Luận văn Xây dựng phần mềm quản lí điểm thi cho trung tâm giáo dục hợp tác và quản lí quốc tế

Luận văn Xây dựng phần mềm quản lí điểm thi cho trung tâm giáo dục hợp tác và quản lí quốc tế Mục lục Lời mở đầu ....................................................................................................................................... 3 Chương I:Tổng quan về cơ sở thực tâp và đề tài thực tập tốt nghiệp ............................................ 4 I)Giới thiệu về trung tâm ............................................................................................................. 4 1)Chức năng nhiệm vụ của trung tâm COMEDIC ....................................................................... 4 2)Sơ đồ cơ cấu tổ chức của trung tâm Giáo Dục Hợp Tác và Quản Lí Quốc Tế ................... 6 3)Thực trạng ứng dụng Công nghệ thông tin trong lĩnh vực quản lí của trung tâm giáo dục và hợp tác quản lí quốc tế ......................................................................................................... 8 4)Xây dựng đề tài ...................................................................................................................... 9 Chương II:Cơ sở và phương pháp luận của quá trình xây dựng phần mềm quản lí điểm thi trung tâm giáo dục và quản trị quốc tế ......................................................................................... 12 1)Khái niệm về phần mềm quản lí ............................................................................................. 12 1.1)Khái niệm Phần mềm ....................................................................................................... 12 1.2)Quản lí ............................................................................................................................... 12 2) Phương pháp và phương pháp luận phát triển hướng đối tượng ......................................... 13 2.1)Giới thiệu về phương pháp phát triển hướng chức năng ................................................ 13 2.2) Giới thiệu về phương pháp phát triển hướng đối tượng ................................................ 13 2.3)Mô hình ............................................................................................................................. 15 2.4)Mục đích của mô hình hóa ............................................................................................... 16 3)Phương pháp luận phát triển hệ thống ................................................................................. 17 3.1)Các giai đoạn cơ bản của một qui trình ......................................................................... 18 4) Các giai đoạn của chu trình phát triển phần mềm với mô hình hướng đối tượng: ............. 22 4.1) Kĩ thuật phân tích hướng đối tượng OOA(Object oriented analysis) ........................ 22 4.2)Kĩ thuật mô hình hóa(Object modelling technique) ..................................................... 23 4.3)Kĩ thuật thiết kế hướng đối tượng (Object oriented design) ........................................ 25 5)Lịch sử và phát triển và hình thành của UML ...................................................................... 26 5.1)UML là gì .......................................................................................................................... 27 5.2)Các đặc trưng của một tiến trình sử dụng UML ............................................................ 27 6)Các sơ đồ trong UML ............................................................................................................. 29 6.1)Sơ đồ lớp và đối tượng ..................................................................................................... 29 6.2)Sơ đồ use case ................................................................................................................... 31 6.3)Sơ đồ thành phần ............................................................................................................. 32 6.4)Sơ đồ tuần tự và sơ đồ hợp tác ......................................................................................... 32 7) Phần tử mô hình ..................................................................................................................... 33 Chương III: Phân tích thiết kế phần mềm .................................................................................... 35 1)Phân tích .................................................................................................................................. 35 1.1) Xác định các tác nhân (Actor) ......................................................................................... 35 1.2) Xác định các use case của hệ thống ................................................................................. 36 1.3) Bảng danh sách các use case ........................................................................................... 38 1.4) Mô hình use case hệ thống như sau: ............................................................................... 40 1.5) Đặc tả các Use case .......................................................................................................... 42 1.6) Đặc tả use case chi tiết của phần hệ thống ...................................................................... 59 1.7 Xây dựng lược đồ lớp ........................................................................................................ 60 1.8) Biểu đồ lớp ....................................................................................................................... 62 1.9) Xây dựng lược đồ tuần tự ................................................................................................ 63 1.10) Thiết kế cơ sơ dữ liệu ..................................................................................................... 64 2)Thiết kế form chương trình .................................................................................................... 66 Lời Kết ............................................................................................................................................. 69 Lời mở đầu Ngày nay do tốc độ phát triển và ứng dụng rộng rãi của tin học nên hầu hết các doanh nghiệp đều ứng dụng vào qui trình làm việc của mình để nâng cao hiệu quả hoạt động .Do đó yêu cầu xây dựng phần mềm luôn là điều cần thiết trong các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh,xây dựng phần mềm phục vụ cho ngành giáo dục càng trở nên cấp thiết hơn.Việc có một phần mềm để quản lí các công việc trong tổ chức giáo dục sẽ đem lại hiệu quả trong công việc và tiết kiệm chi phí Trung tâm giáo dục hợp tác và quản lí quốc tế- một thành viên trực thuộc viện quản trị doanh nghiệp với chức năng và nhiệm vụ chiêu sinh đào tạo các chương trình bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ chuyên môn về quản lý kinh tế ,tài chính ngân hàng theo chức năng đào tạo của viện.Trong thời đại thông tin ngày nay khi tin học được chú trọng trong tất cả các khâu thì việc để có những phần mềm tốt nhất giúp cho những nhà quản lí và bộ phận đào tạo của trung tâm có thể đạt hiệu quả cao nhất và đáp ứng yêu cầu được giao là những vấn đề mà nhà quản lí quan tâm. Xuất phát từ thực tế trung tâm ,sau một thời gian theo dõi,với vốn kiến thức được cung cấp,cùng với việc tìm hiểu hiện trạng trung tâm em quyết định chọn đề tài: “Xây dựng phần mềm quản lí điểm thi cho trung tâm giáo dục hợp tác và quản lí quốc tế”. Chương I:Tổng quan về cơ sở thực tâp và đề tài thực tập tốt nghiệp I)Giới thiệu về trung tâm Trung tâm giáo dục hợp tác và quản lí quốc tế gọi tắt là COMEDIC Được thành lập theo quyết đinh số : 66/VP được thành lập ngày 29/08/2000 của viện quản trị doanh nghiệp. Trụ sở chính tại Hà Nội :11/41 Linh Lang, Quận Ba Đình, Hà Nội, điện thoại là 7629752 Giám đốc trung tâm là Th.S: Nguyễn Thị Mai Thu Ngoài ra Trung tâm còn có các chi nhánh khác tại Hải Phòng, Đà Nẵng Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ 1)Chức năng nhiệm vụ của trung tâm COMEDIC Với chức năng và nhiệm vụ đào tạo và chiêu sinh đào tạo và chiêu sinh các chương trình bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ và chuyên môn và quản lý kinh tế , tài chính ngân hàng theo chức năng đào tạo của Viện Quản Trị Doanh Nghiệp Hợp tác với các trường Đại học trong nước và quốc tế mở các khóa đào tạo hệ chuyên viên, hệ chuyên viên, hệ chuyển tiếp và các chương trình đào tạo nâng cao của hệ đại học và hệ sau đại học theo chức năng của các đơn vị hợp tác đào tạo với trung tâm COMEDIC Hiện nay, ngoài hệ đào tạo chuyên viên Ngân hàng, Tài chính kế toán, Kinh tế, Kỹ sư văn bằng II chuyên viên ngành Quản Trị Kinh Doanh, Trung tâm còn tổ chức thêm các lớp nghiệp vụ về kế toán doanh nghiệp, Kế toán tin học, Xuất nhập khẩu, Thủ tục Hải quan, Khai báo thuế, Quản trị kinh doanh, quản trị nhân sự, Giao tiếp và Bán hàng, Nhân viên kinh doanh, Thư ký văn phòng… Trung tâm Giáo dục Quản lý và Hợp Tác Quốc Tế(COMEDIC) đã và đang thu hút hàng ngàn học viên, sinh viên, cán bộ công nhân viên chức trên phạm vi cả nước.Hàng năm, số lượng thí sinh tham gia thi cũng như xét tuyển và học tới hàng ngàn thì sinh. Những thí sinh trúng tuyển sẽ được đào tạo với phương châm:”chất lượng đào tạo là mục tiêu hàng đầu”, phát huy tính sáng tạo, tinh thần học tập và rèn luyện độc lập có kỷ luật của học viên. Để phục vụ giảng dạy, hiện nay đội ngũ giáo viên tham gia giảng dạy tại Trung tâm COMEDIC đều là các GS, TS, ThS có nhiều năm kinh nghiêm giảng dạy tại các trường Đại học có uy tín như Đại học Quốc Gia Hà Nội, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Kinh Tế Quốc Dân, Học Viện Tài chính, Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh… Ngoài ra, Trung Tâm COMEDIC còn trang bị đầy đủ những công cụ phục vụ cho việc học tập như bàn ghế, phòng học, điện nước, hệ thống loa đài, phòng học, điện nước, hệ thống loa đài, phòng học đạt tiêu Quốc gia. Cùng với phòng máy tính thực hành được trang bị hiện đại, Trung tâm COMEDIC luôn có giáo viên hướng dẫn cho học viên thực hành trên máy ngay sau các buổi học lý thuyết để góp phần trang bị kỹ năng sử dụng máy tính phục vụ cho học viên khi vào chuyên ngành. Đồng thời, thư viện của trung tâm COMEDIC gồm nhiều đầu sách chuyên ngành bằng tiếng việt và tiếng nước ngoài của các tác giả lớn giúp cho học viên có thể tự học ngoài giờ học chính khóa. Từ đó, học viên có thể phát huy tính độc lập, sáng tạo trong việc học tập nghiên cứu trong hiện tại và công việc sau này Không chỉ quan hệ đào tạo với những trường đại học trong nước, để không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo của mình và tạo cơ hội cho các học viên có điều kiện được tiếp cận với chương trình đào tạo tiên tiến của nước ngoài. Trung tâm COMEDIC còn mở rộng hợp tác đào tạo và cấp chứng chỉ quốc tế với trường đại học tổng hợp Sydney hàng năm.Hiện nay COMEDIC đã cấp chứng chỉ cho nhiều cán bộ và học viên do chính những giảng viên nước ngoài trực tiếp giảng dạy và kiểm tra Tại Trung tâm COMEDIC có tập hợp đội ngũ sinh viên, học viên của các chương trình đào tạo sau :  Hệ kỹ sư II ngành đạo tạo quản trị doanh nghiệp chương trình liên kết đào tạo với đại học Bách Khoa Hà Nội từ tháng 1-2004  Hệ chuyên viên của COMEDIC kết hợp với đại học Ngân Hàng TP Hồ Chí Minh. Từ tháng 3-2004(viện quản trị doanh nghiệp và Trường đại học Ngân Hàng TP Hồ Chí Minh đồng cấp chứng nhận tốt nghiệp hệ chuyên viên )  Hệ Chuyên viên sâu của trung tâm COMEDIC kết hợp với học viện Tài Chính năm 2005(Học viên Tài Chính cấp chứng chỉ chứng nhận tốt nghiệp )  Hệ đào tạo chuyên ngành ngắn hạn do trung tâm COMEDIC tổ chức (Viện Quản Trị Doanh Nghiệp cấp chứng chỉ cho từng khóa học)  Ngoài ra Trung tâm COMEDIC còn hợp tác đào tạo với các trường đại học, tổ chức đào tạo nước ngoài (đại học nước ngoài cấp bằng tốt nghiệp MA, BA hoặc chứng chỉ theo từng chương trình hợp tác đào tạo được Bộ Giáo Dục đào tạo cho phép trong từng khóa học cụ thể) 2)Sơ đồ cơ cấu tổ chức của trung tâm Giáo Dục Hợp Tác và Quản Lí Quốc Tế Hình 1: Sơ đồ tổ chức Phòng quản lí đào tạo:  Quản lí các hệ thống đào tạo mà trung tâm thực hiện theo chức năng nhiệm vụ của Viện Quản Trị Doanh Nghiệp giao bao gồm các khóa học, nhóm ngành học quản lí điểm thi của từng học viên, tạo chương trình học cho từng nhóm ngành học theo khung chuẩn chung của bộ giáo dục quy định  Chức năng đào tạo trợ giúp cho giam đốc trung tâm tổ chức việc thi tuyển sinh hay cấp bằng cho các hệ thống đào tạo Phòng kĩ thuật  Phụ trách về cơ sở vât chất gồm có các thiết bị phục vụ cho quá trình giảng dạy, hệ thống liên lạc và thông tin cho Phòng tư liệu thư viện Phòng Giảng Viên Giám đốc Phòng Kĩ Thuật Phòng Tư Liệu Thư Viện Phòng quản lí Đào Tạo Chi nhánh Hải Phòng Chi nhánh Đà Nẵng Chi nhánh TP Hồ Chí Minh  Có nhiệm vụ lưu trữ và cung cấp giáo án tài liệu mới cập nhật đáp ứng cho việc giảng dạy và học tập của giáo viên và sinh viên trong tương lai có thể bao gồm tài liệu điện tử Phòng trợ giảng  Nghỉ và xem tài liệu của giáo viên trung tâm 3)Thực trạng ứng dụng Công nghệ thông tin trong lĩnh vực quản lí của trung tâm giáo dục và hợp tác quản lí quốc tế Với nhiệm vụ và chức trách được giao là tổ chức và đào tạo các khóa học với ngành kinh tế, quản trị, tài chính, với nhiều loại hình đào tạo như vậy nên công việc quản lí về điểm thi của sinh viên trong quá trình học các hệ đào tạo sẽ gia tăng nhiều lên và kèm theo đó sẽ tồn tại một số bất cập sẽ phát sinh  Việc phân loại chất lượng học tập sẽ gia tăng do có nhiều hệ đào tạo nhiều ngành học  Tìm kiếm hoặc kiểm tra một sinh viên, học viên có đủ điều kiện duy trì học tiếp (Trong điều kiện bị nợ một số môn) sẽ trở nên chậm và sẽ có sai xót  Việc tìm kiếm và sửa điểm cho một sinh viên dang trong qúa trình học sẽ kéo dài và mất thời gian  Nhập điểm cách thủ công cho số lượng lớn sinh viên sẽ xảy ra chuyện nhầm lẫn và sai xót là điều không tránh khỏi  Không gian lữu trữ về dữ liệu điểm của sinh viên điểm môn học thành phần sẽ trở nên đầy và tốn không gian nhớ Việc quản lí dữ liệu điểm thi trong qúa trình học tập của sinh viên học viên của trung tâm trên các file dữ liệu excel nhưng trong quá trình tiếp xúc và theo dõi quá trình thực hiện của phòng đào tạo em thấy tồn tại một số vấn đề sau:  Quá trình tính toán điểm thi thành phần của học viên thành điểm tổng kết sẽ mất nhiều thời gian và lâu  Quá trình tìm kiếm thông tin về môn học lớp hay điểm không đáp ứng nhanh về mặt thời gian  Chưa phân loại được điểm chi tiết theo nhóm và theo ngành học Với những tồn tại đó cộng thêm những bất cập có thể phát sinh và gia tăng từ đó em đề xuất về việc “Xây dựng phần mềm quản lí điểm thi của trung tâm giáo dục và hợp tác quốc tế” 4)Xây dựng đề tài 4.1)Tên đề tài :Xây dựng phần mềm Quản lí điểm thi của trung tâm giáo dục và hợp tác quốc tế 4.2)Mục tiêu của phần mềm được xây dựng Khách bao gồm học viên ,sinh viên kèm theo đó là họ có các quyền như xem  thông tin về các khóa học ,điểm thi môn học  Tìm kiếm thông tin về sinh viên Quản lí bao gồm phòng đào tạo và tuyền sinh và kèm theo đó là học có các quyền kế thừa toàn bộ Quyền của Khách và ngoài ra còn có thêm các quyền sau  Quản lí điểm môn học (Thêm , Sửa ,Xóa)  Quản lí sinh viên (Thêm,Sửa ,Xóa)  Quản lí môn học (Thêm ,Sửa,Xóa) Quản trị bao gồm cấp lãnh đạo của trung tâm họ được thừa kế toàn bộ quyền Khách và quyển của quản li ngoài ra còn có thêm chức năng của cấp quản trị như  Quản lí người dùng  Quản lí Hệ đào tạo  Quản lí Khóa học  Quản lí lớp 4.3)Mục đích: Phần mềm quản lí điểm thi được xây dựng ngoài việc giải quyết các vấn đề khó khăn đang gặp phải ngoài ra còn có thể  Giúp cho có thể theo quản lí dữ liệu về điểm thi từng môn học dữ liệu về sinh viên, về môn học theo từng lớp  Giúp kiểm tra và tránh nhầm lẫn khi nhập dữ liệu : trong một lớp không thể có hai sinh viên mã trùng nhau hay nhập điểm môn học chuyên ngành bị nhầm khoa 4.4)Yêu cầu về phần mềm: 4.4.1)Giao tiếp người sử dụng  Giao diện người sử dụng phải rõ ràng và có sự phân loại rõ,có các thông báo và bẫy lỗi trong quá trình nhập liệu nhằm giảm sai xót  Thực hiện nhiều nút chọn lựa nhằm tránh nhập liêu từ bàn phím gây ra sự phức tạp 4.4.2)Môi trường phần mềm hoạt động  Phần mềm được xây dựng dựa trên ngôn ngữ visual basic 6.0 và hệ cơ sở dữ liệu access 2003  Phần mềm hoạt động trên hệ điều hành Win 2000 trở lên  Phần mềm hoạt động trên mạng LAN 4.4.3)Yêu cầu về phần cứng Phần mềm họat động trên máy tính Đông Nam Á có cấu hình  PC 2GHz  RAM 256  Máy IN  Màn hình có độ phân giải 800x600 pixel hoặc tốt hơn(1024x768) pixel 4.4.4)Kế hoạch thực hiện dự án Bảng thời gian kế hoạch thực hiện dự án theo yêu cầu làm Kế hoạch thực hiện dự án được xây dựng theo mô hình làm công nghệ phần mềm được chia làm 6 giai đoạn như trong bảng sau Công việc Thời gian thực hiện dự án Thực tế 4- 6 ngày Xác định yêu cầu 7 – 9 ngày Thiết kế 7 – 9 ngày Lập trình 10 -12 ngày Kiểm thử 3 – 5 ngày Triển khai 6 – 7 ngày Chương II :Cơ sở và phương pháp luận của quá trình xây dựng phần mềm quản lí điểm thi trung tâm giáo dục và quản trị quốc tế 1)Khái niệm về phần mềm quản lí Ta có thể tách khái niệm phần mềm quản lí trên ra thành hai khái niệm là khái niệm về phần mềm và khái niệm về quản lí 1.1)Khái niệm phần mềm Phần mềm từ chỗ chỉ là công cụ xử lí tính toán đã trở thành nền công nghiệp ,đặc biệt từ năm 1990 trở lại đây đã trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn. Tại Mỹ nền kinh tế số một thế giới đây là ngành giữ vị trí thứ sáu Khái niệm phần mềm trong chương trình đại học được hiểu đơn thuần là phần mềm máy tính.. Trong khi một phần mềm để trở thành thương mại hóa bao gồm tập hợp các yếu tố sau:  Chương trình máy tính  Kiểu cấu trúc dữ liệu  Tài liệu hướng dẫn sử dụng Tổng hợp ba phần trên gọi là phần mềm 1.2)Khái niệm quản lí Là những nội dung và phương thức hoạt động cơ bản mà nhờ đó chủ thể quản lí tác động đến đối tượng quản lí. Do tính đa dạng của sản xuất và tính phức tạp của quản lí, cần có sự phân công lao động và phân chia chức năng trong quản lí. Hệ thống các Chức năng quản lí là tổng thể các loại hoạt động có liên quan với nhau về không gian và thời gian, do chủ thể quản lí tiến hành khi tác động đến đối tượng quản lí 2) Phương pháp và phương pháp luận phát triển hướng đối tượng 2.1)Giới thiệu về phương pháp phát triển hướng chức năng Đây là phương pháp cận truyền thống của ngành công nghiệp phần mềm trong đó quan điểm về phần mềm như là một tập hợp các chương trình (hoặc chức năng) và dữ liệu giả lập. Vậy chương trình là gì? Theo Niklaus Wirth, người tạo ra ngôn ngữ lập trình Pascal thì: “Chương trình = thuật giải + cấu trúc dữ liệu”. Điều này có nghĩa rằng có hai khía cạnh khác nhau của hệ thống được tiếp cận, hoặc tập trung vào các chức năng của hệ thống hoặc tập trung vào dữ liệu. Chúng ta chia hướng tiếp cận này thành hai thời kỳ: thời kỳ vào những năm thập niên 70, tiếp cận phân tích và thiết kế hệ thống theo phương pháp gọi là Descartes. Ý tưởng chính trong cách tiếp cận này là một quá trình lặp phân rã hệ thống thành các chức năng và ứng dụng phương pháp lập trình cấu trúc đơn thể chương trình, việc phân rã kết thúc khi một chức năng được phân rã có thể lập trình được. Trong thời kỳ này, người ta chưa quan tâm đến các thành phần không được tin học hoá mà chỉ xoay quanh đến các vấn đề trong hệ thống để lập trình, tập trung vào chức năng và ít tập trung vào dữ liệu (vì thời kỳ nay đang chuẩn hoá và phát triển về cơ sở dữ liệu, hệ quản trị cơ sở dữ liệu) 2.2) Giới thiệu về phương pháp phát triển hướng đối tượng Vào thập niên 90, phương pháp tiếp cận phân tích thiết kế đối tượng là sự tổng hợp của phương pháp Descartes và phương pháp hệ thống. Trong khi các mô hình được đưa ra trong những thập niên trước thường đưa ra dữ liệu và xứ lý theo hai hướng độ