Luận văn Xây dựng chiến lược phát triển cho công ty AGIFISH giai đoạn 2005- 2010

Trang 1 MỤC LỤC MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU Chương 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA VIỆC XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC DOANH NGHIỆP ........................................................................................................... 1 1.1. Khái niệm chiến lược và quản trị chiến lược.................................................................. 1 1.2. Quy trình quản trị chiến lược.......................................................................................... 1 1.3. Các công cụ để xây dựng và lựa chọn chiến lược........................................................... 6 1.3.1. Các công cụ cung cấp thông tin để xây dựng chiến lược .......................................... 6 1.3.1.1. Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong (IFE)........................................................ 6 1.3.1.2. Ma trận đánh giá các yếu tố bên ngoài (EFE) ...................................................... 7 1.3.1.3. Ma trận hình ảnh cạnh tranh................................................................................. 8 1.3.2. Các công cụ để xây dựng chiến lược có thể lựa chọn ............................................... 8 1.3.2.1. Ma trận điểm mạnh- điểm yếu- cơ hội- đe dọa (SWOT) ..................................... 8 1.3.2.2. Ma trận chiến lược chính...................................................................................... 9 1.3.3. Công cụ lựa chọn chiến lược: Ma trận hoạch định CL định lượng (QSPM)............ 9 1.4. Vai trò của quản trị chiến lược đối với việc phát triển doanh nghiệp........................... 10 Chương 2. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG SX- KD CỦA AGIFISH....................................... 11 2.1. Quá trình hình thành ..................................................................................................... 11 2.2. Kết quả hoạt động thời gian qua ................................................................................... 11 2.3. Phân tích các hoạt động của công ty Agifish................................................................ 12 2.3.1. Quản trị .................................................................................................................... 12 2.3.2. Marketing................................................................................................................. 13 2.3.3. Tài chính- kế toán .................................................................................................... 16 2.3.4. Sản xuất- tác nghiệp ................................................................................................ 17 2.3.5. Nghiên cứu và phát triển.......................................................................................... 19 2.3.6. Nhân sự .................................................................................................................... 19 2.3.7. Hệ thống thông tin ................................................................................................... 20 2.4. Tác động của môi trường đến hoạt động của doanh nghiệp ......................................... 21 2.4.1. Môi trường tác nghiệp ............................................................................................. 21 2.4.1.1. Đối thủ cạnh tranh hiện tại ................................................................................. 21 2.4.1.2. Khách hàng......................................................................................................... 25 2.4.1.3. Nhà cung cấp ...................................................................................................... 26 2.4.1.4. Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn ................................................................................. 27 2.4.1.5. Các mặt hàng thay thế ........................................................................................ 29 2.4.2. Môi trường vĩ mô..................................................................................................... 29 2.4.2.1. Ảnh hưởng kinh tế .............................................................................................. 29 2.4.2.2. Ảnh hưởng luật pháp, chính phủ và chính trị ..................................................... 30 2.4.2.3. Ảnh hưởng xã hội ............................................................................................... 30 2.4.2.4. Ảnh hưởng tự nhiên............................................................................................ 32 2.4.2.5. Ảnh hưởng của khoa học- công nghệ ................................................................. 32 Trang 2 Chương 3. XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY AGIFISH GIAI ĐOẠN 2005- 2010......................................................................................... 34 3.1. Xây dựng các mục tiêu của Agifish đến năm 2010 ...................................................... 34 3.1.1. Căn cứ xác định mục tiêu ........................................................................................ 34 3.1.2. Mục tiêu của Agifish đến năm 2010 ....................................................................... 37 3.2. Xây dựng các chiến lược .............................................................................................. 37 3.2.1. Xây dựng các phương án chiến lược ....................................................................... 37 3.2.1.1. Ma trận SWOT ................................................................................................... 37 3.2.1.2. Ma trận chiến lược chính.................................................................................... 39 3.2.2. Phân tích các chiến lược đề xuất ............................................................................. 39 3.2.2.1. Nhóm chiến lược S-O......................................................................................... 39 3.2.2.2. Nhóm chiến lược S-T ......................................................................................... 40 3.2.2.2. Nhóm chiến lược W-O ....................................................................................... 41 3.2.2.2. Nhóm chiến lược W-T........................................................................................ 41 3.2.3. Lựa chọn chiến lược ................................................................................................ 41 3.3. Các giải pháp cụ thể để thực hiện chiến lược ............................................................... 46 3.3.1. Giải pháp về quản trị................................................................................................ 46 3.3.2. Giải pháp về marketing............................................................................................ 48 3.3.2.1. Giải pháp về sản phẩm ....................................................................................... 48 3.3.2.2. Giải pháp về giá.................................................................................................. 49 3.3.2.3. Giải pháp về phân phối....................................................................................... 50 3.3.2.4. Giải pháp về chiêu thị......................................................................................... 51 3.3.3. Giải pháp về sản xuất- tác nghiệp- quản lý chất lượng ........................................... 54 3.3.3.1. Giải pháp về nguyên liệu.................................................................................... 54 3.3.3.2. Giải pháp về sản xuất- thiết bị ............................................................................ 55 3.3.3.3. Giải pháp về quản lý chất lượng......................................................................... 56 3.3.4. Giải pháp về nghiên cứu- phát triển ........................................................................ 57 3.3.5. Giải pháp về tài chính- kế toán ................................................................................ 57 3.3.6. Giải pháp về nhân sự ............................................................................................... 58 3.3.7. Giải pháp về hệ thống thông tin............................................................................... 59 3.4. Kiến nghị....................................................................................................................... 59 3.4.1. Về phía Nhà nước .................................................................................................... 59 3.4.2. Về phía ngành.......................................................................................................... 60 3.4.3. Các tổ chức khác...................................................................................................... 60 KẾT LUẬN Trang 3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài An Giang là tỉnh có hệ thống sông ngòi chằng chịt, lại nằm ở vị trí đầu nguồn của sông Mekong đoạn chảy ngang Việt Nam nên rất thích hợp để phát triển nghề nuôi cá tra, cá ba sa. Đó là điều kiện thuận lợi để các công ty thủy sản ở An Giang như Agifish, Afiex, Nam Việt… phát triển mạnh theo hướng chế biến và xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là cá tra, cá ba sa. Nhờ đó, trong giai đoạn từ năm 1995 đến nay, chế biến thủy sản đã trở thành một hướng đi mới đầy triển vọng của An Giang, giúp tỉnh thoát khỏi tình trạng phụ thuộc hoàn toàn vào xuất khẩu gạo. Riêng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu thủy sản An Giang (Agifish), với lợi thế về nhiều mặt, cộng thêm vai trò là đơn vị đi tiên phong trong việc xuất khẩu cá tra, cá basa, nên đã trở thành một trong những công ty hàng đầu của ngành trong nhiều năm liền. Tuy nhiên, vài năm gần đây, tình hình phát triển của ngành chế biến cá tra, cá basa ở An Giang nói riêng và ở Việt Nam nói chung đã trở nên khó khăn hơn. Trước tiên phải kể đến việc các công ty Việt Nam bị xử thua trong vụ kiện bán phá giá cá da trơn vào thị trường Mỹ và bị áp đặt các mức thuế chống phá giá rất cao. Kết quả đó đã làm cho hoạt động của các công ty trong ngành trở nên cực kỳ khó khăn vì cho đến thời điểm xảy ra vụ kiện, Mỹ là thị trường tiêu thụ lớn nhất của cá da trơn Việt Nam. Thứ hai là sự biến động lên xuống bất thường của sản lượng và giá cá nguyên liệu. Thứ ba là áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt do sự lớn mạnh của nhiều đối thủ cạnh tranh. Với việc môi trường kinh doanh trở nên khó khăn hơn, nếu chỉ dựa vào các ưu thế trước đây mà không kịp thời thay đổi thì Agifish sẽ không thể đứng vững ở vị trí hiện tại. Với mong muốn có thể xây dựng một chiến lược kinh doanh phù hợp cho công ty Agifish, tôi đã chọn đề tài “XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN CHO CÔNG TY AGIFISH GIAI ĐOẠN 2005- 2010” để viết Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu Như phần lý do chọn đề tài đã đề cập, môi trường kinh doanh của công ty Agifish đang biến đổi rất nhanh chóng và sức ép cạnh tranh đang ngày càng gia tăng. Với việc chọn đề tài này, tác giả mong muốn đạt được hai mục tiêu sau: (1) Phân tích cụ thể các yếu tố quyết định đến sự thành công trong tương lai của công ty Agifish, từ đó xây dựng được một chiến lược phát triển hợp lý cho công ty trên cơ sở xây dựng được những lợi thế cạnh tranh lâu bền. (2) Xây dựng các giải pháp để triển khai thành công các chiến lược đã đề ra. Mục tiêu cao nhất của tác giả là giúp công ty tạo được một vị thế cạnh tranh thuận lợi trên thương trường. Hy vọng đây sẽ là bệ phóng để công ty vươn ra chiếm lĩnh thị trường thủy sản thế giới sau này. Trang 4 3. Phạm vi nghiên cứu (1) Khi thực hiện đề tài này, tác giả chủ yếu thu thập các dữ liệu thứ cấp, dữ liệu sơ cấp tuy có nhưng không nhiều và chưa có điều kiện tiến hành một số nghiên cứu sơ cấp cần thiết. Do vậy, ở một số chỗ (nhất là khi phân tích đối thủ cạnh tranh và phân tích tiềm năng của các thị trường nhập khẩu chủ yếu), phần số liệu minh họa chưa được chi tiết lắm. (2) Do đề tài được thực hiện chủ yếu trong giai đoạn cuối năm cũ, đầu năm mới, là thời điểm rất bận rộn đối với doanh nghiệp nên tác giả không thể tổ chức quá nhiều cuộc phỏng vấn chuyên sâu đối với các thành viên của công ty. Vì thế, ở một số chỗ, bên cạnh ý kiến của công ty, tác giả xin phép được thêm vào một vài ý kiến đánh giá chủ quan của mình. (3) Do hoạt động của công ty rất đa dạng (về thị trường, về khách hàng, về sản phẩm…), thời gian nghiên cứu lại ngắn, nên ở phần xây dựng các biện pháp triển khai chiến lược, tác giả xin phép không đi sâu vào chi tiết (nhất là biện pháp về tài chính). Sau này, nếu có điều kiện, tác giả sẽ cố gắng hoàn thiện thêm. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu Để thực hiện đề tài, tác giả đã thu thập cả dữ liệu sơ cấp lẫn dữ liệu thứ cấp, trong đó dữ liệu thứ cấp đóng vai trò quan trọng. 4.1.1. Dữ liệu thứ cấp Được lấy từ nhiều nguồn như: công ty Agifish, công ty Afiex, Chi cục thủy sản An Giang, Cục thống kê An Giang, Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư An Giang, Hiệp hội nghề nuôi và chế biến thủy sản tỉnh An Giang, Trung tâm xúc tiến thương mại Cần Thơ, các báo, tạp chí và internet. 4.1.2. Dữ liệu sơ cấp Để thu được dữ liệu, tác giả đã phỏng vấn một số thành viên của công ty, bao gồm: Hội đồng quản trị- Ban giám đốc (tổng giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách kỹ thuật, phó tổng giám đốc phụ trách kinh doanh), Giám đốc các đơn vị trực thuộc (Xí nghiệp 7, 8), các trưởng phòng (tổ chức- hành chính, kế toán), thư ký Hội đồng quản trị và một số nhân viên có liên quan của công ty Agifish. Ngoài ra, tác giả cũng tổ chức một buổi họp ở công ty Agifish, với đối tượng tham gia là các thành viên của Hội đồng quản trị và Ban tổng giám đốc để thảo luận và lựa chọn các chiến lược thích hợp nhất cho công ty. Đối với các đối tượng khác, tác giả đã phỏng vấn và thảo luận với đại diện của Chi cục thủy sản An Giang, Cục thống kê An Giang (phòng Nông nghiệp), Hiệp hội nghề nuôi và chế biến thủy sản tỉnh An Giang và Bộ môn Thủy sản- trường Đại học An Giang để ghi nhận các ý kiến đánh giá của họ. Trang 5 4.2. Phương pháp xử lý dữ liệu Đối với các dữ liệu thu được, tác giả áp dụng các phương pháp xử lý sau: so sánh, tổng hợp, phân tích, thống kê đơn giản, tính toán các chỉ số tài chính. 5. Bố cục của đề tài Đề tài được chia thành các phần chính sau: Mở đầu: trình bày các vấn đề: lý do lựa chọn đề tài, mục tiêu nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu và bố cục của đề tài. Chương 1: Cơ sở lý thuyết của việc xây dựng chiến lược doanh nghiệp. Chương này trình bày những phần lý thuyết có liên quan đến đề tài để độc giả có thể theo dõi và hiểu rõ nội dung của đề tài, bao gồm: các khái niệm cơ bản về chiến lược, quy trình quản trị chiến lược và các công cụ cần thiết để xây dựng chiến lược. Chương 2: Đánh giá hoạt động sản xuất- kinh doanh của công ty Agifish. Trong chương này, tác giả tiến hành phân tích sức mạnh nội bộ của công ty để làm căn cứ xây dựng ma trận các yếu tố nội bộ (IFE), phân tích ảnh hưởng của các yếu tố môi trường, bao gồm môi trường vĩ mô (để xây dựng ma trận các yếu tố bên ngoài- EFE) và môi trường vi mô (để xây dựng ma trận hình ảnh cạnh tranh). Chương 3: Xây dựng chiến lược phát triển cho công ty Agifish giai đoạn 2005 - 2010. Trong chương này, tác giả sử dụng ma trận SWOT và ma trận chiến lược chính để xây dựng các chiến lược mà công ty có thể lựa chọn. Tiếp đó, tác giả sử dụng ma trận hoạch định chiến lược có thể định lượng (QSPM) để lựa chọn các chiến lược tốt nhất để công ty thực hiện và đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm triển khai chiến lược. Kết luận: trình bày những kết quả nghiên cứu chính mà tác giả rút ra từ đề tài. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu Quản trị chiến lược là một môn khoa học kinh tế còn tương đối mới mẻ ở nước ta. Thực tế hiện nay, có rất ít công ty Việt Nam tiến hành xây dựng chiến lược phát triển một cách nghiêm túc, khoa học. Đề tài này hy vọng góp thêm một ít kinh nghiệm thực tiễn vào việc vận dụng quản trị chiến lược vào Việt Nam, từ đó góp phần tạo nên những kinh nghiệm quản trị chiến lược của riêng Việt Nam. Bên cạnh đó, thủy sản đã được Nhà nước xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ này, toàn ngành nói chung và từng doanh nghiệp nói riêng phải có chiến lược phát triển thích hợp. Đề tài này hy vọng cung cấp một điển hình để các doanh nghiệp nghiên cứu, rút kinh nghiệm để xây dựng chiến lược của riêng mình. Trang 6 Chương 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA VIỆC XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC DOANH NGHIỆP 1.1. Khái niệm chiến lược và quản trị chiến lược Theo Garry D. Smith, Danny R. Arnold và Boby R. Bizzell, quản trị chiến lược là quá trình nghiên cứu các môi trường hiện tại cũng như tương lai, hoạch định các mục tiêu của tổ chức; đề ra, thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các quyết định nhằm đạt được các mục tiêu đó trong môi trường hiện tại cũng như tương lai. 1.2. Quy trình quản trị chiến lược Theo Fred R. David, quy trình quản trị chiến lược gồm 3 giai đoạn: hình thành chiến lược, thực thi chiến lược và đánh giá chiến lược. Hình 1-1: Mô hình quản trị chiến lược toàn diện Do trọng tâm của đề tài là xây dựng chiến lược cho doanh nghiệp nên ta sẽ đi sâu nghiên cứu giai đoạn hình thành chiến lược. Nghiên cứu môi trường để xác định cơ hội và đe dọa chủ yếu Thiết lập mục tiêu dài hạn Thiết lập mục tiêu hàng năm Kiểm soát nội bộ để nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu Xây dựng, lựa chọn chiến lược Đề ra các chính sách Xác định nhiệm vụ, mục tiêu và chiến lược hiện tại Xét lại nhiệm vụ kinh doanh Phân phối các nguồn tài nguyên Đo lường & đánh giá thành tích Thông tin phản hồi Hình thành chiến lược Thực thi ến lược chi Đánh giá ến lượcchi Thông tin phản hồi Trang 7 1.2.1. Xác định nhiệm vụ, mục tiêu và chiến lược hiện tại của tổ chức Đây là điểm khởi đầu hợp lý trong quản trị chiến lược vì tình hình hiện tại của công ty có thể giúp loại trừ một số chiến lược, thậm chí giúp lựa chọn hành động cụ thể. Mỗi tổ chức đều có nhiệm vụ, các mục tiêu và chiến lược, ngay cả khi những yếu tố này không được thiết lập và viết ra cụ thể hoặc truyền thông chính thức. 1.2.2. Xét lại nhiệm vụ kinh doanh Nhiệm vụ của việc kinh doanh là tạo lập các ưu tiên, các chiến lược, các kế hoạch và việc phân bổ công việc. Đây là điểm khởi đầu cho việc thiết lập công việc quản lý và nhất là thiết lập cơ cấu quản lý. Việc xem xét này cho phép doanh nghiệp phác thảo phương hướng và thiết lập các mục tiêu. 1.2.3. Nghiên cứu môi trường để xác định cơ hội và đe dọa chủ yếu Việc nghiên cứu môi trường hoạt động của doanh nghiệp tập trung vào việc nhận diện và đánh giá các xu hướng và sự kiện vượt quá khả năng kiểm soát của một công ty duy nhất. Việc đánh giá các yếu tố bên ngoài cho thấy những cơ hội và mối đe dọa quan trọng mà một tổ chức gặp phải để nhà quản lý có thể soạn thảo chiến lược nhằm tận dụng các cơ hội và tránh hoặc làm giảm đi ảnh hưởng của các mối đe dọa. Môi trường hoạt động của doanh nghiệp được phân chia thành hai loại: môi trường vĩ mô và môi trường ngành. 1.2.3.1. Môi trường vĩ mô của doanh nghiệp Các ảnh hưởng quan trọng của môi trường vĩ mô là: ™ Ảnh hưởng kinh tế: Các ảnh hưởng chủ yếu về kinh tế gồm: tỷ lệ lạm phát, lãi suất ngân hàng, giai đoạn của chu kỳ kinh tế, cán cân thanh toán, chính sách tài chính và tiền tệ. ™ Ảnh hưởng của luật pháp, chính phủ và chính trị: Các yếu tố luật pháp, chính phủ và chính trị có ảnh hưởng ngày càng lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp. Doanh nghiệp Các ảnh phải tuân theo các quy định về thuê mướn, cho vay, an toàn, giá, quảng cáo, nơi đặt nhà máy và bảo vệ môi trường. ™ Ảnh hưởng xã hội: Các ảnh hưởng xã hội chủ yếu bao gồm: xu hướng nhân chủng học, sở thích vui chơi giải trí, chuẩn mực đạo đức, quan điểm về mức sống, cộng đồng kinh doanh và lao động nữ. Các yếu tố xã hội thư