Lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất

Bất kì một loại hình doanh nghiệp nào, dù lớn hay nhỏ, dù sản xuất kinh doanh trên lĩnh vực nào thì quá trình sản xuất kinh doanh đều nhất thiết phải có sự kết hợp của ba yếu tố cơ bản là: - Tư liệu lao động. - Đối tượng lao động. - Sức lao động. Các yếu tố về tư liệu lao động, đối tượng lao động (biểu hiện cụ thể là hao phí về lao động vật hoá) dưới sự tác động có mục đích của sức lao động (biểu hiện là hao phí về lao động sống) qua quá trình biến đổi sẽ tạo nên các sản phẩm, lao vụ, dịch vụ . tương ứng với các yếu tố hình thành nên các khoản chi phí. Để đo lượng hao phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra trong từng thời kì hoạt động là bao nhiêu nhằm tổng hợp và xác định kết quả đầu ra phục vụ cho nhu cầu quản lý thì mọi hao phí cuối cùng đều được biểu hiện bằng thước đo tiền tệ. Chi phí sản xuất bao gồm nhiều loại, nhiều yếu tố khác nhau song quy lại bao gồm: chi phí về lao động sống, chi phí về lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác. Chi phí về lao động sống là những chi phí về tiền lương, tiền công và các khoản trích theo lương như bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), kinh phí công đoàn (KPCĐ). Chi phí về lao động vật hoá như nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, khấu hao tài sản cố định. Các chi phí cần thiết khác cho sản xuất như tiền điện, tiền nước . Như vậy, chi phí sản xuất là toàn bộ các hao phí về lao động sống, lao động vật hoá và các chi phí cần thiết khác được biểu hiện bằng tiền mà doanh nghiệp chi ra để tiến hành các hoạt động sản xuất trong một thời kì nhất định. Chi phí sản xuất của doanh nghiệp phát sinh thường xuyên trong suốt quá trình tồn tại và hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, nhưng để phục vụ cho quản lý và hạch toán kinh doanh, chi phí sản xuất phải được tính toán tập hợp theo từng thời kỳ, có thể là hàng tháng, hàng quý, hàng năm.