Ngày nay, chất lượng cuộc sống của con người ngày càng được nâng cao.
Do đó, các đòi hỏi về những nhu cầu hằng ngày, ngày càng trở nên khắt khe, đặc
biệt là nhu cầu về ẩm thực. Chính vì thế, các ngành công nghiệp chế biến và sản
xuất thực phẩm đóng một vai trò rất quan trọng.
Chịu ảnh hưởng bởi phong tục tập quán của người Hoa, nhiều người Việt
Nam chúng ta có xu hướng thích th ưởng thức các món ăn có sử dụng nước tương
để làm tăng hương vị đậm đà cho thực phẩm. Thêm vào đó, đậu tương là một lo ại
nông sản có năng suất rất cao và được trồng ở nhiều nơi trong cả nước. Do đó,
ngành sản xuất nước tương hiện nay khá phát triển trong lĩnh vực thực phẩm tại
Việt Nam . Tuy nhiên, việc sản xuất nước tương đã tạo ra một lượng lớn nước
th ải có hàm lượng chất ô nhiễm cao gây ra không ít lo ngại cho cuộc sống của
người dân sống xung quanh khu vực nhà máy.
Hiện trạng nước thải chứa lượng lớn chất hữu cơ cao th ải trực tiếp ra hệ
thống nước thải chung của các khu dân cư không qua xử lý gây ô nhiễm nghiêm
trọng là thực trạng chung của một số các cơ sở sản xuất n ước tương quy mô vừa
và nhỏ hiện nay. Vì thế, trong khi hệ thống xử lý nước thải nước tương của một
số nhà máy hoạt động hiệu quả, hệ thống xử lý của các cơ sở khác lại chưa đạt
được như mong muốn, nhất là các cơ sở với quy mô sản xuất vừa và nhỏ.
76 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1950 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Xác định các thông số động học sinh học phục vụ quá trình xử lý nước thải của cơ sở sản xuất nước tương Lam Thuận bằng bùn hoạt tính, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 1
Luận văn
Xác định các thông số động học sinh học phục
vụ quá trình xử lý nước thải của cơ sở sản xuất
nước tương Lam Thuận bằng bùn hoạt tính
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 2
CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngày nay, chất lượng cuộc sống của con người ngày càng được nâng cao.
Do đó, các đòi hỏi về những nhu cầu hằng ngày, ngày càng trở nên khắt khe, đặc
biệt là nhu cầu về ẩm thực. Chính vì thế, các ngành công nghiệp chế biến và sản
xuất thực phẩm đóng một vai trò rất quan trọng.
Chịu ảnh hưởng bởi phong tục tập quán của người Hoa, nhiều người Việt
Nam chúng ta có xu hướng thích thưởng thức các món ăn có sử dụng nước tương
để làm tăng hương vị đậm đà cho thực phẩm. Thêm vào đó, đậu tương là một loại
nông sản có năng suất rất cao và được trồng ở nhiều nơi trong cả nước. Do đó,
ngành sản xuất nước tương hiện nay khá phát triển trong lĩnh vực thực phẩm tại
Việt Nam . Tuy nhiên, việc sản xuất nước tương đã tạo ra một lượng lớn nước
thải có hàm lượng chất ô nhiễm cao gây ra không ít lo ngại cho cuộc sống của
người dân sống xung quanh khu vực nhà máy.
Hiện trạng nước thải chứa lượng lớn chất hữu cơ cao thải trực tiếp ra hệ
thống nước thải chung của các khu dân cư không qua xử lý gây ô nhiễm nghiêm
trọng là thực trạng chung của một số các cơ sở sản xuất nước tương quy mô vừa
và nhỏ hiện nay. Vì thế, trong khi hệ thống xử lý nước thải nước tương của một
số nhà máy hoạt động hiệu quả, hệ thống xử lý của các cơ sở khác lại chưa đạt
được như mong muốn, nhất là các cơ sở với quy mô sản xuất vừa và nhỏ.
Bên cạnh lý do khoản đầu tư và vận hành hệ thống xử lý làm tăng chi phí
sản xuất, một trong những nguyên nhân khiến hiệu quả xử lý chưa đạt yêu cầu là
do thiếu các nghiên cứu cụ thể với loại nước cần xử lý. Đó là những nghiên cứu
không đòi hỏi chi phí cao nhưng lại có ý nghĩa thực tiễn lớn trong việc nâng cao
hiệu quả xử lý của hệ thống xử lý nước thải nước tương. Trong quá trình xử lý
nước thải nước tương thì giai đoạn xử lý sinh học đóng vai trò then chốt để loại
bỏ các yếu tố ô nhiễm hữu cơ luôn hiện diện trong nước thải. Trong số các
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 3
phương pháp xử lý sinh học thì xử lý sinh học bằng bùn hoạt tính là lựa chọn
thông dụng nhất đối với các hệ thống xử lý nước thải nước tương do chi phí đâu
tư và vận hành hợp lý.
Trước những vấn đề đặt ra ở trên, đề tài “ Xác định các thông số động học
sinh học phục vụ quá trình xử lý nước thải của cơ sở sản xuất nước tương Lam
Thuận bằng bùn hoạt tính” được hình thành nhằm cải thiện hiệu quả xử lý của hệ
thống xử lý nước thải đối với các nhà máy đã có hệ thống xử lý , đồng thời có vai
trò như một tài liệu tham khảo đối với các nhà đầu tư , những người thiết kế hệ
thống xử lý nước thải nước tương để hệ thống hoạt động hiệu quả sau khi xây
dựng.
1.2. MỤC TIÊU – NỘI DUNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu
Khảo sát khả năng xử lý nước thải sản xuất nước tương bằng phương pháp
bùn hoạt tính.
Tìm ra các thông số động học cụ thể để hoàn thiện quá trình xử lý nước
thải.
1.2.2. Nội dung
Nghiên cứu xử lý nước thải từ một quy trình sản xuất nước tương điển
hình trên mô hình thử nghiệm trong 2 tháng ( từ tháng 5/2009 đến tháng
6/2009), bằng phương pháp sinh học hiếu khí ( bùn hoạt tính).
Xác định các thông số động học sinh học phục vụ xử lý nước thải ở ba
điều kiện thích nghi, tĩnh và động . Từ đó rút ra thông số động học phù
hợp nhất cho quá trình xử lý loại nước thải trên bằng phương pháp bùn
hoạt tính.
1.2.3. Phương pháp nghiên cứu
Khảo sát thành phần, tính chất nước thải từ quá trình sản xuất nước tương.
Xây dựng và vận hành mô hình thí nghiệm
Phân tích, đánh giá và xử lý các thông số trong quá trình xử lý nước thải
trên mô hình thí nghiệm.
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 4
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu, phân tích và đánh giá hiệu quả xử lý COD trong nước thải sản
xuất nước tương trên môi trường nhân tạo bằng phương pháp sinh học hiếu khí
ứng dụng bùn hoạt tính.
Nghiên cứu thực hiện ở quy mô phòng thí nghiệm với mô hình có dung tích
24l.
1.4. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
Sản xuất nước tương đang là một trong những lĩnh vực phát triển của ngành
thực phẩm. Nên nước thải trong quá trình sản xuất nước tương cũng ngày một
tăng lên, vì thế việc xác định được các thông số động học tốt nhất cho quá trình
xử lý của nước thải có ý nghĩa rất thực tế. Nó có thể là tài liệu nhằm nâng cao
hiệu quả xử lý cho các hệ thống xử lý hiện hữu. Đồng thời là thông số tham khảo
trong quá trình thiết kế hệ thống xử lý nước thải nước tương.
CHƯƠNG 2 : TỔNG QUAN VỂ NƯỚC THẢI TỪ QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT
NƯỚC TƯƠNG
Nguyên liệu để sản xuất nước tương là hạt đậu tương có tên khoa học là
Glycine max Merrill. Đậu tương là cây công nghiệp và là cây thực phẩm ngắn
ngày có giá trị dinh dưỡng cao. Đậu tương dùng làm thực phẩm cho người và
thức ăn cho chăn nuôi.
Đồng thời, đậu tương còn là cây cải tạo đất tốt và là mặt hàng nông sản xuất
khẩu quan trọng đem lại lợi nhuận cao. Chính vì vậy, cây đậu tương đang là một
trong 10 chương trình ưu tiên phát triển của nước ta ( TS.VS.Trần Đình Long –
Viện Khoa Học Kỹ Thuật Nông Nghiệp Việt Nam).
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 5
Từ năm 1990 trở lại đây diện tích canh tác, năng suất, sản lượng đậu tương
đã không ngừng tăng lên. Cũng theo TS.VS. Trần Đình Long – Viện Khoa Học
Kỹ Thuật Nông Nghiệp Việt Nam, diện tích trồng tăng 11,2%, năng suất tăng
48,6% và sản lượng tăng 63,9%. Cũng từ đó, các cơ sở sản xuất nước tương ra
đời ngày càng nhiều và phát triển ngày càng rộng với nhiều thương hiệu nổi
tiếng.
Nước tương hay còn gọi là xì dầu đang được sử dụng rộng rãi ở Đông Nam
Á. Riêng ở Việt Nam, lượng nước tương tiêu thụ hằng tháng ngày càng tăng bởi
không chỉ vì hương vị đậm đà thơm ngon của nó mà còn vì khả năng khắc phục
những hư tổn tế bào ở người của nước tương.
Người ta phát hiện nước tương – được làm từ đậu tương lên men – có khả
năng chống ôxy hóa mạnh gấp khoảng 10 lần rượu vang đỏ và 150 lần so với
vitamin C.
“ Thứ nước chấm này còn thể hiện tiềm năng trong việc làm chậm tốc độ
phát triển các căn bệnh tim mạch và suy thoái thần kinh”, trưởng nhóm nghiên
cứu Barry Halliwell cho biết.
Nghiên cứu của Đại Học Quốc Gia Singapore cũng tìm thấy nước tương cải
thiện tới 50% lưu lượng máu chỉ trong vài giờ sau khi sử dụng.
Có thể thấy rằng nhu cầu tiêu thụ nước tương ngày càng tăng. Tại thành phố
Hồ Chí Minh hiện nay có khoảng 50 cơ sở sản xuất và phân phối nước tương với
chất lượng được phân thành nhiều loại. Trên cả nước hiện nay có khoảng trên 70
nhà máy sản xuất nước tương có quy mô tương đối lớn và rất nhiều cơ sở sản
xuất nước tương vừa và nhỏ khác.
2.1. HIỆN TRẠNG SẢN XUẤT NƯỚC TƯƠNG TẠI VIỆT NAM
2.1.1. Quy trình sản xuất nước tương
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 6
2.1.1.1. Sản xuất nước tương theo phương pháp hóa giải (hình 2.1)
Bánh dầu
Xử lý nguyên liệu
Acid, nước
Trung hòa
Phân giải
Lọc thô
Thanh trùng Muối
Lắng trong
Pha chế
Đóng gói
Soda
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 7
Bánh dầu là đậu tương bị ép hết dầu và viên thành từng bánh với hàm lượng
protein đạt từ 40% trở lên.
Nước tương sản xuất theo quy trình này sẽ tạo ra thành phẩm nhanh hơn,
nhờ sử dụng acid để phân giải tinh bột và protein. Nhưng đồng thời quy trình này
cũng sinh ra chất độc 3 – MCPD như 1 sản phẩm phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe
của người tiêu dùng. Vì vậy, các nhà máy sản xuất nước tương ở nước ta hiện nay đã
dần chuyển sang sản xuất nước tương bằng phương pháp lên men truyền thống
nhưng cũng có kết hợp hóa giải.
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 8
2.1.1.2. Sản xuất nước tương bằng lên men kết hợp với hóa giải bằng axit (Hình
2.2)
2.1.1.3. Thuyết minh quy trình
Khô đậu nghiềng nhỏ
Rang
Điều chỉnh pH
Nuôi mốc
Ngâm
Trung hòa, lọc
Thủy phân 2
Trộn mốc
Làm nguội
Thủy phân 1
Mốc giống
A.oryzae
Nước nóng 600C
Thanh trùng, điều vị
T0 phòng
Thời gian : 30 – 34h
Ca(OH)2
Nước tương thành phẩm
Axit HCl
Bã
Axit hữu cơ
Nước nóng 600C
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 9
Nếu ta chỉ sản xuất nước tương bằng phương pháp lên men truyền thống thì sẽ
gặp nhiều khó khăn như thời gian sản xuất ra sản phẩm chậm, và nước tương cũng
không có mùi thơm và hương vị đặc trưng. Nhưng nếu ta sử dụng phương pháp hóa
giải thì có được các yêu cầu đó. Vì vậy, phương pháp này là sự kết hợp hoàn hảo để
nhà máy sản xuất nước tương đáp ứng được yêu cầu của khách hàng.
Trong qui trình sản xuất nước tương theo phương pháp lên men kết hợp hóa giải
bằng axit sulfuric gồm có các giai đoạn chính:
Xử lý nguyên liệu : công đoạn xử lý nguyên liệu có 3 bước chính
Xay nhỏ : nhằm tăng khả năng xúc tác của enzyme thủy phân.
Phối liệu và trộn nước : trộn thêm 10% bột bắp hoặc bột mì, thêm
60 – 70 % nước so với lượng bột trên
Hấp chín : nhằm tiêu diệt vi sinh vật và giúp nấm mốc phát triển tốt
hơn.
Nuôi nấm mốc : trong khi nuôi nấm cần lưu ý các yếu tố
Nhiệt độ từ 28 – 320 C; độ ẩm từ 85 – 90% và phải thoáng khí
Thủy phân: lượng axit sulfuric sử dụng là 5% dung dịch HCl , thời gian
thủy phân là 24h tại nhiệt độ 97 ± 30C.
Thanh trùng sản phẩm : có thể tiến hành bằng hai cách : đun trực tiếp hoặc
dùng hơi nước từ nồi hơi. Nhiệt độ thanh trùng từ 60 – 700 C.
2.1.1.4. Giới thiệu về cơ sở sản xuất nước tương Lam Thuận
Địa chỉ: 295/14/6 Kinh Dương Vương, phường An Lạc, quận Bình Tân.
Quy mô sản xuất khoảng 1,2 triệu chai/ năm
Số lượng công nhân là 40 người.
2.1.2. Những vấn đề môi trường trong sản xuất nước tương
2.1.2.1. Môi trường không khí
Do thời gian trước đây, khi còn sản xuất nước tương theo phương pháp hóa
giải, dùng acid để phân giải bánh dầu chiết xuất dịch tương, cùng với việc chưa
có công nghệ xử lý khí thải hoàn chỉnh đã dẫn đến một lượng hơi acid thừa thoát
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 10
vào không khí làm cho môi trường tại các nhà máy sản xuất và chế biến nước
tương bị ô nhiễm nặng nề, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người lao động.
Hơi acid thừa có tác hại đến đường hô hấp và niêm mạc mắt. hít phải hơi
acid có thể bị nhiễm độc gây co thắt thanh quản, nặng hơn là viêm phế quản, đặc
biệt về lâu dài có thể bị phù phổi. Triệu chứng thường thấy ở người làm việc
trong môi trường acid tại các cơ sở sản xuất nước tương là ho.
Tuy gần đây, các cơ sở sản xuất đã chuyển sang sản xuất sạch hơn với
phương pháp lên men. Nhưng môi trường không khí vẫn chưa được cải thiện.
2.1.2.2. Chất thải rắn
Chất thải rắn từ quá trình sản xuất nước tương chủ yếu là bả thải. Bã chính
là bánh đậu đã qua phân giải chỉ còn lại xác đậu.
Bên cạnh đó, nguồn phát sinh chất thải rắn do quá trình sản xuất nước
tương còn tập trung ở giai đoạn đóng gói. Rác chủ yếu là các loại bao bì, nilon,
carton… Ngoài ra, rác thải sinh hoạt cũng góp phần đáng kể gây ô nhiễm.
Lượng chất thải rắn trong quá trình sản xuất nước tương hiện nay đang trở
thành vấn nạn của các nhà sản xuất cũng như nhà quản lý môi trường bởi vì tính
chất gây ô nhiễm cao và khó xử lý của nó. Chính vì thế, cần xúc tiến tìm ra biện
pháp thu gom và xử lý thích hợp để loại bỏ những mầm bệnh, giữ cho môi trường
trong sạch.
2.1.2.3. Môi trường nước
Hầu hết các nhà máy, cơ sở sản xuất nước tương nói riêng và nước chấm nói
chung đều gây ô nhiễm môi trường nước bởi bởi nước thải của quá trình sản xuất.
Hiện tượng nước thải chứa lượng hợp chất hữu cơ cao được thải trực tiếp ra
hệ thống nước thải chung của khu dân cư hoặc trực tiếp vào các thủy vực gây ô
nhiễm nghiêm trọng là thực trạng chung của các nhà máy sản xuất nước tương.
Bên cạnh đó, nước thải của các quá trình sản xuất này cũng tác động trực
tiếp đến môi trường bởi yếu tố tạo mùi của nó.
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 11
Cho đến nay ở hầu hết các nhà máy, cơ sở sản xuất nước tương vừa và nhỏ
chưa có hệ thống xử lý nước thải hoàn chỉnh, nếu có cũng chỉ là xơ sài và không
đạt tiêu chuẩn.
2.2. THÀNH PHẦN VÀ TÍNH CHẤT NƯỚC THẢI TỪ QUÁ TRÌNH SẢN
XUẤT NƯỚC TƯƠNG
2.2.1. Thành phần
Cũng giống như các ngành chế biến thực phẩm khác, nước thải của các nhà
máy sản xuất nước tương chứa nhiều hợp chất hữu cơ dễ phân hủy chủ yếu là các
hydratecarbon, protein, cellulose và lipit. Muối là nguyên liệu quan trọng trong
sản xuất nước tương vì nó điều chỉnh vị và bảo quản sản phẩm.
Ngoài ra, trong nước thải của các nhà máy sản xuất nước tương còn chứa
một lượng các hóa chất để xúc rửa chai và vệ sinh thiết bị có dính các loại dầu
mỡ trong quá trình bảo trì máy móc.
2.2.2. Tính chất
Nước thải sản xuất nước tương có một số tính chất đặc trưng như sau
Bảng 2.1.Tính chất chung của nước thải sản xuất nước tương
Thông số Đơn vị Giá trị giới hạn
pH - 4 – 5
BOD5 mg/l 200 – 300
COD mg/l 300 - 600
SS mg/l 150 – 300
Tổng P mg/l ≤ 15
Tổng N mg/l ≤ 100
Matsushita Environment Airconditioning Eng. Co., Ltd.
Döïa vaøo baûng tính chaát chung cuûa nöôùc thaûi saûn xuaát nöôùc töông
cho ta thaáy nöôùc thaûi ra ñaõ vöôït möùc chæ tieâu cho pheùp khaù cao, vaø
trong thaønh phaàn cuûa nöôùc thaûi coù chöùa chaát höõu cô deã phaân huûy
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 12
sinh hoïc cuõng nhö caùc chaát dinh döôõng cho vi sinh vaät söû duïng. Moâi
tröôøng nöôùc thaûi coù tính axit nhöng khoâng cao, vi sinh vaät coù theå hoaït
ñoäng.
CHÖÔNG 3: TOÅNG QUAN VEÀ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI BAÈNG
PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC NOÙI CHUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP
XÖÛ LYÙ BAÈNG
BUØN HOAÏT TÍNH NOÙI RIEÂNG
3.1.TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC THAÛI
3.1.1.Khaùi nieäm nöôùc thaûi
Nöôùc thaûi laø nöôùc ñaõ duøng trong sinh hoaït, saûn xuaát hoaëc chaûy
traøn qua caùc vuøng ñaát oâ nhieãm. Phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän hình thaønh,
nöôùc thaûi ñöôïc chia laøm 3 loaïi :
Nöôùc thaûi sinh hoaït
Nöôùc thaûi coâng nghieäp
Nöôùc möa traøn qua vuøng ñaát oâ nhieãm
Ngaøy nay, daân soá gia taêng quaù trình coâng nghieäp hoùa vaø ñoâ thò
hoùa ngaøy caøng maïnh meõ, daãn ñeán nhu caàu söû duïng nöôùc raát lôùn.
Trong khi nguoàn taøi nguyeân nöôùc laïi khoâng taêng leân, ñieàu naøy laøm
suy giaûm nghieâm troïng caû veà chaát vaø löôïng cuûa nöôùc.
3.1.1.1 Nöôùc thaûi sinh hoaït
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 13
Laø nöôùc thaûi ra töø caùc hoaït ñoäng soáng haèng ngaøy cuûa con
ngöôøi nhö : nöôùc taém, giaët, hoà bôi, nhaø aên, nhaø veä sinh, nöôùc röûa
saøn nhaø… Chuùng chöùa khoaûng 58% chaát höõu cô vaø 42% chaát khoaùng.
Ñaëc ñieåm cô baûn cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït laø haøm löôïng caùc chaát höõu
cô khoâng beàn sinh hoïc cao nhö hydratcacbon, protein, môõ ; chaát dinh
döôõng nhö photphat, nitô ; vi truøng ; chaát raén vaø muøi.
Nöôùc thaûi sinh hoaït phaùt sin töø caùc hoä daân cö, coù löu löôïng nhoû,
nhöng boá trí treân ñòa baøn raát roäng, khoù thu gom trieät ñeå xeáp vaøo loaïi
nguoàn phaân taùn.
3.1.1.2.Nöôùc möa chaûy traøn qua caùc vuøng ñaát oâ nhieãm
Ñöôïc hình thaønh do möa vaø chaûy ra töø ñoàng ruoäng. Chuùng bò oâ
nhieãm bôûi caùc chaát voâ cô vaø höõu cô khaùc nhau. Nöôùc troâi qua khu
vöïc daân cö, khu saûn xuaát coâng nghieäp, coù theå cuoán theo chaát raén, daàu
môõ, hoùa chaát, vi truøng … Coøn nöôùc chaûy ra töø ñoàng ruoäng mang theo
chaát raén , thuoác saùt truøng, phaân boùn …
Nöôùc möa chaûy qua caùc khu röøng mang theo caùc chaát höõu cô ñoäng
thöïc vaät, chaát raén lô löûng do xoùi moøn ñaát… Caùc loaïi nöôùc thaûi naøy
theo tính chaát phaùt sinh nhö treân cuõng thuoäc loaïi nguoàn phaân taùn.
3.1.1.3.Nöôùc thaûi coâng nghieäp
Xuaát hieän khi khai thaùc vaø cheá bieán caùc nguyeân lieäu höõu cô vaø voâ
cô. Caùc nguoàn nöôùc thaûi bao goàm :
Nöôùc hình thaønh do phaûn öùng hoùa hoïc
Nöôùc ôû daïng aåm töï do vaø lieân keát trong nguyeân lieäu vaø chaát
ban ñaàu, ñöôïc taùch ra trong quaù trình cheá bieán.
Nöôùc röûa nguyeân lieäu, saûn phaåm , thieát bò.
Dung dòch nöôùc caùi.
Nöôùc chieát, nöôùc haáp thuï.
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 14
Nöôùc laøm nguoäi.
Caùc loaïi nöôùc khaùc : nöôùc bôm chaân khoâng töø thieát bò ngöng tuï
hoøa troän, heä thoáng thu hoài tro öôùt, nöôùc röûa bao bì, nhaø xöôûng,
maùy moùc…
Nöôùc thaûi coâng nghieäp thöôøng coù löu löôïng lôùn vaø noàng ñoä caùc
chaát oâ nhieãm cao ñöôïc thoaùt ra töø caùc coâng cuûa nhaø maùy hoaëc khu
coâng nghieäp, neân ñöôïc xeáp vaøo loaïi nguoàn ñieåm.
3.1.2.Tính chaát cuûa nöôùc thaûi
Nöôùc thaûi chöùa raát nhieàu loaïi hôïp chaát khaùc nhau, vôùi soá löôïng vaø
noàng ñoä cuõng thay ñoåi raát khaùc nhau.Coù theå phaân loaïi tính chaát nöôùc
thaûi nhö sau :
3.1.2.1.Tính chaát vaät lyù
Tính chaát vaät lyù cuûa nöôùc thaûi ñöôïc xaùc ñònh döïa treân caùc chæ
tieâu : caùc chaát raén, ñoä ñuïc, maøu saéc, muøi vò, nhieät ñoä vaø löu löôïng.
Caùc chaát raén bao goàm caùc daïng sau :
Caùc chaát raén höõu cô : bao goàm C, H, O, N vaø coù theå ñöôïc
chuyeån thaønh CO2 vaø H2O khi chaùy ôû 5500.
Chaát raén voâ cô : phaàn coøn laïi sau khi ñoát chaùy hoaøn toaøn
caën, thu ñöôïc treân giaáy loïc.
Chaát raén lô löûng : loaïi chaát raén naøy thöôøng bò giöõ laïi bôûi
caùc beå loïc ñeäm vôùi vaät lieäu xô vaø coù theå ñöôïc phaân
loaïi nhoû hôn : toång caùc chaát raén lô löûng ( TSS) , caùc chaát
raén lô löûng deã bay hôi ( VSS) vaø chaát raén lô löûng coá ñònh.
Caùc chaát raén tan : loaïi chaát raén naøy seõ ñi qua ñöôïc caùc
beå loïc vaø cuõng ñöôïc phaân loaïi thaønh : toång haøm löôïng
Đồ án tốt nghiệp GVHD:Th.S VÕ HỒNG THI
SVTH: Nguyễn Thị Kim Hải Trang 15
caùc chaát raén tan ñöôïc (TDS), caùc chaát raén tan deã bay hôi
vaø caùc chaát raén tan coá ñònh.
Maøu : ñaây laø moät trong nhöõng thoâng soá ñeå xaùc ñònh chaát löôïng
nöôùc. Nöôùc saïch thöôøng khoâng coù maøu, nöôùc thaûi môùi coù
maøu hôi naâu saùng, tuy nhieân nhìn chung maøu nöôùc thaûi thöôøng
laø maøu naâu xaùm coù vaån ñuïc. Maøu saéc cuûa nöôùc thaûi seõ bò
thay ñoåi ñaùng keå neáu nhö noù bò nhieãm khuaån, khi ñoù nöôùc thaûi
seõ coù maøu ñen toái.
Ñoä ñuïc : moät trong nhöõng ñaëc ñieåm deã nhaän bieát veà söï oâ
nhieãm cuûa nöôùc, ñoù chính laø ñoä trong cuûa nöôùc, ñöôïc xaùc ñònh
thoâng qua ñoä ñuïc. Ñoä ñuïc cuûa nöôùc coù ñöôïc laø do söï toàn taïi
caùc chaát lô löûng trong nöôùc, nhö taûo, caùc vi sinh vaät, ñaát seùt, boït
xaø phoøng, caùc chaát taåy röûa… Phöông phaùp thöôøng söû duïng ñeå
ño ñoä ñuïc trong xöû lyù nöôùc thaûi laø phöông phaùp UV – Vis.
Muøi : muøi coù ñöôïc laø do khí sinh ra töø quaù trình phaân huûy caùc
chaát höõu cô hay moät soá chaát ñöôïc ñöa theâm vaøo trong nöôùc thaûi.
Nöôùc thaûi sinh hoaït thoâng thöôøng coù muøi moác, nhöng neáu nöôùc
thaûi bò nhieãm khuaån thì noù seõ chuyeån sang muøi tröùng thoái do söï
taïo thaønh H2S trong nöôùc.
3.1.2.2. Tính chaát hoùa hoïc
Caùc hôïp chaát höõu cô
Protein : laø hôïp chaát höõu cô chöùa nitô vôùi khoái löôïng phaân töû
lôùn. Khi protein hieän dieän trong nöôùc thaûi vôùi soá löôïng lôùn, quaù
trình phaân huûy caùc vi sinh vaät trong nöôùc thaûi seõ xaûy ra maïnh
meõ vaø gaây ra muøi khoù chòu. Trong suoát quaù trình phaân huûy
naøy, protein bò thuûy phaân thaønh amino axit, vaø sau ñoù laø amoni,
H2S vaø cuoái cuøng laø caùc hôïp chaát höõu cô ñôn giaûn hôn.
Daàu vaø môõ : khoâng tan trong nöôùc nhöng laï