pháp dạy học.
Định hướng chung về đổi mới phương pháp là phát huy tính tích cực, tự giác,
chủ động, sáng tạo, tự học, kĩ năng vận dụng vào thực tiễn, phù hợp với đặc điểm
của từng môn học, cấp học; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, tạo hứng thú
cho người học, tận dụng được công nghệ mới nhất; khắc phục lối dạy truyền thống,
truyền thụ một chiều các kiến thức có sẵn. Rất cần phát huy cao năng lực tự học,
học suốt đời trong thời đại bùng nổ thông tin. Tăng cường học tập cá thể phối hợp
với hợp tác. Định hướng vào người học được coi là quan điểm định hướng chung
trong đổi mới phương pháp dạy học.
Seminar là một hình thức tổ chức dạy học cơ bản ở trường đại học, cao đẳng và
được sử dụng rộng rãi ở các môn tự nhiên cũng như các môn xã hội. Tổ chức dạy
học bằng seminar, người học thực sự là chủ thể, là trung tâm của quá trình dạy học.
Nhiều giảng viên đã tổ chức seminar trong quá trình dạy học và đúc kết được nhiều
kinh nghiệm thể hiện trong một số bài tham luận, các báo cáo khoa học sau :
1. “Tổ chức seminar cho sinh viên sư phạm ngành Toán thông qua dạy học môn
hình học sơ cấp ở bậc đại học” (2008), ThS Nguyễn Chiến Thắng, khoa Toán - Đại
học Vinh.
2. “ Tổ chức seminar – một biện pháp nâng cao chất lượng dạy, học cho sinh
viên ngành sư phạm vật lý”(2009), TS. Nguyễn Thị Thu Thủy, trường Đại học Cần
Thơ.
5
3. “Tăng cường kỹ năng thuyết trình có sử dụng MS Powerpoint hiệu quả cho
sinh viên chuyên ngữ trường Đại học Quảng Nam”(2010), ThS. Nguyễn Thị Phước
Trà, Kỷ yếu hội thảo “Đổi mới pp dạy học theo hướng tích cực” trường Đại học
Quảng Nam.
4. “Xeminar cần thiết cho đổi mới phương pháp dạy và học ở đại học”, Ths
Ngô Xuân Dậu – tạp chí Đại học và Giáo dục chuyên nghiệp, số tháng 5/2000.
5. “ Tổ chức dạy học thuyết vật lý bằng hình thức seminar”, ThS Vũ Thụy
Hùng – tạp chí Nghiên cứu giáo dục số 2/2000.
Các bài viết trên đã đề cập đến những vấn đề liên quan đến phương pháp
seminar như :
- Tác dụng của seminar : rèn kỹ năng tự học, kỹ năng thuyết trình , nâng
cao hiệu quả dạy học.
- Nhấn mạnh tầm quan trọng của kỹ năng thuyết trình : “Trình bày một bài
thuyết trình có hiệu quả rất quan trọng không những trong học tập, đào tạo mà còn
quan trọng trong công việc, trong kinh doanh và trong truyền thông. Phát triển lòng
tự tin và năng lực trình bày tốt, và có khả năng đứng trước thính giả và nói tốt cũng
là những năng lực hết sức hữu ích cho việc tự phát triển.”
- Cách thức tiến hành seminar, sự chuẩn bị của người dạy và người học ở
những môn học cụ thể.
Thông qua việc thống kê các luận văn, luận án được bảo vệ trong và ngoài
nước về phương pháp dạy học hóa học của các trường Đại học Sư phạm Hà Nội,
trường Đại học Sư phạm TP.HCM chúng tôi chưa tìm thấy đề tài nghiên cứu về
việc tổ chức seminar trong dạy học môn Hóa Đại cương. Chúng tôi có thể kết luận
rằng, đây là một hướng đi mới và có giá trị của luận văn.
1.2. PHƯƠNG PHÁP SEMINAR
1.2.1. Khái niệm
Theo tác giả Nguyễn Cương (2007), trong tài liệu “Phương pháp dạy học
hóa học ở trường phổ thông và đại học – một số vấn đề cơ bản”, [9, tr.370] thì : “
Phương pháp seminar (thảo luận tổ) là một trong những phương pháp dạy học cơ
6
bản ở trường đại học, trong đó các sinh viên trình bày, thảo luận, tranh luận về
những vấn đề khoa học nhất định dưới sự điều khiển trực tiếp của người giảng viên
rất am hiểu vấn đề này”.
Theo tác giả Lê Khánh Bằng (1993), tài liệu “Tổ chức quá trình dạy học
đại học”, [2, tr.120] : “Xemina ở đại học là một trong những hình thức tổ chức dạy
học cơ bản, trong đó người hoc thảo luận các vấn đề khoa học đã tự tìm hiểu theo
sự hướng dẫn cụ thể của giảng viên, người rất am hiểu lĩnh vực của các vấn đề
khoa học đó. Xemina thay hình đổi dạng tùy theo đặc trưng của bộ môn, tùy theo
thành phần của người học và được vận dụng một cách rộng rãi trong các trường
đại học”.
Còn theo tác giả Phan Trọng Ngọ (2005), tài liệu “Dạy học và phương
pháp dạy học trong nhà trường”, [26, tr.234] : “ Xemina là hình thức học tập, trong
đó một nhóm học viên được giao chuẩn bị trước vấn đề nhất định. Sau đó trình bày
trước lớp (nhóm) và thảo luận vấn đề đã được chuẩn bị”.
Như vậy có thế thấy seminar được hiểu theo nhiều góc độ : là “phương pháp
dạy học”, “hình thức tổ chức dạy học” hay “ hình thức học tập”; Ở đây cần chú ý
đến ba đặc trưng cơ bản của seminar là :
- Phải có một chủ đề khoa học nhất định, chứa đựng những nội dung mới
mẻ.
- Phải có sự chuẩn bị cẩn thận (về phía người học cũng như người dạy).
- Phải có người hướng dẫn.
Thiếu một trong ba yếu tố trên, seminar sẽ mất tác dụng. Vì vậy không nên lẫn
lộn seminar với thảo luận dân chủ.
Seminar được xem như một bài học tự học bắt buộc, là khâu thực hành đầu
tiên trong đó sinh viên tập dượt và tự nghiên cứu khoa học.
Trong seminar, GV chủ yếu mới chỉ yêu cầu sinh viên tìm hiểu những tài liệu
tham khảo đã có về một vấn đề lớn nào đó trong chương trình đào tạo mà giảng
viên không trình bày hoặc trình bày không đầy đủ; hay giảng viên giới thiệu các
phương án giải quyết một vấn đề rồi yêu cầu sinh viên phân tích ưu nhược điểm của
7
từng phương án và đưa ra ý kiến lựa chọn của mình. Điều quan trọng là sinh viên
phải biết trình bày ý kiến của mình và tranh luận bảo vệ ý kiến đó trước tập thể. Ở
đây, chưa yêu cầu sinh viên phải xây dựng nội dung mới hay đề xuất phương án
mới để giải quyết vấn đề.
1.2.2. Ưu điểm và hạn chế của seminar
a. Ưu điểm
- Theo tác giả Phan Trọng Ngọ (2005), tài liệu “Dạy học và phương
pháp dạy học trong nhà trường” thì: “Xemina hội tụ và tổng hợp nhiều kĩ thuật dạy
học : các phương pháp dùng lời (người học phải học cách thuyết trình vấn đề được
chuẩn bị); các kĩ thuật trao đổi, vấn đáp; các kĩ thuật làm việc trực tiếp với đối
tượng (tìm kiếm thông tin, nghiên cứu tài liệu, ghi chép, thực hành, thực nghiệm
); các kĩ thuật thảo luận” [26, tr. 234].
- Kích thích nhu cầu nhận thức, hứng thú tìm tòi, sáng tạo của người
học; người học chủ động tiếp thu tri thức. Qua seminar, tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của người học được phát huy, họ thực sự là chủ thể, là trung tâm của quá
trình dạy học.
- Tạo cơ hội để các thành viên trong lớp học làm quen, trao đổi, hợp tác
với nhau. Góp phần làm tăng bầu không khí hiểu biết, tin cậy, thân thiện và đoàn
kết giữa các học viên.
- Tạo không khí lớp học sôi động, hào hứng.
- Giúp người học hiểu bài và khắc sâu tri thức.
b. Hạn chế
- Để tổ chức dạy học bằng seminar có hiệu quả đòi hỏi phải có sự
chuẩn bị rất công phu, đặc biệt là của người dạy do đó mất nhiều thời gian và công
sức.
- Quá trình seminar trên lớp mất nhiều thời gian hơn các phương pháp
khác như diễn giảng, có nhiều tình huống ngẫu nhiên xảy ra trong quá trình thảo
luận vì vậy đòi hỏi nguời dạy phải kiểm soát nội dung các câu hỏi, trả lời và can
thiệp kịp thời để đảm bảo thời gian của tiết học.
8
- Hiệu quả học tập phụ thuộc nhiều vào tinh thần tham gia của người
học; người học có thái độ ỷ lại vào đại diện nhóm.
1.2.3. Chức năng cơ bản của seminar
Theo tác giả Lê Khánh Bằng (1993), tài liệu “Tổ chức quá trình dạy học đại
học” [2, tr.121], seminar có những chức năng sau :
a. Chức năng nhận thức
Qua seminar, tri thức của người học được củng cố, mở rộng và đào sâu. Ở đây,
người học được tập dượt nghiên cứu các tài liệu và các sự kiện một cách khoa học,
bước đầu biết phân tích, phê phán, lập luận, dẫn chứng để bảo vệ ý kiến của mình
trước tập thể. Việc diễn đạt trực tiếp ý kiến của mình bằng lời nói trong quá trình
tranh luận làm nảy sinh nhu cầu diễn đạt các luận điểm của mình một cách ngắn
gọn, sắc bén và chính xác.
Nội dung seminar, cách tổ chức và tiến hành tốt seminar sẽ kích thích nhu cầu nhận
thức, hứng thú tìm tòi, trí thông minh và sáng tạo của người học.
b. Chức năng giáo dục
Seminar có tác dụng giáo dục mạnh mẽ đối với người học nhất là SV cao đẳng,
đại học. Nó hình hành niềm tin và nhân cách khoa học cho SV. Tri thức nắm được
qua seminar đã phải trải qua một quá trình tự nghiên cứu, thảo luận và phân tích
kỹ càng, nhờ đó biến thành niềm tin của cá nhân. Qua một hệ thống seminar được
tiến hành nghiêm túc, có hiệu quả, ở SV sẽ hình thành những phẩm chất của một
nhà khoa học như làm việc có kế hoạch, ngăn nắp, trung thực, dũng cảm, khiêm
tốn, sáng tạo, không tự thỏa mãn với những gì đã biết, biết tự phê bình, biết xấu hổ
khi đến seminar với đầu óc trống rỗng hoặc với cách làm việc tùy tiện. Như vậy,
seminar không những có chức năng nhận thức mà còn có chức năng giáo dục quan
trọng. Có thể nói seminar là hình thức đặc biệt thích hợp đối với việc phát động
tính tích cực, sáng tạo và tham vọng vươn lên không ngừng của sinh viên trong
khoa học và trong cuộc sống.
9
c. Chức năng kiểm tra, tự kiểm tra
Qua seminar, người dạy, là người trực tiếp điều khiển, sẽ có điều kiện để thu
được những thông tin ngược về tình trạng nắm bắt tri thức của người học từ đó có
những điều chỉnh kịp thời. Đồng thời thu thông tin ngược về mình để tự điều chỉnh
hoạt động giảng dạy của bản thân cho phù hợp.
Qua trao đổi, tranh luận ở seminar, người học còn có thể tự kiểm tra bằng cách
đối chiếu những ý kiến chuẩn bị của mình với những ý kiến của bạn bè và với những
ý kiến bổ sung, nhận xét của giáo viên. Nhờ đó họ có thể tự đánh giá được quá trình
chuẩn bị và trình độ bản thân từ đó điều chỉnh việc tự học của mình. Như vậy qua
seminar, các đường liên hệ ngược trong của quá trình dạy học được bảo đảm một
cách tốt đẹp.
Có thể thấy : phương pháp seminar có vai trò quan trọng góp phần đào tạo
những cán bộ khoa học có trình độ khoa học cao và cho phép giải quyết các nhiệm
vụ dạy học, giáo dục ở trường Đại học, Cao đẳng.
Nếu ở diễn giảng, thuyết trình, người dạy hoạt động tích cực còn người học
có phần bị động thì