Một số biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội Việt nam từ năm 1999-2001

Lời nói đầu Trong quá trình phát triển của một đất nước, Ngân hàng đóng vai trò rất quan trọng. Nó là hệ thần kinh của toàn bộ nền kinh tế quốc dân, nền kinh tế chỉ có thể phát triển với tốc độ cao nếu có một hệ thống ngân hàng hoạt động ổn định và có hiệu quả, không thể có tăng trưởng trong khi hệ thống tổ chức và hoạt động của ngân hàng yếu kém và lạc hâụ. Như vậy, đòi hỏi Ngân hàng phải phát triển tương xứng và hoạt động có hiệu quả trong lĩnh vực lưu thông tiền tệ. Điều hoà lưu thông tiền tệ chủ yếu thông qua hoạt động tín dụng, hoạt động tín dụng là xương sống của hệ thống Ngân hàng thương mại, cụ thể là quá trình huy động vốn và sử dụng vốn hiệu quả của ngân hàng sẽ giúp cho các thành phần kinh tế phát triển ổn định và ngược lại. Nước ta đang trong quá trình Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá, với đường lối phát triển nền kinh tế nhiều thành phần có sự điều tiết của nhà nước đã tạo tiền đề khách quan cho sự khôi phục và phát triển các thành phần kinh tế. Thành phần kinh tế ngoài quốc doanh với những tiềm năng và ưu thế sẵn có đã nhanh chóng thích nghi với cơ chế kinh tế thị trường, ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng không thể thiếu của mình trong công cuộc đổi mới nền kinh tế. Hoạt động của ngân hàng có nhiều bước chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, trong nền kinh tế đầy biến động rủi ro là điều không thể tránh khỏi đối với tất cả các thành phần kinh tế. Những nguy cơ tiềm ẩn như sự không trung thực của khách hàng, vốn vay bị sử dụng sai mục đích, khách hàng phá sản hay do suy thoái kinh tế… đều có thể biến một khoản vay có chất lượng cao thành một khoản nợ khó đòi. Đó là chưa kể đến những kẽ hở do hệ thống pháp luật chưa hoàn chỉnh gây nên những phiền toái cho khách hàng và ngân hàng trong quá trình hoạt động cũng như tạo điều kiện cho những ý đồ xấu của khách hàng hay cán bộ Ngân hàng thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản của nhà nước. Đây là mối đe doạ mà bất cứ Ngân hàng nào cũng phải đương đầu . Nhiệm vụ quan trọng và trọng tâm của quản lý các Ngân hàng Thương mại, đặc biệt đối với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội là phải nâng cao chất lượng tín dụng, đưa ra các biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng đối với các thành phần kinh tế nói chung và đối với kinh tế ngoài quốc doanh nói riêng. Nhận thức rõ tính cấp bách của vấn đề trên, sau thời gian thực tập và nghiên cứu tại Ngân hàng TMCP Quân đội. Tôi xin được trình bày một số biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng qua đề tài : “Một số biện pháp phòng ngừa rủi ro tín dụng đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội Việt nam từ năm 1999-2001” bố cục của luận văn gồm ba chương: Chương 1. Ngân hàng Thương mại và rủi ro tín dụng của Ngân hàng Thương mại trong nền kinh tế thị trường. Chương 2. Thực trạng rủi ro tín dụng và vấn đề phòng ngừa rủi ro tín dụng đối với Công ty Đầu tư xây dựng công trình tại Ngân hàng TMCP Quân đội. Chương 3. Một số biện pháp cơ bản nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Quân đội đối với Công ty Đầu tư xây dựng công trình. Chương I Ngân hàng thương mại và rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại trong nền kinh tế thị trường Ngân hàng thương mại và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường Vài nét về ngân hàng thương mại Nguồn gốc, định nghĩa Khi sản xuất phát triển trao đổi hàng lấy hàng không thể đáp ứng được yêu cầu của lưu thông hàng hoá, để đáp ứng được yêu cầu đó tiền đã xuất hiện đóng vai trò là vật trung giản trong quá trình trao đổi, lưu thông. Khi tiền ra đời lưu thông hàng hoá trở nên dễ dàng hơn và sản xuất cũng phát triển hơn. Nhưng mỗi vùng lãnh thổ lại có một đồng tiền khác nhau, sự khác biệt giữa các đồng tiền của các khu vực đã gây khó khăn cho lưu thông hàng hoá cho các vùng này. Có một số thương gia tách ra làm nhiệm vụ đổi tiền cho các thương gia kinh doanh, đó là những thương gia tiền tệ. Tuy nhiên với sự phát triển mạnh mẽ của sản xuất hàng hoá, nhu cầu tiền tệ tăng lên vì thế đã phát sinh nghiệp vụ cho vay. Các thương gia tiền tệ đã chuyển hoàn toàn từ hoạt động kinh doanh hàng hoá sang kinh doanh tiền tệ, đó chính là tiền thân của ngân hàng thương mại. Tại những nước phát triển ngân hàng thương mại ra đời sớm hơn Ngân hàng Quốc gia hàng thế kỷ, Ngân hàng Quốc gia ra đời trên cơ sở một trong những ngân hàng thương mại lớn, có nguồn gốc khổng lồ nhất, thoát ly hẳn việc trực tiếp cho vay đối với các doanh nghiệp, mà chỉ cho vay đối với các ngân hàng thương mại; ngân hàng này trở thành ngân hàng phát hành, sau đó được Nhà nước quốc hữu hoá bằng cách mua lại và trở thành Ngân hàng Quốc gia. Mặc dù ngân hàng thương mại ra đời từ rất lâu nhưng các nhà kinh tế học, các nhà nghiên cứu vẫn chưa nhất trí với nhau về định nghĩa ngân hàng thương mại, đó là do sự khác biệt về luật pháp, phong tục tập quán, số lượng các nghiệp vụ ngân hàng, điều kiện nền kinh tế … ở Việt nam theo nghị định số 49/2000/NĐ-CP ngày 12-9-2000 của Chính phủ: “Ngân hàng thương mại là ngân hàng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận, góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế của Nhà nước”. Hoạt động chủ yếu và thường xuyên của ngân hàng là nhận tiền gửi của khách hàng, sử dụng số tiền nàyđể cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Phân loại Ngân hàng thương mại Ngày nay, trên thế giới và ở Việt nam hình thành nhiều loại ngân hàng thương mại khác nhau. - Theo phạm vi nghiệp vụ người ta chia ngân hàng thương mại thành hai loại hình: + Loại hình kinh doanh đa năng: Thường là các Ngân hàng Quốc doanh được phép hoạt động rộng, sử dụng nhiều loại nghiệp vụ. + Ngân hàng thương mại chuyên môn hoá : Loại ngân hàng này hoạt động với phạm vi hẹp như ngân hàng phát triển nhà, ngân hàng cầm cố bất động sản. - Theo đối tượng khách hàng, người ta chỉ ra: + Ngân hàng bán buôn: Loại ngân hàng này chỉ đầu tư vào các doanh nghiệp lớn. + Ngân hàng bán lẻ: Loại ngân hàng này đầu tư vào các doanh nghiệp vừa, nhỏ và cá nhân. - Theo mô hình phổ biến hiện nay: + Ngân hàng thương mại Quốc doanh: Các ngân hàng này được Nhà nước cấp vốn. + Ngân hàng phát triển: Mục đích ngân hàng này là cung ứng vốn dài hạn cho công cuộc xây dựng và kiến thiết đất nước. Loại hình này có thể là Quốc doanh hoặc cổ phần. + Ngân hàng chính sách: Ngân hàng này hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, mà hoạt động theo những mục tiêu riêng do Chính phủ giao, như phục vụ người nghèo, phục vụ miền núi… + Các ngân hàng cổ phần có thể hoạt động đa năng, hoặc theo từng quy chế riêng, từng lĩnh vực phạm vi nhất định. Các chức năng cơ bản của ngân hàng thương mại Tạo tiền Một trong những chức năng chủ yếu của ngân hàng thương mại là tạo tiền và huỷ tiền. Chức năng tạo tiền xuất phát từ chính nhu cầu bên trong của mỗi ngân hàng thương mại riêng lẻ và sự tăng trưởng của toàn hệ thống, thông qua các hoạt động tín dụng, đầu tư và thanh toán. Trong mỗi ngân hàng riêng lẻ, khả năng tạo tiền chỉ đạt từ trên một lần đến giữa hai lần tuỳ theo tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Mỗi khoản tiền gửi của khách hàng gửi vào ngân hàng, được ngân hàng lưu giữ tại quỹ nghiệp vụ của ngân hàng, đồng thời phản ánh trên tài khoản của khách hàng. Sau đó khách hàng trích tài khoản thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt. Thông qua các bút toán này, dùng “tiền ghi sổ” và thanh toán chuyển khoản, để tạo ra một khoản tiền mới. Đối với toàn hệ thống ngân hàng thương mại thì bội số tạo tiền còn lớn đến mức kinh ngạc. Một khoản tiền mặt gửi vào ban đầu của khách hàng là U1, ngân hàng thương mại đầu tiên này để lại dự trữ 10% chẳng hạn. Còn lại số tiền U2 bằng 90% (tức 9/10) số tiền U1 đem cho vay hoặc thực hiện các bút toán thanh toán. Đến ngân hàng tiếp theo nhận được các giấy tờ thanh toán hoặc cho vay là U3 bằng 90% U2 nói trên. Cứ thế, hệ thống ngân hàng thương mại đã tạo ra một bội số tiền tệbằng tất cả U1,U2,U3,…,Un so với khoản tiền gửi U1 ban đầu. Tuy nhiên khi chuyển dịch như vậy, chúng cũng có giới hạn nhất định, tức là khi n tiến tới vô cùng thì khoản tiền Un cũng tiến tới không(0). Tổng số tiền mà hệ thống ngân hàng thương mại tạo ra đã là một con số rất lớn, tính theo công thức của một cấp số nhân lùi vô hạn ta có: Sn = U1 + U2 +…+ Un = U1(1- qn)/(1- q) (1) Khi n Ơ, gỉa sử q = 10% = 1/10, tức q<1 thì qn 0 U1 Công thức (1) trở thành Sn = 1 - q U1 Sn = = 10U1 9 1 - 10 Rõ ràng, nếu dự trữ của mỗi ngân hàng là 10% số tiền gửi mới, thì toàn bộ hệ thống ngân hàng thương mại đã tạo ra một khoản tiền gấp 10 lần khoản tiền gửi ban đầu. Chức năng tạo tiền làm cho các ngân hàng thương mại có khả năng đẩy nền kinh tế phát triển quá nóng và ngược lại, huỷ tiền gây thiểu phát, gây khó khăn cho tăng trưởng kinh tế. Chức năng tạo tiền có liên quan đến tổng khối lượng tiền cung ứng cho nền kinh tế phù hợp với chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ. Vì vậy các nhà khoa học coi chức năng này là chức năng số một của ngân hàng thương mại. Thanh toán Sự vận động vốn trong phạm vi toàn quốc và phạm vi toàn cầu đòi hỏi phải có sự thống nhất và quốc tế hoá cao độ giữa chức năng thước đo giá trị, chức năng phương tiện lưu thông trong nền kinh tế thị trường hiện đại. Vì vậy phát huy với tốc độ cao chức năng thanh toán của ngân hàng thương mại có liên quan đến việc cung ứng tổng khối lượng thanh toán cho toàn xã hội, một tác nhân của tăng trưởng kinh tế. Chức năng thanh toán là chức năng cổ truyền của ngân hàng thương mại. Ngày nay những sản phẩm hiện đại của nó là những tấm các điện tử, những tấm mica thay cho vàng bạc châu báu, thay cho tiền tệ, là do sự phát triển của chức năng này. Tín dụng Phạm trù tín dụng trở thành chức năng của ngân hàng thương mại ngay từ thuở ngân hàng chào đời. Tín dụng bao hàm ý nghĩa huy động vốn, thu hút tiền gửi và cho vay. Các nhà khoa học kinh tế đã coi ngân hàng là một ngành công nghiệp, thì việc cung ứng tín dụng được coi như việc thực hiện một trong các “sản phẩm” chủ yếu, một “sản phẩm gián tiếp”. Sản phẩm này đem ra tiêu dùng sẽ tạo ra việc làm, tạo ra sản phẩm xã hội do khai thác tài nguyên. Trong nền kinh tế thị trường, đại bộ phận quỹ cho vay tập trung qua ngân hàng và từ đó đáp ứng nhu cầu vốn bổ sung cho các doanh nghiệp và cá nhân. Tín dụng ngân hàng không những chỉ đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn để bổ sung vốn lưu động cho các doang nghiệp và cá nhân mà còn tham gia cấp vốn cho đầu tư xây dựng cơ bản, đổi mới cải tiến kỹ thuật công nghệ sản suất. Ngoài ra, tín dụng ngân hàng còn đáp ứng một phần đáng kể nhu cầu tiêu dùng của cá nhân. Như vậy, tín dụng ngân hàng là hình thức tín dụng chủ yếu trong nền kinh tế thị trường, nó đáp ứng nhu cầu về vốn cho nền kinh tế rất linh hoạt và kịp thời. Cung ứng dịch vụ Ngân hàng Một xã hội văn minh được đánh giá bằng hệ thống cung ứng dịch vụ, một chức năng quan trọng của ngân hàng hiện đại cũng được phát triển theo sự tiến bộ của nền văn minh. Đó là dịch vụ ngân hàng. Ngân hàng thương mại cung cấp dịch vụ cho các doanh nghiệp, các nhà xuất khẩu và khách hàng là cá nhân những loại dịch vụ thông thường và thanh toán chuyển tiền uỷ thác, tư vấn đầu tư, mua trả góp, các dịch vụ lữ hành…. Ngày nay hiện đại hơn là các loại thẻ điện tử, máy rút tiền tự động, dịch vụ chứng khoán, các dịch vụ ngân hàng tại gia, thẻ séc…Chức năng này trong nền kinh tế thị trường phát huy hơn bao giờ hết. Tóm lại bốn chức năng chủ yếu nói trên quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng thương mại. Các nghiệp vụ của Ngân hàng thương mại Nghiệp vụ Nợ Ngân hàng là một tổ chức kinh tế có tỷ lệ vốn tự có trong tổng số vốn kinh doanh thấp nhất, nguồn vốn hoạt động chủ yếu của ngân hàng phần lớn dựa vào việc huy động các khoản tiền tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế. Khoản vốn huy động này được phép gấp 20 lần so với vốn điều lệ. Trong vốn huy động thì nguồn vốn lớn nhất là vốn do thu nhận tiền gửi ( còn gọi là vốn ký thác). Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng tới quy mô tiền gửi như lãi suất, phương thức trả lãi, tình hình kinh tế xã hội, phong tục tập quán, lòng tin của khách hàng… ở Việt Nam các loại tiền gửi chủ yếu gồm: - Tiền gửi thanh toán: Các tổ chức, cá nhân ký thác ngân hàng để thực hiện các khoản chi trả trong kinh doanh và tiêu dùng. Họ có thể rút ra, chuyển nhượng hoặc yêu cầu chi trả hộ bất cứ lúc nào. Mục đích của khách hàng đối với tiền gửi loại này không phải là lãi tiền gửi mà là các dịch vụ ngân hàng. - Tiền gửi tiết kiệm: Bao gồm tiền gửi không kỳ hạn và tiền có kỳ hạn. + Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn. Khách hàng gửi tiền vào ngân hàng không nhằm mục đích thanh toán mà để an toàn tài sản và hưởng lãi suất. Với tiền gửi loại này khách hàng có thể rút tiền ra bất cứ lúc nào và thời gian gửi tiền thường ngắn. + Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn. Là loại tiền gửi có sự thoả thuận về thời gian giữa khách hàng và ngân hàng. Về nguyên tắc thì khách hàng chỉ được phép rút tiền khi đến hạn nhưng để nâng cao tính cạnh tranh, ngày nay các ngân hàng thường cho phép rút tiền trước hạn nhưng hưởng lãi suất không kỳ hạn. Ngoài ra còn có các loại tiền gửi khác như: Tiền gửi theo thời gian thực gửi, tiền gửi báo trước( khi rút tiền phải báo trước 8- 15 ngày),… Các khoản tiền gửi của các tổ chức, cá nhân là rất quan trọng đối với ngân hàng nhưng không phải là tất cả. Trong những trường hợp nhất định ngân hàng cũng có thể đi vay các ngân hàng và các tổ chức khác, vay của Ngân hàng Trung ương hoặc của ngân hàng mẹ. Thời hạn của các khoản vay khác nhau, có khi kéo dài vài năm, cũng có thể chỉ vài ngày ( vay qua đêm, vay hôm nay ngày kia trả…). Trong các hình thức đi vay thì vay từ dân cư và vay từ các tổ chức thông qua phát hành trái phiếu, kỳ phiếu có chi phí thấp hơn các hình thức khác. Còn khi vay qua các tổ chức tín dụng khác thì chi phí sẽ cao hơn do đã qua một trung gian ( tổ chức tín dụng ). Gần như cuối cùng các ngân hàng thương mại mới đi vay từ Ngân hàng Trung ương bởi mức lãi suất cao hơn và kèm theo những điều kiện khắt khe. Vốn tự có của ngân hàng tuy chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng nó rất quan trọng, nó quyết định quy mô và phạm vi hoạt động của ngân hàng. 1.2.4.Nghiệp vụ Có Đồng thời với việc thực hiện nghiệp vụ huy động vốn, ngân hàng phải sử dụng vốn sao cho có hiệu quả, khả năng sinh lời cao để trang trải cho các hoạt động của ngân hàng và có lợi nhuận. Nghiệp vụ sử dụng vốn của ngân hàng được thể hiện qua các nghiệp vụ sau: - Hoạt động ngân quỹ: Là hoạt động nhằm đảm bảo khả năng thanh toán thường xuyên của ngân hàng cho khách hàng. Ngân hàng phải thường xuyên xác định số tiền mặt tại quỹ; số tiền gửi tại Ngân hàng Trung ương và tại các ngân hàng khác. Đây là các tài sản không sinh lời hoặc sinh lời thấp, nhưng là khoản có tính lỏng cao. Ngân hàng phải duy trì lượng tài sản này ở một mức hợp lý sao cho vừa đảm bảo khả năng thanh khoản, vừa bảo đảm khả năng sinh lợi. + Tiền mặt tại quỹ: Bao gồm tiền giấy, tiền kim loại, ngân phiếu thanh toán đang có giá trị lưu hành, tồn quỹ ở các kho ngân hàng. ở các nước, khoản mục này chiếm tỷ trọng từ 8 đến 12%. ở Việt Nam chiếm tỷ trọng từ 15 đến 20%. Nguyên nhân chủ yếu hiện nay nền tiền tệ nước ta là “nền tiền tệ tiền mặt”; việc sử dụng các phương tiện thanh toán hiện đại, các loại tiền điện tử, các loại séc, thẻ thanh toán…chưa ưa chuộng, chưa phát triển. Các doanh nghiệp chi tiêu những khoản tiền rất lớn nhưng đều sử dụng tiền mặt, buộc các ngân hàng đều phải sử dụng tồn quỹ cao để đáp ứng. + Tiền gửi tại Ngân hàng Trung ương và các ngân hàng khác: Các ngân hàng thương mại gửi tiền tại Ngân hàng Trung ương để thanh toán tại các ngân hàng khác trong trường hợp không thực hiện phương thác thanh toán liên hàng; tiền gửi này có thể rút để nhập vào quỹ nhằm chi trả cho khách hàng. Tiền gửi tại các đại lý ở nước ngoài, trên tài khoản NOSTRO là tiền gửi để thanh toán đồng thời cũng nhằm mục đíchkinh doanh tiền tệ khi nhận định có sự thay đổi về tỷ giá. - Hoạt động cho vay: Là hoạt động quan trọng nhất, nó thường đem lại cho ngân hàng khoản lợi nhuận cao nhất (khoảng 60-70% tổng lợi nhuận) nhưng đồng thời là hoạt động chứa đựng nhiều tiềm ẩn của sự rủi ro. Vì vậy, Ngân hàng phải thực hiện tốt hoạt động này, quản lý tiền vay một cách chặt chẽ, hạn chế rủi ro ở mức thấp nhất. Đặc biệt đối với những khoản cho vay trung và dài hạn. - Hoạt động thuê mua tài chính: Ngân hàng tham gia vào hoạt động thuê mua với tư cách là người cung cấp tài chính cho người thuê. Đặc điểm nổi bật của hoạt động thuê mua là quyền sở hữu vẫn thuộc về bên cho thuê và sau khi kết thúc hợp đồng người thuê có quyền mua lại tài sản thuê ở mức giá thấp hơn giá thị trường đã được thoả thuận ngay từ khi ký kết hợp đồng. - Hoạt động đầu tư và kinh doanh: Ngân hàng dùng tiền tham gia vào thị trường chứng khoán với tư cách là người mua cổ phiếu để hưởng lợi tức hoặc góp vốn liên doanh… Mặt khác ngân hàng có thể kinh doanh chứng khoán bằng cách mua chứng khoán với gía thấp hơn và bán với giá cao hơn nhằm thu chênh lệch giá. Nghiêp vụ trung gian. Ngoài nghiệp vụ Nợ và nghiệp vụ Có, Ngân hàng còn cung cấp cho khách hàng hàng loạt dịch vụ qua đó ngân hàng nhận được thu nhập dưới hình thức hoa hồng. Khi hệ thống ngân hàng phát triển thì nghiệp vụ trung gian càng phát triển và đem lại tỷ trọng thu nhập ngày càng cao cho ngân hàng. Các họat động trung gian bao gồm: Dịch vụ thanh toán và cung ứng phương tiện thanh toán: Ngân hàng thực hiện thanh toán hộ cho khách hàng các khoản mua bán hàng hoá, dịch vụ thu hộ, chi hộ thông qua tài khoản của khách hàng hoặc dưới các hình thức séc, uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm chi, thư tín dụng, thẻ tín dụng… Dịch vụ bảo lãnh: Ngân hàng thực hiện bảo lãnh cho các công ty phát hành chứng khoán, bảo lãnh vay vốn, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh mua bán hàng hoá xuất nhập khẩu, bảo lãnh thực hiện công trình, bảo lãnh thanh toán… - Dịch vụ môi giới: Ngân hàng làm việc mua bán các chứng khoán cho khách hàng. Ngoài ra, ngân hàng cũng thực hiện mua bán hộ chứng khoán, vàng bạc, đá quý, ngoại tệ. - Dịch vụ ngân quỹ: Ngân hàng thực hiện thu hộ và phát tiền mặt cho khách hàng, ngân hàng đóng vai trò như một người thủ quỹ của doanh nghiệp. - Dịch vụ chuyển tiền: Trong đó nổi bật là dịch vụ chuyển tiền nhanh Western Union, đối với các ngân hàng trong cùng hệ thống thì chỉ cần sau 15 phút gửi tiền người nhận đã có thể nhận được. - Dịch vụ tư vấn: Dịch vụ này giúp khách hàng trong các lĩnh vực liên quan đến tài chính, ngân hàng, hoạt động tiền tệ. - Dịch vụ bảo quản hộ các chứng từ tài sản cho khách hàng. Dịch vụ này đặc biệt phát triển ở các ngân hàng Thụy Sỹ. 2.Vai trò của Ngân hàng thương mại Cổ phần Cùng với sự chuyển đổi cơ chế quản lý, vai trò ngân hàng cũng có sự thay đổi về hoạt động. Trước đây, trong thờ kỳ bao cấp; ngân hàng như là một tổ chức cấp phát vốn Ngân sách. Chính vì vậy thường xảy ra tình trạng nơi cần vốn để sản xuất thì không có hoặc không kịp thời, nơi thì lại để vốn nằm ứ đọng trong một thời gian dài. Kể từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, hầu như tình trạng đó đã chấm dứt. Với sự cải tổ hệ thống ngân hàng từ một cấp sang hai cấp, hàng loạt các ngân hàng thương mại được thành lập, đặc biệt là các Ngân hàng thương mại cổ phần. Các ngân hàng thương mại cổ phần được hình thành nhằm mục đích huy động vốn của toàn xã hội, bao gồm cá nhân, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội trong nước và ngoài nước để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, phát triển các thành phần kinh tế, nâng cao sức cạnh tranh của toàn xã hội. Sự hình thành và phát triển của Ngân hàng Thương mại Cổ phần là một thách thức đối với các Ngân hàng thương mại Quốc doanh. Các Ngân hàng thương mại Cổ phần luôn đổi mới công nghệ, áp dụng phương thức quản lý tiên tiến, gắn trách nhiệm của mình với công việc. Vì thế hoạt động của các Ngân hàng thương mại Cổ phần luôn đạt hiệu quả cao, góp phần tích cực cho quá trình phát triển của nền kinh tế. ở các nước tiên tiến thì các ngân hàng thương mại cổ phần chiếm tỷ lệ rất lớn trong tổng số các ngân hàng thương mại và hoạt động của các ngân hàng này đạt hiệu quả rất cao. Việt Nam đang trong quá trình CNH-HĐH đất nước, các Ngân hàng thương mại cổ phần mới được thành lập vì vậy còn có nhiều hạn chế. Sau đây là vai trò Ngân hàng thư