Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Người đã vân dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, sáng lập Đảng Mác- Lênin ở Việt Nam, sáng lập Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, sáng lập Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam và sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Người luôn luôn kết hợp chặt chẽ cách mạng Việt Nam với cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Người là tấm gương đạo đức cao cả, cần, kiệm,liêm, chính, chí công. vô tư, vô cùng khiêm tốn và giản dị.
Tư tưởng của Người là cả một hệ thống quan điểm toàn diện, nhất quán và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam (từ cách mạng dân tộc, dân chủ đến cách mạng xã hội chủ nghĩa), là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác_LêNin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam,là sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người.
9 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 3433 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem nội dung tài liệu Mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đề bài:
Em hãy tìm hiểu rõ mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Để thực hiện tốt điều này, Hồ Chí Minh và Đảng đã giải quyết trong suốt tiến trình Cách Mạng Việt Nam như thế nào?
Bài làm
1, Đặt vấn đề:
Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Người đã vân dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, sáng lập Đảng Mác- Lênin ở Việt Nam, sáng lập Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, sáng lập Lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam và sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Người luôn luôn kết hợp chặt chẽ cách mạng Việt Nam với cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Người là tấm gương đạo đức cao cả, cần, kiệm,liêm, chính, chí công. vô tư, vô cùng khiêm tốn và giản dị.
Tư tưởng của Người là cả một hệ thống quan điểm toàn diện, nhất quán và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam (từ cách mạng dân tộc, dân chủ đến cách mạng xã hội chủ nghĩa), là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác_LêNin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam,là sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người.
Trong đó, những nội dung, nguyên tắc về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là một bộ phận quan trọng làm nên nền tảng chính trị của Đảng, là tài sản tinh thần to lớn của dân tộc,sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong tiến trình cách mạng Việt Nam,.
2,Giải quyết vấn đề
*Thế nào là sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh?
- Dân tộc ta đã trải qua 4000 năm lịch sử hình thành, tồn tại và phát triển. Kể từ thời Hồng Bàng, An Dương Vương, nhà Đinh, Lý, Trần, Nguyễn,Lê .... cho đến Việt Nam hiện đại ngày nay, người dân nước ta, thế hệ này nối tiếp thế hệ kia vẫn luôn một lòng đoàn kết dựng nước, xây thành, đắp lũy, làm nhà, trồng lúa, trồng ngô, sinh con đẻ cái, dựng vợ gả chồng.... Và mỗi khi đất nước gặp gian nguy, thiên nhiên tàn phá hay ngoại xâm tiến đánh, lịch sử cất tiếng gọi, toàn dân quy tụ một lòng, đứng lên tạo ra sức mạnh bền chặt để chiến thắng. Đó chính là "lòng yêu nước", tinh thần tương thân tương ái, ý chí vượt khó khăn thử thách.... - cái vốn có, tài sản vô giá của dân tộc.
Sinh ra trong một gia đình và vùng quê giàu truyền thống cách mạng, một quê hương giàu truyền thống đoàn kết, trước cảnh nước mất nhà tan, nhân dân đau khổ lầm than dưới nhiều tầng áp bức, Bác đã nung đúc trong tâm hồn một tinh thần yêu nước ngay từ thủa nhỏ, sự ý thức về món nợ nước thù nhà; thúc giục Người quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Trong suốt thời gian bôn ba ở nước ngoài cũng như những thời khắc đen tối nhất của cuộc sống, người thanh niên Nguyễn Tất Thành vẫn luôn tin tưởng vào sức mạnh vĩ đại ấy của dân tộc.Thứ sức mạnh sau này đã trở thành tiền đề tư tưởng, lý luận hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh, động lực to lớn cần phát huy để giành độc lập.
- Trên cái nền kiên cố về nhận thức ấy ,Hồ Chí Minh (trong 30 năm xa quê hương) đã học hỏi,kết hợp các giá trị truyền thống của văn hóa phương Đông với các thành tựu hiện đại của văn minh phương Tây, vừa tiếp thu, vừa gạn lọc để từ tầm cao tri thức nhân loại mà suy nghĩ, lựa chọn, kế thừa, đổi mới, vận dụng và phát triển.
Năm 1920, Bác đã rất xúc động khi đọc được trên báo L’Humanité toàn văn bài “Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin”, bởi lẽ vấn đề mà Lênin nêu ra rất thực tế và Bác nhận thấy đó chính là con đường tất yếu cần thiết cho dân tộc Việt Nam:
"Độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội".
→ Từ đó Người có ý thức đặt cách mạng Việt Nam vào quỹ đạo cách mạng vô sản thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh của lực lượng cách mạng tiến bộ của thời đại-sức mạnh của giai cấp vô sản thế giới, sức mạnh của nhân dân lao động. Cụ thể là phải biết huy động các trào lưu cách mạng thể giới phục vụ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc: 3 dòng thác cách mạng: hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa(Liên Xô, ĐôngÂu, CuBa...) ; phong trào giải phóng dân tộc của nhân dân yêu chuộng hòa bình ở các nước chính quốc và tư bản chủ nghĩa như Anh, Pháp; thành công của cách mạng các nước nhược tiểu châu Á, châu Phi, châu Mĩ latinh.
→ Sức mạnh dân tộc là chủ yếu + khai thác sức mạnh thời đại = thắng lợi của cách mạng Việt Nam
* Hồ Chủ Tịch và Đảng đã vận dụng mối quan hệ giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại trong suốt tiến trình cách mạng Việt Nam như thế nao?
- Đặt Cách mạng giải phóng dân tộc trong sự gắn bó với cách mạng vô sản thế giới, kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế vô sản
+ Hồ Chí Minh luôn nắm bắt chính xác xu thế của thời đại. Người xác định bối cảnh quốc tế lúc bấy giờ: Chủ nghĩa tư bản từ giai đoạn cạnh tranh chuyển sang độc quyền, đã xác lập quyền thống trị trên phạm vi toàn thế giới. Chủ nghĩa đế quốc trở thành kẻ thù chung của dân tộc. Đồng thời trên thế giới, bên cạnh các giai cấp cơ bản trước kia, đã xuất hiện thêm các giai cấp, tầng lớp xã hội mới, trong đó có công nhân và tư sản. Chính cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân các nước tư bản chủ nghĩa cuối thế kỉ XIX, đầu XX đã dẫn đến cao trào cách mạng thế giới, đỉnh cao là cách mạng tháng 10 Nga thành công năm 1917- cuộc cách mạng vĩ đại đã làm "thức tỉnh các dân tộc châu Á", "mở ra trước mắt họ thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc". 1919 Quốc tế cộng sản ra đời.
→ Từ đó, phòng trào công nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa phương Tây và phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa phương Đông ngày càng mật thiết trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc
→ 1921, Người sáng lập hội "Liên hiệp các dân tộc thuộc địa" ở Paris,
1922,ra báo "Người cùng khổ" nhằm đoàn kết, tổ chức phong trào giải phóng dân tộc ở các dân tộc thuộc địa
1925, thành lập hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức Á Đông.
1927, Nguyễn Ái Quốc đi Bruxell (Bỉ) tham dự phiên họp mở rộng của Đại hội đồng Liên đoàn chống chiến tranh đế quốc
→ Trên các diễn đàn quốc tế, Người luôn khẳng định vai trò của cách mạng thuộc địa và sự cần thiết liên minh cách mạng giải phóng dân tộc các nước thuộc địa với nhau.
+ Nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, thực hiện nguyên tắc về quyền dân tộc tự quyết, nhưng Hồ Chí Minh không quên nghĩa vụ quốc tế trong việc ủng hộ các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới. Người cùng dân tộc Việt Nam nhiệt liệt ủng hộ các cuộc kháng chiến chống Nhật của nhân dân Trung Quốc, kháng chiến chống Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược của nhân dân Lào và Campuchia, đề ra khẩu hiệu "giúp bạn là tự giúp mình", và chủ trương phải bằng thắng lợi của cách mạng mỗi nước mà đóng góp vào thắng lợi chung của cách mạng thế giới.
+Trong kháng chiến chống Pháp, Mỹ, Người luôn giáo dục cho nhân dân ta phân biệt người Pháp-Mỹ chân chính với những Pháp-Mỹ thực dân, đế quốc; những người dân yêu lao động, hòa bình ở các nước đế quốc với những người Pháp Mỹ hiếu chiến, xâm lược, hướng dân ta hiểu rõ đâu là bạn, đâu là thù : “Những người Pháp ở Pháp phần nhiều là tốt, song những người Pháp thực dân rất hung ác, vô nhân đạo… Đối với bọn thực dân, tính mạng của người thuộc địa da vàng hay da đen cũng không đáng một xu”
→ Cách mạng giải phóng các dân tộc ở thuộc địa phải biết đoàn kết với những người dân yêu chuộng hòa bình ở các nước chính quốc, những người chống biểu hiện của tư tưởng sôvanh, vị kỷ nhằm củng cố tính đoàn kết hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới.
+ Kết hợp chặt chẽ đấu tranh ngoại giao với đấu tranh quân sự, đấu tranh chính trị là đường lối chiến lược của Đảng ta trong kháng chiến chống Mỹ, được đúc kết từ kinh nghiệm hàng ngàn đời đấu tranh dựng nước và giữ nước của cha ông, từ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và nghệ thuật kết hợp đó trong kháng chiến chống Mỹ đã đạt tới trình độ đỉnh cao, đánh bại từng bước tiến tới đánh bại hoàn toàn đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai.
- Giữ vững độc lập tự chủ, dựa vào sức mình là chính, tranh thủ sự giúp đỡ của bạn bè thế giới
Độc lập tự chủ, tự lực tự cường kết hợp với tranh thủ sự giúp đỡ quốc tế cũng là một phương châm chiến lược rất quan trọng trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
Mặc dù rất coi trọng sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế nhưng Người luôn đề cao sức mạnh bên trong, phát huy đến mức cao nhất mọi nỗ lực của dân tộc nhằm phát huy cao độ nguồn sức mạnh chủ quan, tránh tư tưởng bị động trông chờ vào sự giúp đỡ từ bên ngoài. Người còn chỉ rõ :
"Cố nhiên sự giúp đỡ của các nước là quan trọng nhưng không được ỷ lại, không được mong chờ người khác. Một dân tộc không tự lực cánh sinh mà cứ ngồi chờ dân tộc khác giúp đỡ thì không xứng đáng được độc lập."
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp Người đã động viên sức mạnh của toàn dân tộc, kêu gọi tinh thần của yêu nước của mọi người dân Việt Nam đủ mọi thành phần, đủ mọi độ tuổi, đủ mọi vùng miền
"Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ... Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước".
Đồng thời ra sức vận động, tranh thủ sự giúp đỡ quốc tế to lớn và có hiệu quả, cả về vật chất và tinh thần. Đặc biệt là của các nước xã hội chủ nghĩa anh em. Cuộc kháng chiến của ta đã thành công rực rỡ nhờ một phần không nhỏ có sự ủng hộ về lương thực, của cải, chuyên gia của Liên Xô; sự đồng tình, góp sức của nhân dân CuBa, cung cấp cả cho Việt Nam về vũ khí( tên lửa); sự giúp đỡ của nuớc láng giềng Trung Quốc; của Quốc tế cộng sản và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
- Mở rộng tối đa quan hệ hữu nghị hợp tác, sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước dân chủ, quan hệ với các nước có mức độ khác nhau.
+ Các nước Châu Á là láng giềng
+ Hệ thống Xã hội chủ nghĩa là anh em
+ Lào, Campuchia là mối quan hệ thân tình đặc biệt
+ Đất nước Trung Quốc thì như môi với răng nhưng vẫn phải cẩn thận, đề phòng.
+ Trong những năm đổi mới, quan điểm “ Làm bạn với các nước dân chủ và không gây thù oán với một ai” của Hồ Chí Minh được Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm và vận dụng sáng tạo. Văn kiện Đại hội IX của Đảng đã khẳng định : "Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển". Vận dụng tư tưởng trên đây của Hồ Chí Minh phù hợp với xu thế toàn cầu hoá và thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX khẳng định : "chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, bảo đảm độc lập tự chủ và định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích dân tộc, an ninh quốc gia, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, bảo vệ môi trường".
* Cho đếnNgày nay, Đảng và chính phủ vẫn quán triệt tư tưởng, theo đường lối Bác Hồ đã vạch ra, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại:
+ Giáo dục nhân dân có niềm tin vào lý tưởng XHCN trong điều kiện có nhiều biến đổi. Không ngừng bảo vệ và pháy huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, làm cho bản sắc văn hoá được giữ vững và phát triển; giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc chính đáng, ý thức bảo vệ văn hoá dân tộc, tiếp thu có chọn lọc văn hoá nước ngoài, hội nhập quốc tế nhưng ko làm chệch hướng Xã hội chủ nghĩa, đảm bảo xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độclập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào cách mạng thế giới
+ Kiên định thế giới quan mác-xít về thời đại; luôn định hướng phải khai thác sự giúp đỡ, ủng hộ của các lực lượng cách mạng, tiến bộ, các phong trào cách mạng, phong trào đấu tranh cho hòa bình, độc lập, dân chủ và chủ nghĩa xã hội
+ Trong điều kiện gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), hội nhập sâu hơn vào kinh tế thế giới, Đảng đưa ra đường lối, hướng nước ta tích cực và chủ động trong việc khai thác những thời cơ, vận hội mới, khai thác những thành tựu văn minh của nhân loại,thành tựu khoa học kĩ thuật của các quốc gia tiên tiến trên thế giới (nguồn lực quan trọng của quốc gia) với một nhận thức đúng đắn, một thái độ nghiêm túc và một trách nhiệm chính trị cao đối với đất nước, không thụ động, chờ đợi, ỷ lại, không bảo thủ, trì trệ
+ Vận dụng sáng tạo chiến lược và sách lược cách mạng trong khai thác sức mạnh thời đại theo nguyên tắc kiên định về chiến lược, linh hoạt mềm dẻo về sách lược, thực hiện "thêm bạn, bớt thù", xử lý tốt mối quan hệ giữa "đối tác" và "đối tượng", giữa lợi ích kinh tế với lợi ích quốc phòng, an ninh, giữa lợi ích bộ phận với lợi ích quốc gia. Tham gia vào sự phân vùng, phân luồng kinh tế trên thế giới và trong khu vực.
+ Chuyển nhanh thành hiện thực những khẩu hiệu chống tệ nạn tham thũng, tham ô lãng phí, chống các hiện tượng tiêu cực trong đời sống hằng ngày. Sức mạnh dân tộc chính là tổng hợp các nhân tố kinh tế, quân sự, chính trị, ngoại giao và ý chí. Nói cách khác là chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước luôn phù hợp với lòng dân.
III Kết thúc vấn đề:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là” không khép kín, tự đủ, không nhất thành bất biến mà luôn luôn phát triển với dân tộc và thế giới, là nền móng cho mọi quyết định chiến lược của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Tư tưởng về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại của Người đã đưa Việt Nam, không chỉ từ một nước nhược tiểu, bị các nước đế quốc đàn áp, bóc lột lên một quốc gia có độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ,không quốc gia nào có quyền xâm phạm; đưa nhân dân Việt Nam từ kiếp nô lệ lên vị thế làm chủ đất nước. Tư tưởng ấy thấm nhuần, định hướng, soi đường cho mọi họat động của nước Việt Nam trong quá khứ, hôm nay và mai sau