Một số giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

Sự phát triển của các hoạt động ngoại thương đã làm cho nền kinh tế nước ta ngày càng trở nên sôi động, các đơn vị có nhu cầu mua bán ngoại tệ, vay Ngân hàng vốn kinh doanh, cũng như thiết lập các mối quan hệ thanh toán thông qua Ngân hàng ngày càng lớn. Điều đó đòi hỏi các NHTM phải đáp ứng đầy đủ và kịp thời các nghiệp vụ kinh doanh đối ngoại. Lúc này, hoạt động kinh doanh đối ngoại không còn là lĩnh vực hoạt động riêng của hệ thống Ngân hàng Ngoại thương nữa mà là của tất cả các ngân hàng, không phân biệt quy mô, hình thức sở hữu, lĩnh vực hoạt động, Sở giao dịch I (SGD I) là một đơn vị trực thuộc trung tâm điều hành NHNN&PTNT bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 4/1991 và mới tiến hành hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu vào năm 1998. Đến nay, các nghiệp vụ kinh doanh đối ngoại tại SGD I đã dần dần được đa dạng hoá, cùng với nghiệp vụ tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu, Sở trở thành nơi phục vụ khá đắc lực cho hoạt động ngoại thương. Trong thời gian ngắn đi thực tế tại SGD I – NHNN&PTNT, tác giả nhận thấy hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu đang đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc đảm bảo vốn và các dịch vụ liên quan cho kinh doanh xuất nhập khẩu, nhất là khi phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam đều đang ở trong tình trạng thiếu vốn như hiện nay. Hầu hết các doanh nghiệp đang xuất khẩu các sản phẩm mũi nhọn thuộc các ngành nông, lâm, thuỷ, hải sản và nhập khẩu các thiết bị máy móc, dây chuyền chế biến là khách hàng của NHNN&PTNT nên hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu đang là loại hình kinh doanh được chú trọng tại NHNN&PTNT cũng như SGD I. Chính vì vậy, việc đi sâu tìm hiểu và hệ thống hoá những vấn đề chung về tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu, phân tích tình hình thực hiện hoạt động này tại SGD I – NHNN&PTNT , trên cơ sở đó đưa ra một số giải pháp nhằm mở rộng nghiệp vụ này là vấn đề hết sức hấp dẫn và cần thiết. Với suy nghĩ đó, cùng với những kiến thức được trang bị trong 4 năm học tại trường, em đã mạnh dạn chọn và nghiên cứu đề tài: Một số giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam.

40 trang | Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1703 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Một số giải pháp mở rộng hoạt động tín dụng tài trợ xuất nhập khẩu tại Sở giao dịch I - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Lêi nãi ®Çu Sù ph¸t triÓn cña c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng ®· lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta ngµy cµng trë nªn s«i ®éng, c¸c ®¬n vÞ cã nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ, vay Ng©n hµng vèn kinh doanh, còng nh thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ thanh to¸n th«ng qua Ng©n hµng ngµy cµng lín. §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c NHTM ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c nghiÖp vô kinh doanh ®èi ngo¹i. Lóc nµy, ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i kh«ng cßn lµ lÜnh vùc ho¹t ®éng riªng cña hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng n÷a mµ lµ cña tÊt c¶ c¸c ng©n hµng, kh«ng ph©n biÖt quy m«, h×nh thøc së h÷u, lÜnh vùc ho¹t ®éng, Së giao dÞch I (SGD I) lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc trung t©m ®iÒu hµnh NHNN&PTNT b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 4/1991 vµ míi tiÕn hµnh ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu vµo n¨m 1998. §Õn nay, c¸c nghiÖp vô kinh doanh ®èi ngo¹i t¹i SGD I ®· dÇn dÇn ®îc ®a d¹ng ho¸, cïng víi nghiÖp vô tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu, Së trë thµnh n¬i phôc vô kh¸ ®¾c lùc cho ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. Trong thêi gian ng¾n ®i thùc tÕ t¹i SGD I – NHNN&PTNT, t¸c gi¶ nhËn thÊy ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ang ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc ®¶m b¶o vèn vµ c¸c dÞch vô liªn quan cho kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, nhÊt lµ khi phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu ®ang ë trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn nh hiÖn nay. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®ang xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm mòi nhän thuéc c¸c ngµnh n«ng, l©m, thuû, h¶i s¶n vµ nhËp khÈu c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, d©y chuyÒn chÕ biÕn lµ kh¸ch hµng cña NHNN&PTNT nªn ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®ang lµ lo¹i h×nh kinh doanh ®îc chó träng t¹i NHNN&PTNT còng nh SGD I. ChÝnh v× vËy, viÖc ®i s©u t×m hiÓu vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy t¹i SGD I – NHNN&PTNT , trªn c¬ së ®ã ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng nghiÖp vô nµy lµ vÊn ®Ò hÕt søc hÊp dÉn vµ cÇn thiÕt. Víi suy nghÜ ®ã, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®îc trang bÞ trong 4 n¨m häc t¹i trêng, em ®· m¹nh d¹n chän vµ nghiªn cøu ®Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p më réng ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng NHNN&PTNT Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam, gäi t¾t lµ ng©n hµng N«ng NghiÖp ( NHNN), cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development (VBARD), trô së chÝnh ®Æt t¹i sè 2 – L¸ng H¹ - §èng §a – Hµ Néi. Tæ chøc tiÒn th©n cña ng©n hµng N«ng nghiÖp & Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam lµ ng©n hµng Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt Nam, thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 53/H§BT ngµy 26/3/1988. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, Ng©n hµng ®· tr¶i qua hai lÇn ®æi tªn: LÇn thø nhÊt ®îc ®æi tªn lµ ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh 400/CT ngµy 14/11/1990 cña Thñ tíng ChÝnh Phñ. Sau ®ã theo, quyÕt ®Þnh sè 280/Q§-NH5 ngµy15/10/1996 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ uû quyÒn ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp t¹i v¨n b¶n sè 3329/§MDN ngµy 11/7/1996, Ng©n Hµng N«ng NghiÖp ViÖt Nam ®îc ®æi tªn thµnh ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n ViÖt Nam (NHNN& PTNTVN). Lµ mét trong bèn ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh lín nhÊt trong toµn quèc, NHNN&PTNTVN ®îc thµnh lËp theo m« h×nh Tæng c«ng ty Nhµ níc theo quyÕt ®Þnh sè 90/TTg ngµy 7/ 3/ 1994 cña Thñ tíng ChÝnh phñ, cã ®iÒu lÖ riªng víi thêi gian ho¹t ®éng lµ 99 n¨m. NHNN&PTNTVN thùc hiÖn kinh doanh nghiÖp vô ng©n hµng ®a n¨ng, chñ yÕu lµ: kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông, cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc, thùc hiÖn tÝn dông tµi trî v× môc tiªu kinh tÕ - x· héi, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng chñ yÕu cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, lµm dÞch vô uû th¸c tÝn dông, ®Çu t cho ChÝnh phñ vµ c¸c chñ ®Çu t trong vµ ngoµi níc thuéc c¸c ngµnh kinh tÕ, tríc hÕt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. NHNN& PTNTVN cã vèn ®iÒu lÖ 2500 tû ®ång ( gÊp ®«i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh kh¸c cña ViÖt Nam ), ®¹t hÖ sè an toµn vèn cao nhÊt (trªn 8% theo tiªu chuÈn cña BIS – Ng©n hµng thanh to¸n quèc tÕ ). Tæng nguån vèn kinh doanh cña NHNN&PTNTVN ®¹t 31.789 tû ®ång, cã tèc ®é t¨ng trëng d nî ngµy cµng cao, nî qu¸ h¹n thÊp chØ ë møc 4,12%, nép ng©n s¸ch Nhµ níc 127,7 tû ®ång, lîi nhuËn ®¹t h¬n 118 tû. HiÖn nay, ngoµi trô së chÝnh ®Æt t¹i Hµ Néi, NHNN&PTNTVN cã hai v¨n phßng ®¹i diÖn ®Æt t¹i miÒn Trung (Thµnh phè Quy Nh¬n) vµ miÒn Nam (Thµnh phè Hå ChÝ Minh). Ng©n hµng cã 61 chi nh¸nh tØnh, 412 chi nh¸nh huyÖn lo¹i III, 70 chi nh¸nh lo¹i IV, 430 phßng giao dÞch, 147 bµn tiÕt kiÖm (chØ huy ®éng vèn), 178 cöa hµng kinh doanh vµng b¹c ®¸ quý trùc thuéc c¸c chi nh¸nh vµ h¬n 23.000 nh©n viªn. NHNN&PTNTVN ®· thiÕt lËp quan hÖ víi nhiÒu tæ chøc tµi chÝnh lín nh : Ng©n hµng ThÕ giíi (WB), Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), C¬ quan ph¸t triÓn Ph¸p (AFD), HiÖp héi tÝn dông Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng (APRACA) Cã quan hÖ ®¹i lý víi trªn 500 ng©n hµng níc ngoµi, ®· thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông víi 22 ng©n hµng níc ngoµi vµ 20 chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Víi lîi thÕ vµ uy tÝn cña m×nh, NHNN&PTNTVN ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ ngµy cµng lín m¹nh, thùc sù lµ ngêi b¹n ®¸ng tin cËy cña mäi kh¸ch hµng, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. II. Ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî XNK t¹i NHNN&PTNT 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc §èi víi NHNN&PTNT, sù ®æi míi cña toµn ngµnh ng©n hµng ®· thóc ®Èy nh÷ng nç lùc ®æi míi kh«ng ngõng trong ho¹t ®éng tÝn dông nãi chung vµ tÝn dông cho xuÊt nhËp khÈu nãi riªng. §éi ngò c¸n bé tÝn dông n¨ng ®éng h¬n, thêng xuyªn ®i xuèng c¸c ®¬n vÞ ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh, chñ ®éng t×m ®Õn víi kh¸ch hµng. NhiÒu doanh nghiÖp lín thuéc c¸c ngµnh nh dÖt, giµy da, chÕ biÕn n«ng, h¶i s¶n,... ®· ®¸nh gi¸ cao c«ng t¸c tÝn dông cña Ng©n hµng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu. Kh«ng chØ tËp trung vµo c¸c dù ¸n lín, NHNN&PTNT cßn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c dù ¸n cho vay nhá nhng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi cao, vùc dËy mét sè doanh nghiÖp ®ang trªn bê ph¸ s¶n. NHNN&PTNT kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ b¹n hµng, mµ cßn lµ ngêi b¶o trî, ®ì ®Çu, cho c¸c dù ¸n, gãp phÇn quan träng trong sù thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n phÈm vµ vËt t phôc vô n«ng nghiÖp - ngµnh ho¹t ®éng cña kho¶ng 75% lùc lîng lao ®éng ViÖt Nam vµ ®ãng gãp 1/4GDP. Doanh sè cho vay hµng n«ng, l©m s¶n xuÊt khÈu; cho vay nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu kh«ng ngõng gia t¨ng. T×nh h×nh cho vay xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chÝnh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 4: KÕt qu¶ cho vay xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chÝnh cña NHNN&PTNT §¬n vÞ: Tû ®ång N¨m G¹o Cµ phª §iÒu Thuû s¶n 1997 4.423 1.120 250 1.014 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 1996 +30,66% -37,78% -32,43% +1.1% 1998 6.462 1.138 280 980 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 1997 +46,1% +1,62% +12% -3,35% 1999 7990 1164 360 993 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 1998 +23,65% +2,24% +28,67% +1,3% 2000 9260 1185 452 1018 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 1999 +15,9% +1,8% +25,4% +2,56% ( Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña NHNN&PTNT c¸c n¨m 1996-2000) ChØ trong n¨m 2000, riªng NHNN&PTNT ®· cho vay nhËp khÈu ph©n bãn ®¹t doanh sè 5965 tû ®ång. X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng hç trî tÝn dông chÝnh cña m×nh lµ c¸c mÆt hµng n«ng l©m h¶i s¶n xuÊt khÈu, NHNN&PTNT ®· tËp trung nguån vèn tÝn dông cho nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam lµ g¹o, cµ phª, h¹t ®iÒu vµ thuû s¶n nªn ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c mÆt hµng nµy v¬n ra chiÕm lÜnh thÞ trêng quèc tÕ. Tæng sè d nî cho vay xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy kh¸ cao (tíi gÇn 9 ngµn tû ®ång), ®Æc biÖt lµ g¹o t¨ng tíi 30 - 40%/n¨m. Tuy nhiªn, c¸c mÆt hµng n«ng s¶n còng chÝnh lµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu bÞ c¹nh tranh gay g¾t, ®ång thêi phô thuéc m¹nh vµo thêi tiÕt vµ diÔn biÕn gi¸ c¶ rÊt thÊt thêng nªn ch¼ng h¹n nh n¨m 1997, do t¸c ®éng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc, xuÊt khÈu cña níc ta bÞ ch÷ng l¹i vµ tÝn dông cña NHNN&PTNT cho xuÊt khÈu h¹t ®iÒu vµ cµ phª còng sôt gi¶m tíi trªn 30% so víi n¨m 1996, sau ®ã phôc håi chót Ýt trong n¨m 1998. Bªn c¹nh ®ã, xuÊt khÈu thuû s¶n lµ mét thÕ m¹nh cña níc ta víi kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng nhanh trong mÊy n¨m qua song cha giµnh ®îc sù chó ý thÝch ®¸ng cña NHNN&PTNT - “bµ ®ì” chÝnh cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Doanh sè cho vay xuÊt khÈu thuû s¶n chØ xÊp xØ 1.000 tû ®ång lµ qu¸ nhá bÐ so víi tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña ngµnh hµng xuÊt khÈu nµy. Trong thêi gian tíi, NHNN&PTNT nªn më réng h¬n n÷a tÝn dông cho c¶ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng còng nh c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu míi cã nhiÒu triÓn väng, nhÊt lµ nh÷ng mÆt hµng ®· qua chÕ biÕn cã tû lÖ gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Cã thÓ thÊy r»ng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i trong níc nãi chung, NHNN&PTNT nãi riªng cã vai trß to lín trong viÖc thùc hiÖn vÒ kü thuËt nh÷ng ho¹t ®éng thanh to¸n víi níc ngoµi, ®¶m nhËn c¸c rñi ro g¾n liÒn víi viÖc nµy vµ gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông ®Ó tµi trî cho c¸c nhËp khÈu quan träng, ®ång thêi khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. 2. Nh÷ng h¹n chÕ Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®îc, ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña NHNN&PTNT trong thêi gian qua vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nh sau: - H¹n chÕ trong m« h×nh kinh doanh TD XNK. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, NHNN & PTNT VN triÓn khai ho¹t ®éng tÝn dông theo m« h×nh: TT§H ®iÒu vèn cho Chi nh¸nh trùc tiÕp cho vay kh¸ch hµng. Nhîc ®iÓm cña m« h×nh nµy: Do duy tr× hai Së ®Çu mèi víi hai tµi kho¶n NOSTRO níc ngoµi, do ®ã nguån vèn kh«ng tËp trung, ®iÒu hµnh b»ng c«ng cô kÕ ho¹ch khã kh¨n vµ kÐm hiÖu qu¶. NhiÒu trêng hîp ®iÒu vèn néi bé bÞ mÊt thêi gian ®Õn hµng tuÇn, hoÆc Së ®Çu mèi nµy thiÕu vèn ph¶i ®i vay trong khi tµi kho¶n NOSTRO cña Së kia l¹i thõa vèn kh«ng cã dù ¸n sö dông hoÆc cha ®Õn kú thanh to¸n. ThËm chÝ cã trêng hîp Chi nh¸nh huy ®éng ®îc ngo¹i tÖ göi t¹i c¸c NH níc ngoµi, sau ®ã chÝnh c¸c NH nµy l¹i cho vay l¹i NHNN& PTNT . M« h×nh qu¶n lý tÝn dông vµ thanh to¸n XNK cña NHNN & PTNT VN Trung t©m ®iÒu hµnh Trung t©m ®iÒu hµnh (2) (2) Nh níc ngoµi (5) (5) Së kinh doanh hèi ®o¸i Së II Nh níc ngoµi (3) (2) (3) Chi nh¸nh Chi nh¸nh (2) (4) (1) (1) (4) Kh¸ch hµng Kh¸ch hµng Kh¸ch hµng nép hå s¬ xin vay. Sau khi thÈm ®Þnh ®ñ ®iÒu kiÖn, Chi nh¸nh xin kÕ ho¹ch vèn t¹i së ®Çu mèi hoÆc TT§H. Së, TT§H th«ng b¸o vèn ghi cã tµi kho¶n Chi nh¸nh. Chi nh¸nh ký khÕ íc cho vay ghi cã kh¸ch hµng. TT§H thanh to¸n cho níc ngoµi theo theo yªu cÇu cña Chi nh¸nh th«ng qua mét trong hai Së ®Çu mèi tuú thuéc vµo thùc tÕ th¬ng m¹i vµ nguån vèn cã trªn tµi kho¶n NOSTRO cña NHNN& PTNT . - C¸c nghiÖp vô tµi trî xuÊt nhËp khÈu cha cã sù ®a d¹ng, cha thùc sù lµm tèt vai trß cña ngêi t vÊn th¬ng vô vµ marketing cho c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu. - Trong nh÷ng n¨m qua, ph¬ng thøc thanh to¸n hµng nhËp b»ng L/C tr¶ chËm cßn nhiÒu bÊt cËp, g©y rñi ro lín cho ng©n hµng, khiÕn cho t×nh h×nh nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi t¨ng cao. Tríc t×nh h×nh nµy, Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam ®· ra chØ thÞ 06/NHNN7 – CT vÒ t¨ng cêng c«ng t¸c vay vµ tr¶ nî níc ngoµi, Quy chÕ më L/C tr¶ chËm ngµy 1/7/1997, vµ QuyÕt ®Þnh 802/TTg ngµy 24/9/1997 cña Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ viÖc xö lý tån t¹i vÒ më L/C tr¶ chËm ®Ó ®a c«ng t¸c b¶o l·nh L/C nhËp hµng tr¶ chËm cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®i vµo nÒ nÕp. 3. Giíi thiÖu vÒ Së giao dÞch I - NHNN&PTNTVN N»m trong mét quËn d©n c ®«ng ®óc cña thñ ®« Hµ Néi, Së giao dÞch I (SGD I) lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc trung t©m ®iÒu hµnh NHNN&PTNTVN ho¹t ®éng theo LuËt c¸c TCTD vµ ®iÒu lÖ cña NHNN&PTNTVN. Së ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 15/TCCB ngµy 25/11/1990 do Tæng gi¸m ®èc ng©n hµng N«ng NghiÖp TW ký vµ b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 4/1991. Lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc, trong qu¸ tr×nh kinh doanh, SGD I ®· më thªm c¸c chi nh¸nh, bµn giao dÞch nh»m chiÕm lÜnh thÞ trêng thñ ®« Hµ Néi, thuËn tiÖn trong viÖc giao dÞch víi kh¸ch hµng. HiÖn nay, lîng kh¸ch hµng giao dÞch tËp trung vµo hai ®iÓm chÝnh: Héi së I: Sè 4, Ph¹m Ngäc Th¹ch - §èng §a - Hµ Néi. §iÓm giao dÞch ®Æt t¹i: 157 S¬n T©y - §èng §a – Hµ Néi. 61 TrÇn Duy Hng – CÇu GiÊy – Hµ Néi 3.1. C¬ cÊu tæ chøc cña SGD I Trong biªn chÕ, SGD I hiÖn cã 82 ngêi. Gi¸m ®èc së lµ ngêi trùc tiÕp ®iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng gi¸m ®èc NHNN&PTNTVN. Ngoµi ban gi¸m ®èc gåm mét gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc hµng ngµy ®iÒu hµnh trùc tiÕp c¸c ho¹t ®éng cña së, SGD I hiÖn cã 5 phßng: - Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh. - Phßng kÕ to¸n. - Phßng hµnh chÝnh nh©n sù. - Phßng kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé. - Phßng ng©n quü. Ngoµi ra, SGD I cßn cã c¸c chi nh¸nh trùc thuéc t¹i T©y S¬n vµ Trung Yªn. S¥ §å C¥ CÊU Tæ CHøC CñA sgd I Gi¸m §èc Phã gi¸m ®èc kinh doanh Phã gi¸m ®èc kÕ to¸n vµ ng©n quü Phã gi¸m ®èc kinh doanh Tæ thanh to¸n quèc tÕ Tæ tÝn dông Tæ nguån vèn QuÇy thu ®æi ngo¹i tÖ QuÇy tiÕt kiÖm Phßng ng©n quü Phßng kÕ to¸n Chi nh¸nh trùc thuéc Phßng hµnhchÝnh nh©n sù Phßng kiÓm tra kiÓmto¸n Phßng kÕ ho¹ch kinhdoanh 3.2. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña SGD I Së cã hai nhiÖm vô chÝnh lµ: - Thùc hiÖn c¸c lÖnh thanh to¸n, ®iÒu chuyÓn vèn trong toµn hÖ thèng NHNN&PTNTVN. - Trùc tiÕp kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng trªn ®Þa bµn Hµ Néi. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña SGD I cô thÓ nh sau: - Huy ®éng vèn: + Khai th¸c vµ nhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm: Kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n, tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong níc vµ níc ngoµi b»ng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ. + Ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, tr¸i phiÕu, kú phiÕu ng©n hµng vµ thùc hiÖn c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn kh¸c theo quy ®Þnh cña NHNN&PTNT. + TiÕp nhËn c¸c nguån vèn tµi trî, vèn uû th¸c cña ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi níc. + Vay vèn c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông trong níc theo quy ®Þnh cña NHNN&PTNTVN. - Cho vay: + Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ ®èi víi kh¸ch hµng ®¸p øng nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt, dÞch vô, ®Çu t ph¸t triÓn ®êi sèng. + Tµi trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. + ThÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n tÝn dông, trùc tiÕp cho vay c¸c dù ¸n theo ph©n cÊp uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc NHNN&PTNT. Ngoµi ra, Së cßn cã c¸c ho¹t ®éng: + Kinh doanh ngo¹i hèi: Cho vay, mua b¸n ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c dÞch vô kh¸c vÒ ngo¹i hèi theo chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ Níc, NHNN&PTNT. + Kinh doanh dÞch vô, m¸y rót tiÒn tù ®éng, dÞch vô thÎ tÝn dông, kÐt s¾t, nhËn chiÕt khÊu c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸, thÎ thanh to¸n uû th¸c cho vay ngêi nghÌo, uû th¸c cho thuª tµi chÝnh. + §Çu mèi c©n ®èi ®iÒu hßa vèn kinh doanh néi tÖ ®èi víi c¸c chi nh¸nh trong hÖ thèng NHNN&PTNH. + Thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, ®µo t¹o theo sù ph©n cÊp uû quyÒn vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®îc Tæng gi¸m ®èc NHNN&PTNT giao. 4. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî XNK cña SGDI Tuy ra ®êi muén, nhng Së giao dÞch I (SGDI) ®· kh¼ng ®Þnh ®îc tÝnh n¨ng ®éng, hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña mét Së t¸c nghiÖp trùc thuéc NHNN&PTNT. Ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu cña SGD I míi ®îc h×nh thµnh vµo n¨m 1998, nhng cã triÓn väng më réng thÞ trêng vµ kh¸ch hµng rÊt lín. SGD I ®· tõng bíc kh¾c phôc khã kh¨n vÒ c¬ së vËt chÊt, nguån vèn kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng, t¹o uy tÝn víi kh¸ch hµng, dÇn dÇn më réng thÞ trêng, thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi Së. 4.1. Ho¹t ®éng b¶o l·nh trong tµi trî xuÊt-nhËp khÈu Trong t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay khi mµ nhu cÇu ngo¹i tÖ cña níc ta rÊt lín, chóng ta lu«n trong t×nh tr¹ng khan hiÕm vµ thiÕu hôt ngo¹i tÖ, nghiÖp vô b¶o l·nh ®· tiÕt kiÖm ®îc mét lîng ngo¹i tÖ kh¸ lín vµ sö dông lîng ngo¹i tÖ nµy cho nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt h¬n. NghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng nÕu thùc hiÖn tèt sÏ rÊt cã hiÖu qu¶ v× ng©n hµng chØ thùc hiÖn cam kÕt chñ yÕu b»ng uy tÝn, ng©n hµng kh«ng ph¶i xuÊt vèn nh trong nghiÖp vô cho vay, th«ng qua nghiÖp vô b¶o l·nh ng©n hµng còng thu ®îc mét kho¶n phÝ ®¸ng kÓ ®ãng gãp vµo lîi nhuËn cña ng©n hµng, kh¸ch hµng ®îc SGDI-NHNN&PTNT b¶o l·nh sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó khai th¸c nguån vèn nuíc ngoµi phôc vô môc ®Ých kinh doanh cña m×nh. Tuy nhiªn ho¹t ®éng b¶o l·nh nÕu kh«ng ®îc qu¶n lý chÆt chÏ, kh«ng thËn träng trong viÖc xem xÐt ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã b¶o l·nh hay kh«ng th× b¶o l·nh sÏ trë thµnh mét g¸nh nÆng cho ng©n hµng, khi kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n hay kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång, khi ®ã buéc ng©n hµng ph¶i tr¶ nî thay doanh nghiÖp. SGDI-NHNN&PTNT thùc hiÖn b¶o l·nh phôc vô ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu díi nh÷ng h×nh thøc sau: - Ph¸t hµnh L/c tr¶ chËm. - Ph¸t hµnh b¶o l·nh thanh to¸n cho kh¸ch hµng nhËp thiÕt bÞ m¸y mãc - B¶o l·nh nhËn hµng - B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång - B¶o l·nh dù thÇu - Vµ mét sè h×nh thøc b¶o l·nh kh¸c cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi vµ xuÊt nhËp khÈu .... Tríc n¨m 1990 nghiÖp vô b¶o l·nh cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu thêng chØ do Ng©n hµng Ngo¹i Th¬ng ®¶m nhiÖm, trªn c¬ së chØ ®¹o cña chÝnh phñ, vµ gÇn nh kh«ng cã qui chÕ qui ®Þnh vµ qu¶n lý ho¹t ®éng b¶o l·nh, b¶o l·nh trµn lan kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng rñi ro mµ ngêi b¶o l·nh sÏ ph¶i g¸nh chÞu, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng thanh to¸n ®îc nî vay níc ngoµi. Sau n¨m 1990 hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®Òu ®îc phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô ng©n hµng quèc tÕ, nghiÖp vô b¶o l·nh cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn m¹nh h¬n. §Ó chÊn chØnh l¹i c«ng t¸c qu¶n lý vay nî níc ngoµi, trong ®ã cã ho¹t ®éng b¶o l·nh mµ tríc nh÷ng n¨m 1990 hÇu nh kh«ng cã quy chÕ qu¶n lý, ngµy 30/8/1993 chÝnh phñ ®· ban hµnh nghÞ ®Þnh 58/CP qui ®Þnh qui chÕ vay tr¶ nî níc ngoµi . Trªn c¬ së cña nghÞ ®Þnh nµy Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 23/Q§-NH4 ngµy 21/2/1994 qui ®Þnh qui chÕ b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh vay tr¶ nî níc ngoµi. Tõ khi cã quyÕt ®Þnh sè 23, ho¹t ®éng b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh vay vèn níc ngoµi ®· ®îc qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, hiÖn tîng b¶o l·nh trµn lan ®· gi¶m. Qui tr×nh vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i SGDI-NHNN&PTNT Khi nhËn ®îc hå s¬ cña kh¸ch hµng xin b¶o l·nh, c¸n bé tÝn dông ph¶i kiÓm tra c¸c ®iÒu kiÖn b¶o l·nh, tiÕn hµnh thÈm ®Þnh vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mãn xin b¶o l·nh t¬ng tù nh mét mãn cho vay trùc tiÕp (theo qui tr×nh híng dÉn thÈm ®Þnh cho vay trung, dµi h¹n cña NHNN&PTNT). - §èi víi doanh nghiÖp: + Cã t c¸ch ph¸p nh©n, ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. Kho¶n xin b¶o l·nh ph¶i n»m trong tæng h¹n møc vay vèn níc ngoµi ®îc chÝnh phñ duyÖt vµ ph¶i ®îc Ng©n hµng Nhµ níc chÊp thuËn b»ng v¨n b¶n (®èi víi kho¶n b¶o l·nh trªn 1 n¨m) . + Cã yªu cÇu b¶o l·nh cña bªn cho vay. + Cã hîp ®ång vay vèn níc ngoµi, trong ®ã ph¶i ghi râ c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ l·i suÊt, c¸c lo¹i phÝ, thêi h¹n vay, thêi h¹n ©n h¹n vµ ngµy tr¶ nî cuèi cïng, ®iÒu kiÖn rót vèn vµ h×nh thøc b¶o l·nh. + Cã ®Ò ¸n kh¶ thi vÒ sö dông vèn vay vµ tr¶ nî níc ngoµi ®uîc cÊp chñ qu¶n chÊp thuËn. + S¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, cã tÝn nhiÖm trong quan hÖ tÝn dông, thanh to¸n, kh«ng cã nî qu¸ h¹n víi ng©n hµng, kh«ng cã nî qu¸ h¹n vãi nuíc ngoµi, kh«ng cã nî thuÕ víi ng©n s¸ch nhµ níc. + Cã tµi s¶n thÕ chÊp hîp ph¸p hoÆc b¶o l·nh b»ng tµi s¶n hîp ph¸p cña bªn thø ba. Tµi s¶n thÕ chÊp ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n, kh«ng ®îc dïng chÝnh vËt t hµng ho¸ ®îc h×nh thµnh b»ng nguån vèn b¶o l·nh ®Ó thÕ chÊp + Thùc hiÖn thanh to¸n Quèc tÕ qua SGDI-NHNN&PTNT. + Trong tïng th¬ng vô b¶o l·nh doanh nghiÖp ph¶i ký quÜ tõ 5%-80%. - §èi víi ng©n hµng: + §îc phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng ®èi ngo¹i + Kho¶n b¶o l·nh n»m trong h¹n møc vay níc ngoµi ®îc ChÝnh phñ duyÖt. Sau khi thÈm ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn b¶o l·nh. NÕu cã hiÖu qu¶ tiÕp tôc xem xÐt kiÓm ®Þnh tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc chøng tõ thÕ chÊp. ChØ nhËn b¶o l·nh cho kh¸ch hµng tèi ®a kh«ng qu¸ 70% gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp Sau ®ã c¸n bé tÝn dông lËp tê tr×nh ghi râ ý kiÕn cña m×nh cã ®ång ý b¶o l·nh hay kh«ng vµ b¸o c¸o trëng phßng tÝn dông, Gi¸m ®èc chi nh¸nh duyÖt gi¶i quyÕt. NÕu tï chèi b¶o l·nh th× ghi lý do b»ng v¨n b¶n vµ tr¶ l¹i hå s¬ cho kh¸ch hµng.